Trikаtajning tasnifi, o`rilish turlari. Tuzilishi bo`yicha ko`rsatkichlari - Текстиль - Рефераты

Trikаtajning tasnifi, o`rilish turlari. Tuzilishi bo`yicha ko`rsatkichlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

124 KB

Trikаtajning tasnifi, o`rilish turlari. Tuzilishi bo`yicha ko`rsatkichlari Reja: 1.Trikotajni olinishi. 2.Trikotaj urilishlari. 3.Trikotajning tuzilish xarakteristikalari

Trikotaj egiluvchan va pishik jism bulib , tukimachilik iplarining egilishi natijasida xosil buladi va bir - biriga tizilgan xalkalardan tashkil topadi . Uning asosiy elementar zvenosi - xalka. Xalka asos (1-2) va birlashtiruvchi eydan (2-3) tashkil topadi. Gorizontal yunalishda joylashgan xalkalar - xalka katorini, vertikal yunalishdagilar esa - xalka ustunchalarini xosil kiladilar. Xalkadan tashkari trioktaj tuzilishida tugri chizikli eki bir oz egilgan elementar zvenolari bulishi mumkin, ularning vazifasi turlicha: zvenolarni birlashtirish, tuklarni xosil kilish, chuziluvchanlikni kamaytirish va boshka. Olish usuli buyicha trikotajni buklama eki kulir va buylama eki tandalab tukilganga ajratiladi (14-rasm). Buklama tukilgan trikotajda xalka katori bitta ipni egilishi natijasida xosil buladi. Tandalab tukilgan trikotajda esa xalka katorlarining xar bir xalkasi aloxida iplardan xosil buladi. A) B) 14 - rasm. a) Kundalang tukilgan (kulir) trikotajning tuzilishi; b) Buylama tukilgan trikotajning tuzilishi. Trikotajning olinishi. Trikotajni ishlab chikarish uchun turli xil ip kullaniladi: tabiiy (paxta, jun, zigir) va kimeviy (viskoza, lavsan, nitron, kapron va boshka) tolalardan bir xilli va aralashma yigirilgan iplar : sun"iy va sintetik kompleks iplar. Katta xajmli va teksturalangan iplar xam keng kullaniladi. Trikotajda ishlatiladigan iplar kalinligi va pishitilishi, pi- shikligi va uzayishi buyicha tekis bulishi shart, undan tashkari ipda nuksonlar bulmasligi kerak, aks xolda mashinaning ignalari sinishi mumkin, trikotaj

polotnosida esa nuksonlar paydo buladi. Tukimachilik iplarni tukishga tayerlash: kayta urash va parafinlashtirish eki emulsiyalashdan iborat buladi. Kayta urashdan maksad - pakovkadagi ip xajmini oshirish va uni sifatini tekshirish. Paxta va jundan yigirilgan ipni tekisligi va sillikligini oshirish, ishkalanishini kamaytirish maksadida parafinlaydilar. Kimeviy iplarni statik elektr tuplanishini kamaytirish uchun emulsiyalaydilar. Tandalab tukiladigan trikotajga muljallangan iplar, undan tashkari tandalash jaraenidan utadi (sektsion tandalash kullaniladi). Trikotaj polotnolarni kulir (kundalang tukish) va tandalab tukiydigan mashinalarda ishlab chikaradilar. Ularni asosiy organlari: igna, platina (plastina), ip yunaltiruvchi va presslar. Igna asosan ikki xil buladi: ilmokli va tilchali. Ignaning vazifasi xalkani xosil kilish, ya"ni uni jaraenlarini bajarish. Platina turli jaraenlarni bajarishga muljallangan: iplarni egish, igna buyi siljitish, xalkani ignadan tushirish va boshka. Ip yunaltirgich 0ipni ignaga utkazish uchun muljallangan. Press ilmok ignali mashinada urnatiladi. Press vazifasi ilmok uchini igna chukurligiga tushirish. Trikotajni ishlab chikarish usuli ikki xil buladi: tukuv va trikotaj. Bularda xalka xosil kilish jaraenlari 10 operatsiyadan iborat: eski xalkani igna ilmogidan ketkazish; yangi ipni etkazish; ipni egish; ipni ilmok tagiga etkazish; presslash; eski xalkani ilmok ustiga chikarish; eski xalka bilan yangi ipni birlashtirish; eski xalkani ignadan tushirish; yangi xalkani shakllantirish va tortish. Trikotaj usulida ipni egish jaraeni utkazishdan keyin utadi, tukuv usulida esa birlashtirishdan keyin boradi. Trikotaj mashinalari bir va ikki fonturali buladi, ularda bir va ikki kavatli trikotaj polotnosi tukiladi. Fonturani loyixasi buyicha aylana va tekis tukiydigan mashinalarni fark kiladilar. Tukuv mashinani sinfi uni ma"lum shartli uzunligiga tugri keladigan ignalar soni bilan belgilanadi.Ignalar kanchalik ingichka va zich joylashgan bulsa, mashinani sinfi shunchalik yukori buladi va undan ingichka va zich polotno ishlab chikariladi. Trikotaj mashinalarni unumdorligi tukimachilik dastgoxiga karaganda ancha yukori buladi.

Trikotaj urilishlari. Trikotaj polotnosini tuzilishi uni elementar zvenolarini shakli va kattaligi, ularni uzaro joylashishi bilan belgilanadi, shu sababli urilishni turi muxim axamiyatga ega. Urilish turiga karab polotnoni tashki kurinishi va fizik- mexanik xossalari uzgaradi. Tri-kotaj urilishlari kuyidagi guruxlarga bulinadi: 1) bosh; 2) xosila; 3) kurama; 4) gulli. I. Bosh urilishlarni elementar zvenolari bir xil shaklda buladi, bularga kuyidagilar kiradi: glad, lastik, zanjir, triko, atlas va boshka. Glad .urilishli polotnoni yuza sirti xalka taekchalaridan tashkil topgan. Shu sababli trikotajni yuzi sillik va tekis bulib, xalka ustunchalari yakkol kurinadi. Orka tomoni esa eylardan tashkil topadi. Glad urilishidagi polotno juda oson eyilib ketadi; buralib ketish kobiliyatiga ega. Buralish trikotajni pardozlash, bichish va tikish jaraenlarini kiyinlashtiradi. Bu urilish sport, choyshabbop va ustki buyumlar uchun ishlatiladigan polotnoda kullanadi. Lastik .urilishida yuza va orka xalkalari almashib joylashadi. Ammo polotnoni ungi xam, chapi xam bir xil bulib, xalka taekchalaridan tashkil topadi. Yuza va orka xalkalarni almashib joylashish tartibi xar xil bulishi mumkin (lastik 1+1; 2+2; 2+1 va boshka). Lastik urilishidagi polotno gladga nisbatan kamrok eyiladi, chetlaridan buralib ketmaydi. U xam sport, belebop va ustki trikotajda ishlatiladi. Zanjir .urilishida xalka ustunchasi bitta ipdan xosil buladi. Bu urilish boshkalar bilan kurama xolda kullanadi. Triko .urilishida xalkalar xar tomonga yunalgan protyajkalar (eylar) bilan boglanadi. Bu urilishdagi polotnolar ip uzilganda xalka ustunchalari buyicha eyiladi. Boshka urilishlar bilan kurama ishlatiladi. Atlas urilishida ip avvaliga bir yunalishda, keyin esa teskari yunalishga bir necha ignaga utkaziladi. Kaytadigan xalkalar bir ekli, urtadagi xalkalar esa ikki ekli protyajkalarga ega. Bu urilishdagi polotno xalka ustunchasi buyicha eyiladi, chetlardan buralib ketadi va u belebop buyum, bluzka, bolalar va aellar kuylagi uchun kullanadi. II. Xosila urilishdagi polotnolarni bosh urilishlarni uzgartirib

oladilar. Ularning zichligi, pishikligi yukorirok, uzayishi va eyilib ketishi kobiliyati kamrok buladi. Bulardan eng keng tarkalgan ikki glad; ikki lastik eki interlok; iiki triko eki sukno: ikki atlas va boshka. Ikki glad urilishidagi polotnolar zichrok, kam chuziladigan va eyiladigan, kuprok buraladigan buladi. Ustki buyumda ishlatiladi. Interlok bir-biriga biriktirilgan ikkita lastikdan tashkil topadi. Sirti bir xil bulib, xalka ustunchalaridan iborat buladi. Polotnoni kayishkokligi yukori, issikni saklash kobiliyati yaxshi, chuziluvchanligi lastikka nisbatan kamrok buladi. Belebop va ustki kiyimlar uchun kullanadi. Sukno, sharme, atlas-sukno va atlas-sharme .urilishlari bluzka, aellar kuylagi kostyumi va boshka buyumlarga muljallangan polotnoda kullanadi. IV. Gulli urilishlarga futerli, plyush arkok urilishli, ajur, press, jakkard kiradi. Bu urilishlar belebop, sport, bolalar buyumi va ustki trikotajda kullanadi. Trikotajning tuzilish xarakteristikalari. Tuzilish xarakteristikalariga kuyidagilar kiradi: xalka katorining balandligi, xalka kadami, zichlik, xalkadagi ip uzunligi, xalka moduli va tulish kursatkichlari. Xalka katorining balandligi V, mm, - ikki kushni katorlar orasidagi masofa. Xalka kadami A, mm, - ikki kushni ustuncha orasidagi masofa. Zichlik deb trikotajni gorizontal eki vertikal shartli yunalishidagi uzunligiga, 50mm, tugri keladigan xalkalar soniga aytiladi: 50 50 Pg = ----- ; Pv = ----. A V Xalkadagi ip uzunligi Lx, mm, asos va birlashtiruvchi eyni uzunligidan tashkil topadi. Uni tajriba orkali eki xisoblab aniklaydilar. Chi-zikli tulishi e, %, trikotajni gorizontal eki vertikal uchastkasi-ni kanday kismini ip diametrlari egallaganini kursatadi: eg = 4 x di x Pg; ev = 2 x di x Pv. Formuladagi di – iplarning diametri.

Sirt tulishi Es, %, xalkadagi ip proektsiyasi xalka egallagan yuzani kanday kismini tashkil kilishini kursatadi. ( di x Lx - 4 x di ) Es = ------------------------ x 100, % A x B Xajm tulishi Ev va massa tulishi Em gazlamaga uxshash xisoblana di: tr tr Ev = ------ x 100; Em = ------ x 100, % i Formuladagi tr va i - trikotaj polotnosi va ipning xajmiy massasi - iplarning modda zichligi, mg/mm Chizikli modul m, xalka ipini uzunligiga nechta diametr tugri kelishini kursatadi: Lx m = ----- di Sirt moduli Mc - xalkani butun yuzasini undagi ip egallagan yuzaga nisbatini kursatadiya: A x V Ms = ----------- Lx x di Modul kanchalik kichik bulsa, tulish darajasi shunchalik yukori, kovaklik esa kichik, xajmiy massasi esa katta buladi.

Foydalanilgan adabiyotlar : 1.B.A.Buzov i dr. " Materialovedenie shveynogo proizvodstva. M.1986 . 2.G.N.Kukin,A.N.Solovev Tekstilnoe materialovedenie .M 1985 g. 3. V.I.Stelmashenko, T.V. Rozarenova "Materialovedenie shveynogo proizvodstva" M 1987 g. 4. M.N. Belitsin "Materialovedenie shveynogo proizvodstva" M 1983 g. 5. B.A.Buzov idr. "Laboratorny praktikum po materialovedeniyu shveynogo proizvodstva". M 1991 g. 6. I.I.Shalov i dr. "Texgnologiya trikotajnogo proizvodstva" M. 1984 g. 7. Z.A. Torkunova "Isptaniya trikotaja" M. 1985 g.

Похожие

To`quvchilik jarayoni bo`yicha umumiy ma`lumotlar

Tana o`lchamlari turlari

Chiqindilar tasnifi

Odam tanasining razmer tipologiyasi va razmer standartlari gavda tuzilishi haqida qisqacha ma`lumotlar, plastik anatomiya

Tikuv mashinalari haqida umumiy ma`lumotlar