Turli bichimli yoqalarni konstruksiyalash - Текстиль - Рефераты

Turli bichimli yoqalarni konstruksiyalash

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

977 KB

Turli bichimli yoqalarni konstruksiyalash Reja: 1. Yoqa turlari va ular haqida ma`lumot. 2. O`tqazma yoqalar chizmasi. 3. Y а xlit yoqalar chizmasi

Tayanch iboralar: tik yoqa, yoqa o`miz, latskan, shall, apash, pidjak, qaytarmali yoqa, bort Kiyimning tashqi ko`rinishida yoqalar muhim rol o`ynaydi va ko`pincha moda yo`nalishini o`zida aks ettiradi. Yoqalarning turli xil shakllari bo`ladi. Bulardan eng xarakterlilari: tik yoqa, ko`tarmali-qaytarma yoqa, yassi yoqalar. Bo`yin o`miziga o`tkazilishiga va loyihalanishiga ko`ra yoqalarning o`tqazma va old bo`lak bilan yaxlit yoqa turlari ko`p uchraydi. Yoqalarni bo`yinga yopishib turish darajasiga qarab: bo`yinga yopishib turadigan va bo`yindan ancha uzoqda yotuvchi yoqalar turiga bo`linadi. Taqilmasi yuqorigacha bo`lgan kiyim yoqalari yoki qaytarma bortli yoqa turlari ham uchraydi. Yoqani loyihalashda shuni e`tiborga olish kerakki, yoqani bo`yin o`miziga o`tkaziladigan chiziq qancha to`g`ri bo`lsa, yoqaning tikligi shuncha bo`ladi. ` O`tqazma yo q alar chizmasi Taqilmasi yuqorigacha bo`lgan ko`tarmali qaytarma yoqa chizmasi (7.1-rasm, a) 1. BnY a A = 18 sm 2. To`g`ri burchak chizib unga A nuqta qo`yiladi. 3. AA 1 = BnYAA+0,5 = 18+0,5 = 18,5 sm (yoqa uzunligi). 4. Aa = 2-4 sm (yoqani bo`yin o`miziga o`tkaziladigan nuqta). 5. aA 1 :3 (yordamchi nuqtalar  ularni I va II bilan belgilanadi). 6. I nuqtadan yuqoriga perpendikulyarda 0,5 sm qo`yiladi. 7. IIA 1 chiziq o`rtasidan pastga perpendikulyarda 0,2 sm qo`yiladi. 8. A 1 , 0,2 sm, II, 0,5 sm, a nuqtalar ravon egri chiziq bilan tutashtiriladi (bo`yin o`miziga o`tkaziladigan chiziq). 9. A 1 a chiziqqa A 1 B 1 perpendikulyar o`tkaziladi. 10. AB = A 1 B 1 = 8-10 sm (yoqa kengligi)

11. B, B 1 nuqtalar birlashtiriladi va 3-6 smga davom ettiriladi. B 2 nuqta bilan belgilanadi. 12. BB 1 chiziq o`rtasidan yuqoriga o`tkazilgan perpendikulyarda 1-1,5 sm ko`yiladi. 13. B, 1-1,5 sm, V 2 ravon egri chiziq bilan tutashtiriladi. 14. B 2 , A 1 nuqtalar chizg`ich yordamida birlashtiriladi. 7.1- Rasm . O ` tqazma yoqalar chizmasi Yarim q aytarma yoqa chizmasi (7.1- rasm , b )

1. To`g`ri burchak chizilib, A nuqta bilan belgilanadi. 2. AA 1 = BnYAA+0,5 = 18 sm (yoqa uzunligi). 3. Aa = 5-7 sm (yoqani bo`yin o`miziga ulanadigan nuqta). 4. aA 1 :3 (yordamchi nuqtalar, ularni I va II bilan belgilanadi). 5. I nuktadan yuqoriga perpendikulyarda 0,7 sm qo`yiladi. 6. IIA 1 chiziq o`rtasidan pastga perpendikulyarda 0,4 sm qo`yiladi. 7. A 1 , 0,4 sm, II, 0,7 sm, a nuqtalar ravon egri chiziq bilan tutashtiriladi (bo`yin o`miziga o`tkaziladigan chiziq). 8. A 1 a chiziqqa A nuqtadan yuqoriga perpendikulyar o`tkaziladi. 9. aB = A 1 B 1 = 8-10 sm (yoqa kengligi) 10. B, B 1 nuqtalar birlashtiriladi va 2-4 sm ga davom ettiriladi. B 2 nuqta bilan belgilanadi. 11. BB 1 chiziq o`rtasidan yuqoriga o`tkazilgan perpendikulyarda 2-2,5 sm ko`yiladi. 12. B, 2-2,5 sm, V 2 ravon egri chiziq bilan tutashtiriladi. 13. B 2 , A 1 nuqtalar chizg`ich yordamida birlashtiriladi. Tik yoqa (7.1-rasm, v) 1. To`g`ri burchak chizilib, A nuqta bilan belgilanadi. 2. AA 1 = BnYAA+0,5 = 18,5 sm (yoqa uzunligi). 3. Aa = model bo`yicha = 4 sm (yoqa kengligi). 4. AA 1 aa 1 = to`rt burchak qilib birlashtiriladi. 5. A 1 O = AA 1 :3 = 18,5:3 = 6,1 sm (yordamchi nuqta). 6. A 1 A 2 = 1,5 sm (bo`yin chuqurchasi nuqtasi). 7. OA 2 A 3 = 90 o burchak yasaladi. 8. A 2 A 3 = 4 sm (yoqa kengligi). 9. A, O, A 2 nuqtalar ravon egri chiziq bilan tutashtiriladi. 10. aA 3 chiziq AOA 2 chiziqqa parallel chiziladi.

11. A 1 A 2 = 5 sm gacha bo`lishi mumkin, u holda yoqa bo`yinga yaxshigina yopishib turadi. Tik qaytarma yoqa (7.1-rasm, g) 1 . To`g`ri burchak chizilib, A nuqta bilan belgilanadi. 2. AA 1 = BnYAA+0,5 = 18 sm (yoqa uzunligi). 3. A 1 nuqtadan AA 1 chiziqqa o`tkazilgan perpendikulyarda 2-4 sm qo`yiladi, A 1 A 2 = 2-4 sm. 4. A nuqta A 2 nuqta bilan chizg`ich yordamida birlashtiriladi va 2-2,5 sm ga davom ettiriladi. 5. A 2 A 3 = 2-2,5 sm (o`tim haqi). 6. AA 2 chiziq o`rtasidan pastga o`tkazilgan perpendikulyarda 1 sm qo`yiladi. 7. A 3 A 4 = 0,5 sm (yordamchi nuqta). 8. A, 1 sm, A 2 , A 4 nuqtalar ravon egri chiziq bilan birlashtiriladi. 9. Aa = 3-4 sm (tik yoqa kengligi). 10. AA 2 chiziqqa A 2 a 1 perpendikulyar o`tkazilib, unga 2,5-3 sm qiymat qo`yiladi. 11. a, a 1 nuqtalar chizg`ich yordamida birlashtiriladi, o`rtasini aniqlanib, pastga o`tkazilgan perpendikulyarda 1 sm qo`yiladi. 12. a, 1 sm, a 1 nuqtalar ravon egri chiziq bilan, a 1 , 0,5 sm esa ravon aylana chiziq bilan birlashtiriladi. 13. a 1 nuqtadan Aa yoqaning o`rta chizig`iga perpendikulyar chiziq o`tkaziladi va ularning kesishgan nuqtasiga v qo`yiladi. 14. av = vv 1 (yordamchi nuqta). 15. в 1 , a 1 nuqtalar chizg`ich yordamida birlashtiriladi, o`rtasidan yuqoriga o`tkazilgan perpendikulyarda 1 sm qo`yiladi. 16. в 1 , 1 sm, a 1 nuqtalar ravon egri chiziq bilan birlashtiriladi. 17. в 1 в 2 = 4-5 sm (yoqa kengligi). 18. a 1 nuqtadan perpendikulyar bilan, v 2 nuqtadan chiqqan gorizontal chiziqlarning kesishgan nuqtasiga v 3 qo`yiladi.

19. в 3 в 4 = 1-5 sm (yoqa uchi). 20. a 1 в 5 = 9-14 sm (yoqa uchi). 21. в 2 в 3 = chiziq 3 ga bo`linib, bir qismi v 5 bilan ravon egri chiziqda birlashtiriladi. Yassi yotadigan yoqa chizmasi ( 7.1 -rasm, d) Y a ssi yotadigan yoqa chizmasini chizish uchun old va ort bo`laklar bo`yin o`yindisi aniq belgilangan bo`lishi kerak. Buning uchun old va ort bo`laklarni shunday joylashtirish kerakki, bunda old va ort bo`laklarning bo`yin asosi nuqtalari (Bn 4 , Bn 6 ) ustma-ust tushsin, elka nuqtalari (E 1 , E 2 ) esa bir-biriga 0,5-0,7 sm kirib tursin. Bn 5 В = 6-7 sm (yoqa kengligi). Agar yoqada ozgina tiklik kerak bo`lsa, u holda yoqa o`yindisini bo`yin o`mizidan bir oz uzoqlashtirish kerak, ya`ni Bn 5 V 1 = 1-1,5 sm, V, V 1 / = 6-7 sm. Y о qaning boshqa qismidagi kengliklari shu qiymatda olinadi. Y о qaning old qismidagi chiziqlariga ixtiyoriy shakllar beriladi. Y а xlit yoqalar chizmasi Y а xlit yoqalarning ostki qismi old bo`lak bilan birgalikda, ustki yoqa esa bort adipi bilan birgalikda bichiladi. Y а xlit yoqalar ham o`tqazma yoqalarga o`xshab: tik yoqa, yarim qaytarma va qaytarmali yoqa bo`lishi mumkin. Y а xlit yoqalar old bo`lak asos chizmasida, yaxlit tik yoqa esa old va ort bo`lak asos chizmalarida loyihalanadi.

7.2 -rasm. Y а xlit tik yoqa chizmasi Ort bo`lakdagi yoqa chizmasi ( 7.2 -rasm, a) 1. Ort bo`lak andozasi qog`ozga tushirib chizib olinadi va unda Bn 4 , Bn 5 nuqtalar belgilab olinadi. 2. Ort bo`lakning o`rta chizig`i yuqoriga davom ettiriladi. Bn 5 Bn 51 = 3-4 sm (yoqa tikligi). 3. Bn 4 nuqtadan yuqoriga vertikal chiziq o`tkaziladi. Bn 4 Bn 41 =Bn 5 Bn 51 -1 = (3- 4)-1 = 2-3 sm. 4. Bn 41 nuqtadan chap tomonga 1 sm qo`yiladi va Bn 42 nuqta bilan belgilanadi. 5. Bn 4 Bn 43 = 1 sm (yordamchi nuqta). 6. Bn 42 nuqta va Bn 43 nuqtalar egri chiziq bilan tutashtirilib, elka vitochkasigacha davom ettiriladi. Old bo`lakdagi yoqa chizmasi ( 7.2 -rasm, b) 1. Elka vitochkasi ko`chirilgan old bo`lak andozasini qog`ozga tushirib chizib olinadi va unda Bn 6 , Bn 7 nuqtalar belgilab olinadi. 2. Bn 6 Bn 61 = 2-3 sm (gorizontal chiziqda yordamchi nuqta belilanadi). Bn 61 nuqtadan yuqoriga perpendikulyar o`tkaziladi. 3. Bn 61 Bn 62 = (Bn 6 Bn 61 :2) = (2-3):2 = 1-1,5 sm.

4. Bn 62 nuqta bilan Bn 6 nuqtalar egri chiziq bilan tutashtiriladi. 5. Bn 62 nuqta bilan Bn 7 nuqta ham egri chiziq bilan tutashtiriladi (agar taqilma o`timsiz bo`lsa). 6. Bn 7 Bn 71 = 2-3 sm (o`tim haqi, agar taqilma o`timli bo`lsa). Yaxlit ko`tarmali qaytarma yoqa ( 7. 3-rasm) 1. Yelka vitochkasi yeng o`miziga ko`chirilgan old bo`lak andozasi qog`ozga tushirib chizib olinadi va unda Bn 6 , Bn 7 nuqtalar belgilanadi. 2. Bn 7 Bn 8 = 15-20 sm (1-chi petlya o`rni). 3. Bn 8 Bn 6 nuqtalar chizg`ich yordamida tutashtiriladi va yuqoriga davom ettiriladi. 4. Bn 7 Bn 9 = 2,5 sm (o`tim haqi). 5. Bn 9 Bn 91 = 2-5 sm (yoqaning uchi). 6. O`tim chizig`i 4-8 sm, 2,5 sm nuqtalar orqali ravon egri chiziq bilan tutashtiriladi va 1-chi petlya o`rnidan past tomonga tekis chiziladi. 7. Bn 6 Bn 61 = BnYAA:3+1 = 18:3+1 = 7 sm. 7.3-rasm. Yaxlit ko`tarmali-qaytarma yoqa chizmasi

8. Bn 6 Bn 61 chiziqqa Bn 61 nuqtadan perpendikulyar o`tkazilib, chap tomoniga 1,5 sm ( ayrim hollarda ko`tarmasi ko`p bo`lishi uchun 2-3 sm) qo`yiladi. 9. 1,5 sm bilan Bn 6 nuqta bir oz egri chiziq bilan tutashtiriladi. 10. Bn 61 Bn 62 = 8 sm (yoqa kengligi). 11. Bn 62 nuqtadan Bn 61 Bn 8 chiziqqa perpendikulyar o`tkazilib, yuqoriga davom ettiriladi va unda 2 sm qo`yiladi. 12. Bn 61 va 2 sm nuqtalar tutashtiriladi va yuqoriga davom ettiriladi. 13. Bn 61 Bn 63 = 6-12 sm (yoqa kengligi). 14. Yoqaning uchi 36-rasmdagidek chiziladi. O`z-o`zini nazorat qilish 1. Agar ko`tarma balandligi (B ст )3 sm ga teng bo`lsa, yoqaning minimal qaytarma kengligi ( Ш отл ) nimaga teng? A. 3 B. 4 C. 5 D. 4,5 2. Ko`tarma balandligi (B ст ) va qaytarma kengligi ( Ш отл ) o`rtasida qanday bog`liqlik bor? A . В ст <Ш отл В. В ст = Ш отл С. В ст > Ш отл D . В ст ≤ Ш отл 3. Old bo ` lak va ort bo ` lak yoqa o ` mizida yoqa konstruksiyasini qurishda qanday holatda yoqa ko ` tatmasining balandligi ( B ст ) maksimal ko ` tarish mumkin ? A. old va ort bo`lak yelka chhiziqlarini bir-biriga mos joylashtirganda; B. old va ort bo`lak yelka chiziqlarini bir-biriga kirishishini ko`paytirganda;

C. old va ort bo`lak yoqa o`mizida yoqa ko`tatmasini kamaytirganda. 4. Old va ort bo`lak yoqa o`mizida yoqa konstruksiyasini qurishda qanday holatda yoqa ko`tarmasining balandligi (B ст ) minimal chiqarish mumkin? A. old va ort bo`lak yelka chiziqlarining bir biriga kirishishini ko`paytirganda; B. old va ort bo`lak yelka chiziqlarining bir-biriga mos joylashtirganda; C. old va ort bo`lak yelka chiziqlarining bir-biriga kirishishini kamaytirganda; 5. Old va ort bo`lak yoqa o`mizi L P va L r o`lchamlari va yoqa ko`tarmasi uzunligi (L c т ) o`rtasida qanday bog`liqlik bo`lishi lozim? A. L ст = L P + L r B. L ст > L P + L r C. L ст <L P + L r 6. Tayyor holatda qo`yidagi sanab o`tilgan yoqa shakllari ichidan qaysi biri ko`tarma chizig`I botiq shakli to`g`ri keladi? A. silindrsimon B.voronkasimon C. konussimon 7. Tayyor holatda qo`yida sanab o`tilgan yoqa shakllari ichidan qaysi biri ko`tarma chizig`I bo`rtib chiqqan shaklga to`g`ri keladi? A. silindrsimon B. voronkasimon C. konussimon 8. Qo`yidagi yoqa konstruksiya chizmalaridan qaysi biri voronkasimon tik yoqa konstruksiyasiga mos?

A. B. C. 9. Qo`yidagi yoqa konstruksiya chizmalaridan qaysi biri konussimon tik yoqa konstruksiyasiga mos? A. B. C. 10. Qo`yidagi yoqa konstruksiya chizmalaridan qaysi biri silindrsimon tik yoqa konstruksiyasiga mos? A. B. C. 11. Qo`yida sanab o`tilgan yoqa turlarining qaysi birida ko`tarmasining yuqori qirqimi L ст L p +L r dan kalta bo`ladi? A. Tik yoqa B. Ochiq taqilmali yassi yoqa C. Ochiq taqilmali yaxlit bichilgan qaytarmali yoqada 12. Qo`yidagi sanab o`tilgan yoqa shakllarining qaysi birida L p +L rop =const bo`lganda qaytarma qirqimining uzunligi maksimal bo`ladi? A. Tik yoqada B. Ochiq taqilmali qaytarma yoqada C. Yopiq taqilmali yassi yoqada D. Pidjakbop yoqada E. Yopiq taqilmali qaytarma yoqada

13. Qo`yida sanab o`tilgan yoqalarning qaysi birida minimal ko`tarma balandligi mavjud? A. Pidjakbop yoqada B. Yopiq taqilmali yassi yoqada C. Yaxlit bichilgan qaytarmali yoqada D. Shal yoqada E. Tik yoqada 14. Qo`yida sanab o`tilgan yoqalarning qaysi birida ko`tarma balandligi 3+4 sm bo`lishi xarakterli? A. Pidjakbop yoqada B. Yassi yoqada C. Qaytarma yoqa D. Ko`tarmasi yaxlit bichilgan yoqa 15. Rasmda qaysi yoqa tasvirlangan? A. Pidjakbop yoqada B. Qaytarma yoqa C Yaxlit bichilgan ko`tarmali yopiq yoqa D. Yopiq taqilma uchun yassi yoqa 16. Qo`yidagi keltirilganlar ichida OB ning qaysi bir qiymatida yoqa ko`tarmasi BC 1 eng baland bo`ladi?

A. 1.0 sm B. 2,0 sm C. 3,0 sm D, 4,0 sm E. 5,0 sm 17. Qo`yida keltirilganlar ichida OB ning qaysi bir qiymatida yoqa ko`tarmasi BC 1 eng past bo`ladi? A. 1.0 sm B. 2,0 sm C. 3,0 sm D, 4,0 sm E. 5,0 sm 18. Pastda keltirilgan rasmdan yoqa ko`tarmasining balandligini ko`rsatuvchi chiziqni aniqlang?

A. 1-2 B. 1-3 C. 2-3 D. 2-4 D. 3-4 19. Qo`yida keltirilgan rasmdan yoqalar ichida qaysi birida yoqaning qiyalik burchagi “a” tayyor holatda eng kam qiymatli bo`ladi? A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 20. Qo`yida keltirilgan rasmdan yoqalar ichida qaysi birida yoqaning qiyalik burchagi “a” tayyor holatda eng ko`p qiymatli bo`ladi?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Tavsiya etiladigan adabiyotlar : 1. Коблякова Е . Б . и др . Основи конструирования одежди М., 1981 2. Коблякова Е.Б. и др. Конструирование одежди с элементами САПР. М., 1985 3. Pulatova S.U. Kiyimni konstruksiyalash asoslari. T., 2001 4. Xasanboyeva G.K., Krimova O.I. Kiyim m o delini ishlash va konstruksiyasini tayyorlash. Toshkent, “O`qituvchi”, 1990 5. Komilova X.X., Hasanboyeva H.K. Tikuv buyumlarini konstruksiyalash., Toshkent. “Moliya” - 2003.

Похожие

Turli bichimli yenglarni konstruksiyalash usullari

Xotin qizlar to`g`ri bichimli kuylagini konstruksiyalash

Turli materiallardan kiyimni konstruksiyalash usullari

Kiyim haqida ma`lumot, o`zbekmilliy kiyimlar tarixi va ularning rivojlanishi

Turkman va Tojik milliy kostyumi