Chambop, muynabop va pustinbop terilarni tuzilish tarkibi - Текстиль - Рефераты

Chambop, muynabop va pustinbop terilarni tuzilish tarkibi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

31 KB

Chambop, muynabop va pustinbop terilarni tuzilish tarkibi REJA: 1. Xayvonlarni terisining tuzilishi 2. Charmbop terilarning terisini tuzilishi 3. Muynabop terilarning terisini tuzilishi 4. Pustinbop terilarning terisini tuzilishi

Xayvonlarning teri qoplami juda murakkab tuzilishiga ega. Xayvonlarni terisi xujayrali va xujayrasiz moddalardan tashkil topgandir. Terini kundalangiga kesib zarabin (mikroskopda) yordamida kurilganda, teri tukimlari bir-birini ustida kolashib joylashganini xamda bir-biriga uzaro bog’laganligini, lekin ular bir- biridan tuzilishi bilan keskin ajralib turishini vazifalari, xam xar xil bulishi bilan xarakterlanadi. Kupincha xayvon terilari turta qavat bo’lishligi bilan farqlanadi: 1-chi epidermis yoki terining yuza qavati (terining ustiki qavati) ; 2-chi terining mag’z qavati yoki terining xaqiqiy charm qavati; 3-chi terining ostki tukimasi yoki (terining ostki qavati) ; 4-chi teri osti mushak kavati. Xayvonlarni (bakteriyalardan) kimyoviy moddalardan, muxanik jaroxatlardan asraydi. Bundan tashqari xayvonlarni tanasining uta sovuq yoki isib ketishdan moddalardan almashinuvini va tanada bo’lgan ma’lum miqdordagi suvni muxofaza qilib ushlab turish bilan. Terida ter chiqish bilan birgalikda parchalangan ayrim moddalar xam chiqib ketadi, shuningdek ma’lum darajada gazlar almashinuvi uglerod 4-oksidi SO 2 ajralib chikib, kislorod kabul qilishni bajarib turadi. Shundan tashqari teri sezgi organi qobiliyatini xam bajaradi. Bunda nerv organlarni uchlari joylashgan bo’lib ular xarakatni, og’riqni, siqilish nervlari xam joylashgan buladi. Xar xil xayvonlarning terisini gistologik tuzilishlari karib bir xil bo’ladi. 1. Epidermis – epidermis yoki ustki qavatiga aytiladi. Bu teri tuqimasining yuqori katlami xisoblanib kuplab qavatlangan qadoqlanib usti siniqlashgan tukimadan iboratdir. Epidermis vazifasi organizmini tashqi muhitdan yetkaziladigan barcha noxushliklardan muxofaza qiladi. Chuchka terilarida esa jun qoplami uta dag’al va siyrak joylashganligi sababli bu terilarning epidermis kalin buladi. Epidermis o’zining shaxsiy qon tomirlari bo’lmasligida dir shuning uchun xam bu tuqimaning xayot faoliyati, terini mag’z tukimasidan chiqib turuvchi suyuqlik modda bilan oziqlanadi. Agar bu burtmalar bulmaganda bu qatlami oziqa moddalari bilan ta’minlanishi qiyinlashadi. Shulardan boglanishi mustahkamlab uni ustidagi

qatlamini usishiga kulay sharoit yaratib beradi. Epidermisni qalinlashgan joylaridja yaxshi farklangan mag’zi va qobiq qavatlarga firolagan bular ekan. Molpigiya qavatini uzi esa uz qavatida ya’ni uta qatlamdan iborat buladi. Birinchi asosiy yoki tayyorlovchi qavat, 2-chi tursimon qavat, 3-chi esa donador qatlamdagi iborat bular ekan. Qobiq qatlami uzining tuqimasini qobiqlash darajasiga qarab uta, ikkinchi darajani qavatlarga bulinadi. 1-chi och qatlam; 23-chi shaxsiy qobiq qatlam; 3- chi turlanuvchi qatlamlarga ajratiladi. Terini mag’z qatlami zarra tuzilishi (mikrostruktura) – terini mag’z qavati yoki xususiy (asosiy) charm qavati bog’lovchi tukimani bir turi xisoblanib epidermisnin tagida joylashgan bulib teri tukimasining asosiy kavati xisoblanadi. Terini mag’z qavati xayvon tanasining mexanik javroxatlardan muxofaza qiluvchi , qalin qavat bulib epidermisni ushlab turuvchi qavat xisoblanadi. Vazifasi: issiqbardosh yoki retikulyar qavatiga bulinar ekan. Epidermis bilan terini mag’z qavatini chegarasida negiz parda (bazalnaya membrana) joylashgan bulib bu parda tolalardan tashkil topgan. Bu tolalar kimyoviy tarkibi bilan kollagen tolalardan bir muncha farq qilib qotilganda yemishiga (yemirilib) aylanmaydi. Asosiy pardada bundan tashqari elastin tolalar xam mavjudi ekan. Negiz pardani tagida issiqbardosh yoki burtma qavat joylashgan bo’lib uning pastki chegarasida negizasoch tolasi piyozchalari va teri bezlari joylashgan bo’ladi ekan. Bu tolalar soch xaltachalari va charm bezlarini atrofida ayniqsa juda kam guj-guj bo’lib joylashgandir. Charm maxsulotlariga ishlov berganda (sirtini qoplab turgan tuqima) epiteliy qon utkazuvchi tomirlar, tuqima maydonlari parchalanadi va ularni olib tashlanadi. Tur yoki retikulyar qavati – issiqbardosh qavati tagida joylashgan bo’lib, bu qavat charmni mustahkamligini, tarangligini chuziluvchanligini mexanik xususiyati ta’minlaydi, shuning uchun xam bu qavati mexanik qavatlab yuritiladi. Bu kavatda kollagen toalasining taramlari issiqbardosh qavatdagiga nisbatan qalinroq bo’lib murakkablashgan chigalikni tashkil qiladi.

Adabiyotlar: 1. Зокиров М.Д.Атамуродов К.А.Хайдаров К.Х. Хайвонлар хом ашёси товаршуносли. Тошкент, 1999 й 2. Каспарьянц С.А. Кошилёв А.Ф. шкутов Ю.Г Товароведение и технология первичной обработки кожевенного с ы рья. Москва Легкая индустрия, 1977 й. 3. Muynabop,po’stinbop va charmbop terilarni ishlab chiqarishni uslubiy qullanmalari. Toshkent, 2008 y. 4. O’zinform agroprom targ’ibot va ilmiy- texnikaviy axborotlar Respublika markaziy «Bildirish»lari. 5. Muynabop, po’stinbop va char mbop terilari Davlat standartlari. 2000 y.

Похожие

Pustinbop va muynabop terilarning xususiyatlari va tasnifi

Charmbop, pustinbop va muynabop teri beruvchi xayvonlarni suyishga muljallanganlarini tashish,

Charmbop, po’stinbop va muynabop terilarning halq xo’jaligidagi ahamiyati

Teri xom ashyosiga dastlabki ishlov berish texnologiyasi

Terini tuzilishi, tartibi va fiziko-mexanik xususiyatlari