Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларнинг олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат тизими (ФВДТ) - БЖД - Рефераты

Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларнинг олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат тизими (ФВДТ)

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

111 KB

Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларнинг олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат тизими (ФВДТ) Режа : 1. Аҳоли ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилишнинг ҳуқуқий асос лар и. 2. ФВДТ нинг ташкилий структураси ва бош қарув органлари. 3. ФВДТ нинг асосий вазифалари, куч ва воситалари.

ХХ асрнинг 60-йилларидан бошлаб фаолият кўрсатиб келган фуқаро мудофааси тизимининг асосий вазифаси тинчлик даврида ва уруш шароитида мамлакат аҳолисини оммавий қирғин қуроллари ва бошқа ҳужум воситаларидан ҳимоя қилиш, уруш шароитида халқ хўжалиги объектларининг барқарор ишлашини таъминлаш ҳамда ҳалокат ўчоқларида қутқариш ва тиклаш ишларини ўз вақтида самарали амалга оширишдан иборат эди. Лекин , аҳоли ҳаётига фақатгина оммавий қирғин қуроллари эмас, балки бошқа хавф-хатарлар ҳам таҳдид солиб турадики, уларни назардан четга қочириш асло мумкин эмас. Булар турли табиий, техноген ва экологик хусусиятли фавқулодда вазиятлардир. Фавқулодда вазият - одамлар қурбон бўлишига, уларнинг соғлиғи ёки атроф табиий муҳитга зарар етишига, жиддий моддий талафотлар келтириб чиқаришга ҳамда одамларнинг ҳаёт фаолияти шароити издан чиқишига олиб келиши мумкин бўлган ёки олиб келган авария, ҳалокат, хавфли табиий ҳодиса, табиий ёки бошқа офат натижасида муайян ҳудудда юзага келган ҳолат. Аҳолини ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш - фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва уларни бартараф этиш чоралари, усуллари, воситалари тизими, саъй-ҳаракатлари мажмуи. Фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш - олдиндан ўтказиладиган ҳамда фавқулодда вазиятлар рўй бериши хавфини имкон қадар камайтиришга, бундай вазиятлар рўй берган тақдирда эса, одамларнинг ҳаётини сақлаб қолиш ва соғлиғини сақлашга, атроф табиий муҳитга етказиладиган зарар ва моддий талафотлар миқдорини камайтиришга қаратилган тадбирлар комплекси. Фавқулодда вазиятларни бартараф этиш - фавқулодда вазиятлар рўй берганда ўтказиладиган ҳамда одамлар ҳаётини асраб қолиш ва соғлиғини сақлашга, атроф табиий муҳитга етказиладиган зарар ва моддий талафотлар миқдорини камайтиришга, шунингдек фавқулодда вазиятлар рўй берган зоналарнинг кенгайишига йўл қўймасликка ҳамда хавфли омиллар таъсирини тугатишга қаратилган қутқарув ишлари ва кечиктириб бўлмайдиган бошқа

ишлар комплекси. Ўзбекистон Республикаси мустақилликка эришгандан сўнг а ҳоли ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш соҳасида қўйилган дадил қадамлардан бири Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1996 йил 4 мартдаги ПФ-1378 Фармони билан Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг ташкил этилиши бўлди. Вазирлик фаолият юрита бошлагандан сўнг аҳоли ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш соҳасининг ҳуқуқий асосини ташкил этувчи бир қатор қонун ва қарорлар қабул қилинди. Ўзбекистон Республикаси қонунлари: Аҳолини ва ҳудудларни табиий ҳамда техноген хусусиятли фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш тўғрисида (1999 йил 20 август) – 5 та бўлим , 27 моддадан иборат. Қонун аҳолини ва ҳудудларни табиий ҳамда техноген хусусиятли фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш соҳасидаги ижтимоий муносабатларни тартибга солади ҳамда фавқулодда вазиятлар рўй бериши ва ривожланишининг олдини олиш, фавқулодда вазиятлар келтирадиган талафотларни камайтириш ва фавқулодда вазиятларни бартараф этишни мақсад қилиб қўяди. Фуқаро муҳофазаси тўғрисида (2000 йил 26 май) – 4 та бўлим , 23 моддадан иборат. Ушбу қонун фуқаро муҳофазаси соҳасидаги асосий вазифаларни, уларни амалга оширишнинг ҳуқуқий асосларини, давлат органларининг, муассасалар ва ташкилотларнинг ваколатларини, Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг ҳуқуқлари ва мажбуриятларини, шунингдек фуқаро муҳофазаси кучлари ва воситаларини белгилайди. Қутқарув хизмати ва қутқарувчи мақоми тўғрисида (2008 йил 26 декабрь) – 5 та боб, 31 м одда дан иборат . Ушбу Қонуннинг мақсади қутқарув хизматлари ва қутқарув тузилмаларининг ташкил этилиши, фаолияти ва тугатилиши соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат. Одамнинг иммунитет танқислиги вируси билан касалланишнинг (ОИВ касаллиги ) нинг олдини олиш тўғрисида (1999 йил 19 август) –

13 модда. Қонунда ОИТС/ОИВ касаллигининг олдини олиш соҳасидаги давлат таъминоти, касалликнинг олдини олиш бўйича фаолиятни молиялаш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятларига доир масалалар ёритилган. Гидротехника иншоотларининг хавфсизлиги тўғрисида (1999 йил 20 август) – 15 модда. Ушбу қонуннинг мақсади гидротехника иншоотларини лойиҳалаштириш, қуриш, фойдаланишга топшириш, улардан фойдаланиш, уларни реконструкция қилиш, тиклаш, консервациялаш ва тугатишда хавфсизликни таъминлаш бўйича фаолиятни амалга оширишда юзага келадиган муносабатларни тартибга солишдир. Қишлоқ хўжалик ўсимликларини зараркунандалар, касалликлар ва бегона ўтлардан ҳимоя қилиш тўғрисида (2000 йил 31 август) – 28 модда. Ушбу қонуннинг мақсади қишлоқ хўжалик ўсимликларини зараркунандалар, касалликлар ва бегона ўтлардан ҳимоя қилишни таъминлаш, ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг инсон соғлиғига, атроф табиий муҳитга зарарли таъсирининг олдини олиш билан боғлиқ муносабатларни тартибга солишд ир . Радиациявий хавфсизлик тўғрисида (2000 йил 31 август) – 5 та бўлим , 28 моддадан иборат. Қонуннинг мақсади радиациявий хавфсизликни, фуқаролар ҳаёти, соғлиғи ва мол-мулки, шунингдек, атроф муҳитни ионлаштирувчи нурланишнинг зарарли таъсиридан муҳофаза қилишни таъминлаш билан боғлиқ муносабатларни тартибга солишдан иборат. Терроризмга қарши кураш тўғрисида (2000 йил 15 декабрь) – 6 та бўлим , 31 моддадан иборат. Ушбу қ онун нинг мақсади терроризмга қарши кураш соҳасидаги муносабатларни тартибга солиш дан иборат. Қону н нинг асосий вазифалари шахс , жамият ва давлатнинг суверенитетини ва ҳудудий яхлитлигини ҳимоя қилиш, фуқаролар тинчлиги ва миллий тотувликни сақлаш дан иборат. Хавфли ишлаб чиқариш объектларининг саноат хавфсизлиги тўғрисида (2006 йил 28 сентябрь) – 23 модда. Қонуннинг мақсади хавфли ишлаб чиқариш объектларининг саноат хавфсизлиги соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат.

Ўзбекистон Республикаси Президенти қарори: Тошқинлар, сел оқимлари, қор кўчиш ва ер кўчки ҳодисалари билан боғлиқ фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ҳамда уларнинг оқибатларини тугатиш борасидаги чора-тадбирлар тўғрисида (2007 йил 19 февраль, ПҚ-585-сонли). Тошқинлар, сел оқимлари, қор кўчиш ва ер кўчки ҳодисалари билан боғлиқ фавқулодда вазиятлардан аҳоли ва ҳудудларни муҳофаза қилиш бўйича ишларни ўз вақтида ва самарали ташкил этиш, шунингдек уларнинг эҳтимол тутилган оқибатларини тезкорлик билан тугатиш мақсадида қабул қилинган. Ҳар йили жорий йилга белгиланган қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарорлари қабул қилинади. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари: Ўзбекистон Республикаси Ф ВВ фаолиятини ташкил этиш масалалари тўғрисида (1996 йил 11 апрель, 143-сонли). Қарорга «Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлиги тўғрисида»ги Низом илова қилинган. Ф ВВ асосий вазифалари, ҳуқуқлари келтирилган. Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларнинг олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат тизими ни янада такомиллаштириш тўғрисида ( 2011 йил 2 4 август , 242 -сонли). Қарор билан Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларнинг олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат тизими (ФВДТ) тўғрисидаги Низом ва унинг тузилмаси тасдиқланган, вазирлик ва идораларнинг аҳолини ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш бўйича функциялари келтирилган. Ўзбекистон Республикаси аҳолисини фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилишга тайёрлаш тартиби тўғрисида (1998 йил 7 октябрь, 427- сонли). Қарор мамлакат аҳолиси ва ҳудудини табиий ва техноген хусусиятли фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш тизимини такомиллаштириш мақсадида қабул қилинган. Қарорга илова тарзида келтирилган «Аҳолини фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш соҳасида тайёрлаш тартиби тўғрисида»ги Низом Ўзбекистон Республикаси аҳолисини фавқулодда

вазиятлардан муҳофаза қилиш соҳасида, шунингдек фавқулодда вазиятларда ҳаракат қилишга тайёргарликдан ўтаётган аҳоли гуруҳларини тайёрлашнинг асосий вазифаларини, шакллари ва усулларини белгилайди. Табиий, техноген ва экологик тусдаги фавқулодда вазиятларнинг таснифи тўғрисида (1998 йил 27 октябрь, 455-сонли). Қарор билан тасдиқланган таснифга мувофиқ фавқулодда вазиятлар вужудга келиш сабабларига кўра техноген, табиий ва экологик хусусиятли, ушбу вазиятларда зарар кўрган одамлар сонига, моддий зарарлар миқдорига ва кўламларига қараб локал, маҳаллий, республика ва трансчегарали турларга бўлинади. Оммавий тадбирларни ўтказиш қоидаларини тасдиқлаш тўғрисида (2003 йил 13 январь, 15-сонли). Ўзбекистон Республикаси ҳудудида оммавий тадбирлар ўтказилиши пайтида жамоат хавфсизлигини таъминлаш ва тартибни муҳофаза қилиш мақсадида қабул қилинган. Фавқулодда вазиятларни башоратлаш ва олдини олиш Давлат дастурини тасдиқлаш тўғрисида (2007 йил 3 апрель, 71-сонли). Фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва оқибатларини бартараф этиш соҳасида олиб борилаётган ишлар самарадорлигини ошириш мақсадида қабул қилинган. «Хавфли ишлаб чиқариш объектларининг саноат хавфсизлиги тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси қонунини амалга оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар ҳақида (2008 йил 10 декабрь, 271-сонли). Хавфли ишлаб чиқариш объектларининг саноат хавфсизлигини таъминлаш, авария ва жароҳат етказилиши бўйича маълумотларни таҳлил қилиш самарадорлигини ошириш, авариялар келиб чиқиши сабабларини белгилаб берадиган қонуниятлар ва омилларни тадқиқ этиш, хавфли ишлаб чиқариш объектларини ҳисобга олиш ва идентификациялаш, саноат хавфсизлиги экспертизасини ўтказиш тизимини шакллантириш ва ривожлантириш, саноат хавфсизлигини декларациялаш, «Хавфли ишлаб чиқариш объектларининг саноат хавфсизлиги тўғрисида»ги Қонунга мувофиқ бошқа шахсларнинг ҳаёти, соғлиғи ва мол-мулкига ҳамда атроф муҳитга зарар етказганлик учун хавфли ишлаб чиқариш объектларидан фойдаланаётган ташкилотларнинг

жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш мақсадида қабул қилинган. Қутқарув хизматлари ва қутқарув тузилмаларини фавқулодда вазиятларни бартараф этишга жалб қилиш тартиби тўғрисидаги Низомни тасдиқлаш ҳақида (2010 йил 5 январь, 2-сонли). Қутқарув хизматлари ва қут қарув туз илмаларини фавқулодда вазиятларни бартараф этишга жалб қилиш тартиби тўғрисидаги Низом «Қутқарув хизмати ва қутқарувчи мақоми тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 16- моддасига мувофиқ фавқулодда вазиятларни бартараф этишда қутқарув ишларини амалга оширишга қутқарув хизматлари ва қутқарув тузилмаларини жалб этиш соҳасида ҳуқуқий тартибга солишни белгилайди. Давлат стандартлари: 1. “Фавқулодда вазиятларда хавфсизлик. Асосий тушунчаларнинг атамалари ва таърифлари” ( O ’ z Dst 981:2000). 2. “Фавқулодда вазиятларда хавфсизлик. Табиий фавқулодда вазиятлар” ( O ’ z Dst 982:2000). 3. “Фавқулодда вазиятларда хавфсизлик. Техноген фавқулодда вазиятлар. Атамалар ва таърифлар” ( O ’ z Dst 1014:2002). 4. “Фавқулодда вазиятларда хавфсизлик. Фавқулодда вазиятлар мониторинги ва прогнозлаш. Атамалар ва таърифлар” ( O ’ z Dst 1015:2002). 5. “Фавқулодда вазиятларда хавфсизлик. Фавқулодда вазиятлар мониторинги ва прогнозлаш. Асосий қоидалар” ( O ’ z Dst 1016:2002). 6. “Фавқулодда вазиятларда хавфсизлик. Техноген фавқулодда вазиятлар манбалари. Шикастловчи омиллар ва улар кўрсаткичларининг таснифи ва номенклатураси” ( O ’ z Dst 1017:2002). 7. “Фавқулодда вазиятларда хавфсизлик. Табиий фавқулодда вазиятлар манбалари. Шикастловчи омиллар. Шикастловчи таъсир кўрсаткичларининг номенклатураси” ( O ’ z Dst 1018:2002). Юқорида кўрсатиб ўтилганидек, 2011 йил 24 августда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг « Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларнинг олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат

тизимини янада такомиллаштириш тўғрисида » 242-сонли қарори қабул қилинди. Ушбу қарор билан Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил 23 декабрда қабул қилинган 558-сонли «Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларнинг олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат тизими тўғрисида» қарори бекор қилинди. Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларнинг олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат тизими (ФВДТ) бошқарув органлари, республика ва маҳаллий ҳокимият органларини, аҳолини ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш масалаларини ҳал этиш ваколатига эга корхоналар ва муассасаларнинг куч ва воситаларини бирлаштиради ҳамда фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва бартараф этиш соҳасидаги тадбирларни амалга ошириш, улар юзага келганда аҳоли хавфсизлигини, атроф табиий муҳитни муҳофаза қилиш ҳамда тинчлик ва ҳарбий даврда давлат иқтисодиётига зарарни камайтиришни таъминлашга мўлжалланган. ФВДТ ҳудудий қуйи тизим (14) ва функционал қуйи тизимдан иборат. ФВДТ 3 та даражага эга: 1. Республика. 2. Маҳаллий. 3. Объект. ФВДТнинг ҳар бир даражаси қуйидагиларга эга бўлади: 1. Раҳбар органлар. 2. Кундалик бошқарув органлари. 3. Фавқулодда вазиятлар оқибатларини бартараф этиш куч ва воситалари. 4. Фавқулодда вазиятлар оқибатларини бартараф этиш учун молиявий ва моддий ресурслар захиралари. 5. Хабар бериш, алоқа, бошқарув ва ахборот билан таъминлашнинг автоматлаштирилган тизимлари (БАТ). Ҳудудий қуйи тизимлар Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳрида тузилади ва тегишли равишда туманлар, шаҳарлар,

шаҳарчалар, қишлоқлар ва овуллар миқёсидаги бўғинлардан иборат бўлади. Уларнинг асосий вазифаси ўз маъмурий ҳудудлари доирасида аҳолини ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилишдан иборат. Функционал қуйи тизимлар вазирликлар, давлат қўмиталари, корпорациялар, концернлар, уюшмалар ва компанияларда тузилади. Функционал қуйи тизимларнинг асосий вазифаси атроф табиий муҳит ва кучли хавфли объектлар ҳолатини кузатиш ва назорат қилишни амалга ошириш, шунингдек идорага қарашли объектларда уларнинг ишлаб чиқариш фаолияти билан боғлиқ фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва улар оқибатларини бартараф этишдан иборат. Битта идора бир ёки бир неча қуйи тизимга эга бўлиши, ёки умуман қуйи тизим ташкил этмаслиги, ёки бир неча вазирлик ва идоралар битта қуйи тизим ташкил этишлари мумкин. Ушбу масала ФВДТ тўғрисидаги Низомнинг 3- иловасида (ЎзР вазирликлари ва идораларининг аҳолини ва ҳудудлари ФВлардан муҳофаза қилиш бўйича функциялари) баён этилган. Ахборот-бошқарув қуйи тизими Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг фавқулодда вазиятларда бошқарув маркази, ФВДТ ҳудудий ва функционал қуйи тизимларининг ахборот-таҳлил марказлари, атроф табиий муҳит ва кучли хавфли объектлар ҳолатини кузатиш ва назорат қилиш органларининг ахборот марказлари, фавқулодда вазиятларни бартараф этиш кучлари ва воситаларини бошқаришнинг ҳаракатланувчи пунктлари, алоқа ва ахборот узатиш воситалари, шу жумладан бошқариш ва ахборот билан таъминлашнинг автоматлаштирилган тизимини ўз ичига олади. ФВДТнинг асосий вазифалари, ташкилий тузилиши ва ишлаш тартиби қуйидаги ҳужжатлар билан белгилаб берилган: 1. ФВДТ тўғрисидаги Низом (ЎР Вазирлар Маҳкамасининг 24.08.2011 йилдаги 242-сонли қарорига 1-илова). 2. Қуйи тизимлар тўғрисидаги Низомлар (ҳар бир қуйи тизим ўзининг Низомини табиий-иқлимий, геофизик, иқтисодий, функционал ва бошқа шароитларни ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқади). Ушбу Низомлар

Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши Раиси, вилоятлар ва Тошкент шаҳри ҳокимлари, вазирлар, давлат қўмиталари раислари томонидан Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлиги билан келишилган ҳолда тасдиқланади. ФВДТ раҳбар органлари - бу аҳолини ва ҳудудларни фавқулодда вази- ятлардан муҳофаза қилиш масалаларини ҳал этиш ваколатига кирадиган давлат бошқаруви, маҳаллий ҳокимият органлари ва объектлар маъмуриятидир. ФВДТнинг кундалик бошқарув органлари - бу ФВДТнинг тегишли ҳудудий ва функционал қуйи тизимларига ҳамда унинг бўғинларига бевосита кундалик бошқарувни амалга оширувчи бошқарув органларидир. Улар қуйи- дагиларни ўз ичига олади: Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар фавқулодда вазиятлар бошқармалари; шаҳарлар ва туманлар фавқулодда вазиятлар бўлимлари; объектларнинг фавқулодда вазиятлар бўлимлари (шўъбалар ёки махсус тайинланган мансабдор шахслар); вазирликлар ва идораларнинг давлат назорати органлари (назорат-инспекция хизматлари); вазирликлар ва идораларнинг фавқулодда вазиятлар бўлимлари (шўъбалар ёки махсус тайинланган мансабдор шахслар); Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг фавқулодда вазиятларни бошқариш маркази; фавқулодда вазиятлар бошқармалари (бўлимлари)нинг тезкор-навбатчилик хизматлари; вазирликлар, идоралар ва объектларнинг навбатчи-диспетчерлик хизматлари. ФВДТнинг асосий вазифалари: 1. Тинчлик ва ҳарбий даврда аҳолини ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш соҳасида ҳуқуқий ва иқтисодий меъёрий ҳужжатларнинг ягона концепциясини белгилаш, ишлаб чиқиш ва амалга ошириш. 2. Республика ҳудудида юзага келиши мумкин бўлган техноген ва табиий хусусиятли фавқулодда вазиятларни прогнозлаш, уларнинг ижтимоий- иқтисодий оқибатларини баҳолаш.

3. Фавқулодда вазиятларнинг олдини олишга, одамлар хавфсизлигини таъминлашга, хавфли технологиялар ва ишлаб чиқаришларнинг таваккалчилигини пасайтириш, мулкчилик шаклидан ва идоравий бўйсинишидан қатъи назар, иқтисодиёт тармоқлари, корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар фаолият кўрсатишининг барқарорлигини оширишга қаратилган мақсадли ва комплекс илмий-техник дастурларни ишлаб чиқиш ва амалга ошириш. 4. Бошқарув органлари ва тизимларнинг фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва уларни бартараф этиш учун мўлжалланган куч ва воситаларининг доимий тайёрлигини таъминлаш. 5. Аҳоли ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш соҳасидаги ахборотларни йиғиш, ишлаб чиқиш, алмашиш ва бериш. 6. Аҳолини, бошқарув органларининг мансабдор шахсларини, ФВДТ кучлари ва воситаларини фавқулодда вазиятларда ҳаракат қилишга тайёрлаш. 7. Фавқулодда вазиятларни бартараф этиш учун молиявий ва моддий ресурслар захираларини яратиш. 8. Аҳолини ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш соҳасида давлат экспертизаси, назорати ва текширувини амалга ошириш. 9. Фавқулодда вазиятлар оқибатларини бартараф этиш. 10. Фавқулодда вазиятлардан зарар кўрган аҳолини ижтимоий муҳофаза қилишга оид тадбирларни амалга ошириш. 11. Фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш соҳасида аҳолининг, шу жумладан уларнинг оқибатларини бартараф этишда бевосита қатнашган шахсларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятларини амалга ошириш. 12. Аҳоли ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш соҳасида халқаро ҳамкорлик қилиш. ФВДТнинг куч ва воситалари 2 гуруҳга бўлинади: 1. Фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш куч ва воситалари (давлат ва идоравий назорат органлари, шунингдек функционал қуйи тизимнинг ол дини олиш куч ва воситалари).

2. Фавқулодда вазиятлар оқибатларини бартараф этиш куч ва воситалари . ФВДТ нинг режимлари: 1. Кундалик фаолият режими - меъёрдаги ишлаб чиқариш-саноат, радиацион, кимёвий, биологик (бактериологик), сейсмик ва гидрометеорологик вазиятда, эпидемиялар, эпизоотиялар ва эпифитотиялар бўлмаганда. 2. Юқори тайёргарлик режими - ишлаб чиқариш-саноат, радиацион, кимёвий, биологик (бактериологик), сейсмик ва гидрометеорологик вазият ёмонлашганда, фавқулодда вазиятлар юзага келиши мумкинлиги тўғрисида прогноз олинганда. 3. Фавқулодда режим - фавқулодда вазиятлар юзага келганда ва фавқулодда вазиятлар даврида. Режим ўрнатиш ҳуқуқига фуқаро муҳофазаси бошлиқлари-ҳудудий қуйи тизим раҳбарлари: Ўзбекистон Республикаси Бош Вазири, Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши раиси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимлари эга. Ҳар бир режимда аниқ бир тадбирлар амалга оширилади: Кундалик фаолият режимида : атроф табиий муҳит аҳволини, кучли хавфли объектлар ва уларга ёндош ҳудудлардаги вазиятни кузатиш ва назорат қилишни амалга ошириш; фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш, аҳоли хавфсизлиги ва муҳофазасини таъминлаш, етказилиши мумкин бўлган зарар ва зиённи қисқартиш бўйича, шунингдек фавқулодда вазиятларда саноат объектлари ва саноат тармоқларининг фаолият кўрсатишининг барқарорлигини ошириш бўйича мақсадли ва илмий-техник дастурлар ҳамда чора-тадбирларни режалаштириш ва бажариш; фавқулодда вазиятлар бўйича бошқарув органларини, кучлар ва воситаларни фавқулодда вазиятлар чоғидаги ҳаракатларга тайёрлашни такомиллаштириш, аҳолини фавқулодда вазиятлар чоғида муҳофаза қилиш усуллари ва ҳаракат қилишга ўргатишни ташкил этиш; фавқулодда вазиятлар оқибатларини бартараф этиш учун молиявий ва моддий ресурслар захираларини яратиш ва тўлдириш; суғуртанинг мақсадли

турларини амалга ошириш. Юқори тайёргарлик режимида : фавқулодда вазиятлар юзага келиши хавфи тўғрисида бошқарув органларига хабар бериш ва аҳолини хабардор қилиш; фавқулодда вазиятлар бўйича тегишли бошқарув органларининг ФВДТ қуйи тизимлари ва бўғинлари фаолиятига раҳбарликни ўзларига олиши, зарур ҳолларда вазиятнинг ёмонлашиши сабабларини аниқлаш учун офат юз бериши мумкин бўлган районларда тезкор гуруҳларни ташкил этиш; ФВДТ раҳбарлар таркибининг доимий дислокация пунктларида кеча-кундуз навбатчилигини жорий этиш; вилоятлар, туманлар фавқулодда вазиятлар бўйича бошқармалар (бўлимлар)ининг тезкор-навбатчи хизматларини ҳамда вазирликлар, идоралар ва объектларнинг навбатчи-диспетчерлик хизматларини кучайтириш; атроф табиий муҳитнинг аҳволи, кучли хавфли объектлар ва уларга ёндош бўлган ҳудудлардаги вазиятни кузатиш ва назорат қилишни кучайтириш, фавқулодда вазиятларнинг юзага келиш эҳтимолларини, уларнинг кўламлари ва оқибатларини прогнозлаш; фавқулодда вазиятларда аҳоли ва атроф табиий муҳитни муҳофаза қилиш, шунингдек объектлар ва иқтисодиёт тармоқларининг барқарор фаолият кўрсатишини таъминлаш чора-тадбирларини кўриш; кучлар ва воситаларни тайёр ҳолга келтириш, уларнинг ҳаракат режаларини аниқлаштириш ҳамда зарур бўлганда мўлжалланаёттан фавқулодда вазият ҳудудига йўналтириш. Фавқулодда режимда : фавқулодда вазиятлар юзага келганлиги тўғрисида бошқарув органларига хабар бериш ва аҳолини хабардор қилиш; тезкор гуруҳларни фавқулодда вазият ҳудудига йўналтириш; аҳолини муҳофаза қилишни ташкил этиш; фавқулодда вазиятларни бартараф этишни ташкил қилиш; фавқулодда вазиятлар зоналари чегараларини белгилаш; саноат тармоқлари ва объектларнинг барқарор фаолият кўрсатишини таъминлаш, зарар кўрган аҳолининг ҳаётий фаолиятини таъминлаш ишларини биринчи навбатда ташкил этиш; фавқулодда вазият ҳудудидаги атроф табиий муҳитнинг ҳолати, авария объектлари ва уларга чегарадош ҳудудлардаги вазиятни узлуксиз назорат қилишни амалга ошириш.

Фавқулодда вазиятлар оқибатларини бартараф этиш улар балансида турадиган авария объектлари, вазирликлар ва идораларнинг, ҳудудида фавқулодда вазиятлар юзага келган ҳокимликларнинг кучлари ва воситалари билан амалга оширилади. Фавқулодда вазиятлар оқибатларини бартараф этиш объектларнинг, вазирликлар (идоралар) ва ҳокимликларнинг тезкор гуруҳлари (мутахассислари) раҳбарларининг бевосита раҳбарлигида амалга оширилади. Фавқулодда вазиятнинг кўлами мавжуд кучлар ва воситалар ёрдамида бартараф этиш мумкин бўлмаган ҳолда зарурий ёрдам кўрсатиш ёки мазкур фавқулодда вазият оқибатини бартараф этишга раҳбарликни ўзига олиши мумкин бўлган ФВДТнинг юқори раҳбар органига ёрдам сўраб мурожаат қилинади. Алоҳида вазиятларда фавқулодда вазиятлар оқибатларини бартараф этиш учун Ҳукумат комиссияси ташкил қилиниши мумкин. Фавқулодда вазиятларни бартараф этиш бўйича тадбирларни маблағ билан таъминлаш фавқулодда вазият содир бўлган ҳудудда жойлашган объектларнинг, вазирликлар ва идораларнинг маблағлари, тегишли бюджетлар, суғурта жамғармалари ва бошқа манбалар ҳисобидан амалга оширилади. Кўрсатилган маблағлар етарли ёки мавжуд бўлмаган тақдирда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг захира жамғармасидан ажратилади. Аҳоли ва ҳудудларни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш, фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш, улар юзага келганда келтирилган зиён ва зарарнинг миқдорини камайтириш бўйича олдиндан чоралар кўриш ёки юзага келганида ҳаракат қилиш бўйича республика, идора режалари, ҳокимликлар ва объектларнинг ҳаракат қилиш режалари, шунингдек ФВДТнинг барча даражаларида ўзаро ҳамкорликда ҳаракат қилиш режалари ишлаб чиқилади.

Похожие

Фавкулодда вазиятларда фукаро мухофазаси

Фавқулодда вазиятларда авария-қутқарув ва бошқа кечиктириб бўлмайдиган ишларни ташкил этиш

Иқтисодиёт тармоқлари ва объектлари барқарорлигини ошириш. ФМ тадбирларини режалаштириш

Аҳолини фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилишга тайёрлаш

Ф.В.В нинг фан тарихи, максади, вазифалари, хукукий асослари