Ko’ndalang taril muskul gistogenezi, regenerasiya va innervasiya. Yurak muskul to’qimasi - Медицина - Рефераты

Ko’ndalang taril muskul gistogenezi, regenerasiya va innervasiya. Yurak muskul to’qimasi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

33 KB

Ko’ndalang taril muskul gistogenezi, regenerasiya va innervasiya. Yurak muskul to’qimasi REJA 1. Ko’ndalang yo’lli muskulning trofik apparati 2. Ko’ndalang yo’lli muskulning nerv apparati 3. Mioblast hujayralar haqida tushuncha 4. Yurakning ko’ndalang yo’lli muskul to’qimasi tuzilishi

Silliq muskul to’qimasi umurtqasiz hayvonlarda, ayniqsa, kovakichlilar, taroqlilar, turbellyariyalar, mollyuskalar va ninatanlilarda turli xil ko’rinishda bo’ladi. Ularning aksariyati tana va visseral muskul apparatlarini hosil qiladi. Masalan, prianulid va boshoyoqlilarning barcha visseral muskullari mana shu silliq muskul to’qimalaridan iborat. Kelib chiqishi, ya'ni evolyusion taraqqiyoti jihatidan ular epiteliy muskul to’qimalaridan tarkib topgan. Zavarzin fikricha, silliq muskul to’qimalari ikki guruhga: a) sitoplazmasida zich tanachalar-diskka o’xshash strukturalar yaxshi rivojlangan silliq muskullar strukturasiga ingichka protofibrillalar birikib turadi; b) sitoplazmasida bunday morfologik sirukturalar bo’lmay-digan silliq muskullarga bo’linadi. Birinchi xil silliq muskullar ayniqsa keng tarqalgan, mollyuskalarda esa yaxshi o’rganilgan. Ikkinchi xil silliq muskullar tuban ko’p hujayrali hayvonlardagina bo’ladi va kamroq o’rganilgan. Birinchi xil silliq muskullar, masalan, mollyuskalarda hujayra-lardan tuzilgan. Ularning mikroskopik ko’rinishi urchuqsimon. Plazmolemmalari ustida o’ziga xos membrana ajralib turadi. hujayralar mana shu membrana orqali yarim desmosom strukturalar bilan bolanib turadi. hujayralar tutam bo’lib to’planib turadi yoki hujayralararo moddalar qavatlaridan iborat qatlam hosil qiladi. Mollyuskalar tanasidagi silliq muskul hujayralari tutamlari elastik va kollagen tolachalar yordamida skelet strukturalari bilan bolanib turadi va hokazo. Umurtqasiz hayvonlarda ko’ndalang yo’lli muskul tolalari bir-biri bilan chegarasini aniqlab bo’lmaydigan darajada har tomonlama yopishgan holda uchraydi. Bunday tuzilishga simpalast tuzilish deyiladi (sima-birga va plast- yopishgan, hosil bo’lgan). Chunonchi, bo’imoyoqlilar-ning ko’pgina harakatlanish muskullari mana shu turdagi muskullarga kiradi. Umumrtqasiz hayvonlardan esa, spifomeduza soyabonining hal-qasimon muskullari, chuvalchang muskullari va qanotli mollyuskalarning qanotlaridagi muskullar shular jumlasidandir. Adabiyotlarda keltirilgan ma'lumotlarga qaraganda, muskullarning ko’ndalang yo’lli tuzilishi faqat skelet muskullariga xos emas. Aksincha, bunday tuzilish hayvonlarning har xil murakkab ekologik sharoitga moslashib yashashi natijasida yuzaga keladigan morfologik-fizio-logik o’zgarish-dir. Masalan,

birlamchi traxeyalilarda somatik muskullar silliq muskul to’qimasidan tashkil topgan bo’lsa, ularga ancha yaqin bo’lgan hashorotlarda ko’ndalang yo’lli muskullardan tarkib topgan yoki har xil mollyuskalarning adduktorlarida silliq, ko’ndalang yo’lli va ikkiyoqlama qiyoshiq chiziqli muskullarni uchratish mumkin. Bular aktivligiga qarab uch xil morfologik tuzilishga ega bo’ladi. Shuning uchun ko’ndalang yo’lli muskullar organizmning evolyusion rivojlanishi davrida paydo bo’ladi deymiz. Umurtqasiz hayvonlar ko’ndalang yo’lli muskullarining mikroskopik va ultramikroskopik tuzilishi deyarli umurtqali hayvonlarnikiga o’xshash bo’ladi.

ADABIYOTLAR 1 . Qodirov E.Q. Gistologiya. Toshkent. «O’qituvchi». 1994 y. 2. Zufarov K.A. Gistologiya. Toshkent. «Medisina». 1991 y. 3. Zavarzin A.A. Osnova sravnitelnoy gistologii. Uchebnoe posobie. Leningrad. LGU. 1985 g. 4 . Kuznesov S.L., Mushkambarov N.N., Goryachkina V.L., Atlas po gistologii, sitologii i embrionologii. "Medisinaskoe informativnoe agentstvo». Moskva 2002 g. 5. Алимов Д . А . Гистология ва эмбриология . «Ўқитувчи» - 1966. 6. Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. Просвешение, 1983. 7. Афанасьев Ю.И. Гистология. М. «Медицина», 1989. 8. Бадалхўжаев Гистологиядан амалий машғулотлар. (ўқув қўлланма), Андижон-2006.

Похожие

Muskul to’qimasi haqida umumiy tushuncha. Silliq va ko’ndalang taril muskullarning tuzilishi, odam va hayvonlar organizmidagi ahamiyati va funksiyasi

Mezakson haqida tushuncha. Mielinsiz va mielin pardali nerv tolalari. Sinapslar tuzilishi. Makrogliya va mikrogliya. Nerv sistemasining evolyusion taraqqiyoti

Toay to’qimasi haqida ma'lumot. Toay hujayralari, hujayralararo moddasining kimyoviy tarkibi va gistologiya tuzilishi. Toay to’qimasi gistogenezi rivojlanishi va regenerasiyasi

Suyak to’qimasi. Suyak to’qimasini tuzilishi. To’qimaning asosiy hujayralari: ostiosit, ostioblast va ostioklastlarning tuzilishi va funksiyasi. Suyakning eniga va bo’yiga o’sishi

Tayanch-harakatlanish tizimi