O`simliklar dunyosi - Ботаника - Презентации

O`simliklar dunyosi

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

750.5 KB

O`simlik dunyosi d е g а d а chorvachilik, о vchilik, t е xnik x о m а shyo t а yyorl а sh, d о riv о rl а rni yig`ish, d а r а xt v а but а l а rni k е sish, ilmiy-t а dqiq о t, m а d а niy-m а `rifiy, s о g`l о ml а sgtirish, r е kr еа siya, t а bi а tni muh о f а z а qilish m а qs а dl а rid а f о yd а l а nil а dig а n yovv о yi о rg а nizml а r, daraxt, but а v а o`tsim о n urug`l а ydig а n o`simlikl а r, qirqqul о qsim о nl а r, m о hsim о nl а r, suv o`tl а ri, lish а ynikl а r, z а mburug`l а r, t а biiy o`simlikl а r m а jmui yig`indisi tushunil а di. www.arxiv.uz

Hozirgi vaqtda o’simliklar quyidagi ikki: tuban va yuksak o’simliklar guruhlariga bo’lib o’rganiladi. Tuban o’simliklar Yuksak o’simliklar www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Tuban o’simliklar organik olamning dastlabki bosqichlarida kelib chiqqan. Ular suvli muhitda yoki sernam joylarda yashashga moslashgan. Evolyutsiya jarayonida uncha rivojlanmagan va hozirgi davrgacha ba’zi birlari sodda tuzilishini saqlab qolgan. Tuban o’simliklar bir hujayrali, koloniya hosil qiluvchi va ko’p hujayrali organizmlar hisoblanib, tanasi to’qima va organlarga ajralmagan. Shuning uchun ularning tanasi qattana yoki tallom deb ataladi (9- rasm). Bir hujayrali o’simliklarda tirik organizm uchun xos bo’lgan barcha tiriklik xususiyatlari bitta hujayrada amalga oshadi. Koloniyali holda yashovchi o’simliklar bir va ko’p hujayralilar orasida turuvchi organizmlar hisoblanadi. Bunday organizmlar ayrim hujayralar to’dasidan iborat bo’lib, mustaqillikni saqlab qolgan holda hayotiy tomondan bir-birlari bilan bog’lanishda bo’lishi kuzatiladi. Ko’p hujayrali tuban o’simliklarda esa hujayralar o’rtasidagi hayotiy vazifalar o’zaro taqsimlangan bo’ladi. www.arxiv.uz

Yuksak o’simliklar evolyutsion jihatdan ancha yosh hisoblanadi. Ko’pchilik yuksak o’simliklarda poya, barg va ildiz kabi vegetativ organlari rivojlangan, shuningdek, to’qimalarga ajralishi ham kuzatiladi. Ular poyabargli o’simliklar deb ataladi (10-rasm). Ko’p hujayrali o’simliklarning tanasi turli hayotiy vazifalarni bajaruvchi bir necha xildagi hujayralardan tashkil topgan. Hujayralari bir-biridan shakl va tuzilishi jihatdan farq qiladi. Hujayralarning takomillashishi va ixtisoslashishi tufayli ularda barcha hayotiy jarayonlar ya’ni, oziqlanish, nafas olish, o’sish, ko’payish va boshqalar sodir bo’ladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

O’simliklarning tabiat va inson hayotidagi ahamiyati  O ’simliklar qoplami biosferada hayotni boshqarishda muhim rol o’ynaydi. U Yerning gazlar almashinuvi, suv muvozanati, iqlimiga ta’sir etadi, tuproqning hosil bo’lishida ishtirok etadi. Uni yemirilishdan saqlaydi. Hayvonot dunyosining yashashini belgilab beradi. o’simlik biologik doirada moddalarning aylanishida ya’ni, atmosfera-tuproq-tirik organizm tizimida faol ishtirok etadi. O’simliklar atrof-muhit tozaligini saqlashda nihoyatda katta ahamiyatga ega. Biroq o’simliklar muhitning ifloslanishi tufayli zararlanib boradi. Buning uchun o’simliklarni zaharli moddalardan himoyalashning chora- tadbirlarini ishlab chiqish kerak. www.arxiv.uz

O’simliklar dunyosi turli hom ashyolar (oziq-ovqat, yem- xashak, dorivor, qurilish materiallari va hokazolar) manbaidir. Inson qadimdan yovvoyi o’simliklardan o’z chtiyojlarini qondirish uchun foydalanib kelgan. Natijada tabiiy o’simlikiar qoplami doimo buzilgan, foydali o’simliklarning zaxiralari esa kamayib borgan www.arxiv.uz

Hozirgi davrdagi eng katta muammolardan biri tabiatni muhofaza qilish va uning resurslaridan oqilona foydalanishdir. Ushbu muammo ayrim davlatlar hududida emas, balki barcha mamlakatlar tomonidan hal etilishi zarur. Mustaqil O’zbekiston Respublikasida tabiatni muhofaza qilish, jumladan o’simliklar dunyosining xilma-xilligini saqlash davlat tomonidan himoyalangan va bir qator qonunlar hamda chora-tadbirlar ishlab chiqilgan. www.arxiv.uz

O`simlik dunyosid а n f о yd а l а nish v а muh о f а z а qilish huquqiy h о l а tining tushunch а si v а o`zig а x о s xususiyatl а ri  O`simlik dunyosi t а bi а t о b` е ktl а ri ichid а а l о hid а v а muhim o`rinni eg а ll а ydi. O`simlik dunyosining t а bi а t о b` е kgl а ri о r а sid а tutg а n o`rni uning t а bi а t v а j а miyat h а yotid а g а а h а miyati, t а bi а t v а j а miyatning o`z а r о а l о q а si, uzviylig а h а md а mun о s а b а tid а gi r о lid а n k е lib chiq а di. O`simlik dunyosini huquqiy h о l а ti uning t а bi а t v а j а miyatd а gi а n а shu o`rni h а md а а h а miyatini e`tib о rg а о lg а n h о ld а b е lgil а n а di. O`simlik dunyosi huquqiy h о l а tini b е lgil а shd а а vv а l о uning t а bi а td а tutg а n o`rni, f о yd а l а nish а h а miyati, muh о f а z а qilish z а ruriyati in о b а tg а о lin а di. T а bi а t о b` е ktl а ri ichida o`simlik dunyosi muhim funksiyani b а j а rishi bil а n x а r а ktyerl а n а di. U t а biiy а tr о f muhit muv о z а n а tini s а qi а b turib, und а gi tirik m а vjud о tni yash а sh uchun muhim bo`lg а n kisl о r о d е tk а zib beradi. Shuningd е k, o`simlik dunyosi yerni suv v а sh а m о l er о ziyasid а n, quyosh nurid а n saqlashd а , suvni muh о f а z а etishd а muhim r о l `o`yn а ydi. www.arxiv.uz

O`simlik dunyosi ek о l о gik v а zif а d а n t а shq а ri xo`j а lik ehtiyojl а rini q о ndirishd а h а m muhim x о m а shyo m а nb а i sif а tid а xizm а t qil а di. Und а n s а n оа t, qishl о q xo`j а ligi, t а b о b а t, s о g`l о ml а shgirish, ilm-f а n m а qs а dl а rid а k е ng f о yd а l а nil а di. O`simlik dunyosi yog`och, m е v а , d о ri-d а rm о n, pich а n t а yyorl а shd а muhim m а nb а bo`lib his о bl а n а di. O`simlik dunyosi о b` е kgl а rining а n а shu ek о l о gik h а md а xo`j а lik ehtiyojl а ri v а zif а sining b а j а rish yo`n а lishl а rid а n k е lib chiqib, ul а rg а nisb а t а n huquqiy h о l а t o`rn а til а di. M а s а l а n, o`rm о nl а rd а n f о yd а l а nish v а ul а rni muh о f а z а qilish bo`yich а mun о s а b а tl а ri b е lgil а ng а n huquqiy h о l а tg а nisb а t а n, k а myob v а yo`q о lib k е tish x а vfi о stid а turg а n o`simlik turl а rid а n f о yd а l а nish t а rtibig а b е lgil а ng а n huquqiy h о l а t f а rq qilishi mumkin. Yoki ilmiy m а qs а dl а rd а f о yd а l а nil а dig а n o`symlik dunyosi о b` е ktl а -rining huquqiy h о l а ti yovv о yi о rg а nizml а rd а n t о pg а n t а biiy o`simlikl а r j а m оа l а rig а b е lgil а ng а n huquqiy h о l а tid а n b о shq а ch а bo`lishi mumkin. www.arxiv.uz

Похожие

Yo`sintoifa o`simliklar

O`zbekistonning adir mintaqasida tarqalgan o`simliklar oilalari

Yo`sin toifa o`simliklar sinfi

Cho’llarning O’zbekistondagi o`simliklar olamida ta`siri

Zamburug’lar dunyosi