Qishloq xo‘jaligi hayvonlari uchun ozuqa tayyorlash biotexnologiyasi - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Qishloq xo‘jaligi hayvonlari uchun ozuqa tayyorlash biotexnologiyasi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

45 KB

Qishloq xo‘jaligi hayvonlari uchun ozuqa tayyorlash biotexnologiyasi REJA 1.Oqsil moddalar ishlab chiqarish 2. Almashilmaydigan aminokislotalar 3. Vitamin preparatlari ,

1. Oqsil moddalar ishlab chiqarish. Oqsillar har qanday tirik organizm xujayrasining majburiy kompanenti hisoblanib, qo‘yidagi juda muhim hayotiy funksiyani , ya'ni katalitik regulyartorlik tarnsport bioenergetik infeksiya va tashqi stres faktorladan saqlash kabilarni bajaradi. O‘simliklar vegetativ massasida quruq modda xisobida 5-15 %, donida 8-18 %, moyli o‘simliklar 16- 28%, donli dukkaklarda 25-40% oqsil mvjud. Inson va hayvonlarning har xil to‘qimalarida odatda oqsil tarkibi quruq modda sifatida 20-80% gacha bo‘ladi. Organizmlarinng to‘qima va hujayralarining doimiy bo‘lib turishi uchun va ularning hayotiy funksiyasi amalga oshib turishi uchun struktura oqsillari hamda boshqa formadagi oqsillar doimiy sentiz bo‘lib turishi lozim. Oziqlanish normasiga asosan inson har kuni ovqatlanish orqali 60dan 120 g gacha to‘la qonli oqsil qabul qilishi kerak. Qishloq xo‘jaligi hayvonlarining to‘g‘ri ovqatlanishi uchun esa ularning har bir ozuqa birligi ratsionida xar kuni 110 g kam bo‘lmagan yaxshi hazm bo‘luvchi oqsil bo‘lishi zarur. Mikroorganizlar ozuqa manbai sifatida o‘simlik va hayvon organizmlariga nisbatan bir qancha ustunliklarga ega. Ular yuqori (60% quruq massagacha) va turg‘un tarkibli oqsil bo‘lshi bilan ajralib turadi. O‘simliklarda esa o‘stirish sharoitlariga qarab,iqlim, ob-xavo, tuproq tiplari , agrotexnikag qarab oqsil moddalari konsentratsiyasi sezilarli darajada o‘zgarib turadi. Mikrob hujayralarda oqsil bilan bir qatorda tezlashuvchi uglevodlar yuqori tarkibdagi yog‘ kislotali lepidlar, vitaminlar mokro va miro elementlar kabi qimmatli to‘yimli moddalar to‘planadi. Mikroorganizmlar yana bir ustunlik xususiyati bilan xarkterlanadiki, u ham bo‘lsa, oqsil moddasini juda tez to‘play olishdir. Masalan, 500 kg soya o‘simligi doning pishish fazasida 1 sutkada 40kg , shu og‘irlikdagi bo‘qa 0,5-1,5 kg oqsil sintez qiladi. Ozuqa oqsillari manbai sifatida ko‘pincha turli xildagi achitqilar, va bakteriyalar, mikroskopik zamburug‘lar va bir hujayrali suv o‘tlaridan foydalaniladi. 2. Almashilmaydigan ampiokislotalar. Oqsillar tarkibi 20 amniokislota va 2 at amid (asparigin va gulutamin ) dan iborat. O‘simliklar va ko‘pchilik

mikrorganizmlar, sodda moddalar, uglikislotalar, suv, mineral tuzlardan oqsil tarkibiga kiruvchi hamma ampiokislotalarni sintez qilish qobilyatiga ega. Lekin inson va hayvon organizmida hamma aminokislotalar ham sintez qilavermaydi. Ular faqat tayyor holda oziq moddalardan qabul qilinadi. Bunday aminokislotalar almashmaydigan aminokislotalar deyiladi va bularga volen. leytsin, izolsin, lizin, mitoinin, trionin, triptofon, fenilanin, kiradi. Ozuqa ratsionidagi aminakislotalar konsentratsiyasini optimaldarajaga у etkazish uchun unga sanoat yo‘li bilan olingan toza holda aminakislotalar preparatini qo‘shish zarur. Dunyo bo‘yicha hozir 300000 t. Dan kam bo‘lmagan almashilmaydigan aminakislotalar ozuqa preparati ishlab chiqarilmoqda va bu ko‘rsatkich yana ham oshib bormoqda. Almashilmaydigan aminokislotalarni sanoat miqyosida ishlab chiqarishning 3 ta yo‘li bor 1) o‘simlik va oqsil mikroblarini gidrolizlash,2) mikrobiologik va 3) ximiyaviy sintez. Sanoatda ishlab chiqariladigan aminokislotalar preparatning 60% dan ortiqrog‘i mikrobiologik sintez yo‘li bialn olinadi. Ikkinchi o‘rinda esa kimyoviy sintez yo‘li bilan olish turadi. Kimyoviy sintezning asosiy kamchiligi shundaki, D va L- qatorlariga ta'lluqli izomerlardan iborat aminakislotalardan aralashmasini olishdangina iborat, binobirin odam va hayvon organizmida faqatgina L- izomerlargina biologik aktivlikka ega xolos. D – izomeri aminakislotalar ularning fermentlar sistemasida qayta ishlanmaydi va ularning ba'zi birlari esa odam va hayvon organizmlari uchun toksinli xususiyatga ega. Mikroorganizmlarni o‘stirish asosida toza holdagi aminokislotalar preparatini olish uchun bir va ikki bosqichli sanoat texnologiyasi qo‘llaniladi. Bir bosqichli sintez qilish texnologiyasida u yoki bu aminokislotalarning yuqori produtsentli auksotrof mutantlari sanoat qurilmalarida o‘stiriladi. Ularni o‘stirish protsessi tugashi bilan kultura suyuqligi mikroorgizmlar xujayrasi ajratib olinadi, cho‘ktiriladi va undan mikroblar sintez qilingan yuqori konsentratsiya aminokisllotalar olinadi. Ikkibosqichli aminakislotalar sintezida esa avvalom boruning boshlang‘ich mahsuli olindi (ko‘pincha arzonroq kimyoviy sitez yo‘li bilan), undan kein

mikroorganizmlar ishlab chiqaruvchi fermentlar yordamida boshlang‘ich maxsul aminakislotalarga aylantiriladi, bu holda faqatgina L- izomerlar hosil bo‘ladi.Fermentlar mabai sifatida yoki mikroorganizm hujayralari suspenziyasi yoki bu hujayralar parchalangandan keyingi fermentli suyuqlik ishlatilishi mumkin. 1. Vitamin preparatlari. Qishloq xo‘jaligi o‘ayvonlari ozuqasining to‘yimlilik birligini belgilovchi muhim faktorlardan biri ularning tarkibidagi vitaminlar miqdoridir.Vitaminlar har xil kimyoviy tuzilishga ega biologik aktiv moddalar bo‘lib, ular tirik organizmning hayot faoliyatini ta'minlashda muhim rol o‘ynaydi. Vitaminlarning biologik aktivligi shu bilan belgilanadiki, ular aktiv gruppalar sifatida fermentlarning katalitik markazi tarkibiga kiradi. Bu moddalar у etishmasligi oqibatida fermentlar aktivligi pasayadi, natijada belgilangan fermentlar ishtirokida kechadigan bioximik protsesslar pasayadi yoki butunlay to‘xtaydi. Bu esa organizmdalarda vitaminlar у etishmasligi oqibatida jiddiy kasalliklar kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. Ma'lumki, inson va hayvon orgnaizmlari vitamin sitez qilish qobilyatiga ega emas, lekin o‘simliklar esa qo‘lay sharoitda o‘zining vitaminga bo‘lgan ehtiyojini to‘liq qoplash xususiyatiga ega (vitamin V12 dan tashqari). Mikroorganizmlar ham o‘zlari uchun zarur bo‘lgan vitaminlarning ko‘pchiligini o‘zlari sintez qilish qoblyatiga egadirlar . SHulardan ko‘rinib turibdiki o‘simlik va mikroorgnaimlarning ishlab chiqargan mahsulotlari inson va hayvonlar uchun vitaminlar manbai hisoblanadi. Mikrobiologiya sanoatida ikki xil ozuqa vitamin preparatlari ishlab chiqariladi. Tarkibida V2 vitamin bo‘lgan ozuqa riboflavini, tarkibida V12 vitamini bo‘lgan KMB-12 preparati. Sanoat miqyosida ozuqa vitamin riboflavin olish uchun Eromothecium ashbyii achitqilarning shtammlaridan foydalaniladi. Riboflavin achitqi hujayralarining vakuolalarida to‘planadi va muhitga sariq rang beradi. Sanoat miqyosida ishlab chiqarilsh uchun aolhida suyuq ozuqa preparati va maxsus ekish apparatida o‘stirilgan achitqilar kulturasini ekish materiali tayyorlanadi.

Oziqa ribofilvini produtsentlarini 72 soat ichida 28-300S temperaturada o‘stiriladi. Tayyor holdaga kultura suyuqligida riboflavin miqdori quriq holda 5% gacha va 1,4mg /ml bo‘lishi kerak. V12 vitamini tarkibida 3 valentli kobalt , amin va sianistlar bo‘lgan boilogik aktiv moddalar gruppasiga kirib, oqsil o‘zlashtirilishini yaxshilaydi. Azotli asoslar va aminokisltalar sentizida qatnashadi. V12 vitamini o‘simlik mahsultlari tarkibida yo‘q va uning qishloq xo‘jalikgi hayvonlari uchun olishning yagona manbai mikroorganizmlar hisoblanadi. Mikrorganizamlardan olinadigan KMB-12 (konsentratlangan mikrobli vitamin) preparati tarkibida 2,5 mg V12 bo‘lib, quriq holdagi preparatning saqlanish muddati bir yil. V12 vitaminidan tashqari preparat V gruppasidagi vitaminlar va almashilmaydigan amnokislotalar bor.

Похожие

Qishloq xo‘jaligi logistikada ombor xo‘jaligi

Qishloq hujaligi uchun zarur bo‘lgan antibiotiklar ishlab chiqarish biotexnologiyasi

Qishloq xo‘jaligi logistikada zaxiralar

Tuproqshunoslik va o‘simlikshunoslik uchun faol bo‘lgan tuganak hosil qiluvchi va ildiz atrofida to‘planuvchi bakteriyalar asosida biopreparatlar ishlab chiqarish biotexnologiyasi

Agrobiznes va uning turlari