Рус ва Совет Геосиёсий концепциялари - Политология - Рефераты

Рус ва Совет Геосиёсий концепциялари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

35 KB

Рус ва Совет Геосиёсий кон ц епциялари Режа : 1. Рус Геосиёсий кон ц епциялари. 2. Совет геосиёсий концепциясн.

Петр Николаевич Савицкий ( 18 95-1 968 ) . Биринчи рус геосиёсатчиси. Машхур асарлари: «Дашт ва ў тро қ лик» (1922), «Россия — Евросиёнинг географик та ҳ лили» (1926), «Евросиёнинг географик ва геосиёсий асослари» (1933). П.Савицкий геосиёсий қ арашларида Россиянинг географик жойлашувига катта эътибор берилган; Тадкикотчининг фикрича, Россия жахон сиёсий харитасида жойлашуви жи ҳ атидан цивилизацион шаклга эга. Давлат нафа қ ат географик қ улай маконда жойлашган, балки унинг ҳ удудлари жа ҳ он геосиёсий майдонида « ў ртали қ » маконни ташкил этади. Т ўғ ри, классик геосиёсатда « ў рталик» давлат сифатида Германия қ айд қ илинган. Биро қ , П.Савицкий Германияни Евросиёга нисбатан « ў рталик» давлат сифатида тан олмайди. Чунки Европа Евросиё эмас, балки Европа Евросиёнинг « ғ арбий бурни» холос. Россия эса Евросиёнинг бутун марказий ва таркибий қ исмини ташкил этади. П.Савицкий Россияга миллий давлат сифатида қарамайди У Россияга геосиёсий омиллардан келиб чиқиб муносабат билдиради ва уни биринчи навбатда геосиёсий куч деб билади. Россия орий —славян маданияти, турк кучманчилик ва православ анъаналарини мужассамлаштирган ўзига ҳос цивилизация эканлигини ва мазкур маданиятлар «ўрталиқ» маконда жаҳон Бу жихатдан унинг Турон концепцияси га тўхталмоқ ўринлидир. П.Савицкий ижодининг таркибий қисми яна бир концепция — «ривожланиш ўчоғи» концепцияси билан боғлик. «Ривожланиш ўчоги» — бу Россия —Евросиё. П.Савицкий геосиёсий қарашларида «Евросиё», «Турон», «Ривожланиш ўчоғи» назарияларидан ташқари , «идеократия» принципи хам алохида ўринга эга. Идеократия ҳам бошқа геосиёсий дастурлар сингари «куч» тушунчасини ўзида мужассам этади. П.Савицкийнинг Идеократия назарияси куч —давлатдаги сиёсий тузилишга бағишланган. Идеократия шундай принципки, унда давлат бошқарувида прагматик ёндашув ёки маданий ва тижорат омиллари асосий ўрин эгалламаслиги керак. Умуман

П.Савицкий қарашлари Россия — Евросиё ғоясини илгари сурганлиги ёки Россияни «тараққиёт ўзаги» сифатида тавсифлагани учун эмас, ҳалқаро миқёсда амалий тижорат муносабатларини ҳам маъкулламаганлиги билан Х.Маккиндер, А.Мэхэн, Н.Спикмен ва бошқа классик геосиёсатшунослар тафаккурига қарама-қаршидир. Геосиёсий концепцияларни таҳлил этишда уларни бир — биридан ажралган ҳолда ўрганиш ноўрин. Геосиёсий концепцияларни яхлит ҳолда ўрганиш фандаги назарий — услубий ёндашувларни чигаллаштирмасдан, балки мавжуд концепциялар назарда тутган таркибий қиисмлар — геомафкуравий омилларга эътибор беришни тақозо этади. Геосиёсатда географик омиллар катта аҳамиятга эга бўлиб, кўламига кўра у давлатларнинг табиий иқлими, географик жойлашуви, рельефи, худуди, фауна ва флораси ҳамда цивилизацион ва сиёсий (миллат ёки миллатларнинг жамиятда тутган ўрни) тузумини ўзига қамраб олади. Географик омил жахон куч марказлари ўртасидаги муносабатларда миллатнинг мавқеини тавсифлаб берувчи дастлабки табиий воситадир. Давлатлар, у ерда истиқомат қилаётган миллатларни "денгиз" ёки "қуруқликка" оид деб ажратиш жамиятда қайси соҳада бўлмасин қарама — қаршиликлар, конфликтлар доирасини кенгайтиради, ҳолос. Колаверса, бундай дихотомия учинчи минг йиллик илмий —назарий ва геосиёсий қарашлари тизимида жўнгина утопик таърифдан бошқа нарса эмас. Дунёнинг кўпқутбли эканлиги хақидаги баҳслар XX аср 60 — йилларидан бошланган бўлсада, концепция "совуқ уруш" тугагандан кейин нафақат назарий жихатдан, балки амалиётда ҳам купчиликнинг эътиборини тортиб систематик таълимот тарзда шаклланди.

Похожие

Янги давр геосиёсий назариялари ва мактаблари

Ўзбекистон ва Марказий Осиёда геосиёсий жараёнлар

Буюк Британия геосиёсий мактаби

Геосиёсий жараёнлар борасидаги ғарбнинг замонавий назария ва мактаблари

Немис геосиесий концепциялар