Detallarni tiklashda yuvish, tozalash ishlari va nuqsonlarini aniqlash - Транспорт - Рефераты

Detallarni tiklashda yuvish, tozalash ishlari va nuqsonlarini aniqlash

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

53.5 KB

Detallarni tiklashda yuvish, tozalash ishlari va nuqsonlarini aniqlash Reja: 1. Avtomobil qismlarini ta’mirlash uchun tayyorlash 2. Detallarni mexanik ishlov berib tiklash

Avtomobil qismlarini ta’mirlash uchun tayyorlash. Avtomobil uzel va agregatlari ta’mirlash uchastkasiga kelgandan keyin ular yagona texnikaviy shartlarga asosan qismlarga ajratilib yuviladi. Yuvilgan uzellar detallarga ajratilib yana yuvilib, moylangan joylar issiq sovunli suvda qaytadan yuviladi. Avtomobillarning remont qilishda qismlarga ajratish va yuvish ishl ari juda kо‘p mehnat talab qiladigan, hozirgi zamon asbob uskunalari bilan eng kam ta’minlangan ishlardandir. Shuning uchun bu ishlarni kompleks mex anizatsiyalashtirish masalasi avtomobillar remont qilinadigan korxonalar ni bundan keyin taraqqiy ettirishga oid asosiy vazifalardan biri xisobla nadi. Ishlab chiqarish programmasi katta bо‘lgan ixtisoslashtirilgan zavodlarda qismlarga ajratish yuvish, shuningdek, yig‘ish ishlari ham kompleks mexanizatsiyalashtirilganda yuklarni zarur joyga avtomatik ravishda yetkazib beradigan moslamasi bor itaruvchi osma konveyerlardan foydalanish mumkin. Yengil avtomobillar va avtobuslarda kuzov past о‘rnatilganligi sababli, ularning shassilarini qismlarga ajratish ancha qiyin bо‘ladi. Bunda qismlarga ajratish ishlarini qulaylashtirish uchun turli xil moslamalardan foydalaniladi. Avtomobildan olingan agregatlar dvigatel, о‘zatmalar qutisi, rul bi lan boshqarish sistemasi, ketingi hamda oldingi kо‘priklar uzel va detallarga ajratiladi. Ishlab chiqarish programmasiga va tashkil etilishiga qarab, agregatlarni konveyer aravachalariga va mexanizatsiyalashtirilgan estakada larga qо‘yib, potok usulida yoki turli xil stentlarga о‘rnatib bir joyni о‘zida qismlarga ajratish mumkin. Avtomobil detallarida yо‘lda sachragan moyli balchiq, moy pardasi, chirk, kо‘yka va koroziya qatlamlari paydo bо‘lishi mumkin. Avtomobil yurib ketayotganda detallarga sachragan moyli balchiq, agregatlarni bо‘laklarga ajra tib, yuvish vaqtida ketkaziladi. Avtomobil detallarining kо‘plari moylanib keta di. Shunga kо‘ra qism larga ajratilayotganda biz detallar yuzasida hamma vaqt moyli qatlamlarni kо‘ramiz. Bu qatlamlarni ximiyaviy xossasi jihatidan ikkita asosiy gruppa ga: sovunlanadigan va sovunlanmaydigan qatlamlar gruppasiga bо‘linadi.

Sovunlanadigan moylarga barcha о‘simlik va h ayvonot moylari kiradi. Bu xil moylarga ishkorlar ta’sir ettirilganda suvda oson eriyd i gan sovun h osil bо‘ladi. Sovunlanmaydigan moylarga barcha mineral moylar kiradi. Mineral moylar ishqorlar ta’sirida erimaydi. Sovunlanmaydigan moylar kerosin va benzinda yaxshi eriydi. Avtomobil detallarini yuvib tozalangandan keyingi ish tekshirish va saralash ishlari h isoblanadi. Bu vazifa zavodning nazorat saralash bо‘limi da defektoskopiya natijalariga qarab xal qilinadi. Defektoskopiya natijasida barcha detallar yaro q li, tuzatiladigan, yaroqsiz detallarga ajratiladi. Bunday ishlar detallarni nazorat qilish va saralash uchun belgilangan texnikaviy shartlarga muvofiq bajariladi. Nazorat operatsiyalarni kо‘zdan kechirish yо‘li bilan, о‘lchov asbobi yor damida, ayrim hollarda esa maxsus moslamalardan foydalanib о‘tkaziladi. Kо‘zdan kechirish yо‘l bilan detallarning umumiy texnikaviy xolati tekshiriladi va ularning sirtidagi nuqsonlar aniqlanadi. Nazorat operats iyalarini о‘lchov asbobi yordamida о‘tkazishda detallarning о‘lchamlari yoki geometrik shakllari tekshiriladi. Yashirin nuqsonlar qо‘yidagi metodlar bilan: gidravlik bosim ostida, magnitaviy ta’sir ettirib, lyuminetsent usulida, ultratovush ta’sir etti rib nazorat qilinishi mumkin. Detallar nuqsonlari aniqlangandan keyin gruppalarga ajratilib, ta’mirlanadigan detallarga marshrо‘t karta tо‘zilib chiqiladi. Nuqsonlarga qarab birin ketin bartaraf etish uchun operatsiyalarni bajariladi. Detallarning ishlash imkoniyatini tiklash va yaro q lilik koeffitsi yentlari, nazorat qilish va saralash bо‘limida defektoskopiya vaqtida h ar qaysi detalni, texnikaviy shartlar asosida qaysi gruppaga kiritish aniqlanadi. Bu ishning natijalari nuqsonlar kо‘rsatiladigan vedomostlarga yozib qо‘yila di, ana shu vedomostlar va ularni sistematik ishlash natijalari asosida, yaroqlilik Kya? tiklanuvchanlik Kt va yaroqsizlik Kyas koeffitsiyentlari aniqla nadi. Yuqoridagidan qо‘yidagi koeffitsiyentlar topiladi Bu yerda pya, pt? pyas tegishlicha yaroqli, ishlash imkoniyati tiklanadigan, yaroqsiz detallar soni. ma’lum vaqt ichida remontga olinadigan detallarni soni.

Avtomobilni ishlatish jarayonida uning agregat va detallari notekis yeyiladi. Avtomobilning istalgan bir detalining ish yuzalari ma’lum vaqt ichida, odatda har xil yeyilgan, ya’ni bu yuzalarning yeyilishiga chidamliligi turlicha bо‘ladi, Bunday detallardan bir qismi yana ishlatish uchun yaraydi, boshqa qismini esa ishga yaroqli qilish uchun oz mehnat va materiallar sarf bо‘ladi. Bundan tashqari remont qilib bо‘lmaydigan detallar ham uchraydi. Avtomobillar remont qilinadigan zavodlarda shunday texnologik imkoniyatlar borki, ular tufayli yeyilgan detalning yangi detalga xos о‘lchamlari va sifatigina tiklanib qolmay, balki ayrim xollarda, ular yaxshilanishi ham mumkin. Avtomobil detallarida uchraydigan nuqsonlar asosan uch gruppaga: ta biiy yeyilish natijasida paydo bо‘ladigan nuqsonlar gruppasiga, mexanika viy shikastlanish oqibatida paydo bо‘lgan nuqsonlar gruppasi va detal sirtidagi antikorrozion qoplamning shikastlanishi oqibatida paydo bо‘lgan nuqsonlar gruppasiga bо‘linadi. Ishlash imkoniyatini tiklash uchun keltirilgan detallarning eng kо‘pini birinchi gruppaga kiruvchi nuqsonlari bor detallar tashkil etadi. Tabiy yeyilish oqibatida detal ish yuzalarining о‘lchamlari va geometrik shakllari о‘zgaradi, tо‘tashuvlarda esa о‘tkazishlar bо‘ziladi. Tо‘tashma detallarining о‘tkazishlarini ikki xil yо‘l bilan: tiklash mumkin. a) detallarning dastlabki о‘lchamlarini oldindan belgilab qо‘yilgan yangi; remont о‘lchamlariga moslab о‘zgartirish. b) detallarning о‘lchamlarini dastlabki xolatiga tula keltirish yо‘li bilan Tо‘tashma detallarining о‘tkazishlarini birinchi yо‘l bilan tiklashda t u tashuvchi yuzalardan h ar birining topshiri q da kо‘rsatilgan remont о‘lchamla rini h osil qilishga imkon beradigan usullardan foydalaniladi. Bunda tut ashmaning eng murakkab va qimmat turadigan detallaridan biriga mexanikaviy ishlov berilib, detal yuzasining buzilgan geometrik shakli tiklanadi va normalarda kо‘rsatilgan remont о‘lchamlari hosil qilinadi. Tutashmaning boshqa detali о‘rniga yangisi qо‘yiladi yoki uning о‘lchami ham remont о‘lchami gacha tiklanadi.

О‘tkazishni tiklashning ikkinchi usuli detallarning dastlabki о‘lcham larini batamom tiklash usuli detallarning yeyilgan yuzalariga turli usul larda metal yoki plastmassa qoplashga asoslangan. Detallarni mexanik ishlov berib tiklash Detalni remont о‘lchamiga moslab tiklash ancha keng tarqalgan usuldir. Uning mohiyati asosiy, ancha murakkab detalga ixtiyoriy о‘lchamgacha emas, balki normal о‘lchamdan farqlanuvchi oldindan belgilangan о‘lchamgacha mexanik ishlov berishdan iborat. Ikkinchi tutashtiriluvchi detal yangi detal qо‘yimlarini saqlagan holda shu о‘lchamga muvofiq tayyorlanadi. Remont о‘lchamlari oldindan belgilanganligi va ma’lumligi sababli ikkinchi detalni birinchi detalga bog‘liq bо‘lmagan holda boshqa korxonada ham tayyorlash mumkin. Detallarning о‘zaro almashinuvchanligi bir muncha murakkablashsa ham, biroq remont о‘lchamlari chegarasida saqlanadi. Bu xol sanoatda qо‘llaniladigan usullarni remontda qо‘llash imkonini beradi; remontni arzonlashtiradi va uning sifatini yaxshilaydi. Detalni remont о‘lchamiga moslab tiklash usuli tirsakli vallarni rem ont qilishda q о ‘ llaniladi. Avtomobillarni remont q ilayotganda kо‘p detallar q о ‘ shimcha element qо‘yish usulida tiklanadi. Detallarning yeyilgan yoki shkastlangan qismlari olib tashlanib, ularning о‘rniga yangi tayyorlangan qismlar qо‘yiladi va ular ga normal о‘lchamga moslab ishlov beriladi. Bu usul teshik va vallarni vtulka, gilza yoki halqa kuyib tiklashda: murakkab shaklli detalni nuqsonli qismini olib tashlab, uning о‘rniga detalning yangi elementi: shesternya gardishini, shlitsali vtulka yoki valning shlitsali uchini va boshqalarni qо‘yib remont qilishd a qо‘llaniladi. Silliq teshiklar xasha vallarni ularga vtulka va halqalar qо‘yib rem ont qilish oddiy va keng tarqalgan usul. Gildirak gupchaklari, о‘zatmalar qutisi va ketingi kо‘prik korpuslaridagi podshipniklarnshg tashqi halqalari uchun teshiklar, satellitlar, differensial kosachalaridagi teshiklar, av tomobillarning oldi balkalaridagi shkvorenlar va x.k. teshiklar ana shu usul da tiklanadi.

Vtulka yoki halqalar qо‘yish oldidan yeyilgan sirt qо‘yiladigan vtulka devorining qalinligi kamida 2 mm bо‘ladigan qilib geometrik tug‘ri shakl hosil bо‘lguncha yо‘niladi. Tayyorlangan vtulka tepshkka presslab kirgiziladi yoki valga taranglab kiygiziladi va teshikda shtiftlar bilan hamda yelimlab maxkamlanadi, valda esa odatda payvandlanadi sо‘ngra normal о‘lchamgacha ishl ov beriladi. Detal qismlarini almashtirib tiklash jarayoni bir muncha murakkab bо‘lib, uni qо‘yidagi bosqichlarga ajratish mumkin. Nuqsonli qismini olib tashlash va biriktirish sirtini tayyorlash mumkin. Almashtiradigan qismini tayyorlash. Almashtiriladigan qism materia li asosiy qism materiali hajmida olinadi. Bu qism bira tо‘la normal о‘lcham ga moslab navbatdagi ishlov berish uchun qо‘yim qoldirmay tayyorlanadi. Bunda pgu qismga detallarning о‘zaro aniq joylashishi va о‘qdoshligi talab etiladi gan xollar bundan mustasno. Almashtiriladigan qism rezbadan о‘tkazilib, presslab va payvandlab biriktiriladi va mahkamlanadi. Vallar va trubasimon detallar uchma-uch yoki ishqalab payvandlanadi. Payvandlashda paydo bо‘ladigan kuchlanishlarni yо‘q otishda normallashtirish yoki yumshatish qо‘llaniladi. Uzilkesil mexanik ishlov berish va nazorat qilish zarur bо‘lsa, о‘rna tilgan qismga normal о‘lchamga moslab ishlov beriladi.

Foydalanilgan adabiyotlar : 1. S.M. Q odirov, O.V.Lebedev, A.M.Xakimov «Mashina detallarini tiklash texnologiyasi» Toshkent-2001 y. 284 bet. 2. S.M.Babusenko « Traktor va avtomobillar remonti» Toshkent-« О ‘qituvchi» 1990 y. 366 bet. 3. J.R. Q ulmuxamedov, E.Karimov, H.H.Muxamedov, A.A.Oxunov , T.A.Toshkentov «Avtomobil va dvigatellarni ta’mirlash» Toshkent-«FAN»-2003 y. 536 bet. 4. Y.I.Borisevskix, Y.V.Buralev, K.A.Morozov, V.M.Nikiforov, A.I.Fetsenko «Avtomobillarning tuzilishi, texnik xizmat k о ‘rsatish va ta’mirlash» Toshkent-«Mehnat»-2001 y. 574 bet. 5. S.I.Rumyansev «Remont avtomobiley» Moskva «Transport» 1981 g. 462 bet. 6. L.V. Dexiterinskiy «Remont avtomobiley» Moskva «Transport» 1992 y. 296 bet.

Похожие

Detallarni tiklashda qо‘llanadigan ilg‘or texnologiyalar

Avtomobil kuzovi va kabinasini tozalash va yuvish jihozlari

Avtomobillarga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash tizimi

Transport vositalarini ta`mirlash bo’yicha asosiy tushunchalar.

Transport vositalariga texnik xizmat ko’rsatish va ta`mirlash tizimi