Biologiya – hayot haqidagi fan 2 - Биология - Презентации

Biologiya – hayot haqidagi fan 2

Загружено в:

06.03.2023

Скачано:

0

Размер:

3549.4580078125 KB

O’qituvchi ; Ostonayeva Ma’rifat. Mavzu:BIOLOGIYA – HAYOT HAQIDAGI FAN Reja: 1.Biologiyaning inson hayotidagi ahamiyati. 2.Biologiya bilan bog‘liq kasblar. 3.Biologiyaning tadqiqot metodlari. 01

MUAMMONI ANIQLAYMIZ. Fan nima? Barcha bilimlarni ilmiy deyish mumkinmi? YANGI BILIMLARNI KASHF ETAMIZ. Tirik organizmlar tabiatning muhim qismidir. Sayyoram_x0002_izda tirik organizmlar juda xilma-xil. Bular bakteriya, protista, zamburug‘, o‘simlik va hayvonlardir. Yerning tirik organizmlar yashaydigan qobig‘i – biosfera (yunoncha “bios” – hayot va “sfera” – shar) deb yuritiladi. Biosferaga atmosferaning pastki qatlamlari, gidrosfera, litosferaning yuqori qatlami kiradi. Biosferaning yuqori chegarasi ozon ekrani bilan belgilanadi. U quyoshning tirik organizmlar uchun halokatli bo‘lgan ultra_x0002_binafsha nurlarini qaytaradi. Tirik organizmlar okean va dengizlarning barcha qatlamlarida uchraydi.

Biologiya atamasi yunoncha “bios” – “hay_x0002_ot” va “logos” – “fan” so‘zlaridan kelib chiqqan. Biologiya tirik organizmlarning tuzilishi va hayotiy faoliyati, xilma-xilligi, tarixiy va indi_x0002_vidual rivojlanish qonuniyatlarini, shuningdek, insonning tirik tabiatga ta’sirini o‘rganadi. Tirik organizmlarning tuzilishi, hayoti, ta_x0002_biatdagi ahamiyatini yaxshi anglagan holda, inson ulardan samarali foydalanadi. Masalan, madaniy o‘simliklar hosilini begona o‘t va zara_x0002_rkunandalardan, o‘z sog‘lig‘ini kasalliklardan himoya qilishni, noyob va yo‘qolib borayotgan o‘simlik va hayvon turlarini muhofaza qilishni o‘rganadi.Barcha tirik organizmlar bir-biri va atrof-muhit bilan chambarchas bog‘liq. Tirik organizmlar atrof-muhitga ta’sir qiladi va ularning mavjudligi muhit sharoitlariga bog‘liq.

Biologiya fanning sohalari

Biologiyaning inson hayotidagi ahamiyati. Biologiya oldida inson salomatligini asrash, sifatli oziq-ovqat bilan ta’minlash va sayyoramizdagi organizmlar xilma-xilligini saqlash kabi dolzarb muammolar mavjud. Biologiya sohasida olib borilayotgan tadqiqotlar yuqoridagi masalalarni hal qilishga qaratilgan bo‘lib, biologiya tibbiyot, qishloq xo‘jaligi, oziq- ovqat sanoati, yengil sanoat va boshqa sohalar bilan chambarchas bog‘liq. Insonlar salomatligi uchun foydalaniladigan dori vo_x0002_sitalari o‘simliklar va mikroorganizmlar faoliyatida hosil bo‘ladigan mahsulotlardan tayyorlanadi. Biologik qonuniyatlarni bilish kasalliklarni davolash va ularning oldini olishga yordam beradi.

Qishloq xo‘jaligining muvaffaqiyatli rivojlanishi o‘simlik navlari va hayvon zotlarini yaxshilash hamda yangilarini yaratish bilan shug‘ullanadigan seleksioner biologlarga bog‘liq. Tirik organ_x0002_izmlar sanoatda ham keng qo‘llaniladi. Ayrim bakteriyalar va zamburug‘lar faoliyati tufayli sut mahsulotlari: tvorog, qatiq, yogurt va pishloq kabi mahsulotlar olinadi.

Biologiya bilan bog‘liq kasblar. Biologiya 70 ga yaqin fan sohalarini o‘z ichiga oladi va ularning har biri uchun mutaxassislar tayyorlanadi. Masalan, mikrobiolog,biokimyogar, biotexnolog, bioinjener, biofizik, sud-tibbiyot eksperti, genetik, farmatsevt, shifokor, agronom, botanik, zoolog, ekolog va boshqalar.

Barcha tibbiyot xodimlari – pediatr, jarroh, stomatolog, psixolog, va boshqalar biologik ma’lu_x0002_motga ega bo‘lishlari kerak. Qishloq xo‘jaligi sohasida agronom, veterinar, seleksioner kabi kasb egalarining faoliyati biologiya bilan bog‘liq. Jadal rivojlanayotgan oziq-ovqat sanoati, mikrobiologi_x0002_ya, biotexnologiya hamda farmatsevtika uchun ham biolog mutaxassislar talab qilinadi. Ekologiya_x0002_ning turli sohalarida bioekolog, geoekolog, ekolog-injener, landshaft dizayneri kabi kasb egalariga talab kuchli. Siz ham kelajakda biologiya bilan bog‘liq kasb egasi bo‘lishingiz mumkin.iologiyaning tadqiqot metodlari. Qadimgi davrlardan boshlab odamlar tabiatni turli metod_x0002_lar (yunoncha “methodos” – bilish usuli) yordamida o‘rganib kelganlar. Kuzatish, taqqoslash, eks_x0002_periment (tajriba) va o‘lchash – biologiyaning asosiy metodlari hisoblanadi. Kuzatish – bu tabiiy obyekt yoki hodisalarni sezgi organlari yordamida idrok etish. Obyekt yoki hodisani kuzatish jarayonida kuzatuvchi jarayonga ta’sir etmagan holda faqatgina natijalarni qayd etadi.

Uyga vazifa 1. Biologiya fani nimani o‘rganadi? 2. Bioekolog, ekolog-injener, landshaft dizayneri kabi kasb egalari faoliyati nimadan iborat? 3. Biologiya sohasida olib borilayotgan tadqiqotlarning tibbiyot, qishloq xo‘jaligi, oziq-ovqat sanoati, yengil sanoat va boshqa sohalar bilan bog‘liqligini misollar bilan tushuntiring.

Похожие

Laboratoriya ishi biologiya

Biologiya fanining rivojlanish tarixi

Biologiya darslarida foydalaniladigan slaydlar tayyorlash

Mezozoy, kaynozoy eralaridagi hayot

Maktabda biologiya sohasiga oid kechalarni tashkillashtirish metodikasi