Elektroyuritma qishloq xo’jalik ishlab chiqarishida - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Elektroyuritma qishloq xo’jalik ishlab chiqarishida

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

45 KB

Elektroyuritma qishloq xo’jalik ishlab chiqarishida Reja: 1.Elektrik yuritish to'g'risida tushuncha- 2.Elektrik dvigatellarning issiqlik rejimi. 3.Elektrik dvigatellarning ish rejirnlari, 4.Qishlos xo’jalik mashina va mexanizmlariga elektrik dvigatelini tanlash.

1. Elektrodvigatel, uzatish mexanizmi, boshqarish va himoya qilish apparaturasidan tashkii topgan qurilma elektrik yuritma deb ataiadi. Elektrik dvigatel tarmoqdan iste'mol qilinayotgan elektr energiyani mexanikaviy ishga aylantiradi va uzatish mexanizmi orqali uni mashinaning ish organlariga uzatadi. Uzatish mexanizmlari, odatta vallar, tishlash reduktor, mufta, tasmali zanjirlar va shulardan iborat, Qurilmani ulash, uzish va qayta ulash, ish rejimini nazorat qiiish, o’zgartirish uchun, shuningdek, elektrik dvigatelni himoya qilish uchun boshqarish va himoya qilish agsharaturasi: qo’shkich-uzgichlar, paket va avtomat o’chirgichlar, magnitaviy ishga tushirilgichlar, kontaktorlar saqlagichlar, relelar va boshqalar ishlatiladi. Elektrik dvigatellar mexanikaviy dvigatellardan tuzilishi jixatdan oddiy, qulay, chidamli, tejamli va ish vaqtida uncha havfli emas. Ishga tushirish meterologik sharaitlarga bogliq ernas, bu esa qishloq xo’jaligi uchun juda muhim chunki ishlar past haroratlarda bajariladi. Elektrik dvigatel to’g'ridan-to’g'ri elektrik zanjirni tutashtirish yo’li bilan ishga tushiriladi, daqiqada nomikal ayianishlar soniga tez erishadi, zararli gazlar chiqarmasligi xizmat qilayotgan shaxslar uchun yaxshi sanitar-gigienik sharoitlar yaratadi. Hozirgi vaqtda elektrik yuritmalar: guriihli, yakka (individual) va ko’p dvigatelli elektrik yuritmalarga ajratiladi. Guruhli elektrik yuritmalarda bir necha mashina yoki rnexanizmlar transmission uzatmalar tuzilishi orqali bitta elektr dvigateidan harakatlantiriladi. Tasmalar, vallar va turli uzatmalar ko’p bo’lishi alohida mexanizmlarni ishlatish va boshqarishni qiyinlashtiradi. Individual 'elektrik yuritmalarda har bir mashina yoki mexanizm-alohida o’z yuritmasiga ega. Elektrik dvigateini ish mashinasidan alohida yoki bevosita unga o’rnatish mumkin, Ko’p dvigatelli elektrik yuritmalar alohida ish organlarini xususiy dvigatellar bilan harakatga keltira oladigan murakkab qurilmalarda uchraydi, Boshqarish tizimiga qarab elektrik yuritmalar avtomatlashtirilgan va avtomatlashtirilmagan yuritmalarga ajratiiadi. Yuritraalar rostlanadigan va rostlanmaydigan bo’lishi mumkin. Elektrik yuritmaiar ko’chrna yoki stasionar (joyda turar) turlarga bo’linadi. Tezlik soniga qarab bir va ko’p tezlik turlarga

bo’linadi. Elektrik energiyani turiga qarab o’zgarmas tokli, bir yoki uch fazali bo’lishi mumkin. Qishloq xo’jalikda keng tarqalgan elektrik yuritmalar bir yoki uch fazali asinxron qisqa tutashtirilgan yoki faza rotorli elektrik dvigatellari, 2. Dvigatelga yo'1 qo’yilishi mumkin bo’lgan yuklanish unikg qizishi bilan .ailqlanadi. Dvigatelga keltirilgan elektr energiya mexanikaviy ishga aylantirilayotganda energiyaning isrof bo’lishi muqarrar. Tarmoqdan iste'mol qilinayotgan (Rt) quvvat dvigatelda to’liq iste'mol qilinmaydi. Foydali ish bajarishga uning faqat (R2) qismigina ketadi. Quvvatning qolgan qismi (RZ) dvigatelning o’zida isrof bo’ladi, Bu isrof podshipniklarda ishqalanish kuchini va ventilyator qarshiligini engishga sarf bo’ladigan Amex quvvatdan; stator va rotor ARUZ uzagida gisterezis va uyurma toklarga sarf bo’ladigan quvvatdan; stator va rotor ARUZ stator va rotor ARcho-ls. cho'lg'amlarida isrof bo’ladigan quvvatdan iborat. RiqR2-R.3qR2-(ARmexQ AR^ Q AR^h  i) Elektrik dvigatel yo’qotadigan energiyaning hammasi issiqlikka aylanadi, bu uni qizishiga olib keladi. Dvigatelni uzoq vaqt to’xtatib qo’ygandan so’ng uni ishga tushirish paytida uning harorati atrof muhit haroratidan farq qilmaydi, shuning uchun elektrik dvigatel ajratadigan issiqlikning hammasi uning qizishiga ketadi. Keyin harakat ortishi bilan dvigateldan chiqayotgan issiqlik atrof muhitga tarqala boshlaydi, so’ngra shunday moment paydo bo’ladiki, bunda ajralgan hamma issiqlik tarqaladi va elektrik dvigatel bundan keyin qizimaydi, Elektr dvigatelning issiqlik rejimi uning quvvatini aniqlashda asosiy mezon bo’ladi. Shuning uchun ham elektr dvigatelidan foydalanayotganda uni sovutishni unutmaslik lozim, chunki uning qizish cho'lg'amlar izolyasiyasini, podshipniklarning. moylarini yomonlashtiradi va umuman elektr dvigateining ishiash muddatini qisqartiradi. 3. Har qanday ishlab chiqarish mashinasi yoki mexanizmining ish vaqti, ish davri va bekor turish, to’xtash davrlari (pauzalar) dan iborat. Bajariiadigan ishlab chiqarish jarayonining turiga Qarab isE vaqtlari va pauzalarning navbatlanishi hanida davom etishi mumkin. Bir ish davrining va undan keyingi pauzaning davom

etish vaqti siklning davom etish vaqti deb, oddiy qilib sikl deb ataladi. tlsh Qtnqta bu erda tish- ish davrining davom etish vaqti; tn- pauzaning davom etish vaqti. Elektr mashinalarda ish davri vaqtining butun sikl vaqtiga nisbati ishga ulash davomiyligi UD deyiladi va foiz bilan xarakterlanadi: UD% q tish-100/(tIsllQtn)q(tlsh/ts) 100% Sikllarning vaqti, UD va yuklanishining o'zgarish.i xarakteri jihatidan turli ish rejimlarini bir xilga. keltirishi maqsadida standart elektr mashinalar (dvigatellar) ning 4 asosiy ish rejimlarini tazsiya etadi. Dvigatellarning asosiy nominal ish rejimlari: Davomli yoki uzoq muddatli rejim; qisqa vaqtli; Takror qisqa vaqtli; Almashinib turadigao. Dvigatelning davomli nominal ish rejimi deb, o’zgarmas nominal yuklanishida etarli darajada uzoq vaqt ishlashiga aytiladi; bu vaqt ichida sovituvchi muhit o’zgarmas bo’lsa dvigatelning o’ta qizish harorali barqaror qiymatiga erishadi. Dvigatel ayrim qismlarining barqaror harorati deb, qiymati bir soatda, kuni bilan 1°S ga o’zgaradigan haroratga aytiladi. Davomli rejimda dvigatelning ish vaqti 1; >10 min, UD > 60% bo’ladi. Dvigatelning qisqa vaqtli nominal ish rejimi deb, nominal yuklanish ish davrlari pauzalar (uzilish davrlari) bilan navbatSashadigan rejimga aytiladi; bunda ish vaqtida dvigatel qismlarining harorati barqaror qiymatga erishib ulgurmaydi, pauzalar shunchalik uzoq davom etadiki, dvigatelniig barcha qismlari (atrof-muhit harorati o’zgarmas bo’lganda) deyarli sovuq holatga qaytadi. Qisqa vaqtli rejimda dvigatellar standart ish davri davomati - 10, 30, 60 va 90 daqiqaga hisoblanishi mumkin, pauzalar davomati amalda cheksiz katta bo’ladi, binobarin UD q 0. Dvigatelning takror-qisqa vaqtli nominal ish rejimi deb shunday rejimga aytiladiki, bunda nominal yuklanish qisqa vaqtli ish davrlari pauzalar bilan almashinadi. Ish davrlari va pauzalar davomati sovituvchi muhit harorati o’zgarmas bo’lganda dvigatel ayrim qismlarining ortiqcha qizish harorati qaror topgan qiymatlarga erishadigan darajasida katta emas. Bu rejim uchun ish davri 10 daqiqagacha boruvchi standart: qo’shish davomatlari 15, 25, 40 va 60% qilib belgilangan.

Dvigatelning almashinuvchi nominal ish rejimi deb shunday rejimga aytiladiki, bunda nominal yuklanishli qisqa vaqtli ish davrlari salt yurish davrlari (pauzalar) bilan almashiiadi, shuningdek, salt davrlar atrof-rnuhit harorati o’zgarmas bo’lganda dvigatei qisralarining ortiqcha qizish harorati barqaror qiymatlarga erisha oladigan darajada uzoq emas. Bu rejim yukining davom etish vaqti UD bilan ifodalanadi: UDyoqtMilOO/ftishQtxJqtshi 100/ts-, bu erda txxO'pauza (salt yurish vaqti). Standartga ko’ra UD ning qiymatlari: 15, 20, 40 va 60%. 4, Mashina va mexanizmlar uchun elektr dvigatellari tashqi muhitga, aylanishlar chastotasiga, tokning turiga, kuchianishi kattaligiga, quvvat hamda yuklanish xarakteriga ko’ra tanianadi. Quruq binolar uchun himoyalangan A, A2, 4A dvigateliari, zax, namli, changli, yong'in jihatidan xafli binolar uchun yopiq, shamoilatiladigan AO, AO2, V, 4AR...SX, AO...VMS; kimyoviy aktiv muhitli juda zax binolar uchun AO2...X, portlash xafli bor binolarda -KOM, VZG tipdagi dvigatellar tanlanadi. Rotorning aylanishi chastotasiga ko’ra, dvigatellar berilgan mashina va mexanizmlar harakatlantiruvchi vaiining ayianish chastotasiga qarab tanlanadi. Takrorlanuvchi o’zgarmas va o’zgaruvchan yuklanishli mashina hamda mexanizmlar uchun A2, AO2, 4A seriyadagi elektr dvigatellari tanlanadi. Yuklanish o’zgarmas bo’lganda elektr. dvigatelning hisobiy Quvvati Rn (kVt) quyidagicha aniqlanadi: R&RJr]uz, bu erda Rm — mashinaning validagi quvvat, kVt; Tlu-uzatmaning F, I. K. i hisoblab chiqarilgan quvvatga qarab kataloglardan quyidagi shartga asosan dvigatel tanlanadi: Rndv^Rn, Agar yuklanishi o’zgaruvchan bo’lsa, u holda elektr dvigatelning Qiivvati, yuklanishi diagrammasiga asoslanish tanlanadi. Yuklanish diagrammasiga asosan ekvivalent tok, moment va quvvatlar aniqlanadi. Bundan so’ng quyidagi shartga asosan kataloglardan elektr dvigatel taalanadi: R^-^Rg^

Ventilyatorlar, nasoslar, tokarlik stanoklari, tekis kjlanadigan lentali transportyorlar, don tozalash mashinalari, vakuum- nasoslar, sut sogish agregatlar, silos-poxol qirqichlar, bolkali maydalagichlar, va boshqa bir qancha mashinalarning elektrik yuritmalari o’zgarmas vuklanish bilan ishlaydi.

Adabiyotlar: 1.Shoumarova M., Abdillayev T. Qishloq xo’jaligi mash i nalari. Toshkent, O’qituvchi 2002Y. 2.A.I. Komilov, Q.A. Sharipov, N.T. Umirov, I.M.Marupov, R.T. Rustamov Traktor va avtomobillar. Toshkent «Talkin» -2003.(lotin alifbosida) 3.F.B.Yevdokimov Umumiy elektrotexnika T.O’qituvchi.1995. 4.N.I.Vershagin i dr. Organizasiya i texnologaya mexanizirovannыx rabot v rastenivodstve, Ucheb, posb № IRPO; Izd.sentr «Akademiya», 2000 5.E.Oyxo’jayev, X.Qo’shnazarov «Qishloq xo’jalik ishlab chiqarishini mexanizasiyalash» Toshkent «Mehnat», 1988.

Похожие

Qishloq xo’jalik ishlab chiqarish texnologik jarayonlarini avtomatlashtirish

Elektrotexnika haqida ma'lumotlar. Qishloq xo’jalik ishlab chiqarishning energetikasi

Qishloq xo’jalik hayvonlarini tamg’alash

Qishloq xo’jalik hayvonlarini o’sishini o’rganish

Qishloq xo’jalik hayvonlarini ekstererini o’rganish