Турғунлик даврини кесиш тезлигига боғлиқлиги - Искусство - Рефераты

Турғунлик даврини кесиш тезлигига боғлиқлиги

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

170.3671875 KB

Турғунлик даврини кесиш тезлигига боғлиқлиги Режа: 1. Турғунлик даврини бўйлама йўнишдаги кесиш тезлигига боғлиқлиги. 2. Нисбий кесиш тезлиги ва нисбий турғунлик кўрсаткичлари 3. Тезлик - турғунлик боғлиқлигининг экспериментал характери. 4. Узгарувчи кесиш тезлиги билан ишлашда кескич турғунлик даврини аниқлаш 5. Оптимал турғунлик даврини аниқлаш

Турғунлик даврини бўйлама йўнишдаги кесиш тезлигига боғлиқлиги. Турғунлик даври (ёки оддийгина турғунлик) деб қабул қилинган мезонга (критерия) мувофиқ бўлувчи ўтмасланиши давригача (момент) кетма-кет иккита чархлашлар орасидаги кесувчи асбобнинг ишлаш давомийлигича айтилади. Кесувчи асбоб тўхтовсиз ёки тўхтаб-тўхтаб ишлаши мумкин. Турғунлик даври Т ни V кесиш тезлигига боғлиқлигини кўриб чиқамиз. Ўтказилган тажрибалар шуни кўрсатадики, кесиш тезлигини ошиши билан турғунлик даврикўп холларда кескин равишда камаяди. Умумий кўринишда бу боғлиқликни бошқа доимий шароитларда қуйидаги формула билан ифодалаш мумкин.T= const Vz (114) бу ерда z > 1 Бу боғлиқликни шунингдек қуйидаги кўринишда ҳам ифодалаш мумкин. V= const T 1z = C Tm (115) бу ерда m= 1 z<1 z катталикни нисбий кесиш тезлигининг кўрсаткичи, m катталикни эса нисбий турғунлик кўрсаткичи деб аталади. (1) ва (2) формулалардан кўринадики, агарда V 1 ва V 2 кесиш тезликларига T 1 ва T 2 турғунлик даврлари мувофиқ бўлса, у ҳолда T1 T2 =( V2 V1) z (116, а) V1 V2 =( T2 T1) m (116, б) T1V1z=T2V2z=Cz=const (117)

V1T1m=V2T2m=C=const (118) (3) формула (турғунлик даврининг чегараланган чегара қийматларида) берилган турғунлик даврига жавоб берувчи кесиш тезлигини аниқлаш имконини беради. Мисол учун қандайдир V 1 кесиш тезлигида T 1 турғунлик даври олинган бўлсин: қандайдир берилган T 2 турғунлик даврига жавоб берувчи V 2 кесиш тезлигини топиш талаб қилинади. (3 б) формуладан: V2=V1( Tm T ) (119) Бу формула кесувчи асбобларни кесиш хусусиятларини солиштирма тажрибаларда ва турғунлик боғлиқликларини текширишда кўп қўлланилади. T - V боғлиқлик шунингдек кесувчи асбобларнинг турғунлик даврини оптимал қийматини аниқлаш учун асосий бўлиб ҳисобланади. z кўрсаткичнинг доимий қийматида логарифмик координаталарда (қўш логарифмик сеткада) қурилган графикда T - V боғлиқлик тик бўлган тўғри чизиқ билан ифодаланади (88, а шакл). T - V тўғри чизиқ ва абсцисса ўқининг манфий йўналиши орасидаги тангенс бурчак (координата ўқлари бўйича бир хил логарифмик масштабларда) (1) формулада z миқдорий кўрсаткичга тенг бўлади. (2) формула билан ифодаланган тескари боғлиқлик логарифмик коорди-наталарда  = arctgm бурчак абсцисса ўқининг манфий йўналиши билан ҳосил бўлувчи қия тўғри чизиқ билан ифодаланади. (шакл -88, б).

88 - шакл Нисбий кесиш тезлиги ва нисбий турғунлик кўрсаткичлари. z (ёки m ) катталикларни доимий деб ҳисоблаб бўлмайди. Кўрсаткичларни ўзгаришида аниқланган қонуниятлар мавжуд. z катталик кесиш тезлиги ва ҳароратини кесувчи асбобнинг ейилишига ва турғунлигига таoсир этиш даражасини ҳарактерлайди. Агарда кескичнинг ўтмасланиши иссиқлик омилларини таoсирисиз фақат механик ишқаланиш натижасида содир бўлганда эди, у ҳолда ўтмасланиш мезони сифатида қабул қилинувчи доимий ейилишга ишқаланишнинг доимий иши (ўтмасланиш давригача) мувофиқ бўлар эди. Доимий кесиш кучида ишқаланиш иши, кесиш тезлиги йўналишида кескични босиб ўтган L нисбий йўлига пропорционал бўлади ва доимий ўтмасланиш мезонига ишқаланиш йўлининг доимий қиймати жавоб берар эди. Ёки w = w кр= const бўлганда L=VT=const Бу ердан T= const V

Шундай қилиб , юқори ҳароратларни таъсирисиз , тоза механик ишқаланишда Z кўрсаткич бирга тенг бўлар эди . Лекин кесувчи асбобнинг ишчи қирраларини механик ишқаланишидан ташқари кесиш жараёнида кесувчи асбоб кесувчи қиррасининг контакт юзаларида ҳам мавақт ҳароратларни ошиш жойига эга , бу кесиш тезлигини ейилишига таъсирини кучайтиради . Шунинг учун амалий жихатдан z катталик кўп холларда бирдан анча катта бўлади . Кесувчи асбобни ейилишида кесиш ҳарорати қанчалик катта рол ойнаса , z кўрсаткич шунчалик юқори бўлади . Юқори ҳароратга кам та o сир қиладиган минералокерамик кескичлар билан ишлашда ( ЦМ 332 кесувчанлик хусусиятларини 1200 С гача сақлайди ) z кўрсаткич 2-4 чегараларда жойлашади . Бундай юқори ҳароратларга бардош бера олмайдиган қаттиқ қотишмалар ( кесувчанлик хусусиятлари 200 - 1000 С гача сақланади ) билан йўнишда z кўрсаткич ўртача 5 га тенг бўлади . Бироқ , пасайган кесиш тезлиги билан қобиқ бўйича чўян ва пўлат қуймаларни қаттиқ қотишмалар билан шилишди ( обдирка ) абразив ейилиш устун келади ва z қиймат анча камаяди ( z = 2,5 - 3,5 ). Тезкесар кескичлар ( Р 18) қаттиқ қотишмаларга нисбатан кам иссиқбардошликка эга (560 - 580 С ҳароратгача бардош беради ) ва улар учун z қиймат анча катта ( z =8) бўлади . Юқори ҳароратга янада таъсир қиладиган кам легирланган тезкесар пўлатлардан тайёрланган кескичлар учун z =10 бўлади . Текисликларни тезкесар фрезалар билан фрезалашда z кўрсаткич 3 га тенг , я o ни йўнишдагича нисбатан анча кам бўлади . Бу қуйидагича тушунтирилади , фрезанинг ҳар бир тиши тез - тез танаффуслар билан ишлайди ва кесиш ҳарорати тўхтовсиз йўнишдагича нисбатан паст бўлади . Сидиришда z катталик янада кичик бўлади ( z =0,5-0,87 ёки m =2-1,15) , бу одатда жуда паст кесиш тезлигида [0,025-0,150 м / сек (1,5-9,0 м / мин )] бажарилади .

Биз турли хил кесувчи асбоблар билан ишлашда z қийматларни кўриб чиқдик . Лекин битта кесувчи асбоб билан ишлашда z қиймат шунингдек доимий бўлиб қолмайди ва ҳаммадан хом кесиш тезлигига ва кесувчи асбобнинг турғунлик даврига боғлиқ бўлади . Юқори турғунлик даврлари ( ва пасайган тезликлар ) зонасида z кўрсаткич камаяди . Унинг натижасида логарифмик координаталарда T - V чизиқ тўғри эмас балки эгри чизиқ билан ифодаланади : юқори турғунлик зонасида бу чизиқ пастга эгилади (88 шаклда штрихли чизиқ билан кўрсатилган ) T - V чизиқнинг бундай шаклида z кўрсаткич V ва T ларнинг хохлаган қийматлари учун берилган нуқтада чизиққа уринма бўлган ўзгарувчи қиялик бурчагининг тангенси билан ифодаланади . Турли хил турғунлик даврларида z кўрсаткич доимий қийматни сақланишини фараз қилиб ва хеч қандай чегарасиз уни қабул қилганимизда эди T - V боғлиқлик хақиқатга тўғри келмайдиган натижаларга олиб келишини оддий мисол билан кўрсатиш мумкин . z = const =8 бўлсин ва V 1 = 1 м/сек (60 м/мин) да турғунлик даври Т 1 = 7200 сек (2 соат). V 2 = 0,1 м/сек (6 м/мин) тезликда Т 2 турғунлик даврини топиш талаб қилинади. (3) формула бўйича Т 2 ни топамиз. T2=T1( V1 V2) z =2( 48 4 ) 8 =860 миллион соат ёки 23000 йилга яқин, бу албатта мумкин эмас. Шундай қилиб, T - V боғлиқлик V ва T қийматларни ўзгариш кенг диапазонда (1) ва (2) кўринишдаги эмприк формула билан аниқ ифодаланган бўлиши мумкин эмас, агарда унда z = const деб қабул қилинса. Фақатгина турғунлик даврини чегараланган ўзгариш чегарасида, тахминан 10 дан 100 - 120 мин гача, қўш логарифмик сеткада T - V боғлиқликни ифодаловчи чизиқ участкасини z = const бўлганда (1) ёки (2)

формулага мувофиқ бўлувчи тўғри чизиқ бўлаги сифатида етарлича яқинлашиш билан кўриб чиқиш мумкин. Бироқ, бундай турғунлик даврнинг тор диапазонида Т=80–90 дан бошлаб z қийматни бир шунча камайиш сезилади. Кўпгина экспериментал текширишлар шуни кўрсатадики z қийматга шунингдек кесик кесимининг ўлчамлари таoсир этади: суришни ошиши билан z кўрсаткич камаяди. Ўша йўналишда z қийматга кесиш чуқурлиги жуда кам таoсир этади. Амалий жихатдан ҳисоблар учун турли хил суриш ва кесиш чуқурлигида бир хил z (ёки m ) қийматларни қабул қилиш мумкин. 10 - жадвалда умуммашинасозлик норматив маҳлумотлари бўйича [51] ўтувчи кескичлар учун z ва m ўртача ҳисобий қийматлари келтирилган. Бу жадвалда келтирилган даража қийматлари 10 дан 120 минутгача бўлган турғунлик қийматлари учун хақиқийдир. жадвал-22 Ишлов бериладиган материал Кескич кесувчи қисмининг материали Град m z Углеродли пўлат ва пўлат қуйма Р18 тезкесар пўлат қаттиқ қотишма ЦМ332 минералокерамика - - - 0,125 0,2 0,24 8 5 4,2 Легирланган пўлат Р18 тезкесар пўлат қаттиқ қотишма ЦМ332 минералокерамика - - - 0,125 0,2 0,3 8 5 3,33 Зангламайдиган иссиқбардош пўлат Х18Н9Т Р18 тезкесар пўлат ва (ВК) қаттиқ қотишма 10 - 0,15 6,67 Кул ранг ва болғанувчан чўян қаттиқ қотишма ЦМ332 минералокерамика - - 0,2 0,43 5 2,3 Углеродли ва легирланган пўлат қаттиқ қотишма - 0,18 5,55 Кул ранг чўян қаттиқ қотишма - 0,28 3,57 Изох: Қаттиқ қотишма билан қопланган кескичлар билан қобиқ бўйича чўян қуймани ишлашда z =2,5-3; пўлат қуйманинг қобиғи бўйича шилишда z =3-3,5

Тезлик - турғунлик боғлиқлигининг экстремал ҳарактери. Баoзи холларда кесувчи асбобнинг турғунлиги унинг чархлашлар орасидаги иш узоқлигини эмас, балки буюм (детал) миқдори n , қиринди хажми Q ёки турғунлик даврида ишлов берилган буюм юзасининг майдони S билан ҳарактерланади. Q = tSVT м(см) (120), S = SVT м(10см) БУ ерда t -кесиш чуқурлиги, м(мм); S -бир айланишга суриш, м(мм); V -ўртача кесиш тезлиги, м/сек (м/мин); T -турғунлик даври, сек(мин). (6) формулага (7) формуладаги Т қийматни қуйиб қуйидагини топамиз:QT= Fv const V2 = constF Vz−1 (121) Q катталик дебет деб номланади. z кўрсаткичнинг барча бирдан катта қийматларида дебет турғунлик каби z нинг барча мусбат қийматларида кесиш тезлигини камайиши билан тўхтовсиз ўсиши шарт. Бироқ, текширишлар шуни кўрсатадики, дебет ва турғунлик даврини кесиш тезлигига боғлиқлиги барча тезликларда ҳамиша бир хил ва бир маъноли ҳисобланмайди. Дебет каби турғунлик даври ҳам кесиш тезлигини камайишида олдин ўсади, максимумга эришади, сўнгра камая беради. Дебетнинг ва ишлов берилган юза майдони) максимумга эришган кесиш тезлиги қийматини энг кичик ейилиш тезлиги V ни деб атаймиз. Бунга мувофиқ T ва Q ни кесиш тезлигига боғлиқлиги 89-шаклда кўрсатилган эгри чизиқ билан ифодаланади. Турғунлик даврининг максимумига t =0 қиймат, дебетнинг максимумига z =1 қиймат жавоб беради.

89 - шакл Тажриба натижаларини таққослаш шуни кўрсатадики, тезкесар кескичлар учун дебетнинг эгри чизиғи энг юқори кесиш тезлиги зонасида жойлашади ва дебет максимуми углеродли кескичларникича нисбатан юқори бўлади. Лекин, кичик кесиш тезликларида дебет каби углеродли кескичлар учун турғунлик даври тезкесар кескичларникича нисбатан юқори бўлади (90- шаклдаги а ва б нуқталарга қара). QT V 90-шакл Шунга ўхшаш кўриниш қийин ишлов бериладиган материалларга тезкесар ва қаттиқ қотишмали кескичлар билан ишлов бериш таққосланганда кузатилади, масалан молибден ва конструкцион пўлат. Бирқанча тажрибаларда татқиқотчилар иккита максимумли дебетнинг эгри чизиғини олишган (шакл-91).

QT V 91 - шакл Биринчи татқиқотчилар учун мутлақо тасодифий ҳисобланувчи ва T - V боғлиқлик билан қарама - қаршиликда жойлашувчи дебет ўзгаришининг бу ажойиб хусусиятларини, кесиш ҳароратини ўзгаришда механик хоссаларини, қисмон кесилаётган қатлам ва кескич кесувчи қисмини қаттиқлигини ўзгариш қонуниятлари билан тушунтирилади. Кесувчи асбоб кесувчи қисмининг ва кесилаётган металл қатламнинг қаттиқликлари орасидаги фарқ катта бўлса, кескич турғунлиги шунчалик катта, унинг ейилиши эса шунчалик кичик бўлади. Аниқ бир ҳароратларда бу фарқ максимумга эришади ва бу кесиш ҳароратларига кесувчи асбобнинг минимал ейилиши ва максимал турғунлик ёки энг катта дебет жавоб беради. T - V чизиқ максимумнинг мавжудлиги шунингдек тобланган пўлатларни қаттиқ қотишмали кескичлар билан тезкор йўнишда топилган эди. Кескичлар кичик кесиш тезлигида тез ўтмасланади, V =4 м/сек (235 м/мин) юқори тезликда кескич турғунлиги максимумга эришади. Бу ходисани тушунтириш, ишлов бериладиган материал (тобланган углеродли пўлат) қаттиқлигини ва кесувчи қаттиқ қотишмали пластинкни кесиш ҳароратига боғлиқлигини 92- шакл беради: юқори тезликга мувофиқ бўлувчи 800 850С ҳароратда қаттиқ қотишмали кесувчи асбобнинг кесувчи қисмининг қаттиқлиги бироз камаяди, у ҳолда металнинг кесилаётган қатлами каби тоблашни йўқотади ва анча юмшоқ бўлиб қолади. V =235 м/мин тезликда кесувчи асбоб кесувчи қисми ва кесилаётган металл қатлами

қаттиқликлари орасидаги фарқ шу юқори қаттиқликда кескич турғунлигини ошиши билан тушунтирилади. Кўп сонли тажрибалар шуни кўрсатадики, қаттиқ қотишмалар билан пўлатни йўнишда T - V эгри чизиқлар 0,5 - 1,0 м/сек (30-60 м/мин) кесиш тезлиги ва 300 - 1600 мин бўлган катта турғунлик даври зонасида максимумга эга бўлади. Бироқ, энг катта турғунлик даврини ёки максимал дебетни берувчи иш кичик кесиш тезликларда кўп холларда фойдасиз ҳисобланади, чунки бундай маромларда ишлов бериш кам унумдорликка эга. Минимал ейилиш тезлигидан кичик бўлган тезликларда иш айниқса мақсадга мувофиқ эмас, чунки у фақатгина кам унумдорликка эга бўлибгина қолмасдан, кесувчи асбоб турғунлигини ҳам пасайтириб юборади. Кичик кесиш тезликларда қаттиқ қотишмалар ва минералокерамика билан ишлов бериш тез - тез кесувчи асбоб кесувчи қисмининг материалини кесувчи қирра бўйлаб мўрт ейилишни (уваланишни) чақиради. Амалий жихотдан ишлов беришни дебет эгри чизиғининг пастлашиб берувчи (ўнг) бўлагига мувофиқ бўлувчи тезликларда ўтказилади. Агар дебет ёки турғунлик эгри чизиғи кесиш тезлиги функцияси сифатида иккита максимум (икки чўққи) га эга бўлса, у ҳолда ишлов беришни кўп холларда тезликлар зонасида (91-шаклга қара) ўнг чўққининг патслашувчи бўлагига мувофиқ бўлувчи тезликларда бажариш кўзда тутилади. Буларга (1) ва (2) формулалар билан ифодаланувчи бир маoноли боғлиқлик ўрнига эга, кўрсаткич эса тахминан доимийлигича қолади. Ўзгарувчи кесиш тезлиги билан ишлашда кескич турғунлик даврини аниқлаш. Бўйрама йўнишда (1) формула билан ифодаланувчи T - V боғлиқлик, кўндаланг (торецли) йўниб текислашда ва конусли йўнишда бошқа кўринишни қабул қилади. Дастлаб торец текисликларни ва конусни йўнишга мувофиқ бўлувчи бир қанча кинематик боғланишларни кўриб чиқамиз.

Торец юза (шакл-92) доимий бурчак тезлик ва суриш қийматларида d ич ички диаметрдан d таш ташқи диаметргача, яoни ўсувчи кесиш тезлигида йўниб текисланаётган бўлсин. 92 - шакл Бошланғич диаметрдан d ич қандайдир диаметргача d  йўниб текислаш мобайнида машина вақти қўйидагига тенг бўлади:τ= (dτ− dич) Sй(w/n) сек {τ= dτ⋅dич 2nS мин }, (122) бу ерда d  ва d ич - диаметрлар, м(мм); S - суриш, м(мм); w ( n ) - бурчак тезлик, рад/сек {айл/мин }. Бу ердан: d  = d ич + S w м{ d  = d ич +2 nS , мм }, (123) d  диаметри бир лахзадаги кесиш тезлиги қуйидаги тенг бўлади: V τ = π⋅d τ⋅n 1000 = πd ич τ 1000 +2πn 2 S 1000 ⋅τ= V ич + jτ (124) Vич= πd ич⋅n 1000 ; j= d(Vc) d(τ)= 2πn 2S 1000 (125) Чўққида 2 d бурчакли конусни йўниб текислашда j= 2πn 2S 1000 ⋅sin α (126) Камаювчи кесиш тезлиги билан торецли йўнишда ( d таш ташқи диаметрдан d ич ички диаметригача)

Vτ=Vташ − jτ(127) Торецли йўниб текислаш учун T - V боғлиқликни кескич ейилишини экспериментал равишда ўрнатилган қонуниятлар асосида (1) формуладан аналитик усулда келтириб чиқариш мумкин. Кескич ейилишини вақтнинг чизиқли функцияси бўлиб ҳисобланувчи ҳарактерли холат учун бу холасни кўриб чиқамиз: w  = l w  V zw  = c  (128) Агарда йўниб текислаш доимий кесиш тезлигида ўтказилганда эди, у ҳолда бир лохзали ейилиш тезлиги U  доимий катталик бўлган эди. Uτ= d(wc ) d(τ)=lw⋅Vzw= wτ τ= const . (129) Бунда биз қўйидагига эга бўлар эдик: W H T = wτ τ= const =u (130) бу ерда w н - ўтмасланиш мезони сифатида қабул қилинган нормал ейилиш. Т - турғунлик даври. Торецли текисликларни ва конусли юзаларни йўниб текислашда, қачонки V кесиш тезлиги ва унга мувофиқ V  ейилиш тезлиги тўктовсиз узгариб туради, (14)-(16) формулалар татбиқ этилмайди. Бундай ҳолда биз V c ва U  катталикларни фақатгина вақтнинг чексиз кичик оралиқ давомида доимий деб ҳисоблашга қодирмиз. Агарда йўниб текислаш ҳамма вақт V нинг бир лохзали қийматига тенг бўлган V  доимий кесиш тезлигида бўлганда эди, у ҳолда U ейилиш тезлиги ҳам доимий бўлган бўлар эди ва U  нинг бир лохзали V  кесиш тезлигида фараз қилинувчи ёки сохта турғунлик даври TT= Cz Vτ эга бўлар эди. U= d(wτ) d(τ)= wn TT = wnVτz Cz (131) бу ердан

d(wc)= wn CzVτzd(τ)(132) ёки ўсувчи кесиш тезлиги билан йўниб текислаш холати учун: d(wc)= wn Cz(Vич+jτ)zd(τ) (133) Агар кескич х ўтишларда ўтмасланса, у ҳолда кескични ишлаш шароити барча ўтишларда бир хил бўлади, бир ўтишдаги w 1 ўтмасланиш w n  x га тенг бўлади. У ҳолда ∫0 wT1d(wc)=∫V wnwd(wτ)= wn cz ∫0 T1(Vич+jτ)zd(τ) бу ерда T 1 - бир ўтишнинг машина вақти. Интеграллаб қўйидагини топамиз: x= Cz(z+1) (Vич+jT 1)z+1−Vичz+1 Лекин Vич+jT =Vташ ; j=Vташ −Vич T1 Шунинг учун x= Cz⋅(z+1)(Vташ −Vич) T1(Vташz+1−Vичz+1) (134) Чунки xT 1 = T , у ҳолда T= Cz(z+1) Vташz+1−Vичz+1 (135) Бу турғунлик даври формуласини, агар камайувчи кесиш тезлиги билан йўниб текислашни ( d таш ташқи диаметрдан d ич ички диаметргача) кўриб чиқишда олиш мумкин. Шунинг учун (21) формула торецли йўниб текислашда ва конуссимон юзаларни йўнишда T - V боғлиқликни аниқлаш учун умумий формула ҳисобланади. Оптимал турғунлик даврини аниқлаш. Кесувчи асбобнинг турғунлик даврини тўғри танлаш катта аҳамиятга эга чунки бунга иш

унумдорлиги, кесувчи асбобнинг ҳаражати ва махсулот таннархи боғлиқ бўлади. Фойдаланилган адабиётлар: 1. Авагимов В.Д. Машинасозлик материалларини кесиб ишлаш. «Уқитувчи» нашриёти, Тошкент, 1971. 2. Аваков А.А. Физические основ теории стойкости режуих инструментов. М. «Машгиз», 1960. 3.Бобров В.Ф.и др. Развитие науки о резании металлов. Под редакцией. Зорева Н.Н. М. «Машиностроение», 1967. 4. Вулгф А.М. Резание металлов. М. «Машгиз», 1963. 5. Грановский Г.И., Грановский В.Г.Резание металлов. М. «Вусшая школа», 1985. 6. Геллер Ю.А. Инструменталгнке стали. М. «Металлургия», 1968.

Похожие

Европада ўрта асрлар санъати готика, роман ва романдан олдинги варварлар санъати

Кадимги Рим санъати

Портрет - тасвирий санъатнинг алоҳида жанри

Шарқ миниатюра мактаблари ва уларнинг қисқача тарихи ва иш методикаси

Маҳсулот ишлаб чиқариш технологияси