Kichik maktab yoshi psixologiyasi - Психология - Рефераты

Kichik maktab yoshi psixologiyasi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

66.5 KB

www.arxiv.uz Reja: 1. Kichik maktab yoshida anatomo - fiziologik rivojlanish. 2. Kichik maktab o`quvchilarida bilish jarayonlarining o`sishi. 3. Kichik maktab yoshi davrida asosiy psixologik o`zgarishlar. 4. O`quv faoliyatining strukturasi. 5. Kichik maktab yoshida shaxs rivojlanishi va o`zaro munosabatlarning xususiyatlari.

www.arxiv.uz Refleksiya – bola o`z xatti-harakatlari, xulq-atvorini boshqalar bilan taqqoslash va o`zini xolis baholay olish xususiyatlari. Ko`rgazmali – obrazli tafakkur - narsa va predmetlarning bevosita idrok etiladigan obrazlariga asoslangan tafakkur turi. O`quv situaciyasi – konspekt amaliy masalalarni echish yoki tushunchalarni o`zlashtirishning umumiy usullarini o`zlashtirish. Anatomo – fiziologik xususiyatlari. Umurtqa pog`onasining barcha bo`g`inlari shakllanadi, miyaning og`irligi 1400 gr-gacha etadi, uning analitik- sintetik faoliyati takomillashadi. Bolaning bo`yi va og`irligi, o`pkasi mutanosib o`sadi. Katta muskullar kichik muskullar sistemasidan avvalroq rivojlanadi. Shuning uchun serharakat, yugurib charchamaydigan, lekin yozuv mashqlaridan tez toliquvchan bo`ladilar. Shu sababli 1-2 sinflarda yozuv topshiriqlari juda ko`p bo`lmasligi kerak. Birinchi sinfda bolalarda uchraydigan asosiy qiyinchiliklar quyidagilar: 1. Kun tartibi bilan bog`liq qiyinchiliklar. O`quvchi dars va uy vazifalarini bajarishi bilan bog`liq yangi kun tartibiga o`rganishi lozim. Buning uchun kattalar bolaga qo`yiladigan yangi talablarni tushuntirishlari va ularning bajarilishini nazorat qilishlari lozim. 2. Muloqot bilan bog`liq qiyinchiliklar bo`lib, ular o`qituvchi bilan, sinfdoshlari bilan yangicha munosabatlar o`rnatilishi zaruriyati bilan bog`liqdir. 3. Bu qiyinchiliklarni o`quvchilar o`quv yilining o`rtalarida his qila boshlaydilar. Birinchi sinf o`quvchilarida odatda maktabning tashqi atributlariga qiziqish mavjud bo`lib, o`quv materialining mazmuniga qiziqish esa zaif shakllangan. Shu sababli o`quvchida o`qishga qiziqish yo`qolishi, maktabga borishdan bosh tortishi mumkin. O`qituvchi o`quvchilarga aktiv intellektual harakatlarni talab qiladigan masalalar berish , oddiy yodlashni talab qiladigan masalalarni iloji boricha kamaytirish kerak. O`quv faoliyati. U quyidagi struktura tuzilishiga ega: 1) O`quv situaciyalari. Unda o`quvchilar konkret amaliy masalalari echish yoki tushunchalarni o`zlashtirishning umumiy usullarini o`zlashtirishlari kerak.

www.arxiv.uz O`quvchi ularni shunday muammoli vaziyat sharoitga qo`yish kerakki, unda o`quvchilar bu usullarni topa olishlari zarur. 2) O`quv harakatlari. Har bir o`quv predmetida o`quv masalalarini echish uchun bir nechta o`quv amallari va ularning ketma-ketligini bajarishni o`zlashtirish muhimdir. Buning uchun o`qituvchi dars davomida o`quv harakatlarining mashqlar yordamida mustahkamlanishini ta`minlashi lozim. 3) O`quv faoliyati to`liq shakllanishi uchun yana bir komponent – nazoratning shakllanishi zarurdir. O`quvchi o`z harakatlarini va ularning natijalarini berilgan namunalar bilan taqqoslashi va baholay olishi kerak. Avval bu vazifani o`qituvchi bajaradi. 4) Baho – o`quv situaciyasining talablariga erishilgan natijaning mos kelish- kelmasligi darajasini aniqlashdir. O`quvchining faoliyatiga qo`yiladigan baho sinf jurnaliga qo`yiladigan baho bilan cheklanmasligi kerak. Buning uchun o`qituvchi o`quvchi bilimini baholashning turli usullarini qo`llashi kerak. Bilish jarayonining o`sishi. Mazkur yoshdagi bolalar o`z idroklarining aniqligi, ravonligi bilan ajralib turadilar. Buni ularda birinchi signal sistemasining ustunligi bilan izohlash mumkin. Ta`lim jarayonida o`quvchilar idroki perqeptiv faoliyat darajasiga ko`tariladi. Birinchi va ikkinchi sinflarda o`quvchilarning diqqati etarli barqaror emas. 3-4-sinf o`quvchilari esa butun dars davomida o`z diqqatlarini saqlab tura oladilar. Lekin ular uchun ham dars davomida qisqa tanaffuslar foydalidir. Bolalarda birinchi signal sistemasi ustun bo`lganligi sababli mantiqiy xotiradan ko`ra ko`rgazmali-harakatli xotira muhimroq rol` o`ynaydi. Ta`lim jarayonida o`quv materiallarining ma`nosini, turli mulohazalarni ilmiy asoslarni eslab qolish va esga tushirish orqali o`quvchilarda mantiqiy xotira takomillashadi. Uning rivojlanishi ko`p jihatdan o`quvchilar aqliy faolligining darajasiga bog`liq. Kichik maktab yoshdagi tafakkurning xususiyatlaridan biri narsalarning ba`zi belgilari doimiyligini payqab olmaslikdir. Bolalar tafakkurining bu xususiyatini shveycariyalik J.Plaje o`rgangan. Narsa va hodisalarning xossalari, qonuniyatlariga ko`ra muhim belgilarga asoslanib umumlashtirish xususiyati esa

www.arxiv.uz keyinroq shakllana boshlaydi. Bolalar ancha vaqtgacha predmetlarning muhim va nomuhim belgilarini ajrata olmay qiynaladilar. Shuning uchun tushunchani to`g`ri umumlashtirish usullarini o`rgatish kerak. Kichik maktab yoshidagi asosiy psixologik o`zgarishlar. Bu yoshda etakchi faoliyat o`quv faoliyati bo`lib, ta`lim jarayoni psixikada yangi xususiyat va sifatlarning paydo bo`lishiga sabab bo`ladi. 1. Xatti-harakatlarning ixtiyoriy xususiyat bo`lib, o`quvchi ishlarini avvaldan rejalashtirish, ongli ravishda faoliyat maqsadlarini tanlashni o`rganadi. 2. O`quvchi biror masalani echish davomida har bir harakatning tartibi, variantlarini qidiradi, masalaning hal qilinishini nazorat qiladi, ya`ni o`quvchi xatti-harakatlarini ichki planda bajarishni o`rganadi. 3. Bola o`z xatti-harakatlarini va xulq-atvorini boshqalar bilan taqqoslaydi, o`zini xolis baholashni o`rganadi, ya`ni refleksiya rivojlanadi. Bolalar shaxsining rivojlanishi . Bu yoshda xulq-atvorning axloqiy normalari intensiv shakllana boshlaydi. Kichik yoshdagi o`quvchilar bu normalarni o`zlashtirish uchun psixologik jihatdan tayyor bo`ladilar. O`qituvchi ulardagi ijobiy axloqiy sifatlarni rahbatlantirishi,, salbiylari shakllanishining oldini olishi zarur. Bu yosh davridagi bolalarning o`zaro munosabatlari asosan tashqi hiyotiy shart-sharoitlar va tasodifiy omillar bilan belgilanadi (bir partada o`tirishi, bir uyda yashashi va h.k.). Lekin o`qituvchi ular uchun eng asosiy referent shaxs sifatida idrok qilinadi.

www.arxiv.uz ADABIYOTLAR: 1. I.A.Karimov. «Barkamol avlod – O`zbekiston taraqqiyotining poydevori». Toshkent. 1997. 2. E.G`oziev. «Psixologiya». Toshkent. «O`qituvchi». 1994. 3. E.G`oziev. «Pedagogik psixologiya asoslari». Toshkent. 1997. 4. E.I.Rogov. “Nastol`naya kniga prakticheskogo psixologa v obrazovaniy”. M: 1996 5. I.V.Dubrovina. “Individual`nqe osobennosti shkol`nikov”. M: 1875 6. www.ziyonet.uz

Похожие

Kichik maktab yoshi davrining psixologik xususiyatlari

Iroda psixologiyasi

Faoliyat psixologiyasi

Muhabbat psixologiyasi

Shaxs psixologiyasi