Uchinchi mingyillikning bolasi dasturidagi ilk yoshli va kichik guruh davri tashkili - Педагогиka - Рефераты

Uchinchi mingyillikning bolasi dasturidagi ilk yoshli va kichik guruh davri tashkili

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

53.5 KB

Uchinchi mingyillikning bolasi dasturidagi ilk yoshli va kichik guruh davri tashkili Reja: 1. Ilk yoshli va kichik guruhlarda jismonan rivojlantirish. 2. Nutqi va tafakkurini rivojlantirish bo`yicha ilk yoshli va kichik guruhlarda ko`rsatiladigan vazifalar. 3. Ilk yoshli va kichik guruhlarda ma`naviy yetukligi bo`yicha dastur vazifalari.

“1” lar guruhi “Ilk yoshli va kichik guruhlarda jismonan rivojlantirish”, “2” lar guruhi “Nutqi va tafakkurini rivojlantirish boyicha ilk yoshli va kichik guruhlarda ko`rsatiladigan vazifalar”. “3” lar guruhi “Ilk yoshli va kichik guruhlarda ma`naviy yetukligi bo`yicha dastur vazifalari” muammolarini ochib berish ustida ish olib boradilar. Har qaysi guruh a`zolari 2 guruhni taqqoslagan holda dasturda ko`rsatilgan vazifalarni hohlagan ko`rinishda loyihasini tuzadilar. Guruh sardorlari o`z guruhini himoya qiladilar. O`qituvchi rag`batlantiradi, to`ldiradi, xulosalaydi. 1.Maktabgacha yoshdagi bolalar ta`lim tarbiyasiga qo`yiladigan davlat talablari. 2. “Uchinchi mingyillikning bolasi” tayanch dasturi. 3. “Ta`lim to`g`risida”gi qonun va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi. Bolalarni jismonan rivojlantirish. Bolalarni har kungi ertalabki badan tarbiya, haftada 2 marta jismoniy tarbiya mashg`ulotlarida, sayr paytidagi qoidali-harakatli o`yinlar jarayonida gavdaning tik holatini saqlashga tarbiyachining ko`rsatmasiga taqlid qilgan holda harakatni tushunib, birgalikda harakat qilishga o`rgatadi. To`g`ri yo`nalishda muvozanatni saqlab teng qadamlab yurish, kichik narvonchaga chiqish va tushish (balandligi 1 metr) chambarak ichiga emaklab o`tish(2 metr masofa), 30-40sm to`siq tagidan o`tish harakatlari o`rgatiladi. Tarbiyachi ketidan to`p-to`p bo`lib yurish, doira bo`ylab juft-juft bo`lib yurish, yurishdan yugurishga, yugurishdan yurishga o`tish oldinga, yonga qadam tashlash. Tarbiyach ketidan yugurish dumalayotgan to`pni quvib yetish, ikki chiziq oralig`idan ularni bosmasdan yugurish. Bir uchi poldan 15-20 sm ko`tarilgan taxtadan yurib ko`tarilish (eni 25 sm, uzunligi 1,5-2 sm) va undan tushish. Balandligi 15 sm bo`lgan yashik ichiga tushishi va undan chiqish. Poldan 15-25 sm ko`tarilgan chizimga yoki tayoqcha ustidan kattalar yordamida hatlab o`tish. To`pni ikki qo`llab oldinga pastdan, ko`krak oldidan, boshdan oshirib o`tish tarbiyachi otgan 50-100 sm oraliqdagi to`pni ilib olish. To`plar, qumli haltachalarni 1 metr masofaga ikki qo`llab o`ng yoki chap qo`llab irg`itish harakatlarini bajarishga o`rgatiladi.

2. Bolalarning nutqi va tafakkurini rivojlantirish. Nutq va tafakkurini rivojlantirish bolalarni atrofidagi narsalar bilan tanishtirish hamda ularning nomlarini aytishga o`rgatish hovlidagi daraxt, gul va boshqa turli buyumlarning nomlarini, o`zi hamda oila a`zolarining ismini to`g`ri aytishga, qarindosh-urug`chilikni ifodalovchi so`zlar (buva, buvi, tog`a, amaki, xola, amma kabilar) xonadondagi buyumlar(televizor, radio, magnitofon, stol, stul-kursi, xontaxta, choynak, payola) kiyimlar(ko`ylak, chopon, do`ppi, tufli)ning nomlarini to`g`ri aytishga o`rgatish. So`zlarni son va kelishikda moslashtirishni, otlarni birlik va ko`plikda ishlatishni o`rgatish. Tovushlarni to`g`ri talaffuz qilishni o`rgatishda davom etish. Tarbiyachi nutqini qunt bilan eshitish va uni tushunish. Ertak va qisqa hikoyalarni tarbiyachining savollari, ilyustratsiyalari bo`yicha gapirib berishga o`rgatish. O`yinchoq yoki rasm mazmuni bo`yicha tuzilgan 3-4 gapdan iborat hikoyani tarbiyachidan so`ng takrorlash ko`nikmasini tarbiyalash. Bolalarni 5 gacha sanashga o`rgatish “Ko`p”, “teng”, “oz”, “hech narsa” kabi so`zlarni o`z o`rnida qo`llashni o`rgatish predmetlar to`plamini miqdoriga ko`ra teng yoki teng emasligini aniqlashni, taqqoslashda ustiga, yoniga qo`yish usullaridan foydalanishga o`rgatish. Uzunligi, balandligi, eni, kengligi, kattaligi boyicha bir-biridan keskin farq qiluvchi 2 ta predmetni taqqoslashga o`rgatish (uzunroq, qisqaroq, uzunligi bir xil va h.k) Doira, kvadratni taniy olish, nomini aytish, farqlashga o`rgatish. O`ng va chap qo`lni farqlay olish, aytish, o`ng qo`l bilan chapdan o`ngga qo`yish malakasini hosil qilish oldinga, orqaga, o`ngga, chapga, yuqoriga, pastga tushunchalarini aniqlashga o`rgatish. Sutka qismlari ertalab, kunduzi, kechqurun, kechasini to`g`ri aytish va farqlashga or`gatish. Mevalardan: olma, uzum, o`rik, olcha, gilos, sabzavotlardan: tarvuz, karam, sabzi, piyoz, bodring, pomidorlarning nomini aytish va bir-biridan farqlashga o`rgatish.

Atirgul va lola gullari bilan tanishtirish. Ularning nomi va rangini tog`ri aytishga va farqlatish. Kuchuk, mushuk, sigir, qo`y, echki, ot bilan tanishtirish. Nomlarini to`g`ri aytish va farqlashga o`rgatish. Bo`ri, quyon, tulki, ayiq bilan tanishtirish, nomini to`g`ri aytishga va farqlashga o`rgatish. Chumchuq, kaptar, musicha, hasharotlardan chumoli va kapalak bilan tanishtirish ularning nomlarini to`g`ri aytishga o`rgatish. Jonivorlarning qismlarini ajratish nomini aytish, nima yeyishini, qanday yuradi, qanday ovoz chqaradi, onalari katta, bolalari kichik bo`lishini o`rgatish. Tabiat hodisalari qor, yomg`ir, bulut, shamol haqida tasavvurga ega bo`lishi avtobus, velosiped, arava bilan tanishtirish. Nomlarini to`g`ri aytishga o`rgatish enaga, qorovul, oshpaz, shofyor, uchuvchi mehnati bilan tanishtirish. Bolaning atrofdagilar bilan muomalada bo`lishi, kattalarning nutqiga taqlid qilish qobiliyatini o`stirish lug`at boyligini kengaytirish, oddiy gaplarni to`g`ri tuzishga, tovushlarni to`g`ri talaffuz qilishga o`rgatish. Yangi-yangi so`zlar bilan tanishtirish, ularning ma`nosini tushunishga o`rgatish. Bolalarni kattalarga va boshqa bolalarga murojat qilishga undash, savollar bera bilishga, o`zining istaklarini ifodalashga ko`rgan, bilganlarini so`zlab berishga o`rgatish. Mushuk, kuchuk, jo`ja, akvariumdagi baliq, qafasdagi qush, avtomobil, arava, velosipedlarni kuzatish nomlarini aytish, o`yinchoqlarning nomlarini aytish, ularni qidirib topish. Hayvonlarning nomini aytish, tovushga taqlid qilish, ularning qismlarini ayta olish, parvarish qilish bo`yicha tasavvur hosil qilish. Daraxt, gul, o`t-o`lanlarni, sabzavot va mevalarni farqigs o`rgatish. 3. Bolalarning ma`naviy kamolatini ta`minlash. “Ikki echki”, “Fil bilan xo`roz”, “Sholg`om” ertaklari Y.Sadullaevaning “Yolda”, X.To`xtaboevning ”Xassa”, R.Farhodiyning ”Tonggi so`z”, M.Muradovning ”Ko`prik”, T.Adomboevning “Nasibaning olmasi”, Q.Muhammadiyning “Kichkina qushcha”, X.Badalovning “Qip-qizil”, Q.Xikmatning “Bog`chamdagi bog`cham”, Q.Komilovning “Lolaning olmasi”, O.Mahkamovning “Kapalak” asarlarini o`qib berish hikoya qilib berish, yod oldirishga tafsiya etiladi. Bolalarda xushmuomalalik va orastalik shakllantiriladi.

Biron narsa yeyishdan, dasturxonga o`tirishdan oldin qo`l yuvish, kattalardan oldin dasturxonga qo`l uzatmaslik, nonni ikki qo`llab sindirish, ovqatni to`kmasdan, og`izni chapillatmasdan, qoshiqni taqillatmasdan yeyishga o`rgatish salomlashish, kiyimlarini kiyib-yechish, joy-joyiga qo`yish, o`yinchoqlarni joyiga tartib bilan qo`yishga odatlantiriladi. `Qalamni to`g`ri ushlash, qog`oz yuzasida chiziqlar, doirachalar chizishga o`rgatiladi. Qizil, sariq, ko`k, yashil, jigarrang, oq, qora ranglarini bir-biridan farqlash, nomini aytishga o`rgatiladi. Flomaster, mo`yqalamni qog`oz yuzasida yuritish, quyosh, lentalar, pufak uchun iplar, bo`g`irsoq, vagonchalar, bayroqchalar, aravachalar, archa, qog`ozdan qirqilgan ko`ylak, sarafan, ro`molnipolosa doirachalar, nuqtalar bilan bezashga o`rgatish. Loy va plastilindan shirinliklar, piramidalar, teshik kulcha, non, bo`g`irsoq, olma, bodring, sabzi, kattalar yordamida “Qo`g`irchoqlar”, “Jo`jalar”, “Toychoq”, “Ayiqcha” kabi mavzularda loy va plastilin ishlarini bajarishga o`rgatish mustaqil ravishda loy va plastilindan uy-ro`zg`or buyumlari shaklini yasashni o`rgatish. Plastilindan tejamli foydalanishga bir rangli plastilinni boshqa rangdagisiga qarishtirib yubormaslikka o`rgatish. Bolalarni kvadrat, doiracha, barglar, gullar, mashina, sandiqcha, bayroqcha, “Sabzavotlar”, “Guldasta”, “Archa”, “Qorbobo”, “Uycha” kabi mavzularda qirqib-yopishtirishga o`rgatish. “Uycha”, “Zinapoyacha”, “Uzun yo`l”, “Kuchukchaga uycha” kabi mavzularda qurish yasashga o`rgatish. Bolalarning musiqiy tafakkurini rivojlantirish maqsadida quyidagi kuy va qo`shiqlar tavsiya etiladi. M.Ikromov “Qo`g`irchog`im-o`yinchoq”, “Ayiqcha”, “Yo`q-yo`q-yo`q”, D.Omonullaeva- “Qushcha”, “Hamma bola yasangan”, “Qo`g`irchoqcha bilan o`yin”,“Koptok”,“Shaqildoq bilan o`yin”,“Yomg`ir tomchilaydi”, R.Rustamov- “Bekinmachoq”Q.Qodirov- “Quyonlar”, I.Akbarov- “Quyonlar raqsi”, H.Muhamedov-“Buvijonim-buvijon”, o`zbek xalq kuyi- “Chamanda gul”. Bolalarda nafosat va orastalikni shakllantirish. O`simlik va jonivorlar hayotiga qiziqish, ularga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo`lish kabi ekologik tarbiyaning boshlang`ich ko`rinishlari jonivorlarni qiynash, ozor berish,

jarohatlash mumkin emasligi haqida tushuncha berish. Unchalik murakkab bo`lmagan mazmunli rasmlar (qo`g`irchoqni cho`miltirish, mushuk va bolalari)ni tushunish tegishli rasm, o`yinchoqlarning harakatlarini ko`rsatib o`qiladigan hikoya, she`r ovutmachoqlarni tushunishga o`rgatish. Ayiqchamni oyog`i tushdi uzilib qarab turar ayiqcham ko`zi suzilib ayiqchamni men juda yaxshi ko`raman uzilgan oyoqchasin tikib qo`yaman. Badiiy asar mazmuniga munosabatni ifodalovchi so`roq, darak ohanglarni tushunishga odatlantirish. Bolalarni to`g`ri o`tirish, qog`ozni g`ijimlamasdan unga rasm chizish qalamni to`g`ri ushlash, chizish, to`lqinli rangli chiziqlarni chizishiga o`rgatish loy va plastilindan to`g`ri foydalangan holda taxtacha ustida ustuncha, kaltakcha, sharcha, teshik kulcha kabi narsalarni yasashga o`rgatish. Sensor tarbiya bo`yicha qizil, sariq, ko`k, yashil, oq, qora ranglarni, doira, kvadrat, to`g`ri to`rt burchak, uchburchak shaklidagi narsalarni guruhlashga (kattaligi, shakli, rangi) o`rgatish. Musiqaviy o`yinchoqlarni farqlash qo`ng`iroq, childirma, shiqildoq, metallafon jarangini farqlashgao`rgatish. Bolalarni musiqa sadosi ostida yurishga, raqs tushishga, oyoqlarni tapillatishga, bir oyoqni qo`yib, bir oyoqni olishga, chapak chalishga, bayroqchani yuqori ko`tarishga, uni silkitishga, shaqildoqni shaqillatishga o`rgatish. Uch yoshli bolalarning egallashi lozim bo`lgan bilim, ko`nikma va malakalar; -birlik va ko`plikdagi otlarni tushunish; -kichraytirish va erkalash qo`shimchasiga ega bo`lgan so`zlarni tushinish; -bog`lanishli nutq mazmunini anglash; -narsalarni belgilariga qarab umumlashtirish; -kattalarning savoliga javob qaytarish; -harakat faolligi oshgan, quvongan damlarda oddiy, sodda so`zlarni ishlatish; -soddalashtirilgan (masalan, “bi-bib”)va to`liq aytilgan (masalan”mashina”) so`zlari orqali narsalar va harakatlar nomini aytib berish;

-o`z harakatlarini ikki so`zdan iborat gaplar orqali ifoda etish; -muloqot jarayonida sifat va olmosh so`z turkumlariga mansub so`zlarni ishlatib, o`z fikrini sodda gaplar orqali bildirish; -narsalarning “katta” va “kichik”ligiga qarab farqini aytib berish; - 3-4 xil shaklga ega bo`lgan narsalarni farqlay olishi(masalan, kub, g`ishtcha); - 3-4 xil rangni aytib berish; -narsalar bilan ilgari qilgan harakatlarini qayta takrorlash (masalan, qo`g`irchoqni ovqatlantirish, halqalarni yog`och ustunga terishni); -tez-tez bajariladigan harakatlarni o`yinda aks ettirish; -bir necha izchil harakatlarni qayta tiklab, takrorlash; -hech narsani ushlamasdan gavda holatini o`zgartirish(cho`qqayib o`tirishni, engashish aylanib burilishni); -to`siq tayoqcha ustidan xatlab o`tishni; -yerdan 15-20 sm balanddagi, eni 15-20 sm bo`lgan taxtalar ustidan yurib o`tish; -to`siqlardan bemalol yurib, xatlab o`tish; -quruq ovqatni mustaqil ravishda qoshiq bilan yeya olish; -suyuq ovqatni mustaqil ravishda qoshiq bilan ichish; -kiyimlar(tufli, paypoq, bosh kiyim)ni o`zi mustaqil kiya olishga intilish; -qurilish materiallarining asosiy figuralarini farqlash, bir-birining ustiga joylash, o`ynab bo`lgandan keyin ularni tartib bilan qutichaga joylashni bilish. Dasturdagi kichik yosh davri 3 yoshdan 4 yoshgacha bo`lgan davrida quyidagi vazifalar amalgam oshiriladi. 3 yoshdan 4 yoshgacha davrida ancha o`zgarishlar yuz beradi. Xarakat doirasi kengayadi. Bolaning butun faoliyatida nutqning roli ortadi. Yil davomida jismonan rivojlantirishni nazarda tutgan holda quyidagi mavzular bo`yicha asosiy xarakatlarga o`rgatiladi. 1. eni 25-30 sm yo`lakchadan 5-6 m masofaga yugurish. 2. 10-20 metr masofani tez yugurib o`tish. 3. 4-6 parallel chiziqlar(oralig`i 25-30 sm) ustidan sakrab o`tish. 4. Aylanadan aylanaga sakrash.

5. Oldinga surilib ikki oyoqlab 2-3 metrga sakrash. 6. Turgan joyda 40 sm uzunlikka sakrash. 7. Balandligi 5 sm bo`lgan predmetlar ustidan sakrash. 8. 15-20 sm balandlikdan pastga sakrab tushish. 9. Bir-biriga to`plarni, sharchalarni dumalatish. 10. To`pni 1,5metr masofadagi predmetga dumalatib tekkizish. 11. To`pni 2-3marta yerga urib, uni tutib olish. 12. To`p, qumli haltachaga1,5-2m masofaga gorizontaliga nishonga olish. 13. Predmetlarni 1 ,2 m vertikaliga nishonga olish. 14. 6m masofaga emaklash. 15. Qo`llarni polga tekkizmasdan balandligi 40 sm bo`lgan predmetlar ostiga kirish. 16. Gimnastika devori bo`ylab tirmashib chiqish. 17. Bir oyoq uchini ikkinchi oyoq tovoniga to`g`irlab qo`ygan holda ensiz poyondoz bo`ylab(eni 15-20sm, bo`yi 2-2,5m)yurib o`tish. 18. Polga yotqizib qo`yilgan Narvon pog`onalardan qadamlab o`tish.

Похожие

“Uchinchi ming yillikning bolasi” dasturidagi o`rta va katta yosh davri tahlili

O`yin faoliyati orqali bolalar nutqini o`stirish. MTM tarbiyachilari kursi uchun

Maktabgacha ta'lim muassasasida davlat talablari asosida bolalarni maktabga tayyorlash

Bolalarga ilk iqtisodiy, huquqiy va ekologik tarbiya berish usullari

Maktabgacha yoshdagi bolalarni pedagogik-psixologik tashxis qilish