Миллий хунармандчилик сохалари хамда уларда ижодкорлик элементлари.doc - Текстиль - Рефераты

Миллий хунармандчилик сохалари хамда уларда ижодкорлик элементлари.doc

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

76 KB

Миллий хунармандчилик сохалари хамда уларда ижодкорлик элементлари Режа: 1. Миллий хунармандчилик тарихи уларни йуналишлари. 2. Миллий хунармандчиликни ривожлантириш боскичлари ва тармоклари.

I. Ўзбек декоратив амалий санати кадим замонлардан бери Мактовларга сазовор булиб келган ва узбек маданияти ривожланаетган тарихий шароитда унга алохида ахамият берилган. Куп асрлар давомида узбек халки бу санъатнинг бой хамда ранг – баранг Амалий – бадиий анъаналарни яратиб келган . Амалий санъат – халкнинг турмуш санъатидир. Унинг энг мухим белгиси бадий ижод билан моддий талабнинг чамбарчас богланганлигидир; бадият ва амалий заруриятнинг узаро узвий богликлиги уларнинг гоявий бадиий ва ижодий – амалий мохиятларининг бирлигини вужудга келтиради. Амалий санъат асарларини шаклнинг максадга мувофиклиги хамда шакл ва таъсир бирлиги ажратиб туради. Декоратив санъатнинг ижтимоий мохияти –унинг коллектив махоратининг махсули эканлигидадир, у насллардан наслларга мерос булиб утган ва узида бир катор катламларни мужассамлаштирганки,унинг кадимий намуналари узбек халкининг тарихан шакилланган маданияти белгиларини узида чукур акс эттиради. Хал қ нинг декоратив амалий санъатига булган кизикишнинг тобора ортиб бораетганлиги унинг тарихий маданий роли, достон ва музика, шерият ва раксда булгани каби халк характерининг энг теран хусусиятлари,эстетик карашлари, диди,дунекараши ва талантини узида намоен килиши Билан белгиланади. Халкнинг миллий анъанлари талантли усталарининг куплаб насиллар томонидан авайлаб сакланиб,кайта жонлантирилиб ва ривожлантирилиб келинмокда. Уларнинг замонавий талаби ва вазифаларига мос равишда кулланилиши Узбкистонда декоратив – амалий санъатининг мувафакиятли ривожининг зарурий омилидир. Узбекистон халк усталари ижодида меъморий санъати катта урин эгаллайди.Биноларни гулдор килиб куриш анъаналари ва махаллий курилиш ашеларининг нафислик бадиийлик хусусиятларини теран бериш, шунингдек. Урта ва Якин Шаркда ганч-алебастр, турли хил тош, сополларнинг кенг

таркалганлиги бу кадимий санъатнинг мустахкам асосини ташкил этади. Самрканд, Бухоро, Хива, Шахрисабз ва бошка Узбекистон шахарларининг оламга машхур едгорликлари Урта аср рассомлари ва меъморлари, наккошлари ва хаттотлари, уймакорлари ва кулолларининг айрича юксак профессионал санъатидан далолат беради. Ганчкорлик егоч уймакорлиги ва накш санъати узгарувчанлигача колиб, махаллий меъморлик конструкцияси ва деталари билан узвий богликликда бутун иншоотга мукаммаллик .узгача бир узига хослик багишлайди. Ганчкорлик, ёғоч уймакорлиги, ганчга ва егочга уйиб гул тушуриш хар бири узича меъморчиликда безаш санъатининг мустакил тури булиб колади, уларнинг хар бири узига хос воситалар билан образли ифодалашга моликдирлар. Ёғоч ўймакорлиги Узбекистонда хилма - хил буюмларни ясашда, том тусинларидан тортиб, болалар туморини безаш гача ишлатилади. Бу санъатнинг ривожланиши утмишда махаллий меъморчилик конструкциялари ва деталларнинг тузилишига боглик булган. Ундаги устун- тусин бинонинг устини епиш системаси егоч материалларидан кенг фойдаланишни таказо килган. ХIХ-ХХасрларнинг умумий анъанавий меъморчилиги хакида унинг мавжуд асл намуналарига караб бахо бериш мумкин,накш уйилган бино безашнинг бирдан – бир элементи булиб хизмат килган:эшик, дарча, дарвоза, том тусинлари, епик шийпон ва айвонларининг устунлар ганакш уйилган. Накшли егоч биноларини безашда мухим ролъ уйнаш билан бирга рузгор буюмларини ясашда кенг кулланилган. Жумладан: урин тахта, жовон кути, каламдон, серхашам хон тахталар, миллий музика асбоблари, шунингдек, ХIХ аср иккинчи ярми ва ХХ аср бошларида Европа шахарлари ахоли сига манзур булган куп киррали стол ва тумбаларда кенг кулланилган. Сунгги асрларда узбек уймакорларининг тасъвир ирий услублари хилма- хил булган ,булар орнаментал юза релъефли ўймакорликларнинг юпка ката хажмдаги каштасимон турларидир.

Ўзбек декоратив амалий санъати қадим замонлардан бери мақтовларга сазовор бўлиб келган ва ўзбек маданияти ривожланаётган тарихий шароитда унга алоҳида аҳамият берилган. Кўп асрлар давомида ўзбек халқи бу санъ- атнинг бой ҳамда ранг-баранг амалий-бадиий анъаналарини яратиб келган. Амалий санъат — халқнинг турмуш санъатидирг унинг энг муҳим белгиси бадиий ижод билан Моддий талабнинг чамбарчас боғланганлигидадир; ба- диият ва амалий заруриятнинг ўзаро узвий боғлиқлиги уларнинг ғоявий- баДиий ва ижтимоий-амалий моҳиятларининг бирлигини вужудга келтиради. Амалий санъат асарларини шаклнинг мақсадга мувофиқлиги ҳамда шакл ва тасвир бирлиги ажратиб туради. Декоратив санъатнинг ижтимоий моҳияти — унинг коллектив маҳорати-нинг маҳсули эканлигидадир, у насллардан наслларга мерос бўлиб ўтган ва ўзида бир қатор қатламларни мужассамлаштирганки, унинг қадимий намуналари ўзбек халқининг тарихан шаклланган маданияти белгиларини ўзида чуқур акс эттиради. Халқнинг декоратив-амалий санъатига бўлган қизиқишнинг тобора ортиб бораётганлиги унинг тарихий-маданий роли, достон ва музика, шеърият ва рақсда бўлгани каби халк, характерининг энг теран хусусиятлари, эстетик қарашлари, диди, дунёқараши ва талантини ўзида намоён қилиши билан белгиланади. Халқнинг миллий анъаналари талантли усталарнинг кўплаб насллари томонидан авайлаб сақланиб, қайта жонлантирилиб ва ижодий ривожлантирилиб келинмоқда. Уларнинг замон талаби ва вазифаларига мос равишда қўлланилиши Ўзбекистонда декоратив-амалий санъатнинг муваффақиятли ривожининг зарурий омилидир. Ўзбекистон халқ усталари ижодида меъморий безак санъати катта ўрин эгаллайди. Биноларни гулдор қилиб қуриш анъаналари ва маҳаллий қурилиш ашёларининг нафислик, бадиийлик хусусиятларини теран бериш, шунингдек, Ўрта ва Яқин Шарқда ганч — алебастр, турли хил тош, сополларнинг кенг тарқалганлиги бу қадимий санъатнинг мустаҳкам асосини ташкил этади.

Самарқанд, Бухоро, Хива, Шаҳрисабз ва бошқа Ўзбекистон шаҳарларининг оламга машҳур ёдгорликлари ўрта аср рассомлари ва меъморлари, наққошлари ва хаттотлари, ўймакорлари ва кулолларининг айрича юксак профессионал санъатидан далолат беради. Ганчкорлик, ёғоч ўймакорлиги ва нақш санъати ўзгарувчанлигича қолиб, маҳаллий меъморлик конструкцияси ва деталлари билан узвий боғлиқликда бутун иншоотга мукаммаллик, ўзгача бир ўзига хослик бағишлайди. Ганчкорлик, ёғоч ўймакорлиги ва наққошлик санъатини безак хиллари асосининг бирлиги ва бошқа бир қатор тасвирий аломатлар бир- бирига яқинлаштиради. Безаш санъати билан халқ архитектурасининг классик синтезини асосан ўймакорлик ҳамда наққошлик ташкил этади. Шунга қарамай ганч ўймакорлиги, ёғоч ўймакорлиги, ганчга ва ёғочга ўйиб гул тушириш ҳар бири ўзича меъморчиликда безаш санъатининг мустақил тури бўлиб қолади, уларнинг ҳар бири ўзига хос воситалар билан образли ифодалашга моликдирлар. Ёғоч ўймакорлиги Ўзбекистонда хилма-хил буюмларни ясашда, том тўсинларидан тортиб, болалар туморини безашгача ишлатилади. Бу санъатнинг ривожланиши ўтмишда маҳаллий меъморчилик конструкциялари ва деталларининг тузилишига боғлиқ бўлган. Ундаги устун-тўсин бинонинг устини ёпиш системаси ёғоч материалларидан кенг фойдаланишни тақозо қилган. XIX-XX асрларнинг умумий анъанавий меъморчилиги ҳақида унинг мавжуд асл намуналарига қараб баҳо бериш мумкин, нақш ўйилган бино безашнинг бирдан-бир элементи бўлиб хизмат қилган: эшик, дарча, дарвоза, том тўсинлари, ёпиқ шийпон ва айвонларнинг устунларига нақш ўйилган. Нақшли ёғоч биноларни безашда муҳим роль ўйнаш билан бирга рўзғор буюмларини ясашда кенг қўлланилган. Жумладан: ўрин тахта, жавон, қути, қаламдон, серҳашам хонтахталар, миллий музика асбоблари, шунингдек, XIX аср иккинчи ярми ва XX аср бошларида Европа шаҳарлари аҳолисига манзур бўлган кўп қиррали стол-тумбаларда кенг қўлланилган.

Сўнгги асрларда ўзбек ўймакорларининг тасвирий услублари хилма-хил бўлган, булар орнаменталь юза рельефли ўймакорликнинг юпқа катта ҳажмдаги, каштасимон турларидицэ. Ўзбекистонда бадиий кулолчилик халқ амалий санъатининг кўпгина турлари ичида махсус ўрин эгаллайди. Бу санъатнинг археологлар республика территориясида топишган дастлабки намуналари энг қадимги даврларга мансубдир. Ўзбек бадиий кулолчилик асарларининг энг яхшилари ҳамиша ўта ноёб таъсирчанлиги ва пухталиги билан халқ ижодий даҳосининг асл хусусиятларини ифода этган. Лаганлар, думалоқ пиёла ва косалар, гулдон ва кўзалар, хумлар энг катталаридан тортиб энг мўъжазигача ишлатишга қулай, шаклан эса нафис қилиб ясалган. Қадим замонлардан бери омма орасида сопол идишларга талаб катта. Уларнинг зўр маҳорат билан ясалганлиги, шаклининг гўзаллиги, безакларининг жозибадорлиги, дадил фантазиянинг уйғунлашганлиги, ранг ишлатишдаги меъёр ажратиб туради. Ўзбекистонда бадиий кулолчилик халқ анъаналарига асосланган ҳолда ҳалигача яшаб, ижодий ривожланиб келмоқда. Мискарлик буюмлари қадимдан маҳаллий аҳоли орасида машҳур бўлган. Улар рўзғор асбоби бўлишдан ташқари, мискарнинг санъати туфайли шкаф ва токчаларга қўйилиб, турар жойларни безаш вазифасини ҳам ўтаган. Қадим замонлардан буён давом этиб келаётган мискарлик санъатида ўзига хос шакл ҳамда амалий ва тасвирий усуллар билан ифодаланадиган маҳаллий услублар вужудга келган. Мискарликда чуқур ўйиб ишланадиган нақшлар- кандакори, юзароғи — чизма деб аталади, ўйма нақшлардан ташқари ўзбек усталари томонидан тешма нақш усули— шабака ҳам ишлатилади. Хива усталари кўпинча серзийнат, ноёб пичоқлар ясашади. Хива пичоқлари гул бандидан то пўлат тиғининг учигача сербар ҳошиядай бой кандакори нақшлар билан безатилган бўлади. Чарм қин деярли тамоман ўймакор нақшли мис ва жез қопламалар билан безатилган. Санъатнинг бу турида Хиванинг машҳур ёғоч ўймакор-

лиги анъаналари таъсири сезилади; бундан ташқари, ундаги нақшларнинг нафислигини ўрта аср миниатюраларидаги нозик меъморий нақшлар нафоса- тига; ўймакорлик санъатининг бежиримлигини олтин билан ишловчи заргар санъатига қиёс қилса бўлади. Ўзбекистонда бадиий газламаларни безаш санъати чиндан ҳам халқ санъ-атида мисли кўрилмаган ҳодисадир. Унда қадимий халқ санъатининг юк-сак анъаналари билан бирга ҳозирги замонни жонли ҳис қилишга ундай- диган санъат ажойиб тарзда мужассамлашган. Газламани безаш санъатида, ажойиб солномадай, унинг мураккаб кўп асрли тарихининг тарихий даврлари акс этган, минг-минглаб талантли уста санъаткорларнинг ижоди из қолдирган. XIX асрнинг иккинчи ярмида кўпгина шаҳар ва қишлоқларда (Марғи- лон, Наманган, Бухоро, Андижон, Самарқанд, Китоб, Ғиждувон, Ургут, Бешариқ ва бошқалар) хилма-хил сидирға ва гулдор ип, ипак ва ярим ипак хонаки газламалар содда ва мураккаб усулда тўқиб чиқарилган. Бу мато- лардан кийим-кечак тикишган, шунингдек, уйни безаш учун ҳам фойда- ланилган. Айниқса пахта ва ипакдан тўқилган пишиқ тивитли матолар: духоба, бахмал; чивиқ шоҳилар: адрас, бецасаб, банорас; нафис ва енгил ипак рўмол: цалгай; шилдироқ ва товланувчи шоҳи — кановизлар; беқиёс кўркам, бўёқларининг бир-биридан тафовути ва уйғунлиги билан ажралиб турадиган атлас, якруя, хонатласлар; Фарғона ва Самарқанднинг нимранг ва майин гулли чойшаблари кенг шуҳрат қозонган. Ўзбек матоларида биринчи навбатда ранглар гўзаллиги кўзга яққол ташланади, соф, ёрқин бўёқлар фавқулодда нафис бирикмаларда берилади. Усталар бир хилда бутунлай бир-бирига зид, бир хилда эса бир-бирига нафис уйғунлашган ҳамоҳанг рангларни ишлатиб, ниҳоятда тиғиз рангларни бунёд этишади. Миллий матоларнинг ранглар тузилиши замирида гўё қумларнинг заррин ранги, водийлар кўкаламзори, кўллар зилоллиги, ботаётган қуёш шафағи, шафтоли ва ўрикзор боғларнинг гуллари жилолангандай туюлади.

Ўзбекистон халқ санъатида кашта тикилган буюмлар алоҳида ўрин эгаллайди. Каштачилик меъморлик ва безак санъатининг бошқа турлариганч ва ёғоч ўймакорлиги нақш солиш санъатларини тўлдириб, турар жой ва бошқа майда рўзғор буюмларини тўла-тўкис безатишга ёрдам берган. У миллий кийимларда- ҳам байрамларда, ҳам кундалик кийиладиган кийимларда кенг тарқалган. Каштачилик халқ орасида чуқур илдиз отган баъзи одатлар билан боғлиқ бўлган. Кўп замонлардан бери расм бўлиши натижасида маҳаллий бадиий услублар вужудга келган. XIX асрга келиб Бухоро, Нурота, Шаҳрисабз, Самарқанд, Жиззах, Тошкент, Пискент, Фарғона каби катта-катта бадиий каштадўзлик марказлари бунёдга келди. Шуни айтиб ўтиш керакки, каштачилик санъати бутунлай аёлларга хос эди. Дўппилар ўзбек миллий либосининг ажралмас бўлагидир ва шу билан бирга миллий санъатнинг ҳақиқий асаридир. Улар қулай, фойдали ва чиройлидир. Дўппиларнинг хилма-хиллиги қуббасимон, тўртбурчак, думалоқ, гумбазсимон шакллари, уларга тикилган кашталарнинг безаклари бойлиги баъзан тўрсимон, баъзан йирик рельефли баъзан гиламга ўхшаш тус олиши, одми оқ-қорадан тортиб камалаксимон жилоланишигача ранглари- нинг анвойи товланиши- ўзбек бош кийимининг хилма-хиллигини кўрсата- ди. Дўппиларнинг устки қисми ва жияги гулдор геометрик нақшлар билан яхлит тагдўзига гоҳида тўгараклар, гоҳида гул шохлари шаклида тикилади. XIX аср ва XX асрнинг бошларида дўппиларда ҳар хил районларнинг маҳаллий хусусиятлари шу қадар аниқ берилганки, уни кийган кишининг асли қаерданлигини аниқлаш осон бўлган. Ўзбекистон каштачилигини унинг ноёб тури зардўзлик санъатисиз тўла тасаввур қилиб бўлмайди. Бу санъат ўтган асрнинг ўрталарида Бухорода гуркираб ривожланган. У ерда моҳир усталар амир саройининг устахоналарида амир ва унинг сарой аҳли киядиган дабдабали кийимларга пардоз беришган. Зардўзлик одатда

эркакларга мансуб бўлган ва улар ўз ҳунарини болаларига мерос қилиб қолдиришган. Зар ва кумуш ип билан эркаклар тўни, еалла, дўппи, шалвор, пойаб- заллар, аёлларнинг кўйлак, камзул калтача, пешанабанд, рўмол, этик ва туфлилари тикилган. Рангдор тош ва металл қуббалар қўшиб тикилган зардўзлик буюмлари саройнинг ички қисмини ҳамда от жабдуқларини безашда кенг қўлланилган. Зардўзлик санъати XIX асрнинг ўрталарида нақшларнинг композицион жойлашувида ва унинг кўклаш усулида юксак камолотга эришди. Иш жа- раёни юмшоқ тери ёки картонга нақшлар солиш, сўнг уларни кесиш, уни кергига тортилган матога маҳкамлаш ва зар ёки кумуш иплар билан ти- кишдан иборат эди. Нақшнинг ҳар бир қисми махсус бир бахя билан тики- ларди, улар ўттиздан ортиқ эди. Х,ар бир нақшга маълум бир тикиш усули: сидирғага заминдўзи, очиқ фонддаги, кесилган расмга- гулдўзи, дейилади. Ўзбекистонда ҳам гилам тўқиш анъаналари ниҳоятда қадимийдир, улар кўплаб аждодлар меҳнати ва ижодий изланишларининг маҳсулидир. Асосан, Ўзбекистоннинг қишлоқ жойларида, уйда ишлайдиган кўплаб чевар хотин-қизлар қўлидан чиққан гиламлар ҳам бадиий, ҳам ясалиш жиҳатидан мукаммалдир. Ўзбек гиламлари уч хил бўлади- қисқа патли (гилам), узун патли жулхирс ва палослар. Қисқа патли гиламларда теран жигар ранг кўпинча геометрик шаклда бир-бири билан мутаносиб уйғунлашган рангли тўгарак деталлар билан безалади. Ўзбек қисқа патли гиламларининг энг яхши наму- налари ўзининг безак хусусиятларига кўра, рангларининг теранлиги ва шаффофлиги, тўқималарининг содда ва мукаммаллигига кўра, ҳақли равиш- да, юксак баҳоланади. Халқ санъатининг ниҳоятда ривож топган, бизнинг давримизгача ўз аҳамиятини сақлаб қолган ва ҳозирги замон усталари ижодида янада ривож топган турларидан бири барча жойларда тарқалган ва қадим замон-лардан буён бой анъаналарга эга бўлган заргарлик санъатидир. Қадимий заргарлик

безаклари кийим-кечак, айниқса, аёллар кийимининг энг муҳим бадиий зеб- зийнатларидан бири бўлиб, бу кийимларнинг бичими ва шакли билан узвий богланган, ранги, шакли ва вазифаси билан ҳамоҳанг бўлган. Уста заргарлар асосан кумушдан, камдан-кам тилладан буюм ясашган ва асил метални ёқут, зумрад, сапфир каби қимматбаҳо ялтироқ тошлар билан: дур, фируза, ҳақиқ, лаъл, яшм, маржон каби ярим қимматбаҳб, жилосиз, нотиниқ, лекин очиқ ва тўқ рангли тошлар билан, шунингдек, XIX асрнинг иккинчи ярмидан бошлаб кенг қўллана бошлаган ранг-баранг ялтироқ шишалар- маржон ва мунчоқ билан бирга қўшиб ишлатишган. Маҳаллий заргарлар ўртасида азалдан кенг тарқалган металлга анъанавий ишлов бериш усуллари ҳам хилма-хилдир: ўймакорлик, чўкичлаш, кандакори, ҳаккоки, қадама ва тўрсимон босма нақш солиш. Усталар тилла суви бериш, қадама нақш ясаш, қорайтириш ва эмаллаш техникасида ҳам юксак маҳоратга эга бўлишган. Заргарлик санъатининг ҳар бир марказида уларнинг энг йириклари -Бухоро, Тошкент, Хоразм, Самарқанд, Қўқон, Марғилон, Андижонда буюмларнинг шакли, фойдаланадиган материали, нақшлари ва ишлаш услуби ўзига хос бўлган. Уста заргарлар узук, зирак, билагузук, маржонга ўхшаган кенг тарқалган ва кундалик тақишга мўлжалланган содда зеб-зийнатлар билан бирга юксак маҳорат талаб қиладиган ўта мураккаб нақшли заргарлик буюмларини ҳам ясашган. Республиканинг кўпчилик шаҳар ва областлари — Бухоро, Андижон, Сурхондарёда битта-яримта уста заргарлар ҳали ҳам аҳолининг якка буюртма-ларига биноан аёллар зеб-зийнати (зирак, кўзли узук ва билагузук) ясаб келишмоқда. Ҳозирги пайтда олтин-кумуш буюмлар ишлаб чиқаришнинг асосий қисми 1963 йилда ишга туширилган, механик дастгоҳлар билан жиҳозланган ҳам-да ҳар хил ихтисосли кадрлар билан таъминланган Тошкент заргарлик

фабрикасида марказлаштирилган. Заргарлик фабрикасида ишлашга махсус таълим олган рассомлар ва заргар усталар жалб қилинган. Ўзбек усталари асил металлар, қимматбаҳо ва ярим қимматбаҳо тошлар-дан аҳолига мақбул шаклларда ясаган ҳозирги замон заргарлик буюмлари: зирак, билагузук, узук, зебигардонлар миллий анъаналарга мос бўлиб, Ўз-бекистон ва Совет Иттифоқининг бошқа республикаларида машҳурдир. II. Миллий хунармадчиликни барча сохалари ўзига хос услуб билан асрлар давомида ривожланиб келган. 1918 йилда Туркистон жумхуриятида «Хунармандлар бўлими» ташкил этилди. Бу бўлимни ма қ сади хунармандчилик бўйича изланишлар олиб бориш, и қ тисодий статистик маълумотларни ишлаб чи қ иш, ўқув устахоналарини ташкил зтиш, қў лда ишланган ишларга мабла ғ ажратиш ва бош қ алар. Кейинги йилларда хунармандлар комитети Тошкентда ўлкашунослик , хунармандлар ташкилоти, ўқ ув намунавий устахоналар ва хунармандлик ишлари, бўйича мавзу ташкил этилди. Ўқув намунавий устахонасида хал қ амалий санъати турлари: дурадгорлик, гилам тўқиш, газлама тўқиш, кулолчилик, чарм ишлаш, на ққ ошлик, ганчкорлик, зардўзлик, каштадўзлик ва бош қ алар бўйича инструктор керак эди. Музейни ташкил қ илишдан мақсад энг яхши хунармандчилик ишларини сотиб олиб йи ғ иш ва са қ лаш эди. 1920 йилларда хунармандчилик буюмларини бемалол ясаб сотишга рухсат этилди. Москвада 1923 йилда Бутуниттифо қ қ ишло қ хўжалик кўргазмасини Туркистон павильонида ганч ўймакор, на ққ ошлар, ё ғ оч ўймакор усталар ажойиб билан қ атнашиб кўпчиликка манзур бўлдилар, 1930 йилда Самар қ андда хунармандчилик ишлаб чи қ ариш техникуми очилиб у ерда хал қ амалий санъати бўйича усталар етишиб чи қ ди. Тошкентда 1947 йилда ғ алабага ба ғ ишлаб меъмор А Мухамедшин бошлигида Курант биноси қ урилди. Шу йилни ўзида А. Навоий номли опера ва балет театри биноси хам қ уриб битказилган эди. Бу бинолар ажойиб на қ ш, ганч ва ё ғ оч ўймакорлиги билан безатилгандир. ХХ асрни ўрталарига келиб хунармандчилик янада

ривож топди, шулар қ атори заргарлик, зардўзлик хам тез суръатлар билан ривожланди. Уста заргарлар, зардўзлар махсус махала бўлиб яшаганлар. Хивада 1860 йилда 12 та ва ХХ асрни бошларида Бухорода 400 гача. Тошкентда эса 100 дан орти қ заргарлар дўкони бўлган. Хозирги ва қ тда хал қ оммасининг маданий–майиший ахволи, фаровонлги, зардўзлик ва зардўзлик буюмларига бўлган зхтиёжи янада ортди. Хунармандлар янги услубда тикиш, янги шакллар топиш устида изланиб турли буюмлар тайёрлашарди. Чунончи миллий кийимлар, уй-рўз ғ ор буюмлари, сов ғ алар махсус буюртмалар бажаришди. Хозирги давргача хунармандчилик сохолари кенгайиб, буюмлар ассортименти кўчайиб бормо қ да.

Похожие

Ўзбек миллий кийимлар тавсифи

Замонавий миллий либосларни моделлаш

Иккиламчи ресурслардан фойдаланишни тубдан яхшилаш

Ўзбек миллий кўйлакларининг тавсифи, келиб чиқиш тарихи

Оксилли толалар, табиий жун ва табиий ипакни хамда сунъий ва синтетик толаларни бўяш