Йўл пойини намланиш манбалари. Грунт сувлари ва уларнинг мавсумий ўзгариши. Йўл пойининг намлик иссиқлик тарзи. - Транспорт - Рефераты

Йўл пойини намланиш манбалари. Грунт сувлари ва уларнинг мавсумий ўзгариши. Йўл пойининг намлик иссиқлик тарзи.

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

41 KB

Йўл пойини намланиш манбалари. Грунт сувлари ва уларнинг мавсумий ўзгариши. Йўл пойининг намлик иссиқлик тарзи. Режа: 1. Йўл пойини намланиш манбалари. 2. Грунт сувлари ва уларнинг мавсумий ўзгариши. 3. Йўл пойининг намлик иссиқлик тарзи. 4. Бошқарувчи ишчи белгини танлаш.

Таянч сўзлари ва иборалари: -Йўл пойи, намлик, сув ва иссиқлик, тенглама, давр, хисобий баландлик, қават. Йўл пойини намлигини ортиши жуда ҳавфли бўлиб, бунда йўл тўшамаси мустаҳкамлиги, кўтарма ва ўймалар ён қиялиги устиворлиги бирдан пасаяди. Йўл пойини намланиши 2 хил кўринишда бўлади: - ер усти сувлари шимилишидан; - ер ости сувлари кўтарилишидан. Хуллас намланиш сабаблари қуйидагилар: -ёцадиган қор ва ёмцир сувларидан, уларни шимилишидан, ер ости сувлари кўтарилишидан, сув буцланишидан, қировдан ва х.к. Бу сувлар кўп намлиги жойни об-хаво ўзгаришига ва фаслга қараб у ёки бу кўринишда ўзгариб туради ва йўлга салбий таъсир кўрсатади. Йўл пойидаги W намлик миқдори йил давомида бир ҳил бўлмай, балки маълум вақт ўтиши билан қўйидаги сув ва иссиклик ўзгариш тенгламаси асосида ўзгариб туради. W = (А+В+С)-(Д+Е+Ц) ; бу ерда A - ёцин сувлари; B - шимилган сувлар; C - оқиб келадиган ер ости сувлари; D - йўлдан тушган сувлар; E - тупроқдаги парланган сувлар; F - ер остига шимилиб кетган сувлар. Йил давомидаги ёцингарчиликлар, хороратнинг ўзгарувчанлиги йўл пойи намлик тарзи ўзгаришга мухим таъсир кўрсатади. Йил давомида йўл пойи тупроцида намлик ўзгариб 4 ҳил давр кузатилади:

I - кузда намлик тупроқда йицилади; II - қишда тупроқ пойи музлайди; III - бахорда эриб тупроқ намлиги ошади; IV - ёзда тупроқ қуриб қолади. Бу ўзгаришлар хар хил жойда хар хил бўлиб, лойихаловчи йўл қуриладиган жойни об-хавосини йўл пойига таъсирини чуқур ўрганиши шарт. Автомобил йўлининг йўл пойи цилдиракдан берилаётган кучланишини йўл тўшамаси оркали қабул қилади, агар намлик керагидан ортиқ бўлса, йўл тезда бўзилади, шунинг учун йўл пойининг намлиги йил давомида руҳсат этилгандан ошмаслиги шарт. Амалда кишдаги ер ости сувлари харакат вактида тупроқ пойига кутарилмаслиги ва ён бошдан оқиб келадиган сувлар туриб қолмаслиги таъминланиши керак. Улардан биринчиси йўл пойини ердан керакли бўлган баландликда лойихалашдир. Иккинчи шарт ер ости сувлари кутарилмаслиги учун химоя катлами қуришдир. Йўл пойи тупроци Иқлим зоналари Ер манзарасига қараб, ер ости сувидан йўл пойигача бўлган баландлик, м. I II III IV Майда қум, енгил, йирик кумлар, енгил кумлоқ 0,5/0,3 0,6/0,4 0,4/0,2 0,9/0,7 Чангли қум, қумлоқ 0,8/0,5 1,0/0,6 0,7/0,4 1,2/0,8 Енгил ва оцир суглинок, лой 1,1/0,8 1,3/1,0 1,0/0,7 1,5/1,2 Оцир чангли кумлоқ, енгил ва оцир чангли суглинок 1,2/0,8 1,4/1,0 1,1/0,7 1,6/1,2 Сурат, ер ости сувларидан, ер усти сувларидан кўтарилиш. Махраж, ер усти сувлари тупланиб улар 30 суткадан кам турувчи бўлса. Айрим ҳолларда йўл пойини ҳисобий баландликка кўтариш қийинлашиб қолади. У ҳолда йўл пойини пастроқ белгилаб, орасига химоя қатлами лойиҳаланади. Нам ўтказмайдиган қават 2 хил бўлади.

1) Соз тупроқни (3-8см) битум билан қориштириб зичлаб ётқизалади, ёки тул, рубероид, полиэтилин пленкаси ётқизилади. 2) Йирик шацалдан, чопилган тош ёки йирик кумдан 15-20 см қилиб бутун йўл пойи энига ёткизилади.

АДАБИЁТЛАР 1. Бабков В.Ф., Андреев О.В. «Проектирование автомобилнҳх дорог» М. Транспорт 1987 г. I и II Частқ. 2. Бабков В.Ф. «Автомобилқнҳе дороги» М. Транспорт. 1983 г. 3. Садирхужаев А. «Автомобил йўлларини лойихалаш» марузалар туплами. 4. Қодирова А.Р. «Автомобил йўлларини лойихалаш асослари фанидан курс ишини бажариш бўйича услубий қўлланма».

Похожие

Йўл пойини лойихалаш. Йўл пойи ён қиялиги. Йўл пойининг устиворлигини ва мустахкамлигини таъминлаш.

Йўл ва йўл хўжалиги

Йўл чизиқлари ва уларнинг характеристикаси

Йўл-транспорт ҳодисалари ва уларнинг кўрсаткичлари

Йўл хўжалиги