Таржимадаги баъзи муаммолар - Лингвистика - Рефераты

Таржимадаги баъзи муаммолар

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

28.5 KB

Таржимадаги баъзи муаммолар Одатда таржима назарияси таржима жараёни тасвирининг умумий масалларини ўрганишни ўз олдига вазифа қилиб қўяди. Унинг доирасида ишлаб чиқилаётган назарий моделлар таржимашуносликнинг барча соҳаларидаги тармоқли тадқиқотларга замин бўлиб хизмат қилади. Эквивалентлик назарияси таржима жараёнида тиллараро хослашувнинг энг самарали вариантларини излаб топиш ва таржима фаолиятига тадбиқ этиш асосини шакллантиради. Оригинал тил билан таржима тили ўртасида ўрнатилган муносабатлар акси эквивалент муносабатларда намоён бўлади. Таржима жараёнида юзага келадиган жумбоқлар ечими таржиманинг умумий назарий моделини назоратдан ўтказиш, унга зарурий қўшимчалар киритиш имконини туғдиради. Бу ўринда француз тили билан ўзбек тили ўртасидаги ўзаро хослашув қирраларидаги монандлашув жараёни даражаси тадқиқи алоҳида эътибога молик. Зеро турли тиллар ўртасидаги эквивалентлик муносабатларини аниқлаш, уларнинг меъёрий қирраларини очиб бериш таржима эквиваленти моҳиятини муфассал очиб беришга кўмак беради. Тиллараро ўзаро хослашув шаклларини аниқлашда стилистик троплар ва фигуралар ўрни алоҳидадир. Стилистик қиёс оргинал ва таржима тили ўртасида эквивалентликнинг образли ассоциатив тури билан узвий боғланади: La bonne femme se porlait Кампир балонинг comme un charme. Elle ўқидек , қариликка paraissait n’avoir pas томон қадам босмагандек vielli d un jour турарди. (Maupassant. Le petit fût). (Мопассан. Бочкача) Стилистик қиёснинг эквивалент бирлиги француз тили билан ўзбек тили мазмун семантикасининг бир хиллигини таъминласада, лекин уларнинг монанд шакллари таржима жараёнига жалб этилган тиллар ички меъёрининг тизимли ва функционал қирралари билан узвий боғланади. Миллий тил

меъёри унинг тарихий, ижтимоий, маданий илдизлари билаг туташ бўлган бўлгани боиси унинг руҳияти ойнаси саналади. Шу боис ҳам эквивалентлар ҳар бир тил реалемалари мазмун моҳияти талабларига кўра ажратилади: Tous les hommes sont bêtes Одамларнинг ҳаммаси commes des oies et ignorants ғирт оми ва аҳмоқ, comme des carpes. ҳеч бирининг тўнкадан фарқи йўқ . (Maupassant. Bel. Ami). (Мопассан. Азизим). Стилистик қиёс эквиваленти ахборот таркибида информатив, образли, экспрессив, эмоционал баҳоли, имплицит-интенционал ахборотлари ташиш учун хизмат қилади. Шу нуқтаи назардан стилистик қиёс кенг қамровли тил белгиси бўлиб, стилистик ифода потенцияси, салоҳияти кўлами кенглиги билан ажралиб туради: Il dévorait comme un loup У овқатни худди оч бўридай affamé . (Mérimée. Carmen). ямламай ютарди. (Мериме. Кармен). Стлистик қиёс шакллари мазмуни миллий тил вакиллари турмуш тарзи, миллий удумлари, асори атиқлари мазмуни, маънавий-маърифий қарашлари маҳсули ҳисобланади. Шу боис ҳам стилистик қиёснинг лингвомаданий аспекти тадқиқи долзарблиги билан ажралиб туради.

Похожие

Математик атамалар унификациясининг баъзи бир муаммолари

Лугат бойлиги. Узбек тилининг бойиш манбалари. Таржима билан боглик муаммолар

Басра ва куфа тилшунослик мактаблари ўртасидаги баъзи грамматик ихтилофли масалалар

Таржиманинг прагматик муаммолари

Таржиманинг стилистик муаммолари