Chizmalar, chizmalarni o'tkazish yo'llari

Chizmalar, chizmalarni o'tkazish yo'llari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

92.5 KB

Chizmalar , chizmalarni o'tkazish yo'llari. Har bir san'at asarining asosida albatta chiziqli tasvir yotadi. Bu chizgilar kartinaning asosiy strukturasini belgilaydi. Shu sababli rassomlarning dastlabki fikrlari chiziqlar bilan beriladi. Rassom mavzu ustida ishlarkan uning tasavvurida paydo bo'lgan asar mazmunini chiziqlarni boyitish uchun mukamallashtiriladi. Oxir oqibat o'zi hohlagan g'oyadagi kartinaning chiziqli yechimini topadi. Dastlabki asarlarida chiziqli tasvirni yuzalarga o'tkazish uchli ignalar bilan olib borilgan, bu ignalar daraxtidan yasalgan. Gohida yuzalar qurimasdan turib olib borilgan. Bu usulni shimoliy Norvegiyada ishlangan 1275 yilda «Cho'qintirish» kartinasini rentgenogramma qilinishi aniqlangan. Bu usul Shimoliy Yevropa va Italiyada ham qo'llanilgan. Yillar o'tishi bilan rassomlar tomonidan yuzaga suyuq bo'yoqlar bilan ham chizgilar berilgan. Chiziqli tasvir sirkul va chizgilar bilan ham bajarilgan. Masalan, Bottichelli, Girlandayo, P'yero dela Franchesko kabi rassomlar bunga yaqqol misol bo'la oladi. Tekis yuzalarga ko'mir bilan ham ishlangan gruntning materialidan ishlangan va buning natijasida bo'r gips, sanginalar tayyorlangan. Ayniqsa tayyorlangan kuydirilgan ko'mirni Ch.Chennini «olamdagi eng a'lo ko'mir» deb ta'riflagan. Dastlabki grafik qalamlar Yevropa ustalari tomonidan XVI asrda yaratilgani ma'lum bo'ldi. U o'zining qattiqligi bilan keng tarqalgan. 1970 yilda fransuz ximigi Konteto tomonidan grafit moddasi loy, ko'mir va qo'shiluvchi modda yelimi qo'shib qizitish yordamida yaratilgan. Grafik qalamni yaratilishi bilan chiziqli tasvirda chizish usullari ham o'zgarib ketdi. Avval qog'ozga, so'ng uni, ikki xil yo'l bilan mato yuzasiga ko'chiriladi. Birinchi usul qalam bilan chizilgan yuzani matoga qo'yib orqasidan yurgizish ( kapirovka) yo'li bilan, yaxshi qurimagan yuzaga o'tkaziladi. Ikkinchi usulda ko'mir kukunini teshik qog'oz orqali o'tkazish (axta ) usuli. Ayrim rassomlar

karton tayyorlashdan erinib matoga birdaniga ham ishlaganlar mavjud, bu usul ko'proq oq bo'r bilan va qora qum ko'mirda (yoki uchli asbob bilan) chizilgan. XV- XVI asrlarda shimol rangtasvirchilari asarlarining laboratoriyadagi tadqiqoti shuni ko'rsatadiki, masalan, Vanyek asarlari qismlari tekshirib ko'rilganda yuzada qora dog'chalar yoki qora yengil aralashmalarning kuydirilgan suyak, moy bo'yoqli temperatura bilan qoplanganligini ko'ramiz. Bryussel myanuskriptida (Pyer Leberent Parij 1635) chiziqli tasvir haqida aytdiki: ko'mir bilan chizmoq kerak, konturni belgilash birinchi kompozisiyani qoralash va figurani umumiy joylarini chizib olish, birinchi chiziqlarni qalam bilan chizib olish, bo'r, ko'mir, rux belilasi yoki kinovlar bilan figurani qog'ozda siyoh bilan chizib olinadi. Birinchi fikrni xolstda belgilash, so'ng shoshilmasdan uning har qismlarini alohida chizib chiqiladi: noto'g'ri joylari o'chiriladi yoki artib

tashlanadi, asosiy belgilari doimo boshlangan ishga yo'l boshlovchi sifatida olib qolinadi. XVIII asrda Rossiyaga moy bo'yoqli rangtasvirning kirib kelishi rangtasvirchilik jarayoni ildizlarini ham butunlay o'zgarishiga, materiallarning ham o'zgarishiga olib keldi. XVIII asr oxiridagi qo'l yozmalarda aytilishicha moy bo'yoq bilan gruntlangan polotnoga bo'r bilan belgilab olib, bo'yoqlar bilan ishlangan. Badiiy Akademiyaning XVIII asr o'rtalaridagi xisoblaridan ko'rinadiki bu paytlarda rassomlar qora va rangli ko'mir qizil va oq qalam va shuningdek, Rimdan olib kelingan oq va qora bo'rdan foydalanganlar.

A d a b i yo t l a r. 1. I.A.Karimov. O'zbekiston buyuk kelajak sari. T. 1998 yil 2. I.A.Karimov. Barkamol avlod orzusi. T. 1999 yil. 3..Azimova. B. Natyurmort tuzish metodikasi.T. 1984 yil. 4. Apuxtin O. Tasviriy san'at asoslari. T. 1978 yil.

Похожие

Mutanosiblik

Zamonaviy o‘zbеkiston miniatyurasi

Rangtasvir - rang san'ati

Kitob bеzak san'ati

Mа’nаviy hаyotning ijtimоiy-estеtik аsоslаri