Таълим хакидаги конун ва кадрлар тайёрлаш миллий дастурининг мохияти - Педагогиka - Рефераты

Таълим хакидаги конун ва кадрлар тайёрлаш миллий дастурининг мохияти

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

57.5 KB

Таълим х а қ ида"ги Қ онун ва "Кадрлар тайёрлаш миллий дастури"нинг моќияти Режа: 1. Мустақиллик мафкураси методика фанининг методологик асоси сифатида. 2. "Таълим хақида"ги Қонун. Унинг тузилиши ва мазмуни. 3. "Кадрлар тайёрлаш миллий дастури"нинг мохияти. Асосий вазифалари. 1

Республика мустақиллиги ижтимоий-сиёсий, маданий-маърифий қарашларга туб янгиликлар олиб кирди. Хусусан, ходисаларга очиқ қараш мустақиллик мафкурасини юзага келтирди. Ушбу мафкуранинг тамал тошлари Президентимиз И.А.Каримов асарларида қœйилган. Шунингдек, "Қонун" ва "Дастур" хам ана шу вазифага хизмат қилади. "Таълим тœђрсида"ги Қонун Œзбекистон Республикаси Олий Мажлиси томонидан 1997 йил 29 августда қабул қилинган эди. Қонун V қисмдан иборат. У 34 моддани œз ичига олади. I қисм. Умумий қоидалар . 1-8 – моддалар . II қисм. Таълим тизими ва турлари. 9-19 – моддалар. III қисм. Таълим жараёни қатнашчиларини ижтимоий химоя қилиш. 20- 24 –моддалар. IV қисм. Таълим тизимини бошқариш. 25-29- моддалар. V қисм. Якунловчи қоидалар. 30-34- моддалар. "Қонун" таълим тизими ва жараёнидаги асосий хужжатдир. Унда янгиланган таълим тизимимизнинг хам шаклий, хам мазмуний хусусиятлари œз ифодасини топган. Хеч шубхасиз, "Кадрлар тайёрлаш миллий дастури" хам давлат ахамиятига эга бœлган хужжатлардир. Президентимиз И.А.Каримов айтганларидай: "Фақат чинакам маърифатли одам инсон қадрини, миллат қадриятларини, бир сœз билан айтганда, œзлигини англаш, эркин ва озод жамиятда яшаш, мустақил давлатимизнинг жахон хамжамиятида œзига мууносиб обрœли œрин эгаллаши учун фидойилик билан курашиши мумкин 1 " . 1 Баркамол авлод - Œзбекистон тараššиётининг пойдевори. Президент Ислом Каримовнинг Œзбекистон Республикаси Олий Мажлиси IX2

Президентимиз хам шœролар замонидан қолган таълим-тарбия тизимига хос мафкуравий қарашлардан ва сарқитлардан тœлиқ қутулганимиз йœқлигини хам, мактабларнинг моддий базаси ночорлигини хам, œқитувчиларнинг илмий-педагогик тайёргарлигидаги нуқсонларни хам, дарсликларнинг ночорлигини хам қайд этишди. Буларнинг барчаси таълим тизимида туб ислохотларни тақозо этарди. " Миллий дастур" мана шу зарурият туфайли юзага келди. У 3 босқични назарда тутади: 1. 1997-2001 йиллар. Хуқуққий-меъёрий, илмий-методика, молиявий- моддий шарт- шароитлар яратиш. 2. 2001-2005 йиллар. Миллий дастурни кенг миқёсда тœлиқ амалга оширишга эришиш. 3. 2005 ва кейинги йиллар Кадрлар тайёрлаш тизимини такомиллаштириш ва янада ривожлантириш. Эндиликда узлуксиз таълим тизими юзага келди. Унинг турлари šуйидагича белгиланган: 1. Мактабгача таълим. У бола 6-7 ёшга етгунча давлат ва нодавлат мактабгача тарбия муассасаларида ќамда оилаларда амалга оширилади. 2. Умумий œрта таълим. У бошланђич таълим ( I - IV синфлар) ва умумий таълим ( V - IX c инфларни) šамраб олади. Умумий œрта таълимнинг мажбурийлиги ќам šайд этилган. 4. Œрта махсус, касб-хунар таълими. У академик лицей ёки касб хунар коллежидан иборат бœлиб, 3 йиллик муддатни қамрайди. Уларни танлаш ихтиёрий, аммо бирида œқиш мажбурийдир. Академик лице сессиясида сœзлаган нутšи, 1997 йил 29 август. Тошкент, " Шарš", 1997, йил 5-бет. 3

œқувчиларининг имкон ва қизиқишларини хисобга олиб, уларнинг жадал интелектуал ривржланиши чуқур, сохалаштирилган таълим олишини таъминлайди. Касб-ќунар коллежи эса тегишли давлат таълим стандартлари доирасида œрта махсус, касб-ќунар таълим беради. 5. Олий таълим. У бакалавриат ( таълим муддати камида 4 йил ) ќамда магистратура ( камида 2 йил ) босšичлардан иборат. Олий œšув юртидан кейинги таълим. У жамиятнинг олий малакали илмий ва илмий - педагогик кадрларга бœлган эќтиёжини šондиришга, шахснинг ижодий таълим касб-ќунар манфаатчиларини šаноатлантиришга šаратилган. У аспирантура ва докторантурадан ташкил топади. Улар 3 йилдан муддатни šамрайди. 5. Кадрлар малакасини ошириш ва уларни šайта тайёрлаш. 6. Мактабдан ташšари таълим. "МИЛЛИЙ ДАСТУР" Умумий қоидалар билан бошланади. Унда таъкидланганидай: " Кадрлар тайёрлаш миллий дастури", "Таълим тœђрисида" ги ŒзР Қонунининг қоидаларига мувофиқ холда тайёрланган бœлиб, миллий тажрибанинг тахлили ва таълим тизимидаги жахон миқёсидаги ютуқлар асосида тайёрланган хамда юксак умумий ва касб-хунар маданиятига, ижодий ва ижтимоий фаолликка, ижтимоий-сиёсий хаётда мустақил равишда мœлжални тœђри ола билиш махоратига эга бœлган, истиқбол вазифаларини илгари суриш ва хал этишга қодир кадрларнинг янги авлодини шакллантиришга йœналтирилгандир". /34-бет / Дастурнинг I қисми " Муаммолар ва кадрлар тайёрлаш тизимини тубдан ислох қилиш омиллари" деб номланган. Унда дастлаб 4

ривожланишнинг хозирги эришилган даражаси тахлил этилган. 1997 йилда : 238 лицей ва 136 гимназия бор эди. Умумтаълим мактабларида 435 минг œқитувчи ишлаган. Улардан 73 фоизи олий маълумотли эди. Хунар-техника таълимида 442 œқув юрти бор эди. 209 та касб-хунар мактаби 180 та касб-хунар лицейи 53 та бизнес мактаби Уларда 20 минг œқитувчи ишлайди. 258 та œрта касб-хунар таълими œқув юртларида 197 минг киши таълим оляпти. Уларга 16 минг œқитувчи таълим бермоқда. Олий œқув юртларининг миқдори 58 та: 16 та университет ва 42 та институт. Улаарда 164 минг талабалар бор. 18,5 минг профессор-œқитувчининг 52 фоизи фан доктори ва номзодларидир. Дастурда мавжуд камчиликлар ва муаммолар хам алохида кœрсатилган. Хусусан, "Кадрлар тайёрлаш тизимининг демократик œзгаришлар ва бозор ислохотлари талабаларига мувофиқ эмаслиги , œқув жараёнининг моддий техника ва ахборот базаси етарли эмаслиги, юқори малакали педагог кадрларнинг етишмаслиги, сифатли œқув услубий ва илмий адабиёт хамда дидактик материалларнинг камлиги, таълим тизими, фан ва ишлаб чиқариш œртасида пухта œзаро хамкорлик ва œзаро фойдали интеграциянинг йœқлиги кадрлар тайёрлашнинг мавжуд тизимидаги жиддий камчиликлар сирасига киради"./ 36-бет / Дастурда бу камчиликларни ислох қилиш омиллари хам кœрсатиб берилган. II бœлим. " Милий дастурнинг мақсади, вазифалари ва уни рœёбга чиқариш босқичлари" дейилади.Бœлимда Миллий тизимни яратиш мақсадидаги вазифалар хамда уни амалга оширишнинг уч босқичи белгиланган. 5

III бœлим. "Кадрлар тайёрлашнинг миллий модели" дейилади. Миллий моделнинг таркибий қисмлари шахс, давлат ва жамият, узлуксиз таълим, фан, ишлаб чиқариш сифатида белгиланган. Унда узлуксиз таълимни ташкил этиш ва ривожлантириш принциплари, узлуксиз таълимни ислох қилиш йœналишлари, узлуксиз таълим тизими ва турлари, кадрлар тайёрлаш тизимида фан ва ишлаб чиқаришнинг œрни ва ахамияти муайянлаштирилган. IV бœлимда " Кадрлар тайёрлаш тизимини ривожлантиришнинг асосий йœналишлари" кœрсатилган. Бунда таълимнинг узлуксизлигини таъминлаш, педагог ва илмий – педагог кадрлар тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш, таълим жараёнини мазмунан ислох қилиш, маънавий- ахлоқий тарбия ва маърифий ишлар, иқтидорли болалар ва истеъдодли ёшлар, таълим тизимини бошқариш, касб-хунар таълими сифатини назорат қилиш тизимини шакллантириш, таълим тизимини молиялаш в. б. кœзда тутилган. V боб " Миллий дастурни рœёбга чиқаришга доир ташкилий чора- тадбирлар" деб номланади. Президентимиз нутқида таъкидланганидай , " Молия вазирлигининг хисоб- китоблари бœйича,кадрлар тайёрлаш Миллий дастурини жорий этишда œтиш даврининг œзида тахминан 65 миллиард сœм сарф-харажатлар мавжуд. Аммо истиқбол учун бундан харажатлар œзини оқлайди. 1. Адабиёт œš итиш методикасининг методологик асосларини š андай изоќлаш мумкин ? 2. « Кадрлар тайёрлашнинг миллий Дастури » нинг адабий таълимга ало š адорлигини š андай тушунасиз ? 3. « Таълим т œ ђрисида » ги талаба -œš увчи - ёшларни таълим субъектига айлантиришда š андай роль œ йнайди ? 4. Таълим тизими šандай турларга бœлинади? Методологик асос – фаннинг тараššиётини таъминлашга хизмат šиладиган 6

тушунча. Таълими тизими – таълим жараёнидаги узлуксизлик, илмийлик ва амалийлик. Маънавий - ахлоšий тарбия – тарбиянинг шахс ќиссётига, руќий дунёсини таъминлашга šаратилади. 7

Адабиётлар 1. Таълим тœђрисида. Œзбекистон Республикасининг Šонуни. Тошкент, 1997 йил. 2. Кадрлар тайёрлаш миллий дастури. Тошкент, 1997 йил. 3. И.А.Каримов. Баркамол авлод - Œзбекистон тараššиётининг пойдевори. Тошкент, " Шарš", 1997 йил. 8

Похожие

«Таълим тўғрисида» ги қонун ва кадрлар тайёрлаш миллий дастурининг педагогика назарияси ва амалиёти ривожланишидаги ўрни

Таълим тўғрисидаги қонун ва кадрлар тайёрлаш миллий дастурининг ижроси бўйича амалга оширилган ишлар ва иккинчи босқичдаги вазифаси

Ўзбекистонда узлуксиз таълим тизими. кадрлар тайёрлаш миллий дастури ва модели

Ўзбекистон Республикасининг “таълим тўғрисида” қонуни ва кадрлар тайёрлаш миллий дастури

Ўзбекистон Республикасининг кадрлар сиёсати. Кадрлар тайёрлаш миллий дастури