Biotexnologik tajribalar uchun tanlangan ob’ektlar bilan ishlash etika qoidalari - Биотехнология - Презентации

Biotexnologik tajribalar uchun tanlangan ob’ektlar bilan ishlash etika qoidalari

Загружено в:

07.12.2023

Скачано:

0

Размер:

854.8740234375 KB

Biotexnologik tajribalar uchun tanlangan ob’ektlar bilan ishlash etika qoidalari

 O'simlikshunoslikda ilmiy tadqiqot ishlari fani qishloq xo'jalik fanlari negizida va shu fanlar qonuniyatgari asosida shakllangan bo'lsada, o'zining mustaqil o'qitish va ish yuritish metodologiyasi mavjud. Ilmiy tadqiqot ishiari fanida asosiy e'tibor qishloq xo'jaligi yo'nalishida olib borilayotgan ilmiy tadqiqotlami uslubiy jihatdan to'g'ri bajarilishiga qaratiladi. Fanning asosini tajriba olib borilishidagi metodik talablar, ya'ni tajribalami ilmiy asosda to'g'ri ko'yilishi, barcha ilmiy tadqiqotlarni uslubiy jihatdan to'g'ri bajarilishi tashkil etadi.

 Ilmiy tadqiqotlar olib borish metodikasini o'qitish o'ziga xos xususiyatlarga ega. Bir qarashda bu fan juda qiyin va juda oson bo'lib tuyilishi mumkin. Ilmiy tadqiqot ishiari fanini o'zlashtirishda asosiy e'tibor o'qitishga emas, balki o'qishga qaratilishi maqsadga muvofiq. Ya'ni, talabalar bu fanni kelajakda kerakligini his qilgan holda fanni puxta o'zlashtirishga mas'uliyat bilan yondashishlari va mustaqil o'qib o'zlashtirishga o'rganishlari lozim.

 Ilmiy tadqiqotlarni rejalashtirish va to'g'ri olib borishda tajribani to'g'ri tashkil etish ham muhim ahamiyatga ega. Tajribani tashkil etish deganda - dala tanlash , dalaning o'lchamlarini hisoblash, bir xilligini aniqlash, tajriba variantlari va qaytariqlarni to'g'ri joylashtirish singari tadbirlar tushuniladi.Tajribani tashkil etishda eng avvalo tajriba maydonining yon atrofidan doyimiy o'zgarmas ob'ekt tanlab olinadi.Bunday ob'ekt sifatida biron bir stalba, ko'p yillik daraxt, yirik harsang tosh va shunga o'xshash boshqa siljimas ob'ektlar bo'lishi mumkin. Agar bunday ob'ektlar bo'lmagan hollarda o'zgarmas ob'ekt sifatida temir qaziq qoqib qo'yiladi va har yili tajriba variantlari va takrorlanishlar shu ob'ektga nisbatan joylashtiriladi.

 Tajriba variantlari va takrorlanishlarni joylashtirishdan avval eng avvalo tajriba maydonining tiurtala tomonidan ximoya maydon ajratiladi. Dala tajribalarida ximoya maydon kengligi 2,4-3,6 metrdan kam bo'lmasligi lozim. Tajriba maydoni avtomobil yo'llari bo'yida joylashsa, yoki tajriba maydoni atrofida ko'p yillik daraxtlar bo'lsa ximoya maydon kengligi ma'lum darajada orttiriladi. Bunda yo'l yoqasidan tushadigan chang va boshqa zararli ta'sirlar , ko'p yillik daraxtlarning soyasi hisobga olinadi. Shunga ko'ra ximoya maydon kengligi avtomobil yo'llari yoqalarida 5-6 metrni, dala atrofida ko'p yillik daraxtlar o'sgan xollarda 6-10metrni tashkil etadi.

 Tajribalami tashkil etishda va tajriba maydonlarini tanlashda shuningdek ekin turi, nav xususiyati, o'tmishdosh ekin, sug'orish inshoatlari, transpart va boshqa omillar hisobga olinishi maqsadga muvofiq.Masalan ozuqabop em-xashak ekinlari bilan bog'liq dala tajribalari chorva fermalari yaqinida , sholichilik bilan bog'liq tajribalar suv bilan yaxshi ta'minlangan maydonlarda olib borilishi lozim. Paxtachilikka oid dala tajribalari atrofiga kungaboqar va bir yillik dukkakli ekinlar eqilishi yaramaydi.Chunki bu ekinlar ko'sak kurti va o'rgamchakkana singari zararli xashoratlami ko'payishiga olib kelishi mumkin.

 Tasodifiy yo'l qo'yilgan xato ko'p jixatdan variantlar va kuzatishlar soniga bog'liqdir. Shuning uchun yo'l qo'yilgan tasodifiy xatolarni yo'qotish uchun va aniqlik darajasini oshirish uchun ko'rsatkichlarning o'rtachasi topiladi. Misol uchun, variant yoki qaytariqlar bo'yicha hosildorlik ma'lumotlari qo'shilib, variant yoki qaytariqlar soniga bo'linib, o'rtacha hosildorlik topiladi.Tasodifiy xatoliklarning miqdorini tajribalarda kamaytirish uchun kuzatishlar va kuzatilayotgan o'simliklar sonini oshirish kerak. Bunday holat fenologik kuzatishni amalga oshirish uchun o'simliklarni ajratishda ham ko'rildi. 100 dona o'simlikni bir joyda tanlagandan ko'ra 2-5 joydan tanlansa bir joyda tanlangansa yo'l qo'yiladigan tasodifiy xatolik kamroq bo'ladi.

E’tiboringiz uchun rahmat!

Похожие

Biotexnologik jihozlar

Molekulyar biotexnologiyada foydalaniladigan biotexnologik ob’yektlar

Yangi biotexnologik mahsulotlar va preparatlar bozori

Biotexnologik usulda olingan mahsulotlarning genetik xavfsizligi

Biotexnologiya ob’ektlari va usullari. Biotexnologik ob’ektlarni tanlash