Tik turgan holatdagi inson qomatining murakkab holatdagi tasvirini ishlash - Изобразительное искусство - Рефераты

Tik turgan holatdagi inson qomatining murakkab holatdagi tasvirini ishlash

Загружено в:

24.01.2024

Скачано:

0

Размер:

59 KB

Tik turgan holatdagi inson qomatining murakkab holatdagi tasvirini ishlash Reja: 1. Inson qomatining qurilishi haqida ma ’lumot. 2. Inson qomati ko`rinishini o ‘rganish, ishlash usulida mashq qilish. 3. Inson qomatini qisqa muddatli chizgilarni bajarish. 4. Inson qomatini konstruktiv qurish va tuslash.

Badiiy ta ’lim va umuman tasviriy san’at sohasida qalamchizgilarning ahamiyati naqadar katta ekanligiii rassomchilikka qiziquvchi har bir inson yaxshi biladi. Bo‘lajak o‘qituvchi-musavvir nafaqat amaliy ishni, balki nazariy masalalarni ham puxta o‘zlashtirishi zarur bo‘ladi. U qalamtasvir yaratishning muhim ekanligini o‘z o‘quvchilariga tushuntira bilishi kerak. Bunda albatta u kitob, qo‘llanmalardan foydalanadi. Ularda esa rasm chizishning barcha qonunqoidalari tushuntirib berilgan. Ma’lumki, qalamtasvirning muhim chizish qoidalari qadim zamonlardan kashf etilib, takomillashtirilib kelingan. Aytishlaricha, birinchi tashkil etilgan ilk Badiiy akademiyalarda rasmni qalamda chizish etakchi o‘ringa qo‘yilgan. Uni yaxshilab o‘rganib olmagan talaba tasvirga rang berish mashg‘ulotiga, ya’ni rangtasvir yaratish ishiga yaqinlashtirilmagan. SHu sababdan akademik rasm chizish mashg‘uloti muhim hisoblanib, o‘quv-ta’lim jarayonining ko‘p qismini egallagan. Bo‘lajak tasviriy san’at o‘qituvchisi qush va hayvonlarning tasvirini chizishni ham boshqa vazifalar qatorida puxta o‘rganishi kerak. CHunki kasb-hunar kollejlari, hamda maxsus maktab amaliyotida, o‘qitish, o‘rgatish dasturlarining barchasida bu mavzu mavjuddir. Ma’lumki, inson qomatini chizish jarayoni bosqichma-bosqich amalga oshiriladi. Bunda albatta akademik rasm ishlash amallari qo‘llaniladi. U esa oddiydan murakkabga o‘tib borish orqali yuzaga chiqariladi. Odam tasviri talabalar, uni endi chizishni o‘rganayotganlar uchun ancha murakkab ishdir. Bu sohaning nazariy qismini o‘qib, o‘rganish mashqlar uchun chiziladigan vazifalar sifatini oshirishning omilidir. CHunki nafaqat yillar, balki asrlar davomida akademik rasm chizish sirlari ochilib, tadqiq etib, takomillashtirilib kelinmoqda. SHundan ma’lumki o‘ziga xos, inkor etib bo‘lmaydigan tamoyillar, qonun-qoidalar vujudga kelgan. Ularga amal qilinishi ayniqsa o‘rganuvchilarga yordam beradigan zo‘r omildir. Odam qomatini to‘liq tasvirlash, uning bosh qismini chizish amallari to‘liq o‘zlashtirilib olingach boshlangani ma’qul. SHunda dastlabki mashqlardanoq etarli samaraga erishish mumkin bo‘ladi. Asosiy e’tibor tanani tadqiq etish va tasvirlash ishiga karatiladi. Ma’lumki inson qaddi- qomatining o‘z o‘lchamlari, mutanosiblik tamoyillari mavjud. Masalan yosh bola boshining o‘lchami tanaga nisbatan jixatdan ancha mutanosiblikda bo‘ladi va tanaga, uning balandlik o‘lchamiga olti, etti, ba’zan etti

yarim karra joylashadi. Albatta bu me’zonlar nisbatan bo‘lib turli odamlarda har xillik kasb etadi. Odam qomatini chizishda uning tuzilishini (konstruksiyasini) bilish katta ahamiyatga ega. Buning uchun chizuvchi tananing qanday harakat holatida, qay vaziyatda turganligini qoralama chizgilar qilish orqali tahlil qilish, ko‘plab shunday mashqlar bajarishi, so‘ng asosiy ishni boshlashi kerak. CHizganda ham qiyofani, uning barcha bo‘laklarini alohida-alohida emas, balki yaxlit aks ettirishga urinish, hamda buncha erishish lozim bo‘ladi. Ammo har bir bo‘lak uning tasvirda tutgan roli ham unutilmasligi kerak. Turgan odam qiyofasini chizishning asosiy amallari nimalardan iborat, degan savolni oldimizga qo ‘yib, unga javob beraylik: Ilgarigi vazifalardagidek bunisida ham dastlabki maqsad ob’ektini qog‘oz sathiga chiroyli qilib joylashtirishdan iboratdir. So‘ngra tana turish vaziyati, holati topiladi, keyin qomatning qismlari, o‘lchamlari o‘zaro mutanosibligi topiladi. Ular odamning keksa yoshligiga, semiz yoki ozg‘inligiga, bo‘yining past yoki balandligiga bog‘liq bo‘ladi. Bunda albatta odamning qaysi bir oyog‘iga, yoki ikkala oyog‘iga tayanib turganligi e’tiborga olinishi muhimdir. CHunki shunga qarab tananing holati o‘zgarib turadi. Elka, bosh, bel, tos, qo‘l va oyoqlar turishi har xil ko‘rinishga ega bo‘ladi. Ma’lumki, odam umurtqa pog‘onasining tuzilishi ham uning ko‘rinishiga ta’sir etadi. Butun tananing tayanch nuqtasi mavjud bo‘lib, u og‘irlik qaysi oyoqqa tushayotganiga, yoki ular oralig‘iga tushayotganini aniqlashda qo‘l keladi. U to‘g‘ri, joyida topilmagan bo‘lsa, odam qiyofasi og‘ib, yiqilayotganga o‘xshab chiqib qolishi mumkin. SHu sababdan tekshirish uchun ba’zan osma shovundan foydalanish mumkin. U barcha perpendikulyarlarni topishda zo‘r vositadir. Odam qiyofasini chizishni o‘rganishda uni skelet bilan solishtirib tekshirish, tananing asosiy mushaklari tizimini Gudon «ekorshe»sidan ko‘rib o‘rganish maqsadga muvofiq. Ana shunda chizuvchi tananing qaysi bo‘lagiga urg‘u berishi va batafsil ishlashi kerakligini tushunishi oson bo‘ladi. CHunki suyaklar tizimini belgilovchi skelet va mushaklar tana qismlarining shakli-shamoyilini yaqqol qilib aks ettirishda yordam beradi. Umuman yuqoridagilarni sifatli bajarilishi uchun har bir talaba plastik anatomiyadan yaxshi xabardor bo‘lishi zarur. SHuni ham ta’kidlash o‘rinliki, ishni bajarishda soya-yorug‘ munosabatlarini to‘g‘ri topib tasvirlash ham ahamiyat kasb

etadi. CHizish mobaynida katta soyalar va yorug‘, yarimsoyalarni birvarakay belgilab tuslab borilishi tasvirning hajmli ko‘rinishini ta’minlaydi. Umum tanani aks ettirishda uning mayda qismlarini ham yo‘lyo‘lakay aniqlashtirib boriladi, ammo bunda yaxlitlikka putur etkazilmasligi kerak. Tasvirlash jarayoni izchillikda bosqichma-bosqich olib borilsa, oxirida barcha tomondan ish tekshirib umumlashtirilsa vazifa yaxshi chiqishi ta’minlanadi. SHuni ham aytib o‘tish kerakki, vazifani tugal holga keltirish tajribaga, ya’ni ko‘p, erinmay, sabot bilan ish olib borilishiga bog‘liqdir. Nazariy bilimlarni o‘tmish usta rassomlari merosini kitoblardan o‘qib o‘rganish yordamida oshirib borilishi kerak.

Adabiyotlar: 1. Baymetov B. “Qalamtasvir”. Darslik 1-qism. - Toshkent, 2006. 2. М uratov Х . Х . “Qalamtasvir”, То shkent, Ijod-print, 2020. 3. Xalilov R. Рисунок Toshkent «Navruz» 2013 4. Mirziyoev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib intizom va shxsiy javobgarlik-har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. O‘zbekiston 5. Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016 yil yakunlari va 2017 yil istiqbollariga bag‘ishlangan majlisidagi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining nutqi. // Halq so‘zi gazetasi. 2017 yil 16 yanvar, № 11 6. Mirziyoev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. Toshkent, “O‘zbekiston”, 2017 yil 7. Mirziyoev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash-yurt taraqqiyoti va xalq faravonligining garovi.Toshkent, “O‘zbekiston”, 2017 yil 8. B.Boymetov “Portret qalamtasviri” Pedagogika institutlari va universitetlari talabalari uchun o‘quv qo‘llanma. Toshkent, 2001. 9. Tojiev B, Mahkamova S. “Qalamtasvir” (Dastlabki saboqlar). Metodik qo‘llanma. Toshkent, 2013.

Похожие

O‘tirgan holatdagi inson qomati kompozitsiyani tasvirlash

Inson qomatining umumiy holatini aniqlash

Inson qiyofasini akademik qalamtasvir usulda tasvirlashda metodik izchillikka rioya qilish

Grizayl tехnikasida оdam bоshini tasvirini ishlash

Keksa inson boshining murakkab holatidagi portret qalamtasviri