Хотира китоби - История - Рефераты

Хотира китоби

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

47.5 KB

www.arxiv.uz Хотира китоби Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1994 йил 16 мартдаги Фармони асосида , собиқ иттифоқ давлатлари орасида биринчи бўлиб , 1941- 1945 йиллардаги II жаҳон уруш и да ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган ўзбекистонлик жангчилар хотирасини абадийлаштириш мақсадида нашр этилган . Ўзбекистоннинг барча вилоят ва туманлари бўйича алифбо тартибида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишилар рўйхатини ўз ичига олган 34 жилддан иборат мажмуа. Инсон маънавияти ўз хотиралари манбаида ривож топади. Хотира ҳам, қадрлаш ҳам инсон ақлу заковатининг улуғ неъмати, ҳеч қачон унутилмайдиган, абадий ва ардоқли одамийлик мезонларидир. Ушбу тушунчалар қаърида инсонга, унинг хотираси, қадр- қимматига эҳтиром туйғуси мужассам. Фашизм устидан қозонилган буюк ғалаба ўзбек халқи тақдири учун ҳам бебаҳо аҳамиятга эга. Шунинг учун ҳам Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1994 йил 16 мартдаги Фармони билан 1941-1945 йиллардаги урушда фашизм устидан қозонилган ғалабанинг 50 йиллиги мамлакатимизда умумхалқ байрами сифатида нишонланади. Мамлакатимизда ҳар йили 9 май Хотира ва қадрлаш куни сифатида нишонлаб келинмоқда. 1995 йили уруш тугагани нинг 50 йиллиги муносабати билан нашр этилган мазкур 34 жилдлик “Хотира китоби”да 1941 йил 22 июндан 1945 йил 3 сентябргача бўлган даврда урушда ҳалок бўлган, ҳарбий госпиталлар ва фашистлар концентрацион лагерларида вафот этган ҳамда бедарак йўқолган 431 мингдан ортиқ ўзбекистонлик жангчилар ҳақида маълумотлар киритилган. Китобда Қорақалпоғистон Республикасаи, барча вилоятлар ва Тошкент шаҳридан фронтга чақирилган ва 1941-1945 йиллари Иккинчи жаҳон урушида ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган ватандошларимизнинг муборак номлари зикр этилган. Андижон вилояти Хотира китоби 3 жилддан иборат бўлиб, уларда 40 мингдан зиёд кишилар ҳақида маълумот берилган. Китоб Андижон вилояти меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллардаги уруш даври фаолияти акс этган тарихий очерк билан

бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Андижон вилояти туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо тартибида берилган. Бундан ташқари, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Бухоро вилоятига бағишланган Хотира китоби 2 жилддан иборат бўлиб, уларда тахминан 25000 киши ҳақида маълумот берилган. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Бухоро вилоят туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо тартибида берилган. Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Жиззах вилоятига бағишланган Хотира китобида 6780 дан ортиқ киши ҳақида маълумот берилган. Китоб Жиззах вилояти меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллардаги уруш даври фаолияти акс этган тарихий очерк билан бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Жиззах вилоят туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо тартибида берилган. Китоб охирида вилоятдан армия сафига чақирилганларнинг умумий рўйхати, шунингдек вилоятнинг қайси туманидан чақирилганлиги номаълум бўлган жангчилар рўйхати келтирилган. Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Навоий вилоятига бағишланган Хотира китоби 1 жилддан иборат бўлиб, унда тахминан 8000 га яқин киши ҳақида маълумот берилган. Китоб Навоий вилояти меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллардаги уруш даври фаолияти акс этган тарихий очерк билан бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг 2

фамилиялари, исми ва отасининг исми Навоий вилоят туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо тартибида берилган. Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Наманган вилоятига бағишланган Хотира китоби икки китобдан иборат бўлиб, унда тахминан 27000 дан ортиқ киши ҳақида маълумот берилган. Китоб Наманган вилояти меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллардаги уруш даври фаолияти акс этган тарихий очерк билан бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Наманган вилоят туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо тартибида берилган. Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Самарқанд вилоятига бағишланган Хотира китоби 3 китобдан иборат. Китоб Самарқанд вилоят меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллардаги уруш даври фаолияти акс этган тарихий очерк билан бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Самарқанд вилоят туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо тартибида берилган. Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Сирдарё вилоятига бағишланган Хотира китоби 1 жилддан иборат бўлиб, унда 3942 киши ҳақида маълумот берилган. Китоб Сирдарё вилояти меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллар уруш давридаги жасоратлари тўғрисида қисқача лавҳа билан бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Сирдарё вилояти туманлари ҳозирги аталиши бўйича 3

алифбо тартибида берилган. Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Сурхондарё вилоятига бағишланган Хотира китоби икки жилддан иборат бўлиб, уларда тахминан 23000 дан ортиқ киши ҳақида маълумот берилган. Китоб Сурхондарё вилояти меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллардаги уруш даври фаолияти акс этган тарихий очерк билан бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Сурхондарё вилояти туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо тартибида берилган. Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Тошкент вилоятига бағишланган Хотира китоби икки жилддан иборат бўлиб, унда тахминан 30.000 киши ҳақида маълумот берилган. Китоб Тошкент вилояти меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллардаги уруш даври фаолияти акс этган тарихий очерк билан бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Тошкент вилояти туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо тартибида берилган. Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Тошкент шаҳрига бағишланган Хотира китоби 4 жилддан иборат бўлиб, унда 52000 киши ҳақида маълумот берилган. Биринчи жилд Тошкент шаҳар меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллардаги уруш даври фаолияти акс этган тарихий очерк билан бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Тошкент шаҳар туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо тартибида 4

берилган. Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Фарғона вилоятига бағишланган Хотира китоби 4 китобдан иборат бўлиб, уларда 50000 киши ҳақида маълумот берилган. Биринчи китоб Фарғона вилояти меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллардаги уруш даври фаолияти акс этган тарихий очерк билан бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Фарғона вилояти туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо артибида берилган. Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Хоразм вилоятига бағишланган Хотира китоби икки китобдан иборат бўлиб, уларда тахминан 15000 киши ҳақида маълумот берилган. Китоб Хоразм вилояти меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллардаги уруш даври фаолияти акс этган тарихий очерк билан бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Хоразм вилоят туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо тартибида берилган. Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Қашқадарё вилоятига бағишланган Хотира китоби икки китобдан иборат бўлиб, уларда 20722 киши ҳақида маълумот берилган. Китоб Қашқадарё вилояти меҳнаткашларининг 1941-1945 йиллардаги уруш даври фаолияти акс этган тарихий очерк билан бошланади. Китобнинг асосий қисмида урушда ҳалок бўлган ва бедарак йўқолган кишиларнинг фамилиялари, исми ва отасининг исми Қашқадарё вилояти туманлари ҳозирги аталиши бўйича алифбо тартибида берилган. 5

Бундан ташқари, ҳалок бўлган ёки бедарак йўқолган жангчиларнинг туғилган йили, ойи ва жойи, қайси қисмда хизмат қилгани, ҳарбий унвони, қачон ва қаерда ҳалок бўлгани ёки бедарак йўқолган жойи, аниқ бўлса қаерга дафн этилганлиги кўрсатилган. Китобда охирида берилган иловага эса армия сафига Қашқадарё вилоятининг қайси туманидан чақирилганлиги номаълум бўлган жангчилар ҳамда китоб босмага тушиб кетганидан кейин келган материаллар киритилган. Ўтган давр ичида Ўзбекистон фахрийларини ижтимоий қўллаб-қувватлаш “Нуроний” жамғармаси Марказий Кенгаши ва унинг ҳудудий бўлимларига мурожаат этган фуқароларнинг ватандошларимиз хотирасини абадийлаштириш ҳақидаги илтимосларини инобатга олиб, Мудофаа вазирлигининг жойлардаги бўлимлари билан биргаликда, 1995 йили нашр этилган “Хотира китоби”га кирмай қолган 15590 нафардан ортиқ юртдошларимиз номи излаб топилди ва “Хотира” китобининг қўшимча яна бир жилди юзага келди. Афсуски, 65 йилга яқин вақт ўтган бўлишига қарамай, урушга кетган айрим кишилар тақдири ҳанузгача номаълум. Шу туфайли ва бошқа айрим сабабларга кўра баъзи фамилиялар бу китобга ҳам кирмай қолган бўлиши мумкин. Уларни қидириш ҳануз давом этмоқда. Анвар Яхшиев6

Похожие

Aбу Наср Ибн Форобий

Узбекистон тарихи фанининг предмети, назарий-методологик асослари, манбалари ва ахамияти

Миллий динлар

Исломнинг асосий манбалари

Мовароуннахрда ислом хукуки асосий институтларининг шаклланиши ва ривожланиши (VIII-XIII асрлар)