Aylanma jismlar - Алгебра - Презентации

Aylanma jismlar

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

905.5 KB

Aylanma jismlarAylanma jismlar Aylanma jismlarAylanma jismlar

• Reja: • Kirish • 1. Aylanma jism, aylanma sirt haqida tushuncha. • 2. Stilindr va uning elementlari. • 3 Konus va uning elementlari. • 4. Shar, uning elementlari va bo’laklari Xulosa • Foydalanilgan adabiyotlar

Ko`rsatkichli funksiyaKo`rsatkichli funksiya  Aylanma jism va aylanma sirt haqida tushuncha, Aylanma jism va aylanma sirt haqida tushuncha, Biror egri chiziqni yoki to’g`ri chiziqni bir to’g`ri Biror egri chiziqni yoki to’g`ri chiziqni bir to’g`ri chiziq atrofida aylantarishdan aylanma sirt hosil chiziq atrofida aylantarishdan aylanma sirt hosil bo’ladi. Agar uni o’q deb ataluvchi to’g`ri bo’ladi. Agar uni o’q deb ataluvchi to’g`ri chiziqqa perpedikulyar bo’lgan parallel ikki chiziqqa perpedikulyar bo’lgan parallel ikki tekislik bilan kesilsa, aylanma sirt va doira bilan tekislik bilan kesilsa, aylanma sirt va doira bilan chegaralangan aylanma jism hosil bo’ladi.chegaralangan aylanma jism hosil bo’ladi.  OS — aylanma jismning o’qi deyiladi.OS — aylanma jismning o’qi deyiladi.  Bu jismning sirti — egri sirt Bu jismning sirti — egri sirt  aylanma sirt deyiladi. aylanma sirt deyiladi. Parallel tekisliklarda hosilParallel tekisliklarda hosil  bo’lgan kesim doira shaklida bo’ladi. bo’lgan kesim doira shaklida bo’ladi.  O OO O 1 1 Doiralarning markazi bo’ladi.Doiralarning markazi bo’ladi.

Цilindr. O’q atrofida unga parallel bo’lgan to’g`ri chiziq aylantirilsa, stilindrik sirt hosil bo’ladi. Uni o’qqa perpendikulyar ikkita parallel tekisliklar bilan kesilsa, ular orasida stilindrik jism hosil bo’ladi.  – stilindr yasovchisi.  O1 – stilindirning o’qi, balandligi E – to’g`ri chiziqning traektoriyasi stilindrning yon sirtini yasaydi.

• Цilindrga ichki chizilgan prizma deb, shunday prizmaga aytiladiki uning asoslari stilindrning asoslariga ichki chizilgan teng ko’pburchaklardan iborat. • Uning qirralari stilindr yasovchilari bo’ladi.

Konus • Konus deb shunday jismga aytiladiki, u berilgan nuqtani biror doira nuqtalari bilan tutashtiruvchi hamma kesmalardan tashkil topgan bo’lib, berilgan nuqta konus uchi, doira esa konus asosi deyiladi. Konus uchini asos aylanasi nuqtalari bilan tutashtiruvchi kesmalar konusning yasovchilari deyiladi. Konusning sirti asosidan va yon sirtidan iborat. Agar konus uchidan uning asosiga tushirilgan perpendikulyar uning markaziga tushsa, bunday konusni to’g`ri konus deyiladi.

• Konusning uchidan asosiga tushirilgan perpendikulyar konusning balandligi deyiladi. To’g`ri konusning balandligidan o’tuvchi to’g`ri chiziq konusning o’qi deyiladi. Konusning o’qi orqali o’tuvchi tekislik bilan kesim o’q kesim deyiladi. Konusning yasovchisi orqali o’tuvchi va bu yasovchi orqali o’tkazilgan o’q kesimga perpendikulyar tekislik konusning urinma tekisligi deyiladi. Shakldan: AVS uchburchak konusning o’q kesimi.

Konusning o’qiga perpendikulyar tekislik bilan kesilsa, uch tomonidan kichik konus ajraladi, pastda qolgan qismi esa, kesik konus deyiladi.

Shar • Ta’rif. Fazoning berilgan nuqtasidan berilgan masofadan katta bo’lmagan uzoqlikda yotgan hamma nuqtalaridan iborat qismi shar deyiladi. • Berilgan nuqta shar markazi, berilgan masofa sharnig radiusi deyiladi. Sharning chegarasi shar sirti yoki sfera deb ataladi. Shar markazidan o’tuvchi va shar sirtining ikki nuqtasini tutashtiruvchi kesma shar diametri deyiladi. • Yarim doirani uning diametri atrofida aylantirish natijasida xam, shar hosil bo’ladi.

3 - teorema. Sharning har qanday tekislik bilan kesimi doiradir. Bu doiraning markazi sharning markazidan kesuvchi tekislikka tushirilgan perpendikulyarning asosidir. • Shakldan: a – kesuvchi tekislik. O – shar markazi. • OO’  o’tkazamiz. X – nuqtaning tekislikning sharga tegishli nuqtasi bo’lsin. Pifagor teoremasiga ko’ra OX2=OO'2+O'X2 • lekin OX  R -bo’lgani uchun o'x 

Похожие

Аlbert Enshteyn

Tengdosh va teng tuzilgan figuralar haqida ma'lumot. Yuza

Pifagor

Albert Eynshteyn

Fraktallar nazariyasi asosida murakkab konfiguratsiyali sirtlarni geometrik modellashtirish