Avtotransport tarmog‘i korxonalarini texnologik loyihalash - Транспорт - Рефераты

Avtotransport tarmog‘i korxonalarini texnologik loyihalash

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

95 KB

A vtotransport t a rmog‘i korxonalarini texnologik loyihalash Reja: 1. Avtomobillarga texnik xizmat kо‘rsatish va ta’mirlash dasturini xisoblash. 2. Texnologik loyixalash uchun dastilabki ma’lumotlar 3. Avtomobillarga texnik xizmat kо‘rsatish davriyligi va resurs yо‘lini xisoblash

1.Avtotransport korxonasi uchun avtomobillarga texnik xizmat kо‘rsatish va ta’mirlash dasturini xisoblash texnik xizmat kо‘rsatishlar sonini va ish xajmini, joriy ta’mir uchun esa ish xajminianiqlashdan iborat. Dastur yillik va kunlik miqyosda aniqlanadi. Avtomobillar ishlab chiqarilgan yiliga kо‘ra ular amal qilishi lozim bо‘lgan “Nizom” meyorlaridan foydalaniladi, masalan, avtomobil 1970 yilda ishlab chiqarilgan bо‘lsa, 1972 yil “Nizom”ining TXK-1, TXK-2 meyorlari amal qiladi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida ATKlarda ikki bosqichli TXK (TXK-1 va TXK-2) tizimi qо‘llaniladigan avtomobillar bilan biroga bir bosqichli va uch bosqichli va uch bosqichliservis xizmat kо‘rsatish tizimi tavsiya etilgan avtomobillar ham ekspluatatsiya qilinishi mumkin. Quyida ikki bosqichli texnik xizmat kо‘rsatish (TXK-1 va TXK-2) tizimi qо‘llaniladigan avtomobillarga ega bо‘lgan ATK uchun TXK va ta’mirlash dasturini xisoblash ketma-ketltgt keltirilgan. 2.Loyixa topshirig‘i asosida texnologik xisobni bajarish uchun quyidagi dastlabki ma’lumotlar tanlab olinadi yoki yetishmagan ma’lumotlar tahlil va xisob kitob yо‘li bilan aniqlanadi: -ATK turi, vazifasi, о‘rnashgan joyi; - avtomobillarning ishlash sharoiti toifasi- K ish ; -avtomobil va tirkamalar soni, turi,toifasi, texnik xolati (ishlatilgandan beri yurgan yо‘li)- A i ya ; A i e , (bu yerda: A i ya –yangisi, A i e - eskisi, mukammal ta’mirlangani); - avtomobillarning ishlash tartibi- D yi , T i ; -avtomobillarga TXK va T ish tartibi- D yi , a,m ; - kunlik bosilgan о‘rtacha yо‘l- L ky ATK ning о‘rnashgan joyiga kо‘ra uning tabiiy iqlimiy sharoiti va iqlimiy tumani (issiq quruq, juda issiq quruq) aniqlanadi. Avtomobil texnik xolati kо‘rsatilganda ularning yangilari va mukammal ta’mirdan chiqqanlarining foizlari, bosib о‘tilgan yо‘l qiymati xisobga olinadi.Chunki yangi avtomobillar ta’mirda oz vaqt turadi, mukammal

ta’mirdan sо‘ng va kо‘p yо‘l bosib о‘tgan avtomobillar ta’mirda kо‘p vaqt turadi. Avtomobillarning ishlash tartibida quyidagilar kо‘rsatiladi: a)avtomobilning yillik ish kuni: passajir transporti – taksi, avtobus uchun D yi = 365kun, yuk avtomobillari uchun D yi = 357, 305, 253 kun; b) avtomobillarning yо‘lda ishlash davomiyligi m a = 1; 1,5; 2 almashinuv (smena)ga teng bо‘lishi mumkin; v) avtomobillarning yо‘lda ishlash vaqti- T y bunga haydovchilar tushlik vaqti T t va avtomobilni qabul qilish va topshirish vaqti T qt kiradi. 6 kunlik ish haftasida ish vaqti T i =7 ; 10,5; 14 soat, 5 kunlik ish haftasida T i = 8,2; 12,3; 16,4 soat, haydovchilar kunora ishlaganda T i = 11,1 soa bо‘lishi mumkin. Avtomobilni qabul qilish va topshirish uchun har almashinuvga T qt =0,3. . 0,4 soat vaqt ajratiladi. Avtomobilning yо‘lda ishlash vaqti ish vaqtidan avtomobilni qabul qilish va topshirish uchun ketgan vaqt ayirmasiga teng: T y = T i – T qt , soat. Agar ATK bо‘yicha ba’zi avtomobillar bir almashinuvli, boshqalari ikki almashinuvli ishlasa, avtomobillar yо‘lda ishlagan о‘rtacha ish vaqti quyidagicha topiladi: T iо‘r = A 1 T i1 + A 2 T i2 ,soat , A 1 + A 2 bu yerda: A 1 - bir almashinuvli avtomobillar soni A 2 –ikki almashinuvli avtomobillar soni T i1 – bir almashinuvli ish vaqti, soat; T i2 – ikki almashinuvli ish vaqti, soat;

ATKda avtomobillarga TXK va ta’mirlash mintaqasining ish tartibi quyidagicha aniqlanadi: - yil davomidagi ish kuni- D ym ; - almashinuvlar soni - m ; - kunlik ish vaqti - a; Mintaqaning ish tartibi avtomobilning ish tartibidan farq qilishi mumkin. Masalan, avtomobil haftasiga 6 kun, mintaqalar esa besh kun ishlashi mumkin. Lekin kundalik xizmat kо‘rsatish mintaqasining yil davomidagi ish kuni avtomobilning yil davomidagi ish kuniga teng bо‘lishi kerak. Kunda bosilgan о‘rtacha yо‘l beriladi yoki transport- izlanish ishlari xisobiga aniqlanadi. Respublikada ishlayotgan avtomobillar uchun texnologik hisobda TXK va T meyorlari va ularni tо‘g‘rilash koeffitsiyentlari sobiq ittifoqning 1986 yildagi “Avtomobil transporti harakat tarkibiga texnik xizmat kо‘rsatish va ta’mirlash tо‘g‘risidagi Nizom”ida hamda 1996 yil va 1999 yildagi “О‘zbekiston Respublikasi avtomobil harakat tarkibiga texnik xizmat kо‘rsatiо‘ va ta’mirlash tо‘g‘risida Nizom”ida keltirilgan. 1999 yil chiqarilgan Nizomda respublikamizda chiqarilayotgan va xorijdan keltirilgan yangi avtomobillar meyorlari ham keltirilgan. Agar loyihalanayotgan ATKlardagi avtomobillar 1985 yildan oldin ishlab chiqarilgan bо‘lsa, u holda 1969 va 1972 yillardagi Nizom meyorlaridan foydalanish lozim. О‘zbekiston Respublikasi «Nizom»da meyorlar oldingi Nizom meyorlarini respublika tabiiy- iilim sharoitini =isobga oluvchi (K 3 ) tsh-rilash koeffitsiknti iiymatlariga kshpaytirish oriali berilgan. Istiqboliy avtomobillarga mо‘ljallangan yangi avtokorxonalarni loyixalashda TXK va T meyorlarini “ATKlarni texnologik loyihalashning meyorlari” (TLUM- 01-91) dan olish mumkin. 3.Kundalik xizmat kо‘rsatish (KXK) davriylingi avtomobilning о‘rtacha kunlik bosib о‘tgan yо‘liga teng bо‘ladi.

Birinchi va ikkinchi texnik xizmat kо‘rsatish davriyligi (TXK-1 va TXK-2) davriyligi “Avtomobil transporti harakat tarkibiga texnik xizmat kо‘rsatish va ta’mirlash tо‘g‘risidagi Nizom”ga asosan belgilanadi. Yangi va istiqbolli korxonalar uchun yangi korxonalar loyixalanganda meyorlar “Texnologik loyixalash meyorlari”- TLUM-01-91 dan, ATKlar qayta qurilayotganda yokti qayta texnik jixozlanayotganda korxonalarning amaldagi meyorlaridan foydalanish mumkin.Quyida О‘zbekiston Respublikasining 1996 yil Nizomidagi meyorlar keltirilgan.Bu meyorlar harakat tarkibi turiga kо‘ra umumiy va avtomobil rusumiga kо‘ra xususiy bо‘ladi. TXK-1 va TXK-2 davriyligi 1-jadvalda keltirilgan. Avtomobillarga TXK davriyligi 1-jadval Avtomobillar turi va rusumi Davriylik, km TXK-1 TXK-2 Umumiy meyorlar Yuk avtomobillari va ular bazasidagi avtobuslar 2700 10800 avtobuslar 3150 12600 Yengil avtomobillar 3600 14400 Xususiy meyorlar Yuk avtomobillari MAZ-5335 3600 14400 GAZ-53-12,GAZ-53-07 3600 14400 KamAZ-5320 3600 10800 Avtobuslar Damas 10000 20000 PAZ-3205 3600 14400 Mersedes-Bens-0405 15000 45000 Bedde-214-17V 4500 9000 DEU VS-113, VS-106 3600 14400 Ikarus-260, 280 3600 14400 Yengil avtomobillar Dogan L , S 4500 9000 Tiko, Neksiya 10000 20000 TLUM-01-91 da keltirilgan TXK davriyligi qiymatlari 2-jadvalda keltirilgan 2- jadval

Harakat tarkibining I toifa ishlatish sharoiti uchun texnik xizmat kо‘rsatish davriyligi № Harakatdagi tarkib turi Meyoriy xizmat kо‘rsatish davriyligi, km TXK-1 TXK-2 1 Yengil avtomobillar 5000 20000 2 Avtobuslar 5000 20000 3 Yuk avtomobillari va ular bazasidagi avtomobillar 4000 16000 4 Karyer о‘zi ag‘dargich avtomobillari 2000 10000 5 Tirkama va yarim tirkamalar 4000 16000 6 Og‘ir yuk kо‘taruvchi tirkama va yarim tirkamalar 3000 12000 Avtomobillarning mukammal ta’mirgacha bosib о‘tgan yо‘li va yangi rusumlm avtomobillarning (ularni qayta ta’mirlash kо‘zda tutilmagani uchun) xisobdan о‘chirishgacha yurgan yо‘li – “resurs yо‘li” Nizomda TLUM-01-91 da va boshqa meyoriy xujjatlarda keltirilgan. 3- jadvalda ba’zi avtomobillarning mukammal ta’mirgacha bosib о‘tadigan yо‘li kо‘rsatilgan. Mukammal ta’mirdan chiqqan avtomobillar (eski rusumla avtomobil va avtobuslar)ning mukammal ta’mirgacha bosib о‘tadigan yо‘li yangi avtomobil mukammal ta’mirgacha bosib о‘tadigan yо‘lining 80 % ini tashkil qiladi. Avtomobillar (ba’zi maxsus avtomobillardan tashqari) hozir zavodlarda mukammal ta’mirlanayotgan bо‘lsa-da, bu avtomobilning texnik xolatini kо‘rsatuvchi meyor bо‘lib xizmat qiladi.

3-jadval Avtomobillarning birinchi mukammal ta’mirgacha yoki resurs yо‘li meyorlar (ishlatish sharoitining I toifasi, Respublikaning iqlimiy kichik tumani IV g uchun) Harakatdagi tarkibning asosiy parametrlari Harakatdagitarkib ning rusumi Harakatdagi tarkibning resursi, ming km Yengil avtomobillar Kichik turkumli (dvigatelning ishchi hajmi ) V=1,2 . . . 1,8 l gacha, avtomobilning о‘z og‘irligi Q = 850. . . 1500 kg gacha AZLK – 2138 IJ - 2125 112,5 О‘rta turkumlm (V=1,8 . . . 3,5 l, Q = 11500 . . . 1500 kg) GAZ-2410 GAZ-2407 270 Avtobuslar Alohida kichik turkumli (uzunligi L= 5,0 m gacha) RAF- 220301 234 Kichik turkumli L= 6,0 . . . 7 m KAVZ-685 PAZ-672, PAZ- 3205 225 290 300 О‘rta turkumli (L= 8,0 . . . 9,5 m ) LAZ-695, LAZ- 695NG, LAZ-699 324 405 Katta turkumli (L= 10,5 . . . 12,0 m ) LiAZ- 677,677M,677G Ikarus-260, 280 Mersedes-Bens- 030SE, 0405 Belde-214-17V DEU VU-113, 342 324 900 405 405 324

VS-106 Karosa V-732 Yuk avtomobillari Umumtransport sifatida foydalaniladigan Q = 0,3. . . 1,0 t gacha yuk k о‘ taradigan IJ-2715 (0,4 t) YerAZ-762A, 763V UAZ-451 90 145 160 Q =1,0 . . . 3,0 t GAZ52-04,52- 07,-52-27 160 Q =3,0. . . 5,0 t GAZ-3307 GAZ-53A,GAZ- 53-07 270 25 Q =5,0 . . . 8,0 t ZiL-4331 ZiL- 130,138,138V KAZ-608,608V Ural-377,377N 450 270 150 150 Tirkamalar: Q =3,0 . . . 8,0 t yuk kо‘taradigan ikki о‘qli Q =8,0 t va undan ortiq yuk kо‘taradigan, ikki о‘qli Q =8,0 t va undan ortiq yuk kо‘taradigan yarim tirkama GKB-817M-01 (5,6 t) GKB-8328-030 (6,4 t) SZAP-8356-030 (8,5 t) MAZ -8926 (8,2 t) MOL-9370-010 (14,5t) MOL-9380-010 (15 t) MAZ-9397(20,1 t) 90 90 180 180 288 270 288

Muayyan sharoit uchun birinchi va ikkinchi TXK davriyligi L 1 va L 2 ishlatish sharoiti toifasini xisobga oluvchi K 1 koeffitsiyenti va tabiy-iqlim sharoitini xisobga oluvchi K 3 koeffitsiyenti yordamida tо‘g‘rilanadi. Avtomobillarning 1 va 2 TXK davrlari L 1t = L m1 ´ K 1 ´ K 3 , km L 2t = L m2 ´ K 1 ´ K 3 , km L m1 , L m2 - ishlatish sharoiti I toifa, issiq iqlim sharoiti uchun TXK-1 va TXK-2 ning meyoriy qiymati; Tabiiy iqlim sharoitini hisobga oluvchi koeffitsiyenti quyidagicha aniqlanadi: K 3 = K ¢ 3 ´ K ¢¢ 3 , K ¢ z, K ¢¢ z - tabiiy iqlim va atrof muhitni zaharliligini hisobga oluvchi koeffitsiyent. K 1 - ish sharoiti toifasini hisobga oluvchi koeffitsiyent Muayyan sharoit uchun mukammal ta’mirgacha yurgan yо‘li quyidagicha topiladi: L mt = L mt m x K 1 x K 2 x K 3 , km. Yuqorida keltirilgan koeffitsiyentlarning qiymatlari 4-7 jadvallarda keltirilgan. 4-jadval Ishlatish sharoitiga kо‘ra meyorlarni tо‘g‘rilash koeffitsiyenti K 1 Ishlatish sharoiti toifasi Muyorlar TXK davriyligi JT solishtirma ish xajmi MT gacha yurgan yо‘li Dvigatellar Boshqa agregatlar I 1 , 0 1,0 1,0 1,0 II 0,9 1,1 0,8 0,9 III 0,8 1,2 0,7 0,8 IV 0,6 1,5 0,5 0,6

Avtomobil uchun ham shu qiymatlarni olish mumkin. Avtomobillarning О‘rtacha yurgan yuli A iya ´ L mqt + A ie ´ L qqt L О‘r = ¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾ , km A i bu yerda: L mqt -avtomobillarning meyoriy qayta tiklashgacha yuradigan yО‘li, km L qqt -qayta tiklangan avtomobillar keyingi qayta tiklashgacha yuradigan yО‘lining meyori ( L qqt = 0.8 ´ L mqt ), km A iya -yurgan yО‘lining ulushi 0...1,0 L qt bО‘lgan yangi avtamobillar soni, A ie -yurgan yО‘lining ulushi 1,0 L qt dan yuqori bО‘lgan qayta tiklangan avtomobillar soni. Avtomobillar О ‘rtacha yurgan y О ‘liga tuzatish kiritish L tqt = L О ‘r ´ K 1 ´ K 2 ´ K 3 , km K2 - avtomobillar turini hisobga oluvchi koeffitsiyent

Adabiyotlar 1.G.M.Hapolskiy "Texnologicheskoye proyektirovaniye ATP i STO", Uchebnik dlya vuzov. - M., Transport, 1993. 2.L.L.Afanasyev i dr. Garaji i stansii texnicheskogo obslujivaniya avtomobiley. M., Transport, 1980. 3." О ‘zbekiston Respublikasi avtomobil transporti harakatdagi tarkibining texnik xizmat va ta’miri hakidagi Nizom" - Toshkent, korporatsiya "Uzavtotrans". 1999. 4.Rukavodstvo po remontu i obslujevaniyu avtomobiley NEKSIYA, Interkarta, 1999.

Похожие

Avtotransport tarmog‘i korxonalarining turlari va vazifalari

Avtotransport korxonasihing texnologik hisobi

Avtotransport tarmog‘i korxonalarining ishlab chiqarish texnika bazasi va uni loyixalash tartibi

Avtomobillarga TXK va ularni ta’mirlash mintaqalarini texnologik loyihalash

Avtotransport korxonalarida moddiy texnika ta'minoti