Ўқув масканларида чақириққача тайёргарлик моддий-техникавий базасининг айрим элементларини тайёрлаш жараёни - Педагогиka - Рефераты

Ўқув масканларида чақириққача тайёргарлик моддий-техникавий базасининг айрим элементларини тайёрлаш жараёни

Загружено в:

23.09.2022

Скачано:

0

Размер:

72 KB

Ўқув масканларида чақириққача тайёргарлик моддий-техникавий базасининг айрим элементларини тайёрлаш жараёни Режа: 1. Ҳарбий хона 2. Қурол сақлаш хонаси 3. Сафдаги тайёргарлик бўйича машғулотлар учун майдонча 4. Ўқ отишни машқ қилиш мосламаси 5. Ўт очиш доираси 6. Ўқ отиш усуллари ва қоидаларини амалий ўрганиш 7. Навбатчи мажбуриятларини амалий ўрганиш учун жой

Моддий таъминот: Ўқув юрти ЎМБси объектлари (ёки макети), ТОО: «Украина» киноқурилмаси 1 дона, ЛЭТИ-60м, диапроектор – 1 дона, магнитафон – 1 дона, телевизор – 1 дона, слайд, кинофильмлар комплекти. Умумий ташкилий-услубий кўрсатмалар Мазкур мавзу бўйича маърузани ЎМБ объекларини макетда кўрсатиш билан ҳикоя қилиш услуби орқали ёки ТТВ ёрдамида тушунтиришлар билан синфда олиб бориш тавсия этилади. Ўқув юрти ЎМБ объектлари номини ёздириш, асбоб-усқуналарга бўлган талабларни мустақил ўрганиш тавсия этилади. Ўқув тарбиявий мақсадлар: Вақти – 2 с. Жойи – синф Услуби – маъруза (ҳикоя, кўрсатиш, тушунтириш). Мактабларни – ҳарбий ўқув қурол, асбоб ва рўйхатдаги мулк билан таъминлаш тартиби. ЎЧТ бўйича ўқув кўргазмали қўлланма ва адабиётлар. Машғулот бориши: 1. Кириш қисми – 5 дақиқа Билдирги қабул қилиш, талабалар сони кўриниши ва машғулотига тайёргарликни текшириш. Ўтилган мавзу бўйича назорат савол-жавобини ўтказиш: 1. ЎЧТни ривожлантириш мақсад ва вазифалари қандай? 2. Ҳарбиё раҳбар қандай режалар ўтказиши санаб беринг? 3. Ҳарбий раҳбар мактаб бўйича қайси буйруқлар лойиҳасини тузишни санаб беринг. 4. ЎЧТ бўйича ўқув жараёни унумдорлигини оширишнинг қандай йўналишларини биласиз?

Машғулот мавзу ва мақсадини, уларни ўрганиш тартибини тушунтириб бериш. «Умумий ҳарбий мажбурият ҳақида»ги қонун билан киритилган ўсмирлар чақириққача тайёргарлиги ҳарбий таълим мажбурий давлат шакли ҳисобланади ва ЎзР ҚК хизматига ёшларни тайёрлаш бутун тизимининг муҳим қисмини ташкил этади. Чақириққача тайёргарлик самарадорлиги кўп ҳолда ўқув тарбиявий жараён қандай ташкил қилинганлиги ва амалга оширилганлигига боғлиқ. Унинг асосий таркибий қисмлари: илмий асосланган ўқув дастурлар, машғулотларнинг оптимал услубияти, керакли моддий база. Биринчи икки таркибий қисмлар аҳамиятини инкор этмаган ҳолда муболағасиз айтиш мумкин. Ҳарбий таълимда ҳал қилувчи ўринни ЎМБ эгаллайди. Бу биринчи навбатда чақириққача тайёргарлик курси хусусиятлари, унинг қўп соҳалилиги ва амалий йўналганлиги билан тушунтирилади. Масалан, ўқув намунага эга бўлмасдан қуролни ўрганиш мумкин эмас. ЎЧТ дастурига кўра ҳар бир ўқув юртида қуйидаги ЎМБ умумий комплекси белгиларга эга бўлиши тавсия этилади: 1. Ҳарбий хона. 2. Қурол сақлаш хонаси. 3. Отиш, машқ қилиш учун мосланган бино. 4. Қуролни тозалаш ва мойлаш учун жой. 5. Сафдаги тайёргарлик бўйича машғулотлар учун майдонча. 6. Фуқаролик мудофаа синфи (жой мавжуд бўлса). 7. Жанговар ва меҳнат шуҳрати музеи ёки хонаси (бурчаги) 8. Гимнастика шаҳарчаси. 9. Тўсиқлар чизиғи. 10.Ҳарбий-ватанпарварлик тарбия бўйича кўргазмали тарғибот воситалари. 11. Йиғиладиган ва олиб юриладиган асбоб-ускуна.

Ўқув даласи ва майдончаларда, шунингдек ўқув шаҳарчаси ҳудудида ўз навбатида ўқув жойлари яратилади. Ўқ отиш усул ва қоидаларини амалий ўрганиш учун мўлжалланган майдонда ўқувчилар машғулотларда қуйидагиларни ўзлаштириш учун жой жиҳозланади: турли ҳолатлардан ўқ отишга шайланиш, нишонга олиш бир хиллиги, ўқув қўл гранаталарини отиш, автоматни қисмларга ажратиш ва йиғиш, унга магазинларни тайёрлаш. Сафдаги тайёргарлик бўйича майдонда ҳақиқий катталиқда юк автомобил ўграчаси макети қурилади, унинг ёрдамида ўтириш, ўграчада жойлашиш, автомобилдан тушиб қолишга ўргатилади. Бошланғич ҳарбий таълим ЎМБ комплексининг барча белгилари нафақат ўқув жараёнида, балки дарсдан ташқари иш соатларида татбиқ қилинади. Ҳарбий хона Мактаб ҳарбий хонаси қуйидаги мақсадда жиҳозланади: – чақириққача тайёргарлик дастури барча бўлимларни (кўпроқ назарий) ўрганиш учун керакли ЎМБ ни яратиш; – ўқувчиларни чақириққача тайёргарлик, олинган билимларни мустаҳкамлаш ва чуқурлаштириш бўйича ўқув машғулотлари ва синфдан ташқари тадбирларни ўтказиш; – ўқувчиларнинг ҳарбий ватанпарварлик тарбияси ва уларни ҳарбий касбларга йўналтириш мақсадида ҳарбий билимлар ва мудофаа-оммавий тадбирларни ўтказиш тарғиботи. Ҳарбий хона қуйидаги асосий талабларига жавоб бериши керак: – Машғулот учун қулай, санитария-гигиена қоидаларини қониқтирадиган, асбоб, ўқув кўргазмали қўлланма ва ўқув мулкини сақлаш учун мўлжалланган лабораторияли хонага эга; ҳар доим дарсларни ўтиш ва дарсдан ташқари ишни олиб боришга тайёр бўлиш; дарс жараёнида нафақат ўқув, балки тарбиявий масалаларни ечишга ёрдам бериш;

– Таълимда максимал равишда кўргазмали қуроллар билан таъминлаш ва бир вақтда ўқувчилар томонидан мустақил вазифаларни бажарилиши учун шарт-шароитлар яратиш; – Техник таълим воситаларини кенг кўламда татбиқ қилишга имконият яратиш; Чақириққача тайёргарлик бўйича ўқув адабиёти, кўргазмали қуроллар ва мулкни рўйхатга кўра сақлаш; – Четга чақириладиган материаллар кўриниши ва мазмунийлигини бадиий безалган интерьер билан бирга қўшиш. Ҳарбий хона кенг ва ёруғ (54-80м 2 ) бўлиши керак. Ҳарбий хона ўз ичига синф мебели, ўқув-услубий ва лаборатория асбоб-ускуналари (агар жой етарли бўлса), ўқув қўлланмалар ва техник таълим воситаларини олади. Синф мебели қуйидагилардан иборат: горизонтал юзали ўқув столлар ва ўқув ўтиргичлар, ҳарбий раҳбар столи, намойиш столи, киноаппарат ва диапроектлар учун мосламалар, синф ёзув тахтаси, кўрсатгич. Четки столлар қатори девордан 50-60 см масофада бўлиши керак. Ҳарбий хона, ўқув-услубий асбоб-ускуна асоси таълим дастурининг ҳар бир бўлимига тегишли стендлар (турниклар, айланма баробанлар) ҳисобланади. Улар қуйидаги тартибда жойланади: 1. ЎзР Қуролли Кучлари. 2. Тактик тайёргарлик. 3. Ўқ отиш тайёргарлиги. 4. ЎзР низомлари. 5. Сафдаги тайёргарлик. 6. Фуқаролик мудофааси (махсус синф бўлмаса) 7. ПФП «Сафдаги тайёргарлик» стенди машғулотлардан олдин ўқувчиларнинг сафга турадиган жойи, яъни дахлизда жойлаштирилиши мумкин. Ҳамма стендлар умуман мавзу ёки алоҳида ўқув саволлар бўйича ечма планшетлар билан жиҳозланади. Планшентлар дастур мавзуларини ўтишга кўра

қилинади. Хонанинг ташқи томонида Президент портрети ва Ўз Р конститутциясидан олинган маълумотларга эга плакатни ёзма тахта тепасига илиб қўйиш тавсия этилади. Хонада ўқувчилар билан олиб бориладиган тактик машғулот жойи макети ёки ўқув ҳаритасидан олинган жой макетига эга қути ўрнатилади. Бу жой макетида барча белгили взвод таянч пункти ва тактик «Взвод (бўлинма) хужумига» вазияти кўрсатилади. Лабораторияда, лаборатория бўлмаса ҳарбий хонада ўқув асбоблари, симли алоқа воситалари, техник мулк, фуқароллик мудофаа мулки, кўргазмали қуролларни сақлаш учун стеллаж ва витриналар жиҳозланади. Бундай ташқари харбий хона, экран ва ойналарни автоматик ёки ярим автоматик пардаланиш учун мослама билан ҳам жиҳозланади. Ҳарбий хона яқинидаги дахлизда машғулотлардан олдин взводни икки қатор қилиб сафга тортиш учун жой ажратилиши мумкин. Қурол сақлаш хонаси Хона ҳарбий ўқув қуроли, кичик калибрли милтиқлар ва уларнинг ўқ дориларини олиш, сақлаш ва ҳисобини юритишни ташкил қилиш Йўриқномасига кўра жиҳозланади. У мактабга берилагн ҳарбий ўқув қуроли, кичик калибрли милтиқ ва уларнинг ўқ дорилари ҳамда ўқув қурол- аслаҳаларнинг бут сақланиши ва эҳтиёт қилинишини таъминлаш учун мўлжалланган. ЎЧТ учун мўлжалланган индивидуал ҳимоя радиостанция воситалари, радиацион ва кимёвий қидирув асбоблари ва бошқа ўқув мулки лаборант ёки ҳарбий хоналарда (алоҳида) сақланиши керак. Агар қуролни сақлаш хонаси қуролдан ташқари қурол аслаҳалар ва бошқа рўйхатдаги мулкни жойлаштирилса, унда у ички девор (темирли панжара) ҳамда эшик билан ажратилиши керак. Хонанинг яқин қисмида индивидуал ҳимоя, радиостанция воситалари, радиацион ва кимёвий қидирув асбоблари ва бошқа рўйхатдаги мулкни сақлаш мумкин. Ички девор

орқасида (панжара) ҳарбий ўқув қуроли ўқув қурол-аслаҳалар, кичик калибрли милтиқлар ва уларнинг ўқ дорилари, пневматик қурол ва унинг ўқлари сақланади. Хона қуйидаги талабларга жавоб бериш керак: – мустақкам деворлар билан бошқа қўшимча хизмат хоналаридан ажратилган, пишиқ пол, девор, том, шифтга эга бўлиши керак; – мустаҳкам ва ишончли қуроли иккита, яъни икки томонидан 1,4-1,6 мм қалинликдаги руҳланган тахта-тунука билан қопланган 40 мм қалинликда бўлган ташқи тахта ва диаметри 15 мм дан қалин бўлмаган алоҳида чивиқчалардан бўлган панжарали ички эшикларга эга; – 15 мм диаметри чивиқчалардан бўлган ойна ёриқларида темир панжараларга эга бўлиш. Биринчи қаватда жойлашган хоналарда панжаралардан ташқари ёриқларга икки томондан руҳланган тунука-тахта билан қопланган ички темир ёки тахта дераза эшиклари қулфланадиган ва сўрғичли муҳр ёки қўрғошин тамғам билан муҳрланадиган бўлиши керак; – ички ишлар органи марказлаштирилган кузатув пултига чиқадиган қўриқлаш сигнал берилиши ёки яқиндаги қўриқлаш шахобчасига чиқадиган алоҳида сигнал берилиши ва мактаб биносининг ташқи томонида ўрнатилган баланд овозли жом бонги ёки сирена мосламаси билан жиҳозланган бўлиши керак; – ёнғинни ўчириш воситаларига (ёнғин ўчиргич) эга бўлиш. Хонада ўқув отиш қуроли ёки кичик калибрли милтиқлар жавони (пирамида) ёки сейф, кичик калибрли ўқ дориларни сақлаш қутиси, радиостанция учун стеллаж ўрнатилади. Сафдаги тайёргарлик бўйича машғулотлар учун майдонча Сафдаги тайёргарлик бўйича машғулотлар учун майдонча асфалт ёки бетондан қопланган бўлиши мумкин, Майдонча катталиги бир вақтда машғулотни барча ўсмирлар билан ўтказишга имкон бериш керак.

Майдончага яхши кўринадиган белгилар қўйиб чиқилади. Майдонча параметри бўйича асосий сафдаги усуллар тасвирига эга бўлган 0,7x0,5 катталикдаги тўсқичлар ўрнатилиши мумкин (қурол ва қуролсиз сафдаги ҳолатнинг ростланганлиги, жойда ва ҳаракатдаги бурилишлар сафдаги қадам билан ҳаракат, жойда ва ҳаракатда ҳарбийчасига саломлашиш). Майдонча ичида таълим бериш ва таълим олувчиларнинг ташқи кўринишини яхшилашда ўз-ўзини назорат қилишни амалга ошириш учун кўзгу ўрнатиш мумкин. Бундан ташқари, ҳовлида юк автомобилига ўтириш, таълим олувчиларни жойлаштириш ва автомобилдан тушиб қолишни ўрганиш учун юк автомобили ўграчаси макети жиҳозоланиши мумкин. Қурол билан сафдаги усулларни ўрганиш учун бутун бўлинмага етадиган автоматлар макетига эга бўлиш мақсадга мувофиқ бўлади. Ўқ отишни машқ қилиш мосламаси Ўқ отишни машқ қилиш мосламаси деб отиш (жанговар ва спорт) ва пневматик қуролларидан бехатар ўқ отиш учун мўлжалланган мослама ёки ернинг махсус ажратилган қисмига айтилади. Ўқ отишни машқ қилиш мосламасини алоҳида махсус қурилган бино, турли бино ёки қурилма, ернинг махсус жиҳозланган қисмида жойлаштириш мумкин. Бехатарлик даражасига кўра ўқ отиш машқ қилиш мосламалари уч турга бўлинади: ёпиқ, ярим ёпиқ, очиқ. Барча ўқ отишни машқ қилиш мосламалари ўқ отиш павильони катталигига кўра у турли вазифани бажарувчи бино комплекси (кутиш, қурол тозалаш хонаси, ўқ отиш синфи, хожатхона ва ювиниш хонаси) билдириши мумкин. Бу бинолар миқдори ва катталиги ўқ отишни машқ қилиш мосламаси ва унинг катталиги, уни лойиҳалаштириш ва қуриш шарт- шароитларига боғлиқ.

Ўт очиш доираси Ўт очиш чизиғи ва ўқ тушувчилар орасида жойлашган ўқлар билан белгиланган кенгликдир. У юқорида ўқ ва ёнидан ўтказмайдиган мосламалар билан тўлиқ ёки қисман ёпилган бўлиши мумкин. Ўқ отишни машқ қилиш мосламалари 25 м ва м 50 м бўлиши мумкин. Уларда ўқ отиш курсининг қуйидаги эслатмалари илиб қўйилади: – автоматдан бошланғич машқларни бажариш шарт-шароитлари ва хусусиятлари; – ўқ отишда ҳавфсизлик чоралари. Бундан ташқари, ўқ отишни машқ қилиш мосламасида маҳаллий шароитда ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқилган хавфсизлик чоралари ҳақидаги йўриқнома, ўқ отиш раҳбари мажбуриятлари ва кичик калибрли милтиқдан ўқ отиш машқини бажариш шарт-шароитлари кўрсатилган стендлар илиб қўйилади. Ўқ отиш дастлабки вазиятни ва ўқ очиш марраси яхши қўринадиган чизиқ ёки керакли ёзувли тахтачалар билан белгиланади. Тактик тайёргарлик ва фуқаролар мудофаа бўйича машғулотлар учун уқув шаҳарчаси Шаҳарча 10-60 м дан кичик бўлмаган катталикдаги ер қисмида жойлаштириш керак ва у қуйидагилардан иборат бўлиши мумкин: 1. «Миналанган майдон»га ўтишни белгилаш учун жой. 2. Душман танкларини яксон қилиш учун қўл танкка қарши гранаталарни ишлатишни машқ қилиш учун жой. 3. Асбоб-ускуна, окопларни ниқоблаш, хужумга тайёргарлик усулларини ўрганиш учун майдонча. 4. Ҳаво ҳужуми кураши учун ўқ отиш қуролини татбиқ қилиш машқи учун жой.

5. Ядровий портлашда ва индивидуал ҳимоя воситаларини кийишда бажариладиган ҳаракатларни дегазация ва дезинфекциясини ўтказишни машқ қилиш учун майдонча. Тактик тайёргарлик саволларини ишлаб чиқиш учун бошқа жойлар ҳам жиҳозланган бўлиши мумкин. Ўқ отиш усуллари ва қоидаларини амалий ўрганиш учун майдонча Бу майдонча жиҳозланган ўқув жойлари комплексидан иборат: - турли вазиятлардан ўқ отиш; - нишонгача бўлган масофани кузатиш ва аниқлаш; - нишонга олиш бир хиллиги; - ўқув парчали қўл гранаталарини отиш; - автоматни қисмларга ажратиш ва йиғиш, магазинларни ўқлаш; Милтиқдан ўқ отиш дастлабки вазияти, ўқ очиш керакли кўрсатмалар (столба, фонарлар билан) билан белгиланади. Имкониятга кўра майдончани мактаб ҳовлисида жиҳозламайдилар, бунда юқорида санаб ўтилган ўқув жойлари ва сафдаги тайёргарлик бўйича машғулотлар учун майдончани спорт комплекси қисмлари билан қисман бирга қўшиш мумкин (футбол майдончаси, югуриш йўлакчаси ва ҳ). Агар мактабда ўқ отишни машқ қилиш мосламаси бўлса, унда нишонга олиш бир хиллиги, автоматни қисмларга ажратиш ва йиғиш, ўқдонларни ўқлашга ўқитиш машғулотини ўрганиш мақсадга мувофиқ бўлади. Соқчи мажбуриятларини амалий ўрганиш учун жой Жой, постда содир бўлган вазият турли шароитларида соқчининг амалий ҳаракатларини ўрганиб чиқиш учун ўқув юрти, корхона ҳовлисида жиҳозланади. У қуйидаги белгиларни ўз ичига олади (3 та ўқув жойи):

– қўриқланадиган объект ўрнида деворлар, тахта симли деворлар билан ўрама қўшимча бинога киришдан фойдаланиш мумкмн; – автоматдан туриб ўқ отиш окоплари (қуруқлиқдаги қўшинлар жанговар Низоми талабларига кўра жиҳозланади, Ш.М.қ., 1982, 205) окоп деворини мустаҳкамлаш учун ичидан ғиштлар ётқизилади, ёки тахталар қопланади. Бахтсиз ҳодисаларга йўл қўймаслик учун окоплар машғулот пайтида фақат олинадиган қопқоқ билан маҳкам беркитилиши керак. Бу ўқув жойида ҳаво тревогаси, пастга ҳужум қилишдаги ҳаракатлари ўрганиб чиқилади; – қуролни ўқлаш ва ўқдан чиқариш учун (ердан 30 м баландликда бўлган устунларда ўрнатиладиган ўқ тутқич макети жиҳозланади). Пастда турувчи ёки пастдан келувчи соқчилар алмаштириш учун сафлаш жой (майдоча). Бу жойларда соқчилар томонидан қуролни ўқлаш ва ўқдан чиқариш усуллари ўрганиб чиқилади; – ёнғинни ўчириш воситалари: ёнғин ўчиргич, қумли қути, сув тўлдириладиган кўп ҳажмли буюм, челак ва инвентар (белкураклар, болталар, мисранглар, чангаклар) бевосита қўриқланадиган объектлар ёнида бўлиши керак. Қўриқланадиган объект ёнида постда ёнғин юзага келишини ўхшатиш учун жой жиҳозланади. – кесма металл катта ҳажмли буюм ёки металл қути; – пост кийимини сақлаш учун «пост қўзиқорини», пост қўзиқоринида қоровул бошлиғи, унинг ўринбосари ёки соқчиларни белгиловчи ҳарбий хизматчини дарҳол чақириш имконини берувчи қайта алоқа сигнализацияси ўрнатилади; – қўриқланадиган объектни ўраб олиш учун «таъқиқланган зона» чизиғи белгиланади, бунинг учун «таъқиқланган зона чегараси» ёзувли жадвал ўрнатилади. Бу ўқув жойида постга ёки тақиқланган зонага (бузғунчи) бегона шахсни яқинлашиши, 9-постга киришга уриниш (тақиқланган зона чегарасидан ўтиш), қўриқланадиган объект (пост) ҳудудига киришда ва соқчи ёки қўриқланадиган объектга ҳужум қилиш ҳамда соқчининг

ҳаракатлари ишлаб чиқилади. Бу мақсадлар учун нишонлар ўрнатилади: №8 (бутун бўй кўриниш) – таъқиқланган зона чизиғи ортида (таъқиқланган зона чегарасига яқинлашаётган шахс); №6 (кўкрак қисми кўриниши) – таъқиқланган зона худудида (тақиқланган зона чегерасидан ўтган бузғунчи); №8 (бутун бўй билан кўриниш) - қўриқланадиган объект ҳудудида (постга кирган бузғунчилар). Навбатчи мажбуриятларини амалий ўрганиш учун жой Жой ҳарбий хонадан чиқишда ёки бошқа қулай жойда ҳарбий хона яқинида жиҳозланади. Жихозланган жой ўз ичига қуйидагиларни олади: ҳужжатлар тахтаси (ЎзР ҚК ички хизмати Низомига кўра жихозланади); навбатчиликни қабул қилиш ва топшириш, қурол ва қурол-аслаҳаларини бериш, беморларни қайд қилиш, ҳарбий хизматдан жавоб олиб, кетганлар китоблари макетлари жойлашган қутича; ёнғин ўчириш воситалари (ёнғин ўчиргич) навбатчи яқинида жойлашган; рота бўйича навбатчи енг боғичи (30- 40 см узунлиқдаги ва 10 см кенгликдаги қизил матодан тайёрланади, боғич четлари бостирилиб, уларга енгда боғични маҳкамлаш учун тасма тикилади, боғичга оқ бўёқ билан ёки оқ матодан «Рота навбатчиси» деган ёзув босилади ёки тикилади); навбатчи аслаҳа анжомлари (найза, пичоқ ва пичоқчалар макети, автомат найзаси, пичоғи катталигида тахта, пластмассадан тайёрланади). Бу ўқув жойида навбатчининг бевосита бошлиқларининг ротага келишида, тревога ёки ёнғин ҳолларида, телефон бўйича ҳисоб беришда, бошқа рота ҳарбий хизматларининг ротага келишида рота навбатчисига бўш смена навбатчисини чақиришда рота қуроли ва мулкини сақланишини таъминлашдаги амалий мажбуриятлари ишлаб чиқилади (ротадан олиб чиқиш).

Қуролни тозалаш ва мойлашга ўқитиш учун жой Жой ўқ отишни машқ қилиш учун мослама биноси, ўқ отувчиларни тайёрлаш учун хонада жиҳозланади. Ундан 3-мавзу, ўт очиш тайёргарлиги бўйича 1-10 машғулотларни ўрганишдаги ўқув жойларидан бирида фойдаланиш мумкин. Ўқув юртида (ўқув пунктида) ўқ отишни машқ қилиш учун мослама биноси бўлмаганда жой ҳарбий хона лабораторияси ёки қурол сақдаш хонаси яқинида жиҳозланади. Жиҳозланган жой ўз ичига қуйидагиларни олади: қуролни қисмларга ажратиш, тозалаш, мойлаш ва йиғиш ишлари олиб бориладиган махсус стол; қуролни тозалаш ва жойлаш тартиби баён этилган тўсиқ (тўсиқда қуролни тозалаш ва мойлашда ишлатиладиган анжом ва материаллар намуналари, қуролни баъзи бир қисмларини ва механизмларини тозалаш учун тахта ёғочлар тўплами (ўқувчилар билан тайёрланади жойлаштирилади); қуролни сақлаш ва кўриб чиқиш тартиби эслатмасига эга тўсиқ; қурол мойи суюқлигига эга идиш. Қуролни тозалаш ва мойлашга ўқитиш бевосита ҳарбий раҳбар (ўқитувчи, натижалари) бошқаруви остида олиб борилади. Агар кичик калибрли қуролдан ўқ отишни ўтказишда қуролни тозалаш ва мойлашга ўқитиш учун жой ўқув жойларидан бири сифатида ишлатилса, унда қуролни тозалаш ва мойлашга ўқитиш янада тайёрланган бўлим командири бошқарувида ўтказилиши мумкин.

Похожие

Ўзбекистон Республикаси ўқув масканларида ҳарбий ватанпарварлик ишларининг кўрилиши ва услублари

Ҳарбий раҳбарнинг услубий тайёргарлигининг шаклланиши

«Педагогик технологиялар ва педагогик маҳорат» фанининг предмети, мақсад ва вазифалари

Касб ҳунар таълимининг таркиб топиши хақида қисқача маълумот

Жисмоний тайёргарлик