logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Литература
  4. Муслиҳабегим Мискин шеъриятининг жанрлари, услуби ва бадиияти

Муслиҳабегим Мискин шеъриятининг жанрлари, услуби ва бадиияти

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

2087.703125 KB
Скачать
КИРИШ БИРИНЧИ БОБ. Муслиҳабегим Мискин ҳаёти ва адабий мероси 1.1. Мискин тахаллусли ижодкорлар ва Муслиҳабегим Мискин 1.2. Шоиранинг ҳаёт ва ижод йўли 1.3. Мискиннинг ЎзРФАШИ хазинасида сақланаётган 972, 1962/1, 1277-рақамли девонларининг қиёсий тавсифи Биринчи боб бўйича хулосаларМАВЗУ: Муслиҳабегим Мискин шеъриятининг жанрлари, услуби ва бадиияти ИККИНЧИ БОБ. Муслиҳабегим Мискин адабий меросининг мундарижаси ва жанрлари 2.1. Мискин мурожаат қилган адабий жанрлар (ғазал, мусаммат, шеърий ҳикоятлар,...) 2.2. Шоиранинг назмий ҳикоятлари таҳлили 2.3. Мискин – Алишер Навоийнинг содиқ издоши 2.4. Анъана ва ижодийлик: шоиранинг услубий жилолари Иккинчи боб бўйича хулосалар УЧИНЧИ БОБ. Муслиҳабегим шеъриятининг бадиияти 3.1. Шоира шеърларининг мавзу ва ғоялар олами 3.2. Мискин шеъриятида қофия ва вазн 3.3. Шоиранинг лафзий санъатлардан фойдаланишдаги маҳорати 3.4. Маънавий санъатлар – шеър назокатини таъминлашда муҳим омил Учинчи боб бўйича хулосалар ХУЛОСА ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ XIX асрнинг иккинчи ярмида Мискин тахаллуси билан ижод қилган Мулло Нуруллоҳ ибн Абдуллоҳ хўжа эшоннинг қизи Муслиҳабегим Бухорода яшаб, бадиий ижод билан шуғулланган. Унинг ҳаётига доир етарли маълумотга эга эмасмиз. Адабиётда Мискин тахаллуси билан қалам тебратган шоиру шоиралар ҳам бўлган. Улардан айримларининг ижодлари у ёки бу даражада тадқиқ этилган бўлса-да, биз эътироф этаётган Муслиҳабегим Мискиннинг ҳаёт йўли ва ижоди деярли ўрганилмаган. Истиқлол даври адабиётшунослиги Муслиҳабегим қолдирган маънавий меросни замон андозалари даражасида тадқиқ қилишни тақозо этадики, бу мавзунинг долзарблигини таъминлайди. Мавзунинг долзарблиги Мавзунинг республикада олиб борилаётган илмий тадқиқотларнинг устувор йўналишларга мослиги Мавзу Бухоро давлат университетида узоқ йиллардан буён тадқиқ этиб келинаётган “X-XX асрлар ўзбек ва форс- тожик адабиётларининг долзарб муаммолари” йўналишига алоқадордир. Айни устувор йўналиш республикадаги шу соҳага доир илмий изланишларга мантиқан боғланади. Ишнинг давлат дастурлари ёки илмий- тадқиқот ишлари режалари билан боғлиқлиги Муслиҳабегим Мискин адабий меросини истиқлол даври яратиб берган имконият ва тамойиллар мақомида тадқиқ қилиш давлат дастурларига тўла мос келади. “ Муслиҳабегим Мискин шеъриятининг жанрлари, услуби ва бадиияти” номзодлик иши мавзуси Бухоро давлат университети ўзбек филологияси кафедрасининг 2011 йил 26 майдаги 7- йиғилишида, университети илмий-техник кенгашининг 2011 йил 9- июндаги 5-йиғилишида, Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Алишер Навоий номидаги Тил ва адабиёт институти ҳузуридаги адабиётшунослик бўйича фундаментал тадқиқотларни мувофиқлаштирувчи Руспублика кенгашининг 2011 йил 21 сентябрдаги 2-сонли йиғилишида тасдиқланган. Тадқиқотнинг таянч мақсадини Муслиҳабегим Мискин ҳаёт ва и жод йўлини ёритиш, маънавий мероси мундарижасини аниқлаш ва унинг XIX аср ада биётида тутган мавқеини белгилашдан иборатдир. Таянч мақсаддан келиб чиқ иб, қуйидаги вазифаларни ёритишга ҳаракат қилинади: - шоиранинг ҳаёт йўлига доир маълумотларни тўплаш ва таҳли л этиш; -Муслиҳабегим девонлари тавсифини ёритиш орқали қуйидагил арга аниқлик киритиш: а) шоира қолдирган адабий мерос ҳажмини аниқлаш; б) Муслиҳабегим мурожаат қилган адабий жанрларни ойдинла штириш; в) шоира қолдирган маънавий мерос мундарижаси хусусида яхл ит хулосаларга келиш; - Муслиҳабегим мурожаат этган адабий жанрларни замондошл ари асарлари билан қиёсий ўрганиш орқали анъанавийлик в а ижодийлик масалаларини ёритиш; -Муслиҳабегимнинг ҳамда XIX аср адабиётидаги зуллисонайнли книнг хос хусусиятларини аниқлаш ; -Муслиҳабегим услубининг замондошлари услуби билан муштар ак ҳамда ўзига хослик жиҳатларини таҳлил қилиш. Тадқиқотнинг мақсади Муслиҳабегим Мискиннинг Ўзбекистон Республ икаси Фанлар академияси Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти қўлёзмалар хазинасида 972 ҳамда собиқ Ўзбекистон респуб ликаси Фанлар академияси Ҳамид Сулаймон н омидаги қўлёзмалар институтида 1962\1, 1277 рақамлари остида сақланаётган ўзбек ва тожик тилларидаги асарларидан таркиб топган девон лари, XIX-XX аср бошларида тартиб берилган б аёзлар, тазкиралар ва тарихий асарлар ташкил этади. Тадқиқотнинг объекти Муслиҳабегим адабий меросининг дисс ертация мавзуси сифатида танланишин инг бош сабаби шоиранинг шахси, у ҳақ даги баҳсу мунозаралар, адабий мероси хусусида яхлит илмий хулосаларни баё н қилишдан иборатдир. Тадқиқот “Кири ш”, III боб, 11 фасл, “Хулосалар”, “Луғат сўзлар” ва “Фойдаланилган адабиётла р рўйхати”-дан таркиб топган. Тадқиқотнинг предмети Янги ишда Бухоро адабий муҳитида қалам тебратган, ўзидан 10.000 мисрага яқин маънавий мерос қолдирган, зуллисонайнлик анъанасини ривожлантир ган Муслиҳабегим Мискиннинг шеърияти, жанрлари, услуб ва бадииятини имкон қадар яхлит, чуқур ва атрофлича ёритишга ҳаракат қилинади. Диссертациянинг илмий янгилигини қуйидагилар белгилайди: 1. Муслиҳабегим Мискин қолдирган адабий мерос ҳажмини аниқлаш. 2. Шоира мурожаат этган адабий жанрларни ойдинлаштириш. 3. Шоира қолдирган маънавий мерос мундарижаси хусусида яхлит хулосаларга келиш. 4. Муслиҳабегим мурожаат этган адабий жанрларни замондошлари асарлари би лан қиёсий ўрганиш орқали анъанавийлик ва ижодийлик масалаларини ёри тиш. 5. Муслиҳабегимнинг ҳамда XIX аср адабиётидаги зуллисонайнликнинг хос хусу сиятларини аниқлаш. Диссертация натижаларидан олий, ўрта ва ўрта махсус ўқув юртлари уч ун ёзиладиган дарслик ҳамда қўлланмалар яратишда кенг фойдаланиш мум кин. Айниқса,XIX асрнинг иккинчи ярми ва XX аср ибтидосидаги Бухоро ад абий муҳити манзараларини бойитишда тадқиқот натижалари ас қотади. Кутилаётган илмий янгиликлар Эълон қилинган илмий ишлар рў йхати № Илмий асар номи Босма ёки қўл- ёзма Журнал, тўплам (йил, сон, бетлари) нашриёт ёки муаллифлик гувохномаси номери Босма табоқ ёки бетлар сони, муал лифлик иштироки Ҳаммуа лиф- лар Фамили ялари 1 Алишер Навоий “ Арбаин ” идаги мавзулар олами босма Филология ва усулиёт масалалари (БухДу тил ва адабиёт кафедрасининг илмий-усулий мақолалар тўплами). 2-китоб. “Бухоро” нашриёти. 2010. –Б.80- 82. 3 Н.Қўшае ва 2 Муслиҳабегим Мискин ижодига бир назар босма Таниқли профессор Р.Ж.Воҳидов таваллудига 70 йил тўлиши муносабати билан “ Илм ва адаб навкари” (мақолалар тўплами). Тошкент. “Фан” нашриёти. 2012й. 3 - 3 Муслиҳабегим Мискин шеърияти (тезис) босма Таниқли профессор Р.Ж.Воҳидов таваллудига 70 йил тўлиши муносабати билан “ Илм ва адаб навкари” (мақолалар тўплами). Тошкент. “Фан” нашриёти. 2012й. 3 - № Илмий асар номи Босма ёки қўл- ёзма Журнал, тўплам (йил, сон, бетлари) нашриёт ёки муаллифлик гувохномаси номери Босма табоқ ёки бетлар сони, муал лифлик иштироки Ҳаммуа лиф- лар Фамили ялари 4 Эзгуликка бахшида Умр босма Таниқли профессор Р.Ж.Воҳидов таваллудига 70 йил тўлиши муносабати билан “ Илм ва адаб навкари” (мақолалар тўплами). Тошкент. “Фан” нашриёти. 2012й. 2 - 5 Муслиҳабегим Мискин- зуллисонайн шоира босма 2 -Эълон қилинган илмий ишлар рўйхати Конференцияларда ишти рок этганлиги тўғрисида маълумот № Конференция ўтказилган жой, конференция номи, мақоми, вақти Маъруза номи 1 Булгаковские чтения. (материалы межвузовской научно- практической конференции, посвященной 120-летию со дня рождения Михаила Афанасьевича Булгакова. Бухара. 2011. (республика миқёсидаги конференция) Эркин Воҳидов ижодида арузга мурожаат( 178- 180-бетлар)

Похожие

Ўзбек фольклорининг эпик жанрлари
ХХ аср бошлари Наманган адабий ҳаракатчилиги
Анвар Обиджон шеъриятида жанр стилизацияси
Исҳоқхон тўра Ибрат ҳаёти ва ижоди
Туркий халқлар адабиёти тарихи