Тўртинчи синфда мусиқа ўқитишнинг мазмуни ва методикаси - Искусство - Рефераты

Тўртинчи синфда мусиқа ўқитишнинг мазмуни ва методикаси

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

44.5 KB

Тўртинчи синфда мусиқа ўқитишнинг мазмуни ва методикаси Режа: 1. Тўртинчи синф ўқувчиларининг психологик ва физиологик хусусиятлари. 2. Тўртинчи синфда мусиқа дарсларининг мақсади ва мазмуни. 3. Тўртинчи синфда мусиқа дарс мавзуларини ўқувчилар ёшига ва қизиқишига мослиги.

Тўртинчи синф ўқувчилари ўзларининг психологик-физиологик характерига кўра ҳаётий тажрибага бой, фанларга қизиқувчан бўладилар. Диққат эътибори турғунлашган бўлади. Жиддий бўлган масалалар устида фикрлаш, ҳажм жиҳатдан каттароқ бўлган мусиқа асарларини эшитишга қодир бўладилар, изланиш, мушоҳада қилиш қобилиятига эга бўладилар. Бу хусусиятларни барчасини ўқитувчи ниҳоятда ўйлаб оқилона иш тутиши лозим. Ҳар бир дарсдан унумли фойдаланиши лозим. Бундан мақсад болаларни тезроқ дастурдаги мусиқа асарларига, дарс услубига, мусиқа санъатига қизиқишидан иборатдир. 4-синф ўқувчиларининг вокал-хор малакалари бир хилда ривожланган бўлмайди. Чунки, баъзи бошланғич синфларда мусиқа фанидан мутахассислар дарс беришмайди. Мутахассис иш олиб борган жойда эса ўқувчилар соф унисонда куйлаш, ансамбль ва қўшиқларни меъёрига етказиб, икки овозда куйлаш даражасига эга бўладилар. 4-синф ўқувчиларининг овоз диапазони (до 1 – ми 2 ). 4-синфда ҳам ўқитувчиларни дифференциал гуруҳларга бўлиб ўтказиш лозим бўлади. Чунки, уларнинг бу даврда овозлари жарангдор, ёқимтой, кульминацион ривожланган даври ҳисобланади. Шунинг учун, дарсда кўпроқ куйлатиш мақсадга мувофиқдир. Бунга мисол қилиб, композитор Н.Норхўжаев ва шоир П.Мўминни «Яхши бола», «Оқ пахта тердик», композитор Ш.Ёрматов ва шоир С.Барноевни «Соғлом авлод қўшиғи», композитор М.Насимов ва шоир Я.Қурбоновни «Биздан сизга ким керак?» қўшиғини келтиришимз мумкин. Календарь-мавзули режа тузганда юқорида айтилган хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда чорак, йил мавзулари ҳисобга олиниб, режа тузилади. Ўқитиш давомида қуйидаги босқичларга эътибор бериш керак. Биринчидан: фанлараро алоқа методи. Бошқа фанлардан олинган билим ва малакалардан фойдаланиш. Масалан: она тили ва адабиёт, тасвирий санъат, Ўзбекистон тарихи, табиатшунос, математика ва бошқалар.

Иккинчидан: ўқувчиларни мусиқий қобилиятини ўстириш; соф унисонга эришиш, жумла бошида нафас олиб, жумла охиригача режалаб етказиш, лад ҳақида маълумот, ўлчовларни билиш, ноталарга қараб куйлай олиш. Учинчидан: мусиқа саводига қизиқтира олиш; мусиқа саводининг энг муҳим аҳамияти - қўшиқларни ноталар номлари билан куйлатиш, тинглаш учун берилган асарларни таҳлил қила олишдир. Қўшиқ ўргатишда дирижёрлик услубида фортепиано чолғу асбобидан унумли фойдаланиш лозим. Овозларни маромига тушириб куйлаш учун қўшиқ парчаларидан машқлар танлаб куйлаш лозим. Машқларни маълум тизимга солиб куйлаш керак. 4-синфда мусиқа тинглашни аҳамияти катта, чунки бунда ўқувчилар халқ мусиқа ижоди ўзбек халқ мусиқасининг оммавий жанрлари, бастакорлик услуби, композиторлик услуби намуналари билан танишадилар. Мусиқа тинглаш учун 4-синфда ўзбек халқининг оммавий қўшиқларидан бошлаш мақсадга мувофиқдир. Масалан: «Алла», «Омонёр», «Бойчечак», «Дилхирож», «Тановор», «Лолача», «Ковушим», «Чоргоҳ» ва бошқалар. Ўқувчиларда шунингдек, халқ мусиқа ижодининг оммавий жанрлари, касбий мусиқа, композитор ва бастокарларнинг мусиқалари ҳақида маълумот бериш лозим. Халқ мусиқасининг оммавий жанрлари халқимиз орасида кенг тарқалган бўлиб, оғиздан-оғизга, авлоддан-авлодга ўтиб келмоқда, бу асарлар мазмунида оромбахш, ёқимли, майин аллар, панду-насиҳат, аҳлоқ-одоб ҳақида қўшиқлар, ялла, лапар киради. Буларга мисол қилиб «Олмача анор», «Ойижон», «Қизгина», «Хей, лола», «Ишга чиқинг келинойи» каби асарларни тинглаш мумкин. 4-синф ўқувчиларини айниқса, композиторлик ва бастакорлик ижоди билан таништириш лозим. Композиторлар – бу мусиқа яратувчи ижодкор, одатда консерваторияда махсус таълим олган инсон бўлади. Композиторларнинг асарлари симфония, опера, балет, соната, қўшиқлар, ўз замонасига мос нота ёзувларида ўз аксини топади.

Бастакорлар – эса оғзаки анъана услубидаги профессионал мусиқа ижодкорлари. Бастакорлар халқ куйларига таянган ҳолда янги асарлар яратадилар. Муҳим томони шундаки, бастакорлар ўз асарларини одатда дастлаб, ўз ижодкорлик санъатлари орқали намоён этадилар, сўнг нота ёзувларида акс эттирадилар. Шу боис бастакорлар бир вақтни ўзида яратувчи ижодкор ҳам ижрочи санъаткордирлар. Халқимиз орасида энг севимли бастакорларга М.Мирзаев, Ғ.Тошматов, Т.Жалилов, Уста Олим Комилов, Ю.Ражабийларни айтиш мумкин. Таниқли композиторлардан М.Ашрафий, М.Бурхонов, Ф.Назаров, К.Кенжаев, Ш. Ёрматов, Н.Норхўжаев А.Мансуровларни айтиш мумкин. Мусиқа тинглашда вокал ва чолғу мусиқаси халқ оммавий мусиқасини ва касбий мусиқа тинглаб идрок эта олиш назарда тутилади.

Адабиётлар: 1. И.А.Каримов. «Баркамол авлод орзуси». Т. Ўзбекистон 1998 йил 2. М.О. Иномова. «Педагогика маърузалар матни» Т. 2000 3. Д.Ф.Омонуллаев ва бошқалар «Бошланғич таълим» Давлат Таълими Стандартлари дастури. Т. 1992 4. О. Шайхова. Инсон ва унинг маънавий дунёси Т. 1993 5. Д.Ф. Омонуллаев «Мактабда мусиқа тарбияси методикаси» лекциялари курс . Т.1990 йил. 6. М.О. Иномова. «Педагогика» маърузалар матни Т. 2000 йил О.Апраксина. «Методика музўкального воспитания в школе» Т.1992.

Похожие

Биринчи синфда мусиқа ўқитишнинг мазмуни ва методикаси

Бешинчи синфда мусиқа ўқитишнинг мазмуни ва методикаси

Учинчи синфда мусиқа ўқитишнинг мазмуни ва методикаси

Икккинчи синфда мусиқа ўқитишнинг мазмуни ва методикаси

Педагогик коллежларда мусиқа фанини ўқитишнинг мазмуни ва методикаси