Ish uskunalari xavfi va xavf-xatar nazorati - БЖД - Рефераты

Ish uskunalari xavfi va xavf-xatar nazorati

Загружено в:

06.11.2022

Скачано:

0

Размер:

490.0009765625 KB

Ish uskunalari xavfi va xavf-xatar nazorati 1. Ish asbob-uskunasi uchun umumiy talablar 2. Qo'l asboblari 3. Uskuna xavflari 4. Ehtiyot choralari praktik xavsizlik choralari 5. Qo'shimcha ma'lumotlar

1 Ish asbob-uskunasi uchun umumiy talablar Kirish qismi Ish Uskunasi Qoidalarining Ta'minlanishi va Ishlatilishi (PUWER) ning 2- va 3-qismlari bilan qoplangani kabi quyidagi bob ish uskunasining asosiy talablari va ishlatish sohalarini o'z ichiga oladi. Yangi apparatning etkazib berilishi uchun bo'lgan talablar ham shuning ichiga kiradi. PUWER va asboblarning etkazib berilishi (Xavfsizlik) qoidalari 15-Bobda berilgan. Qo'l uskunalari, portativ elektr uskunalarining ehtiyot bilan ishlatilishi va sanoat va savdoda ishlatiladigan uskunalarning kichik ko'lami xavfsizligi ham shuning ichiga kiritilgan. Ishchi tomonidan ishlatiladigan har qanday asbob-uskuna "ish uskunasi" termini bilan belgilanadi. Ko'lam juda ham keng bo'lib, o'z ichiga qo'l uskunalari, elektr uskunalari, zinalar, fotokopiya mashinalari, laboratoriya apparatlari, yuk ko'targich yuk mashinalari va transport vositalarini oladi (ular shaxsiy mulk hisoblanmaydi). Ishda ishlatiladigan deyarli har qanday narsa, shu jumladan, ishchilarning o'z uskunalari shuning ichiga kiradi (covered). Ishlatish tushunchasiga quyidagilar kiradi - uskunani yoqish yoki o'chirish, ta'mirlash, o'zgartirish, saqlash, xizmat ko'rsatish, tozalash va transportirovka qilish (bir joydan ikkinchi joyga etkazib berish). Ish beruvchilar va shaxsiy ish yurituvchi shaxs to'g'ri ma'lumot va qo'llanma (ko'rsatma) berilganligi hamdauskunaning etarlicha tayyorgarlik ko'rgan shaxslar tomonidan ishlatilishi sharti bilan yaroqliligi, saqlanishi, ehtiyoj tug'ilganda tekshirilishini ta'minlashlari zarur. Ish uskunasi yaroqliligi va Evropa Muvofliqligi belgisi Ish uskunalari ta'minlab berilganda, ular standart (me'yor) larga javob berishi zarur, u esa o'z ichiga uskunaning yangi yoki ishlatilganhgi holida etkazib berilishi va ularning ish joyida ishlatilishini qamrab oladi. Bu o'z ichiga quyidagilarni oladi; • Uning dastlabki yaxlitligi • Uning ishlatiladigan joyi

• Uning ishlatilishi maqsadi Ish uskunasining ishi ta'minlab berilishi bilan shug'ullanuvchi ikkita guruh qonun bor: • Uning biri ishlab chiqaruvchi va etkazib beruvchilarning qiladigan ishi bilan shug'ullanadi. Bu "etkazib berish" qonuni deb ataladi. Eng keng tarqalganlaridan biri-bu asbob-uskunaning etkazib berilishi (Xavfsizligi) Tartiblari, 1998-y. bo'lib, bu ishlab chiqaruvchilar va etkazib beruvchilarning uskunaning etkazib berilganda uning xavfsizligi hamda uning EM belgisiga ega ekanliginini ta'minlab berishini talab qiladi. Uning dastlabki maqsadi- bu ishdagi kishilarni himoya qilish emas, balki Evropa Ittifoqi bo'ylab savdo to'siqlarini oldini olish. • Boshqasi esa apparat va boshqa ish uskunalaridan foydalanuvchi kishilarning nima qilishlari zarurligi bilan shug'ullanadi. Bu "foydalanuvchi" qonuni, PUWER 98 deb ataladi va ish uskunarining ko'p qismlariga nisbatan qo'llanilishi mumkin.Uning dastlabki maqsadi- ishdagi kishilarni himoya qilish. "Foydalanuvchi" qonuni ko'ra, ishchilar to'g'ri tipdagi xavfsiz uskunani ta'minlab berishi, uning to'g'ri ishlatilayotganligiga va xavsiz sharoitda saqlanayotganligiga kafolat berishi zarur. Yangi uskunaning sotib olinganida, "foydalanuvchi" uskunaning "ta'minot" qonuniga muvofiqligini tekshirishi zarur. Foydalanuvchi uskunadan foydalanishdan oldin uning xavfsiz ekanligini tekshirishi shart. Yangi uskunaning ko'pi, shuningdek, apparatlar, xarid qilinishidan oldin"EM" belgisiga ega bo'lishi zarur (Rasm 1)."EM" belgisi ishlab chiqaruvchi tomonidan uskunaning xavfsiz ekanligini ko'rsatuvchi va tegishli ta'minot qonuniga muvofiq ekanligi talabi. Agar bular to'g'ri bajarilgan bo'lsa, ishlab chiqaruvchilar quyidagilarni qilishlari zarur: • Uskuna ishlatilayotganda kelib chiqishi mumkin bo'lgan sog'liq va xavfsizlik xatarlari haqida bilib oling (trapping, shovqin, buzilishi, elektr shoki, chang, vibratsiya va h.k). • ehtimol xavflarni baholang

• Xavf bilan tuguvchi xatarlarni bartaraf qiling; yoki, agar buning iloji bo'lmasa; • Kafolatni ta'minlab bering (masalan.apparatning xavfli qismlarini ,masalan, shovqinli qismlar uchun shovqin korpuslarini himoya qilish), yoki, agar buning iloji bo'lmasa: • Apparatning kafolatlanishi yoki bartaraf qilinishi mumkin bo'lmagan xatarlari haqida ogohlantirish uchun ogohlantirish belgilarini ishlating (masalan,"shovqinli apparat" belgilari). Ishlab chiqaruvchilar, shuningdek, quyidagilarni bajarishlari zarur: Ular nima va nima sababdan qilganliklari to'g'risidagi ma'lumotni texnik faylda saqlashlari zarur; Uskunalarning kerakli bo'lgan joyiga ularning tegishli ta'minot xatarlari qonunlariga muvofiq ekanligini ko'rsatish uchun EM belgisini joylashtirish; Uskuna uchun "Muvofiqlik Deklaratsiyasi"ni chiqarish (Rasm 92). Bu apparatning tegishli sog'liq va xavfsizlik talablariga javob berishi yoki uning (apparat) namunasining kerakli tekshiruvlardan o'tganligi haqidagi rasmiy bayonotdir. Muvofiqlik deklaratsiyasi bajarishi shart: Ishlab chiqaruvchining nomi va manzilini yoki Evropa Ittifoqiga import qiluvchilarni ko'rsatib o'tish; Uskunaning ta'rifi, uning markasi, turi va ishlab chiqarish raqamini o'z ichiga olishi; Apparatning javob beradigan barcha tegishli Evropa Yo'riqnomalarini ko'rsatib o'tish; Ishtirok etgan har qanday vakolatli organning barcha detallarini ko'rsatib o'tish; Ishlab chiqarishda ishlatilgan standartlar (me'yorlar)ni aniqlab ko'rsatib o'tish (agar shundaylari mavjud bo'lsa); Vakolatli kishi tomonidan imzolangan bo'lishi; Apparatni qanday o'rnatish, ishlatish va saqlashni tushuntirish uchun

xaridorlarni ko'rsatmalar bilan ta'minlash; Bu, ayniqsa, agar standart uskuna (sotishga) tayyor bo'lsa, qaysi birini sotib olishga qaror qilishga yordam berishi mumkin. Murakkab yoki xaridor uchun maxsus qurilgan apparatni sotib olishda, xaridor salohiyatli etkazib beruvchilar bilan o'z talablarini muhokama qilib olishi zarur. Xaridor uchun maxsus qurilgan uskunasidan sog'liqqa zarar yoki jarohatlar sabablarini etkazib bemvchi kishi yordami bilan bartaraf qilish imkoni bor. Kerakli kafolatlar bo'yicha kelishuvlar, sog'liq va xavfsizlik xatarlari nazorati ga ketgan vaqt keyinchalik vaqt va pulni tejashga yordam berishi mumkin. Eslatma: Ba'zida uskuna to'g'ridan-to'g'ri ishlab chiqamvchining o'miga boshqa tashkilotlar tomonidan etkazib berilishi mumkin, masalan, importyor, va mana shu boshqa tashkilotlar etkazib bemvchi deb hisoblanadi. Shuni tushunish muhimki, etkazib bemvchi doim ham ishlab chiqamvchi bo'lmaydi. Uskuna etkazib berilganda, xaridor uning EM belgisiga ega ekanligini, Muvofiqlik Deklaratsiyasining nusxasi borligini va uskunaning qanday ishlatilishi ko'rsatilgan ingliz tilidagi qo'llanma (ko'rsatma)lar majmui borligini hamda ularning uskunaning xavfsizligi to'g'risidagi fikrini tekshirishi zarur. Yangi uskunani sotib olishdan awal, xaridor quyidagilar haqida o'ylab ko'rishi kerak: • Uni qaerda va qanday ishlatish; • Nima maqsadda ishlatish; • Kim undan foydalanadi (malakali ishchilar, stajyorlar); • Sog'liq va xavfsizlikka qanday xatarlarga olib kelishi mumkinligi; • Sog'liq va xavfsizlik xatarlari turli ishlab chiqaruvchilar tomonidan qanchalik yaxshi nazorat qilinmoqda. EM belgisi (markirovkasi) cheklashlari EM belgisi apparatning xafsizligi kafolatini bermaydi. Bu apparatning qonun talablariga javob berishi to'g'risidagi ishlab chiqaruvchining talabnomasidir. EM belgisi (markirovkasi) bilan belgilash to'g'ri bajarilsa, ko'p afzalliklarga ega. Masaln:

• Butun Evropa bo'ylab umumiy standartni beradi; • U barcha Evropa Ommasi a'zoligi bor, savdo qilishga to'siqlari yo'q davlatlarga sotish vositasini ta'minlab beradi. • u ko'rsatma(qo'llanma) va xavfsizlik to'g'risidagi ma'lumotning Evropa Ittifoqida bor iloji boricha ko'p tillarda standart yo'lda keltirilganligini kafolatlaydi; • u hamma tillar uchun umumiy bo'lgan diagrammalar va rasmlarning ishlatilishini qo'llab-quvvatladi; • u ba'zi EN (Evropa Hamjamiyati)ning EN marking tomonidan belgilangan mujassamlashgan standartlariga javob bermaydigan uskunalar, masalan, yog'ochni qayta ishlovchi uskunalarning tekshirilishiga ruxsat beradi (masalan, BS EN). 2-rasm. Tipik Muvofiqlik Sertifikati Shu narsa ayonki, u o'z kamchiliklariga ham ega. Masalan: • qo'llanmalar juda ham uzun bo'lgan. Ba'zida talab qilinayotgan tillar soni sababli u ikkita kitobdan iborat; • tarjima yomon sifatda bo'lishi mumkin va qo'llanmaning asl ma'nosi o'zgartirilgan holda berilgan bo'lishi mumkin; • ishlab chiqruvchilar yolg'ondakam EM belgisini yopishtirib qo'yishi mumkin; • ishlab chiqaruvchilar xavfsizlik qonunlari bilan muvofiqlik to'g'risidagi da'vosida xatoga yo'l qo'ygan bo'lishi mumkin. Apparatning xavfli qismlariga bo'lgan ruxsat(access)ning oldini olish PUWERning Farmoyishi (qoidasi) 11(1) apparatning xavfli qismlariga ruxsatning oldini olish uchun samarali tadbirlar o'tkazish uchun yoki har qanday shaxsningxavf zonasiga kirishidan oldin ularning harakatini to'xtatish uchun ishchlarni talab qiladi. Ushbu farmoyish shuningdek. "Xavfli qism" termini sud qarorlari orqali sog'liq va xavsizlik qonunida o'rnatilgan. Amaliyotda bu anglatadiki, agar uskunaning bir qismi jarohat etkazishi mumkin bo'lsa va agar u bashorat qilsa bo'ladigan yo'lda ishlatilayotgan bo'lsa, u

xavfli qism deb hisoblanishi mumkin. apparat yoki sanoatga tegishli bo'lgan SXK (Sog'liq va Xavfsizlik Komiteti) ning ko'plab nashrlari bor. Masalan, Yog'ochni qaytaishlovchi mashinasining xavfsiz ishlatilishi, maliyotning Tasdiqlangan Kodeksi LI 14. Ular uskunaning xavfli qismlari bilan bog'liq bo'lgan xatardan himoya qilish tadbirlarini ta'riflaydi. Joriy milliy, evropa va xalqaro standartlar qo'llanma sifatida ishlatilishi mumkin, masalan, BS EN 12100 "Apparatning Xavfsizligi". Boshqaruv Qoidalarining 3-qoidasi ostida amalgam oshirilgan xatar baholanishi apparat taqdim Iqilgan xatarlarni aniqlashi shart. Xatar (risk) baholanishi jarohatning I tabiati, uning jiddiyligi hamda har bir aniqlangan xatarning kelib chiqishi ehtimolligini baholashi zarur. Bu ishchilarga xatar darajasi qabul qilsa Ibo'ladiganmi yoki xatarni kamaytiruvchi tadbirlar amalgam oshirilishi kerakmi yoki yo'qligiga qaror qilishga imkoniyat beradi. Ko'p hollarda xatarni kamaytirish tadbirlari maqsadi - bu tananing yoki kiyimning har qanday qismining apparatning xavfli qismlari bilan aloqaga kirishishini oldini olish, masalan, to'siqlarni ta'minlash orqali. PUWER ning 11 (2)-qoidasi apparatning xavfli qismlariga ruxsatning oldini olish va ll(l)-qoidasi bilan muvofiqlikka erishish tadbirlarini aniqlaydi. Tadbirlar ularning etarli darajadagi himoyaga erishish uchun amalga oshirlishi tartibiga qarab baholanadi. Himoya darajalari: - mahkamlangan to'siqlar; - boshqa to'siqlar yoki himoya vositalari, masalan, qulflanadigan to'siqlar yoki bosim matlari (pressure mats); - himoya texnikasi, masalan, qisqichli, ushlab turuvchi vositalar va push- tayoqlari va h.k; - ma'lumot, qo'llanma, ta'lim va nazoratning ta'minlanishi. Xatarni baholashning maqsadi-bu bor xatarning xavfini kamaytirish

tadbirlarini aniqlash. Tadbirlami tanlashda ishchilar yuqorida ko'rsatilgan shkalaning birinchi darajasidagi himoyaning har bir darajasini hisobga olishlari kerak, va ular xatarni kamaytrish maqsadida ana o'sha darajadagi tadbirlardan foydalanishi kerak. Ba'zida tadbirlar birikmalaridan tanlash kerak bo'lishi mumkin. Parli boyler va/yoki issiq suv ishlab chiqarish bo'yicha germetik uskunasi va/yoki havo rezervuarini boshqaruvchi shaxs quyidagilarni kafolatlashi kerak: - Uskuna to'g'ri yozma ma'lumot va markirovkalar bilan etkazib beriladi; - Uskuna to'g'rio'rnatilgan; - Uskuna o'zining operatsion doiralarida qo'llaniladi; - Uskuna davriy tekshiruvining vakolatli shaxs tomonidan sertifikatlangan yozma sxemasi bor (standard parli boyler va havo rezervuarlarida sxema ishlab chiqaruvchi tomonidan taqdim etiladi); - Uskuna vakolatli shaxsning sxemasiga muvofiq o'rnatilga vaqtda tekshiruvdan o'tkaziladi; - Davriy tekshiruvning hisoboti kerakli to'liq ma'lumot beruvchi faylda amalga oshiriladi; - Hisobot uchun talab qilinadigan chora tadbirlar bajariladi. Texnik xizmat ko'rsatish ishlari bo'yicha istalgan boshqa havfsizlik choralari bajariladi va haqiqatdan ham hisobotga kiritiladi. Bunday hollar da ko'pincha vakolatli shaxs odatda - tashqi tekshiruv o'tkazish tashkilotining inspektor mutahassisi. Bunday tashkilotlarning ko'pchiligi yuqori bosim kameralaridan foydalanishdagi moliyaviy xavflarni qoplovchi sug'urta kompaniyalari bilan bog'liq bo'ladi. Ekspluatatsiya va ishlab chiqarish sharoitlari Uskunada xavfsiz ishni boshqarish uchun u boshqaruvning oson o'zlashtiriladigan va boshqariladigan, barqarorlikni saqlovchi, to'g'ri jihozlangan, tegishli markirovka va ogohlantirish belgilari bilan to'liq jihozlangan boshqaruv vositalari bilan uskunalangan bo'lishi shart. Bu jihozlar ish uskunasining barcha turlari uchun qo'llaniladigan PUWER 98 bilan qoplanadi.

Boshqaruv vositasi Uskunaga amaliy natija beradigan vositalar taqdim etilishi kerak: Ishga tushirish yoki eksplutatsiya sharoitlariga muhim ahamiyatga ega bo'lgan o'zgartirishlar kiritish; Normal vaziyatlarda to'htatish; Xavfni oldini olish uchun zarur bo'lgan uskunani to'htatuvchi favqulodda vaziyat Boshqaruvning barcha vositalari yaxshi joylashtirilgan, aniq ko'rinadigan va va operatorga har bir boshqaruv vositasini qanday ish bajarishini oson bilishi uchun aniqlangan bo'lishi kerak. Markirovkalar aniq ko'rinadigan va ish joyida amal qilinishi kerak bo'lgan sharoitlarda qolishi kerak. Boshqaruv vositalari haqida qo'shimcha ma'lumot olish uchun 95 rasmga qarang. (a) boshqaruv vositasini ishga tushiring. Uskuna faqatgina ishlab chiqilgan ishga tushurish boshqaruvi yordamida ishga tushirilishi kerak. Uskunada ishga tushirish amalga oshirilishdan oldin ma'lum shartlarga rioya qilish uchun elektron tarzda boshqariladigan ishga tushirishning ketma ketligi mavjud masalan, dizelli dvigatelni boshlang'ich qizdirishga tayyorlash yoki uskunani gaz bilan to'ldirish uchun tozalash siklini tayyorlash.Qayta ishga tushirishda aytib o'tilgan ketma ketlik bajarilishi uchun to'xtatish talab etiladi. To'xtatish atayin bo'lishi mumkin yoki ulangan xavfsizlikni ochish natijasida yoki o'chirib yoqish tugmasini tasadifan bosilishi natijasida bo'lishi mumkin. Ko'p xollarda uskunani qayta ishga tushirish oson bo'lmasligi mumkin bunda havfsizlik yopilishi mumkin. Boshlanishni nazorat qilish operatsiyasi talab qilinishi kerak. Tezlik, bosim yoki temperatura kabi ish sharoitining boshqa istalgan o'zgarishi faqat aynan shu maqsad uchun ishlab chiqilgan nazorat yordamida qilinishi kerak. (b) boshqaruv vositasini to'xtaning.Normal boshqaruv vositalarining harakati to'xtatish bilan uskunani havfsizlik uslubi bilan xavfsiz sharoitga olib keladi. Ba'zi hollarda bevosita to'xtatish boshqa xavflarni keltirib chiqarishi

mumkin. 3-rasm. Maxkamkangan uskunada ishlash

4-rasm. Harakatga keltirilgan elektrli kompressor havo rezervuari bilan Uskunani boshqarish vositalari quyidagilarni qilishi kerak: operatsion holatlarda erilishi mumkin va aynan o'sha yo'nalishda uskunaga uslub bo'yicha farqlanuvchi harakatni tasodifiy boshlashga imkon bermaydi va harakat yo'nalishi tasodifiy noto'g'ri nazorat operatsiyasining ulanishini oldini olish uchun tegishli qo'ziqorin qalpoqchasi shaklidagi kalitli qizil to'xtatish knopkasi va uskunaning tasodifiy ishga tushishini oldini olish uchun yashil ishga tushirish tugmasi yaqqol ajratilgan bo'lishi kerak. Equipment controls should: > be easily reached from the operating positions > nol parmh accidental darling of aquipmanl > move in the same direction as. tha motion being controlled > vary in mode, ahape and direction of movemanl to prevent nadvarlanl oparatjon a11he wrong control > incoiporala adequala rad emergency stop buttons. o1 1he muahrocm-headad type whh lock-off > have ahraudad or sunken green start bultona to prevent accidental starting of tha equipmenl be claarly markad to show what they do. 5-rasm. Uskunaning boshqarish vositasi - konstruktiv o'ziga hosliklari 261

Ish bajarilishi uchun uskuna uchun umumiy talablar. To'xtatishli boshqarish vositasi bir zumlik bo'lmasligi kerak va uskunani xavfsiz ketma ketlikka yoki operatsion siklnign so'ngiga olib kelishi mumkin. Bular -faqat xavfsizlik uchun kerakli qismlar, ya'ni xavf kelishi tahmini bo'lgan vaqtda to'htalishi kerk bo'lgan zaruriy qismlardir. Shunday qilib masalan, tegishli xavfsizlik ventilyatorlari uzluksiz ishlashi kerak va yoqiq holatda qoldirilishi kerak. Ba'zi xollarda, masalan gidravlika sistemasida saqlangan quvvat harakatni oldini olish uchun va/yoki qolgan gidravlik bosimni parchalash uchun qo'yilishi kerak bo'lishi mumkin. Ular to'xtatilgan siklga kiritilish kerak, bu sikl xavfni oldini olish uchun butun saqlangan quwatni tarqatib yuborish yoki ajratib qo'yishi uchun ishlab chiqilgan bo'ladi. Xavfsiz sharoitga kelmaguncha uskunaning xavfli qismlariga tegilmasligi kerak. Masalan, to'htatildi, sovutildi va elektrik xavfsiz holatga keldi. (c) tezkor to'htatishni boshqarish vositalari. Ishchilar va boshqa har qanday xaavf ta'sir etishi mumkin bo'lgan odamlar uchun xavfni oldini olish uchun kafolat etarlicha bo'lmagan vaqtda favqulodda to'htatish ta'minlanishi kerak. Tegishli shaxslar kerakli chora tadbirlar tezda qo'llashi har bir nazorat punktida va uskunanning atrofidagi boshqa joylarida favqulodda to'xtatish bo'lishi kerak. Favqulodda to'htatishlar uskunani darhol to'htatishi zarur, lekin bu faqatgina o'ta zarur xollarda qo'shimcha xavfni tugdirmaslik uchun buni boshqarish kerak. Murakkab sistemaning halokatini yopilishi sinchkovlik bilan ishlab chiqilishi kerak qo'shimcha xavflarni yuzaga keltirmasdan xavfsizlikni oshirishi kerak. Favqulodda to'htatish uskunaning xavfli qismlaridan samarali himoyaga almashinuvi emas va uning normal xolatdagi ishlashi uchun ishlatilmasligi kerak. Favqulodda to'htatish tugmalari oson ajratilishi, qo'l etishi va boshqarilishi oson bo'lishi kerak. Umumiy turlari - bosh tugmalari, brusoklari, richaglar, zarba plastinalar va sezgir kabel bosimi. Ular odatda qizil rangda bo'ladi va foydalanilgandan so'ng olib tashlanishi kerak. Ushbu to'xtatish tugmalari yoki xavfsizlik kalitini buralishi kerak. (96 rasmga qarang). Ish uchun mobil uskunaga

odatda motor yoki boshqa quwat manbaini to'htatishning samarali vositasini taqdim etadi. Ba'zi xollarda katta uskunalarga operatorning horlatidan uzoqda joylashgan favqulodda boshqarish vositalari kerak bo'lishi mumkin. (d) Uskunaning izolyasiyasi. Uskunaga barcha quwat manbaalaridan kerakli izolyasiya vositalarini taqdim etilishi kerak. Maqsad muayyan sharoitlarda uskunaning xavfsizligini ta'minlash. Masalan, xizmat ko'rsatilishi kerak bo'lganda yomon havo sharoitlari foydalanishni xavfsiz qilmasligi mumkin. Statistik uskunada izolyasiya odatda tarmoq elektroenegiyasi uchun bo'ladi. Biroq, ba'zi xollarda qo'shimcha yoki alternativ energiya manbalari bo'lishi mumkin. Izolyasiya dizelli va benzinli LPG, par, siqilgan havo, gidravlika, batareya va issiqlik dvigatellar kabi barcha energiya manbaalarini qoplashi kerak. Ba'zi xollarda mahsus ko'rsatmalar zarur bo'ladi, masalan, gidravlik nasoslari o'chirilgan vaqtda uskunaning ohir elementlariga og'irlik kuchi ostiga tushishiga yo'l qo'ymaslik uchun. Misol tariqasida ekskavatorning kurakchasini olish mumkin. (e) Barqarorlik. Barqarorlik juda muhim bo'lib uskunani qulflab yoki agar buning iloji bo'lmasa, zajimlar yordamida bajariladi. Ba'zi uskunalar har qanday sharoitda ham barqaror bo'lib qolishi uchun ulanadi, tenglashtiriladi yoki yuklanadi. Agar portativ uskuna yuklangan va tenglashtirilgan bo'lsa u boshqa holatga o'tkazilganda qayta baholanishi kerak. Agar ma'lum sharoitlarda barqarorlik uchun autrigerlar talab etilsa sharoit qo'shimcha qo'llab quwatlashni kafolatlasa ular har safar qayta yollanishi kerak. Masalan, kirishning mobil minoralarini stabillashtirish. Yomon ob-havo sharoitlarida uskunadan foydalanishni to'htatish kerak yoki barqarorlik saqlanib qolishini kafolatlash uchun vaziyatni qayta baholash kerak. Umumiy yoki lokal yoritish tahmin qilinganidek uskunaning xavfsiz ishlashini kafolatlashi kerak. Yoritish darajasi va ish joyiga nisbatan uning holati ish uchun uskunadan foydalanishda juda muhim hisoblanadi. Yoritishning yomon darajasi, o'ta yoruhli yoki soyalar ham uskuna ish bajarayotgan vaqtda xavfli bo'lishi mumkin. Yoritishning ba'zi turlari, masalan, natriy olovi xavf darajasini oshiruvchi

uskunaning rangini o'zgartirishi mumkin. Bu ayniqsa agar truboprovodning yoki kabelning rangli kodlanishi xavfsizlik uchun muhim bo'lsa ahamiyatli hisoblanadi. Uskuna ishining xavfliligi va nazorat xavfi 2639(f) Markirovka. Uskunadagi markirovkalar yaqqol ko'ringan va davomiy bo'lishi kerak. Ular lazer va nurlanish kabi ba'zi xavflar uchun xalqaro konvensiyalarga rioya qilishlari shart va maksimal darajada Salomatlik va Xavfsizlik (xavfsizlik belgilari va signallari) Instruksiyalariga rioya qilishlari kerak. Tarkibiy qism va xavfning tarkibi, shuningdek boshqaruv vositalari ba'zi uskunalarda belgilab ko'rsatilishi kerak. 6- rasm . Favqulodda to ' htatish tugmalari Ogohlantirish yoki halokat signalizatsiyasi qurilmasi ba ' zi xollarda operatorlarni yoki uskuna yaqinidagi odamlarni har qanday xavfdan ogohlantirish uchun masalan , ' himoya shlemini kiyish ', mexanizmda signalli belgi yoki yuk mashinasidagi reversiv shoh . Foydalanuvchining javobgarliklari . Uskunaning ishi uchun foydalanuvchining javobgarliklari 7 bobda Salomatlik va xavfsizlik qonunida berilgan ( HSW haqidagi qonun ) va bashqaruv instruksiyaning 14 - qarori .7 bob xodimlardan talab qiladi : O ' zi va boshqa shikast etishi mumkin bo ' lganlar haqida oqilona qayg ' urish . lsh beruvchi bilan hamkorlikda ishlash Bundan tashqari HSW qonuning 8 bobi xodimlarning uskunadan noto ' g ' ri foydalanmasligi va xavfli sharoitga aralashib qolmasligini talab qiladi . MHSW 14 instruksiyalarining qarori xodimlarning uskunani qo ' llanma va treninga muvofiq tg ' o ' ri foydalanishlarini talab etadi . Ular

shuningdek ish beruvchilarni xavfli vaziyatlar va himoya joylashuvlaridagi etishmovchiliklar haqida xabar berishlari kerak . Yollanish asosida ishlamaydigan ishchilarning ish beruvchi oldida shu kabi qator majburiyatlari bor. Agar xodim o'zining ish qurollaridan foydalansa ish beruvchi uskunaning ishi to'g'ri kelishini kafolatlashi kerak. Qo'l instrumentlari Kirish. Ish uskunasi qo'l qurollari yoki tok o'tkazmaydigan qurollarni o'z ichiga oladi. Ushbu bo'lim qo'l qurollarida o'tkazuvchvn bo'lmaganlarini amalag tadbiq etishni tasvirlaydi. Bu qurollar vazifalar uchun to'g'ri, yaxshi saqlanadigan va o'rgatilgan shaxslar tomonidan to'g'ri foydalaniladigan bo'lishi kerak. Xavfsizlikning besh asosiy qoidasi qo'l instrumentlari bilan bog'liq xavfni oldini olishga yordam beradi: - Barcha instrumentlarni doimiy ta'mirlab yaxshi xolatda saqlash - Vazifa uchun to'g'rit tanlangan instrumentdan foydalanish - Foydalanishdan oldin har bi r instrumental nosozlik bor yo'qligiga tekshirish va nosoz instrumentlardan foydalanmaslik. - Instrumentlarni ishlab chiqaruvchining qo'llanmalariga muvofiq ishlatish - Shaxs himoyasi vositalarini to'g'ri qo'llanishini ta'minlash. (PPE). Elektr tok o'tkazmaydigan qo'l instrumentlarining xavfi. Elektr toki ztkazmaydigan qo'l instrumentlarida notg'o'ri foydalanish va yomon ta'mirlashdan kelib chiqadigan xavfi quyidagilarni o'z ichiga oladi (97 rasm): - Qo'lning kesib olish va bolg'achaning golovkasini uchib ketishiga sabab bo'ladigan nozik egovlar/iskanalar/otvertka/bolg'achalardagi tutqichning nosozliklari - O'tkir qismi shikastlangan pichoq, arra va iskanalardan qo'lda noto'g'ri foydalanish; - O'qni nishonga xato urish tufayli instrumentlardan tig' yarasi bilan shikastlanish - Qo'lni shikastlaydigan noqulay sifatsiz tutqichlar; - Qo'l yoki uning yuzasini shikastlaydigan o'rnidan qo'zg'agan gayka kalitlari

- Bolg'aning bo'laklarga bo'lingan yoki bo'sh golovkasi uchib ketishga sabab bo'ladi - Noto'g'ri oshirilgan keskinlik yoki o'tmas iskanalar yoki qaychilar qo'lga qirib uning shikastlanishiga olib keladi. O'tmas instrumentlar o'tkirlaridan ko'ra ko'proq xavf tug'diradi. Arralarning o'tkir tasmasi ishlatishdan olib tashlanishi. - Tosh va betonni maydalanishidan hosil bo'ladigan uchadigan qismlari ko'zni shikastlashi mumkin. - Elektr ishlari uchun nosoz instrumentlardan noto'g'ri foydalanish tufayli elektr tokidan kuyish yoki o'lim xolati yuzaga kelishi mumkin. - Restoran biznesida yoki oziq ovqat sanoatida issiq qayta ishlash uchun yaxshi izolatsiyalanmagan foydalanish - Gaz kanali yoki shu kabi uskunadan foydalanish uskunaning gayka kalitini qayta ishlab chiqishi tufayli Qo'lning shikastlanishi yoki yarasiga olib keladi. - Qo'llarni shikastlab bolg'alani kichiklashishiga majbur qiluvchi etakchi istana yoki dreyflar keng tarqaldi; - iskra beruvchi yoki tez alangalanuvchi instrumentlardan foydalanish; - otvertkadan foydalanish vaqtida qo'lga qattiq kirish shikastlashi - pichoq, arra yoki boshqa isntrumentlarning o'tkir tasmasidan foydalanishda ularning tig'lari ularni ishlatayotgan odamlardan uzoqroq yo'nalishda joylashgan I

bo'lishi kerak. 7-rasm. Elektr tokini o'tkazmaydigan qo'l instrumentlari 2 Qo ' l asboblari . Elektr tokini o ' tkazmaydigan qo ' l instrumentlari shu jumladan xodimlarga tegishli instrumentlarni ham to ' g ' ri ishlata olish kerak . Quyidagi qo'llash vositalarini bilish muhim: a) yaroqli instmmentlar - qurollarning barchasi ular ishlatilishi kerak bo'lgan joyda va maqsad uchun o'tadilar. Topshiriq uchun to'g'ri tanlangan instrumentdan foydalanish xavfsizlikda birinchi qadamdir. Instmmentlar muayyan ehtiyojlar uchun ishlab chiqilgan. Aynan shuning uchun ham otvertkalar turli uunlikda bo'ladi , ombirda esa turli shaklli bosh qismchalari mavjud. Har qanday instrumentni noo'rin ishlatish notg'o'ri yo'nalishga odim bo'ladi. Tan jarohati va instmment shikastlanishini oldini olish uchun topshiriqni yaxshi va xavfsiz bajarish uchun mos instmmentni tanlang. Yuqori sifatli professional qo'l instrumentlari agar yaxshi saqlanib ehtiyotkorlik bilan ishlatilsa uzoq yillar davomida hizmat qiladi. Ma Turn ilova uchun ishlab chiqaruvchilarni loyihalash. Instrumentlardan faqat ulaning mo'ljallangan maqsadlari uchun foydalaning. Yaroqlilik quyidagilami o'z ichiga oladi: • elektriklar uchun mahsus himoyalangan va izolatsiyalangan

instmmentlar; • tezda alangalanuvchi atmosferada alanga bermaydigan instrumentlardan foydalanish va zarba bermaydigan va sovuq qisqartiruvchi metodlarning instmmentlarini qo'llash. • Tegishli sifatli materiallardan qilingan instmmentlar bo'laklarga bo'lmaydi va normal ekspluatatsiyada turtib chiqmaydi. • Topshiriq uchun to'g'ri instmmentlar masalan, to'g'ri razmerdagi gayka kalitidan foydalanish yoki bolg'adan foydalanish istananing yuqori qismiga urmaydi. Instrumentlarning yog'och tutqichlar yorilmagan bo'lishi kerak. • Muntazam kesish ishlari uchun olib qo'yiladigan lezviyali pichoqlardan foydalanish; • Dreyf, yog'och ponalar va qo'l zubilolar kabi instmmentlar saqlangan bo' sh j oyni mahkamlaydi. • Qisqichlar kesilish yuz beradiga darajagacha sakrab ketganida gayka kalitlaridan foydalanmaslik. b) nazorat - barcha insrumentlar xavfsiz va lozim bo'lgan sharoitlarda saqlanishi kerak. Bunga quyidagilar orqali erishish mumkin: • Qo'l instmmentlarini doimiy muntazam nazorat qilish; • Instrumentlardagi nosozliklarni tezda tiklash yoki ularni tashlab yuborish • Instrumentlarni tegishli sharoitda saqlash va foydalanishga tayyor holda saqlash vaqt talab etadi; • Shikast va korroziyalarni oldini olish uchun tegishli sharoitda saqlash; • Instrumentlarni boshqa valokatli bo'lmagan shaxslar tomonidan ishlatilmasligi uchun ularni qulflab qo'yish. c) o'rgatish - elektr tokini o'tkazmaydigan instrumentlardan foydalanuvchilarga ularni foydalanish haqida yaxshi o'rgatilgan bo'lishlari kerak. Bu shogirdlik bilan yoki shu kabi o'rgatish orqali amalga oshirilishi mumkin. Bu ayniqsa yoshlarni jalb qiluvchi mutaxassis mehnati va ishi

I sharoitlarida juda muhim. Qo'l instrumentlaridan foydalanayotganingizda ayniqsa instrumentning zarbasidan foydalanish vaqtida doimo ko'zlar uchun moslangan himoya vositasini taqing. Material kesilganda metal va yohoch parchalari ushiadi shuning uchun ish bajarilayotgan joyga yaqin turgan boshqa ishchilar ham ko'zlari uchun himoya moslamasini kiyib olishlari shart. d) Yaxshi ishlangan, yuqori sifatli instrumentlardan foydalaning - I nihoyat, yuqori sifatli instrumentlarga mablag' sarflash professionalning ishini yanada xavsiz va osonroq qiladi: • Agar qo'shimcha richaklar kerak bo'lib qolsa standard yassi ombirlardan ko'ra ko'proq kesish va ushlash imkonini beradigan yuqori richak yassi ombirlaridan foydalaning. Bu takrorlanuvchi qisqarishlar qilib va ko'psonli o'tkazgich paralarini aylantirishga yordam beradi. • O'tmaslangan qisqichlar to'g'ri ushlash yoki simni aylantirishni ta'minlaydi. • Ba'zi kelayotgan tomonlar va yassi ombirning kesiluvchi diagonali V€ kuchaytirilgan kesish uchun ishlab chiqilgan. Vintlar, mix va qotirilgan simlar kesilganda faqat qo'llash uchun tavsiya etilgan yassi ombirlardan foydalaniladi. • Yaqindagina sustavga mixlangan yassi ombirlar ularning to'liq harakat diapazonida silliq harakatni kafolatlaydi. Bu esa qo'llar tebranishi kamaytiradi. Pichoqlar har safar a'lo darajada tenglashadi. • Qisqaruvchi pichoqlarda mustahkamlanuvchi induksiya uzoqroq foydalanishga yordam beradi. Shu tariqa yassi ombirlar kundan kunga toza kesadilar. • O'tkir pichoqda kesish bemalol kesishga ko'mak beradi. • Ba'zi yassi ombirlar mahsus funksiyalarni badarish uchun mahsus ishlab chiqilgan. Masalan, ba'zi yuqori richak yassi ombirlarida soedinitel qo'shish va lentalarni tortish kabi alohida hususiyatlarga ega. • Ikki obrazli material bilan shakllanuvchi qoT instrumentlari tashqi yuzasida yumshoqroq va qulayroq boshqarishga imkoniyat beradi va ichki yuzadagi yanada

qiyin va uzoq foydalanish ohirlarini birlashtiradi. • Yaxshi ishlab chiqilgan sifatli instrumentlar ko'pincha katta barmoq bilan rangli markirovkani kirituvchi yanada barqaror boshqaruv instrumentning osonroq identifikatsiyasi uchim foydalaniladi • Izolatsiyalangan instrumentlar lat eyishini kamaytiradi bunda instrument quwat manbai bilan kontaktga kirishadi. • Yaxshi ishlab chiqilgan instrumentbi - mamnunlik bilan foydalaniladi. Ular vaqtni tejaydi, professional natijalar beradi va ishni yanada xavfsiz bajarilishiga yordam beradi. Ko'chma elektr asboblari Kirish. Portativ ko'chma instrumentlarni elektrik xavfi va asbobning portativ tekshimvi (PAT) 12 bobda yanada kengroq yoritib berilgan. Bu seksiya asosan ko'chma elektr asboblariga tegishli fizik xavflar va kafolatlar bilan ish qiladi. (8- rasm). Seksiyaning qoplanishi jumladan elektrodrellar, shlifovkalaydigan apparat va sepli arralar odatda ish joylarida ishlatiladi. Ko'chma elektr asboblarining umumiy xavfi Umumiy xavflar quyidagilarni o'z ichiga oladi: - Aylanuvchi shpindellarida yoki disklarida chigallik yuzaga keladi yoki qum sepish - kesilayotgan maydondan kerakmas material chiqindilarini atrofga uchishi - kezish pichoqlari va parma bilan kontaktga kirishish - bino yuzasiga parmalanayotganda elektr, gaz yoki suv xizmatlariga urilish - agar instrument juda og'ir yoki kuchli bo'lsa shikastlanish xavfi bilan qo'llanma muammosi - qo'1-bilak vibratsasiyasi, ayniqsa pnevmatik drel va sepli arra, disk kesuvchilar va yoqilg'i haydovchi elementlar; - kabinali kabellar, shlanglar va elektr o'tkazgichlardan tezkor xavf

- uchayotgan bo'laklardan ko'zga xavfi; - himoyasi unchalik yaxshi bo'lmagan yoki daraja fiksatsiyasi kuchaytirgichi; - olov va portlash xavf xatari benzinli instrumentlar tomonidan boshqariladigan yoki tez alangalanuvchi suyuqliklar yonida, portlovchi gazlar yonida ishlatiladi; - pnevmatik drel, arra va samolyotlarning shovqinlilik darajasi (13 bobga qarang); - instrumentlardan foydalanish paytida chiqqan parlarni tozalab chiqing. (12 bobga qarang). Havfsizlik boshqaruvining tipik vositalari va qo'llanma. Ko'chma elektr asboblarining biriktirilgan harakatdagi qismlarining xavfsizligi kafolatlangan bo'lishi kerak. Belbog'lar, mexanizmlar, shaxtalar, shpindellar, zanjirli g'ildiraklar, barabanlar, silkinadiga g'ildiraklar, va uskunaning harakatlantiruvchi qismlariavfsiz bo'lishi kerak. Operator va uning oldidagi boshqalarni himoyalash uchun mos keluvchi taqdim etish kerak. • ish punkti; • punktlar bajarilishini kuzating; • detallar aylanadi; • uchuvchi va iskralar. Instrument qo'llanilayotgan vaqtda xavfsizlik oxranniklari olib tashlanmasligi kerak. Masalan, portativ arralar har qanday xolatda ham xavsizlik vositalari bilan jihozlanishi kerak. Yuqoridagi xavfsizlik barcha tig'li o'tkir lezviyalarini qoplashi kerak. Past darajadagi xavfsizlik instrument ish materialidan olingan vaqtda berk holatga avtomatik tarzda joylashtiradi. Boshqamv vositalari va o'chirib yoqish vositalari bilan ishlash. Ko'pchilik ko'chma elektr asboblari doimiy bosimni o'chiradigan qismga ega bo'lishi kerak va bosim kamayganda manbaadan uzilishini boshqaradigan qismlar bilan jihozlangan bo'lishi kerak. Uskuna pod'em va qo'l obrabotkasini kamaytirish uchun mahsus ishlab chiqilgan bo'ladi.

1 I 8- rasm . Ko ' chma elektr asboblarning diapazoni Ko'chma instrumentlar bilan zarur bo'lganda qo'llaniladigan mahsus xavfsizlik kamarlari bilan, masalan, katta strimmer va buta qirqadigan mashinalar. Dvigatelning pasayish vositasi va uskunani ushlanib turishi tayanch harakat muammalorini kamaytirish maqsadida ishlab chiqilishi kerak . Xavfsizlik operatsiyalari / instruksiyalarini qo ' llab elektr asboblaridan foydalanish quyidagi asosiy xavfsizlik bo ' yicha rioya qilinishi kerak bo ' lgan chora tadbirlarni qo ' llab elektr toki bilan shikastlanish , tan jarohati olish , salomatlikning zaiflashuvi va yong ' in xavf xataridan himoya qiladi . Elektr ehtiyotkorlik chorra tadbirlari haqida batafsilroq bilish uchun 14 bobga qarang . Uskunadan foydalanishdan oldin operatorlar ushbu qo ' llanmalarni o ' qib chiqishlari va kzrsatilgandek ish bajarishlarini kafolatlashlari kerakb ya ' ni ular quyidagilarni qilishlari shart : • Turli to ' siqlardan xoli va yaxshi yoritilgan ish joyini toza saqlashlari kerak ; • Xech qachon elektr asboblarini yog'ayotgan yomhir ostida qoldirmang. Elektr asboblarini namlik yuqori bo'lgan joyda yoki nam holatda hech qachon foydalanmang, ayniqsa shu maqsadda ishlab chiqarilib himoya vositasiga ega bo'lmasa; • Alangalanuvchi suyuqliklar, gaz va olov yonida elektr asboblaridan foydalanmang, agar ular ushbu sohalarda ishlatilishga mo'ljallanmagan va himoyalanmagan bo'lsa; • (agar elektr asboblari o'tkazuvchi bo'lsa) tok urishidan himoyalaning bunda trubalar, lesa yoki metal zinapoyalar kabi asosiy ob'ekt bilan kontaktini oldini oling

(elektr asboblaridan foydalanishdagi kata ehtiyot choralari bilan tanishish uchun 10 bobga qarang); • Bolalardan uzoqroqda saqlang; • Boshqa shaxslarga instrument va kabellardan foydalanishga ruhsat bermang; • Ularni ish joyidan alohida saqlang; • Instrumentlar ombori xavfsiz joyda, ya'ni ular quruq va qulflangan, bolalarning qo'li etmaydigan joyda saqlanishi kerak; • instrumentlar o'zlari mo'ljallangan ish diapazoni doirasida samaraliroq va xavfsiz ishlashlarini ta'minlash uchun ulardan foydalanishda o'ta yuklangan ham bo'lmasligi kerak; • To'g'ri instrumentdan foydalaningog'ir ishlar uchun kichkina instrument yoki kichik ilovalardan foydalanmang. Ular mo'ljallanmagan vazifalar uchun instrumentlardan foydalanmang; • Mahsus ish kiyimlarini kiying. Bemalol turadigan kiyimlar qa qimmatbaho buyumlarni taqmang. Ular harakatdagi qismlarda chigallashib qolishi mumkin. Tashqi ishlar uchun sirg'anmaydigan poyafzal va rezina qo'lqop kiyish tavsiya etiladi. Uzun sochlar ham himoyalangan bo'lishi kerak; • Sinmaydigan oynadang foydalaning; • Shuningdek respirator filtratsiyasi uchun mos niqobdan foydalaning yoki ishni chang ishlab chiqaradigan ventilyasiya bilan jihozlangan mahsus ish joylarida ishlash ko'proq samara beradi. • Kabelni kuch bilan ishlatmang; • Instrumented kuch blan kabelni ishlatishga qo'llamang elektr rozetkasidan shtepselni chiqariiu uchun kabelni kuch bilan tortmang. Kabelni issiq, neft va o'tkir burchakli jihozlardan himoya qiling; • Ish qismlarni ta'minlang. Ishning bir qismini ushlash uchun zajimlardan foydalaning. Bunda xavfsizroq va instrument bilan ishlashda ikki qo'lni bandlikdan halos eting; • Ish joyini to'g'ri tanlang. Tananing noto'g'ri joylashishini oldini oling.

Havfsiz pozitsiyani qo'llab quwatlang va har qanday holatda ham muvozanatni yo'qotmang; • Instrumentlarga ehtiyotkorlik bilan yondashing. O'z instrumentlarinizni toza va ish uchun xavfsiz joyda saqlang. Hizmat ko'rsatish qo'llanmalarini ko'rib chiqing va shtepsel va kabelni muntazam tekshirib ularning o'zgarishiga yo'l qo'ymang. Agar instrumentga shikast etgan bo'lsa vakolatli injener-ekspluatatsioner tomonidan ularni qayta tiklang. SHuningdek uzaytirgichlarni muntazam tekshirib turing, agar shikastlangan bo'lsa boshqasi bilan alishtiring; • Qo'llarni neft va yohdan oza quruq xolda saqlashimiz kerak; • Agar ishlatilmayotgan bo'lsa shtepselni olib tashlash kerak, bular foydalanishdagi instrumentlarning qismlarini o'zgartirgan holda lezviya, pichoq, bita, rezak va qum sochadi; • Kalitni olishni unutmang yoqishdan awal kalit va boshqa barcha instrumentlar olib tashlangan ekanligini tekshiring; • Pereklyuchatelni yoqilib qolishidan ehtiyot bo'ling. Tok pereklyuchatelida katta tezlik bilan harakatlanadigan bir biri bilan bog'liq instrumentlardan foydalanmang. Kuchlanishli kabelni ulashdan awal pereklyuchatel o'chirilgan ekaniga ishonch hosil qiling; • Ochiq havoda kabel uzaytirgichlardan foydalaning. Ochiq havoda faqat shunday maqsad uchun mo'ljallangan kabel uzaytirgichlaridan foydalaning. • O'ta e'tiborli bo'ling va ish protsessidan ko'zingizni uzmang. Agar jalb qilkuvchi omillar bo'lsa instrumentlardan foydalanmang; • Uskunani shikastlar bor yoki yo'qligiga tekshiring. Instrumendan kelgusida foydalanishda himoya qurilmalari yoki engil shikastlangan, to'g'ri ish bajarilishi uchun kerak bo'lgan himoya vositalarini sinchiklab tekshiradi; • Shikastlangan qismlarni bog'lagani sababli belgilangan fimksiyada harakatlanayotgan detallarni tekshiring. Har bir qism tg'o'ri o'rnatilgan va barcha

talablarni qondiradigan bo'lishi kerak va bu uskunaning to'g'ri va xavfsiz ishlashini kafolatlaydi; • Shikastlangan himoya vositasi va qismlari yaxshi ta'mirlangan bo'lishi yoki servis markazi tomonidan kerakli komponentlprini almashtirilgan bo'lishi kerak. Shikastlangan pereklyuchatellar vakolatli servis markazi tomonidan almashtirib berilishi kerak. Pereklyuchateli bilan yoqilib o'chirilmaydigan instrumentlardan foydalanmang; • Ekspluatatsiya bo'yicha yo'riqnomada tasvirlangan yoki ta'minlangan yoki ishlab chiqamvchi tomonidan tasviya etilgan aksussuarlar va qotirish vositalaridan foydalaning; • Yo'riqnomada ko'rsatilgan instrumentlardan tashqari yoki instrument etkazib berish katalogida tavsiya etilgan vstavkasi instrument akksessuarlardan foydalanish tan jarohati olishga olib kelishi mumkin; • Dvigateldan chiqarilgan simli elektr asboblaridan foydalanayotganingizda yaxshi havo aylanadigan joyda ishlating. Benzin tasdiqlangan saqlash bankalarida havsiz saqlang; • Yoqilg'i quyishdan oldin dvigatelni sovushini kuting. Ma'lum xavflar va cho'ntak elektr instrumentlari uchun chora tadbirlar Elektrdreli vashlifovka instrumenti umumiy sertifikat dasturiga kiritilgan, ularning ikkalasi ham odatda ishlatiladi. Zanjirli arradan foydalanish juda xavfli, lekin shunga qaramasdan ular keng miqyosida ishlatiladi. Ular mashina uskulari umumiy seksiyasiga kiritilgan va unig talablari aniq. Umumiy xavf va xavfsizlik chora tadbirlariga qo'shimcha tarzda har bir tur uskunasi uchun awlroq ko'rsatilgan instrumentlarni qilish mumkin. Elektrodreli xavf xatari (99 rasm): • chigallik, ayniqsa keng kiyim va uzun sochlar aylanayotgan drelga chigallashib ketishi mumkin; • renirovka va ilovaning shovqin darajasi;

• uchuvchi may da zarralardan ko'zning shikastlanishi; • yomon ta'minlangan tayyorlashdan yaralanish; • yomon saqlangan uskunada elektr toki urishidan vafot etish; • yashirin kabelda burgilashdan tok urishidan o'lish; • bolg'aning tutqichlarida vibratsiya xavf xatari; • materialdan tushgan chang zarrasi; • kabellarni qayta joylashtirishdagi engil xavf; • kuchli aylanuvchi mashinaning kuchidan qo'llar kasallanishi, ayniqsa ular siqib zarbaga zarba bilan javob bersa; • og'ir qismlarning himoyalanmagan oyoqqa tushib ketishidan oyoq kaftining shakstlanish xavf xatari; • qo'lda qayta ishlashning xavf xatarlari, ayniqsa og'ir mashinalarda muntazam ishlash bilan yoki noqulay tepalikdan foydalanishda; • olov va portlash xavf xatari bunda o'sha atroqda tezalangalanuvchi suyuqli yoki gaz vositalari qo'llanishidan bo'ladi; • uskunani yomon ob-havo sharoitlarida nam havoda, ustini sirpanqich va xiralashgan va sovuq sharoitlarda ishlatish; Nazoratning ma'lum choralariga quyidagilar kiradi: • ikkita izolyasiyali instrumentlardan foydalanish yoki past bosim ostidagi instrumentlardan foydalanish (10 bobga qarang); • eksperiment teshigi yoki zarbasini ko'payganda teshikna har safar ochish uchun foydalanish; • material uchun to'g'ri drel tanlovi; • aylanishni oldini olish uchun parmalovchi kichik qismlarning ta'minlanishi; • qarama qarshi tomondagi shikastlanish va yaralanishdan himoya, agar bit etarlicha uzun bo'lsa material orqali o'tish uchun gipsli devorlarga ko'mish xizmati bor;

• uzun sochlar yoki keng eng drel atrofiga tushib yaralanishiga to'sqinlik qilish, masalan, tor va kalta engli kiyim kiying; • ko'zga tegishli himoya vositasini taqish. Shlifovka apparati. Bozorda disklarning aylanishidan sanderscho'ntak kompyuterlarining katta tanlovi bor. (910 rasm), tasoditfiy orbital, to'g'ri burchak orbital tugash (911b rasm), lentali -shlifovavka va aylanuvchi barabanning kuchli pol (911a rasm) va, yaqinda orbital tipdagilar. Tez harakatlanuvchi aylanish disklari baraban turlari eng xavflilari hisoblanadi. Lekin, ularning hammasiga ehtiyotkorlik bilan foydalanishlari kerak. 9-rasm. Elektr drellari. Xavflarga quyidagilar kiradi: • ish jarayonida shlifovka dastgohidan yuqori darajali shovqin; • yomon ta'minlangan tayyorlashdan yaralanish; • yomon saqlangan uskunada elektr toki urishidan vafot etish; • qarama qarshi tomondagi shikastlanish va yaralanishdan himoya, agar bit etarlicha uzun bo'lsa material orqali o'tish uchun gipsli devorlarga ko'mish xizmati bor; • qarama qarshi tomondagi shikastlanish va yaralanishdan himoya, agar bit etarlicha uzun bo'lsa material orqali o'tish uchun gipsli devorlarga ko'mish xizmati bor; • qo'l instrumentlarida vibratsiya xavf xatari, ayniqsa uskunaning haqqini to'lashda;

• uchuvchi may da zarralardan ko'zning shikastlanishi; • olov va yuviladigan yuzalarning qizishidan ayniqsa agar plastmassa bo'lsa xavf xatari; • kabellarni qayta joylashtirishdagi engil xavf • kuchli aylanuvchi mashinaning kuchidan qo'llar kasallanishi, ayniqsa ular siqib zarbaga zarba bilan javob bersa; • og'ir qismlarning himoyalanmagan oyoqqa tushib ketishidan oyoq kaftining shakstlanish xavf xatari; • qo'lda qayta ishlashning xavf xatarlari, ayniqsa og'ir mashinalarda muntazam ishlash bilan yoki noqulay tepalikdan foydalanishda; • olov va portlash xavf xatari bunda o'sha atroqda tezalangalanuvchi suyuqli yoki gaz vositalari qo'llanishidan bo'ladi; • uskunani yomon ob-havo sharoitlarida nam havoda, ustini sirpanqich va xiralashgan va sovuq sharoitlarda ishlatish. Nazoratning ma'lum choralariga quyidagilar kiradi: • uskuna ishlatiladigan atrof muhitdan xavf xatarlar (masalan, temperatura, shamol, qor, chaqmoq). Ko'pgina hollarda operatorni mexanik va nomexanik xavf xatarlardan himoya qilish kafolatini haqiqitdan ham o'rnatadi. Masalan, xavfsizlik qaynoq qismlarga yoki elektr qismlariga, shuningdek harakatdagi qismlarga kirishning oldini olishi mumkin. Ishlash vaqtidagi shovqinni kamaytirivchi xavfsizlikdan foydalanish ham keng tarqalgan. Uskuna xavf xatarlari doirasida o'tkazilayotgan chora tadbirlar izolyasiyadagi har bir xavf xatar bilan ishlashdan ko'ra ushbu integratsiyalangan uslublardan foydalanishi kerak. • abraziv shlifovka apparati. Bozorda disklarning aylanishidan sanderscho'ntak kompyuterlarining katta tanlovi bor. Tasoditfiy orbital, to'g'ri burchak orbital tugash, lentali -shlifovavka va aylanuvchi barabanning kuchli pol va, yaqinda orbital tipdagilar. Tez harakatlanuvchi aylanish disklari baraban turlari eng xavflilari hisoblanadi. Lekin, ularning hammasiga ehtiyotkorlik bilan foydalanishlari kerak. • eski mix va fiksatsiyalar yuzadan pastroqda bo'lishi kerak yoki umuman olib

tashlanishi kerak bu shlofovka devoriga ziyon etmaslik uchun amalga oshiriladi. • hamisha uskunani kerakli tutqichlar bilangina ushlang va ayniqsa katta diskida va polda. Sanders- Shlifovka apparatida har doim ikkala qo'l ishlatiladi (910 rasm). Yuza qismiga borozdalar yotkizilgani uchun ko'tarilgan bosimda ishlatilish kerak emas va uskuna thxtab to'htab ishlamyapti. • ekstraktor arralar normal xlatda ishlayotgani va tahminan uchdan birida to'htatilganini kafolatlang. Ba'zi chiqarish sistemalari bo'lishi kerak bo'lgan qum sepish listi orqali chang va havoni so'rib oladi. • havo kirishi uchun teshikni kengroq ochish. • operatorlar changdan mahsus respiratorlar, ko'zlariga himoya vositalari taqishlari kerak va zarur bo'lganda eshitish organlariga ham himoya vositalarini taqishlari kerak. (a) (b) 10-rasm. Barabanli shlifovka dastgohi 11-rasm. (a) pol va (b) tekis yuza shlifovka dastgohlari Operatorlar uzun sochlar yoki keng eng drel atrofiga tushib yaralanishiga to'sqinlik qilish, masalan, tor va kalta engli kiyim kiyishlari kerak. • himoya qo'lqoplari va poyafzal tasviya etiladi. 3 Uskuna xavflari Uskunaning mexanik xavf xatarlari

Uskunaning katta qismida insonlarga shikast etkazadigan potensiali mavjud bo'lib va uskunaning baxtsiz hodisalari baxtsiz voqealarning rasmiy statistikasida sezilarli darajada qatnashadi. Bu shikastlar ahamiyatsiz kichik kesib olish yoki kichik shikastga bog'liq jiddiyligiga qarab shikastlanish faktlarini buzib ko'rsatishning turli darajalar orqali joylashishi mumkin. Bu ko'plab qo'lda boshqariladigan uskunalar uchun xavfli bo'lgan uskunalar (masalan, qo'l bilan boshqariladigan gilotina) agar noto'g'ri kafotalangan bo'lsa hali ham shikast etkazishi mumkin. Uskuna harakati asosan rotatsiya, sirg'anish va harakat va uning kombinatsiyalaridan tashlib topgan. Bu harakatlar chigallik, ishqalanish kesib ishqalanish, kesish, zarba berish va prokol, o'zarota'siri, yakson qiluvchi yoki harakatlar bilan yoki insonni bir yoki ko'proq shikast olishi mumkin bo'lgan holatlarga solib unga ziyon etkazishi mumkin. ISO 12100 ENA FAN BAKALAVRI-2 qism: 2003da uskuna xavf xatarlari klassifikatsiyasi va qanday ziyon etkazishi mumkinligini bay on etiladi. Uskunaning quyidagi xavf xatarlari ushbu standardga kiritiladi (12 rasm ushbu xavf xatarlarning ko'pini ko'rsatadi). Uskunada inson quyidagilarning natijasida shikastlanishi mumkin: • uskunaning harakatdagi qismlari va o'rnatilgan struktura orasidagi qopqonga tushgan bo'lishi uchun yakson etuvchi xavf devoryoki mashinadagi istalgan material kabi vositalar bilan topiladi; • qopqonga tananing qismini tushiruvchi kesishda qoida bo'yicha qo'llar va barmoqlar uskunaning o'rnatilgan elementlari orasi bo'ladi; • lezviya bilan kontaktni kesish orqali yoki uzish orqali tasmali arra kabi diskning aylanishlarini kesadi; • uskuna bilan chigallik muammosi. Keng kiyim, sochlar, yoki ish materialini ushlab qoladigan qumli qog'oz uskunaning o'matiladigan aynadigan qichmlari. Kichikroq diametr avtomatik tarzda uskunaning qismlarini yangilaydi va chigallik oladi; • rasm - g'ildiraklar orasidagi qopqonga aldab tushirish xavfida harakatdagi

qismi remenlar o'rtasidagi va dvigatel shkivlari orasida xavf; • o'zaro ta'sir xavf xatari harakatdagi qism bevosita insonga urilganda ta'mirlash amalga oshiralyotgan vaqtda ishchi tasodifiy harakat bilan qo'lini harakatlantiradi; • ishqalanish yoki ishqalanish xavf xataribilan kontakt, masalan g'ildirakni tortishda yoki qum sepuvchi uskuna; • yuqori bosimli suyuq in'eksiya (quvg'in xavfi ), masalan, gidravlika sistemasidagi oqishdan; Amaliyotda yaralar ulardan bir nechtasini o'zida saqlashi mumkin masalan, kiyim chigalligi bilan yuzaga keluvchi, qopqonga tushirib chalg'ituvchi. Uskunalarning mexanik xavf xatarlari Mexanik xavflar quyidagilarni o'z ichiga oladi: • kirish imkoni: kamchilik, o'chib qolish va tushib ketish; • ob'ektlarning tushib ketishiva joyini o'zgartirishi; • bo'g'ilish; • radiatsiya: ionizatsiya va noionizatsiya; • biologik: virus yoki bakteriya; • fiziologik ta'sirlar (masalan, tayanch harakat apparati kasaliklari); • psixo fiziologik ta'sirlar (masalan, aqliy yuklanish va toliqish); • insoniy xatolar; • uskuna ishlatiladigan atrof muhitdan xavf xatarlar (masalan, temperatura, shamol, qor, chaqmoq). Ko'pgina hollarda operatorni mexanik va nomexanik xavf xatarlardan himoya qilish kafolatini haqiqitdan ham o'rnatadi. Masalan, xavfsizlik qaynoq qismlarga yoki elektr qismlariga, shuningdek harakatdagi qismlarga kirishning oldini olishi mumkin. Ishlash vaqtidagi shovqinni kamaytirivchi xavfsizlikdan foydalanish ham keng tarqalgan. Uskuna xavf xatarlari doirasida o'tkazilayotgan chora tadbirlar izolyasiyadagi har bir xavf xatar bilan ishlashdan ko'ra ushbu integratsiyalangan uslublardan foydalanishi kerak.

Uskunaning xavf xatariga misollar Quyidagi misollar sanoat va savdoda topilgan Guvohlik dasturiga kiritilgan mashinalarning kichik diapazonini namoyish etish uchun berilgan. Misollar ushbu bobdagi kafolatlarni foydalanilishini ko'rsatadi. Ofis - fotoko'chiruvchi qurilmaning xavf xatarlari: • probkani tozalab harakatlanayotgan qismlar bilan kontakga kirish; • probkani tozalash, uskunani qo'llab quwatlash yoki yomon saqlangan shtepsel yoki simdan elektr toki o'tishi. • probkani tozalash, qaynoq qismlar bilan kontakt-issiqlik; Ozonning yoki ish joyida ventilyasiya yo'qligining salomatlik uchun xavf xatari. Abraziv gildirak Aylanuvchi val 12-rasm. Mexanik zararlar qatori Ofis - dokumentni maydalash xavf xatari: • rasm, qog'ozni to'g'ram mashinasiga uzatibdavriy aylanuvchi pichoqlar; • keraksiz konteyner yoki probkani tozalab aylanuvchi pichoqlar bilan kontakt; • uzatish vaqtida dkfektli shtepsel va o'tkazgich orqali elektr o'tishi; • mashinaning kesish harakatlaridan chiquvchi shovqin; Kesish harakatidan chiquvchi chang zarralari. ishlab chiqarish va ta'mirlash - tosh maydalovchi stol mashinasining xavf xatarlari: • g'ildiraklar orasidagi aylanuvchi ishqalanish bilan kontakt; • rasm, davriy aylanuvchi g'ildirak va yomon moslashgan tirgak; • pichoqli pod'emniklar, oqimning radial ventilyatorlari strukturasiga qarshi qopqon, aylanuvchi o'tkir lezviya; G'ildirakning tasmali arralari; Oqimning o'q bo'ylab ventilyatorlari; Yakson qiluvchi xavflar; Qaychilash xavf xatarlari, kesish xavf xatari; G'ildirakning abraziv asboblari; Ishqalanish va chigallashish xavf xatari;

Zanjir va zanjirli g'ildiraklar; Konveyer belbog'I; Chizish - xavfda; Tarmoqda mexanizmlarni tutish qarama qarshi aylanuvchi rulonlar. Uskunalarishlashi xavfxatarligivaxavf-xatarlarbilan boshqaruv Yorilgan g'ildirak, operatorga o'ralgan tashlangan fragmentlar; Provodlar nosozligi va/ yoki erga ulanishda yoki texnik xizmat kursatishdagi elektrik xavf; Ko'zga zarar teqqizuvchi, maydalash mobaynida ajralib chiqgan fragmentlar; Yong'in yoki kuyib qolishga olib keluvchi issiq bo'laklar;

Maydalash jarayonida pay do bo'luvchi shovqin; Maydalash jarayonida kelib chiquvchi chang/zarrachalar/tutun sog'lig'ig'i uchun zarar keltirishi mumkin; Ishlab chiqarish va texnik xizmat qo'rsatish parma postamenti Xatarlar turi: Shpindel va patron atrofida chuvalashib qolish; Kesish yoki tanavor dreli bilan aloqa; Aylanib turgan paytda ishlov berilayotgan qismdan shikastlanish; Aylanuvchi shpindel va kesuvchi uskunalardan uchib chiquvchi fragmentlardan shikastlanish; Shkiv va uzatma remenga tortib olish xafvi; Aylanuvchi dvigatelga chalkashib qolish yoki aloqa; Provodlar nosozligi va/ yoki erga ulanishda yoki texnik xizmat kursatishdagi elektrik xavf; Moylash va sovutish suyuqliklar va changdan sog'liqga zarar tegishi; Qishloq xo'jalik/ bog'dorlik silndr kosilkalari Xatarlar turi: Aylanuvchi keskichlar siljishi natijasida kelib chiqgan barmoqlar yoki qo'lni kesilishi; Dvigatel xarakatlanadigan qismlar bilan aloqa vachalkashib qolish xavfi; Seplar o'rtasida o'ralib qolish; Mashinalar bilan ishlash natijasida pay do bo'luvchi yaralar; Dvigatelning issiq qismlaridan kuyib qolish; Yoqilg'iyordamida qo'llanilgan benzindan yong'inlar; Dvigatel ishlashi natijasida paydo bo'luvchi shovqin; Elektrik provod qo'llashdan elektrik xavf; O't o'rishdan sezgi organlarga zarar tegishi mumkin, masalan pichan talvasasi; Gazlardan sog'liqga tegishi mumkin bo'lgan xavf. Qishloq xo'jalik/ bog'dorlik tuplar kesuvchi uskuna/ strimmer Xatarlar turi:

Dvigatel qismlarida chalkashib qolish; Kesuvchi chiziqchalar/ qalpoqlar bilan aloqa natijasida paydo bo'luvchi kesishlar; Elektrik tokdan shikastlanish; Dvigatelning issiq qismlaridan kuyish; Yoqilg'iyordamida qo'llanilgan benzindan yong'inlar; Dvigatel ishlashi natijasida paydo bo'luvchi shovqin; Uchib chiquvchi bo'lakchalardan yuz yoki ko'zlarga tegishi mumkin bo'lgan zarar; Yelkalar yoki qo'llarga vibratsiya natijasida teguvchi zararlar; Mashinani ish jarayonida siljishi natijasida paydo bo'luvchi zarar; Xayvonlar fekaliysidan inson sog'liga zarar; Benzopila. Xatarlar turi: Tezkesuvchi seplar bilan aloqa natijasida paydo bo'luvchi zarar; Seplar aylanayotganda arrani keskin oldinga siljishi; Arraning tepa panelidagi sep qisilib arra operatorga qarab harakatlanganda orqaga surilish; Dvigatelning issiq qismlaridan kuyish; Kuchli shovqin; Qo'llarga vibratsiya natijasida teguvchi zararlar; Yoqilg'iyordamida qo'llanilgan benzindan yong'inlar; Uchib chiquvchi bo'lakchalardan yuz yoki ko'zlarga tegishi mumkin bo'lgan zarar; Ish jarayonida benzopilani og'irligini ko'tarib turishda paydo bo'lgan xavf; Elektrik tokdan shikastlanish; Benzopilani daraxtlarni kesish mobaynida tushib ketishi; Jiddiyjaroxatlar; Daraxt kesish davomida tepada osilib turgan elektr simlari bilan aloqa;

Daraxt kesish jarayonida tushib ketgan shox shabbalardan shikastlar; Daraxtlardan paydo bo'luvchi changdan sog'liqga zarar tegishi mumkunligi; Yomon ob xavo sharoitida qo'llanilgan sirpanchiq joyda qo'llash natijasida paydo bo'luvchi zarar; Dvigatel tutunidan sog'liqga zarar tegishi mumkunligi, ayniqsa bino yoki omborxona ichida bo'lsa; Chakana savdo zichlagichi Xatarlar turi: Plunjer va mashina yonlari o'rtasida maydalanish xavfi; Plunjer va mashina romlari o'rtasida bosib qolinish xavfi (siljish natijasida); Bloklar siljigandan maydalanish xavfi; Nasos dvigatelining xarakatlanuvchi qismlari bilan o'ralib qolish xavfi; Provodlar nosozligi va/ yoki erga ulanishda yoki texnik xizmat kursatishdagi elektrik xavf; Bosim natijasida quyilib ketgan gidravlik shlanlardagi suyuqlik ko'z va badanga jaroxat keltirishi mumkin. 4 Ehtiyot choralari praktik xavsizlik choralari Gidravlik sistema ishdan chiqgan payda og'irlik kuchi natijasida vertikal romlar tushib ketishi; Yuklash va tushirish mobaynidagi xatarlarni ishlab chiqish. Chakana savdo konveyer sistemasini tekshirish Xatarlar turi: Agar o'rnatilgan bo'lsa tasmali ilgaklarda oralib qolish; Ish jarayonida remen va roliklar o'rtasida shikastlanish; Ish jarayonida uzatma remen va shkiv o'rtasida shikastlanish; Uzatma motor bilan aloqa yoki chalkashib qolish; Provodlar nosozligi va/ yoki erga ulanishda yoki texnik xizmat kursatishdagi elektrik xavf; Qurilish sement/ betonqorgich Xatarlar turi: Uzatma dvigatel qismlari bilan aloqa va chalkashib qolish;

Yuklash bunkeri va baraban o'rtasida maydalanish; Sep va zanjirli g'ildirak o'rtasida shikastlanish; Elektrik xavf; Dvigatel issiq qismlaridan kuyish; Yoqilg'iyordamida qo'llanilgan benzindan yong'inlar; Agregatlarni quruq aralashishi va motor ishlashi natijasida pay do bo'luvchi shovqin; Sement eritmasi uchqunlaridan ko'z jarohatlari; Sement changi va sement eritmasi ishlab chiqish natijasida sog'liqga zarar tegishi; Qurilish montaj kursi qirkul arra Xatarlar turi: Kursi tagi va ustidan kesuvchi lezvie bilan aloqa; Yog'och yoki kesimlar kesuvchi diskdan so'ng otilib chiqishi; Sep va zanjirli g'ildirak yoki V uzatma remenlar o'rtasida shikastlanish; Uzatma dvigatel xarakatlanuvchi qismlari bilan aloqa; Elektrodvigatel va kesish xaraktlari natijasida paydo bo'luvchi shovqin; Kesish mobaynida yog'och changlaridan sog'liqga zarar tegishi; • Elektrik tokdan va/ yoki erga ulanishda yoki texnik xizmat kursatishdagi elektrik xavf; Xo'l/ quruq issiq yoki sovuq kabi iqlimiy sharoitlar; Elektrik nosozlik yoki haddan tashqari ishqalaishdan lezviening otriqcha qizib ketishi yog'och changini yonishiga olib keladi. PUWER talabi bo'yicha uskunalarning xavfli qismlariga yaqinlashish iloji bori kamaytirilishi yoki ierarxik boshqarish usullari bo'lishi zarur. Standart xamma uchun bir, shuning uchun rioya qilmaslikning yagona sababi xech qanday texnik sabab mavjud emasligidadir. Narx faktor deb xisoblanmaydi (standart moslik xaqida ko'proq ma'lumotni 1 bopda ko'rish mumkin). Realizatsiya qilish uchun kerak bo'lgan xavsizlik bosqichlar: Ximoyani o'z ichiga oluvchi qayd qilish

Blokli soqchilar va bosimga sezgir gilamchalar kabi boshqa soqlichar va ximoya uskunalari; Bosiladigan bandlar, tutqichlar va konduktorlar kabi ximoya uskulari; Ma'lumotlar, o'qitish, tayorlash va nazoratni taqdim etish. Mexanik uskunalarning xavfi asosan kimdir bilan aloqa natijasida pay do bo'lgani sababli, xatarni kamaytirish bu kabi aloqalarni yoqotishda asoslangan. Bu degani: Komponent va inson o'rtasida fizik barer (masalan o'rnatilgan himoya); Komponent zararsiz bo'lgan paytdagina ishlatish xuquqini beruvchi moslama (masalan, o'zaro soqchini blokirovka qiluvchi); Individum xavfi zonaga kirishini aniqlab mashinani to'xtatuvchi uskuna (masalan fotoelektrik soqchi va bosimga sezgir gilamchalar). Eng qulay usul dizayner tomonidan mashina ishlash fursati boshidan aniqlanishi zarur. Odatda "qurilgan" o'rniga "yopiq" nafaqat xatarni kamaytirishda yetarlicha effektiv emasdir, balki mashinani normal ishini susaytirishi mumkin. Bundan tashqanri ular ozi xatar tug'dirishi mumkin va ehtimol qiyinchilik paydo bo'lishi mumkin, demak bu xizmat ko'rsatish qimmatlashadi degani. O'rnatilgan to'siqlar O'rnatilgan siljimaydigan to'siqlarning ustunligi ularning oddiyligida, ular doim bir joy da va xizmat talab qilmaydi. Ularning kamchiligi doim ham kirish huquqini to'g'ri oldini olmaydi, ulas ko'picha xizmat ko'rsatish personali tomonidan o'chiriladi va mashinalar ishiga qiyinchilik tug'dirishi mumkin. O'rnatilgan to'siq xarakatlanadigan qismlarga ega emas va konstruksiyasi bo'yicha uskunaning xavfli qismlariga yaqinlashishni oldini olishi zarur. U mustahkam konstruksiyaga ega bo'lishi va atrof muhit sharoitlariga chidamli bo'lishi kerak. Agar erkin xavo oqimi kerak bo'lsa, bu to'siq loyihalashtirishi va qurulishida e'tiborga olinishi kerak. Agar to'siq ochilishi yoki qo'zg'atilishi mumkin bo'lsa, fakat kerakli instrument yordamida amalga oshirish mumkin bo'lishi kerak. O'rnatilgan to'siqga alternativa sifatida distansion o'rnatilgan to'siq bo'lishi

mumkin, u xavfi to'liq yo'qotmaydi. V M

13-rasm. Qo'zg'almas qo'riqchilarni tanlash 14-rasm. Val, drel va burgulash qurilmalarida qo'llamladigan himoya qurilmasi 15-rasm. O'z-o'zini boshqaradigan himoyali taxta arra 16-rasm. Odatiy himoya to'siqlari

17-rasm. Ikki teleskopik radial burg'ulash o'matilgan qurilmaning sxematik diagrammasi.3o:-hqzrj-r

Adabiyotlar: Buzan, T. and Buzan, B. The Mind Map Book. 3rd Edition Revised 2003,  BBC active, ISBN 978 0 5634 8705 0.  Buzan, T. (2000) The Mind Set. BBC Worldwide (includes Use Your  Head, Master Your Memory, the Speed Reading Book and Use Your Memory) ISBN 978 1 4066 1018 6.  Guide to the NEBOSH National General Certificate. Leicester, Coventry and Nottingham Universities Study Skills booklets.  Nebosh Examiners' Reports. December 2009, March and June 2010.  Northedge, Andrew: The Good Study Guide. The Open University 2005 ISBN 978 0 7492 5974 7. FREE learning resources from the Open University

Похожие

Tayanch harakati a'zolari xavfi va xavf nazorati

Fizik va ruhiy xavf-xatarlar va ularning nazorati

Inson salomatligiga kimyoviy va biologik xavf va xavflarni nazorat qilish

Xavfsizlik va Sog'liqni Saqlash tizimlari. Rejalashtirish

Transport xatarlari va xavfni nazorat qilish