Меҳнат таълимидан синфдан ва мактабдан ташқари ишларни олиб бориш методикаси - Педагогиka - Рефераты

Меҳнат таълимидан синфдан ва мактабдан ташқари ишларни олиб бориш методикаси

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

45.5 KB

Меҳнат таълимидан синфдан ва мактабдан ташқари ишларни олиб бориш методикаси Режа: 1. Синфдан ва мактабдан ташқари ишларнинг ҳусусиятлари. 2. Синфдан ва мактабдан ташқари ишларнинг шакллари. 3. Меҳнат таълимидан синфдан ва мактабдан ташқари ишларнинг шакллари. 4. Меҳнат таълимидан тўгараклар ва уларни ишини ташкил қилиш.

Синфдан ва мактабдан ташқари ишлар ўзига хос ҳусусимятлар билан ўқув машғулотларидан фарқ қилади. Синфдан ташқари иш бир томондан синфдаги ишнинг давоми бўлса, бошқа толмондан ўқувчиларни меҳнатга тайёрлаш имкониятларини анча кенгайтиради. Синфдан ва мактабдан ташқари ишлшар ўқувиларнинг қизиқиши, истаклари, ҳоҳиш ва эҳтиёжларига ҳамда лаёқатларига суянган ҳолда уларнинг дарсдан бўш вақтларида ўқув тарбия жараёнини тўлдиради. Ўқувчиларнинг ижодий қобилият- ларини, ташаббускорликларини оширишга имконият яратади. Синфдан ташқари ишларнинг ўзига хослиги шундаки тўгарак, клуб дастурларининг ранг-баранг улар мазмунидаги ўзмир йигит- қизларнинг шахс сифатида шаклланишлари учун янги имкониятлар яратади. Иқтисодий принцип ўқувчилар ташаббускорлиги юқорироқ бўлишини таъминлайди. Шунинг учун бу ишлар ўқувчиларни қизиқтирадиган ва мазмундор бўлиши керак. Синфдан ва матабдан ташқари ишларнинг ўзига хос хусусиятларидан яна бири, бу ишларнинг мажбурий дастурининг йўқлигидир. Ўзбекистон Республикаси ХТВ томонидан намуна сифатидаги дастурлар ишлаб чиқилган, лекин маҳаллий шароитлар ва имкониятларни ҳисобга олиб ана шу дастурлар асосида ўзлари учун аниқ мақсадга қаратилган иш режа тузиб шу асосида иш олиб борадилар. Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки синфдан ва мактабдан ташқари ишлар (тўгараклар, сухбатлар, маъруза, экскурсия, мунозара, мулоқот, адабий кеча, илмий-амалий конференция, турли ёзувчилар, ишлаб чиқариш илғорлари, шоирлар, санъат арбоблари,

спортчилар, олимлар билан учрашувлар ва хоказо) учун тузилган иш режа ва дастурлар Ўзбекистон Республикаси ХТВ нинг 1999 йил 30 июлдаги 8  5 сонли ҳайъат қарори билан тасдиқланган «Синфдан ва мактабдан ташқари тарбиявий ишлар концепцияси» ва «Мактабдан ташқари таълимга қўйиладиган давлат талаблари» га мос келиши керак. Синфдан ва мактабдан ташқари машғулотларнинг мазмуни болаларнинг мактабда олган билимларига таяниши ва бу билимларни чуқурлаштиришга ҳамда кенгайтиришга, ўқувчиларнинг бу билимларни амалда ва ижтимоий-фойдали фаолиятида қўллашларига ёрдам бериши лозим. Синфдан ва мактабдан ташқари ишларнинг қуйидаги шакллари бор: А) Оммавий ишлар: мусобақалар, кўргазмалар, конкурслар, кечалар, эрталиклар, экскурсиялар, конференциялар, спартакиадалар, учрашувлар ва хоказо. Б) Тўгарак ишлари: Ёш физиклар, математиклар, табиатшунослар, ёш рассомлар, драма тўгараги ва хоказо. В) Ўқувчиларнинг мустақил машғулотларини йўлга қўйиш: бунда ўқувчилар фан ва техниканинг бирон сохасини ўрганиш учун мустақил ишлайдилар ёки мустақил равишда турли моделлар қурадилар ва хоказо. Синфдан ва мактабдан ташқари ишларнинг бу шаклларидан энг кўп қўлланиладигани тўгарак ишларидир. Тўгаракларни қуйидаги группаларга бўлиш мумкин:

Фанга оид тўгараклар, фанлараро тўгараклар ва фандан ташқари тўгараклар. Меҳнат таълими ва тарбияси асосидаги синфдан ва мактабдан ташқари ишларда: 1. Меҳнат таълими дарсларида ўқувчилар олган билим ва кўникмаларини мустахкамлаш, умумлаштириш ҳамда кенгайтириш. 2. Унумли меҳнатга ассоланган ижодий фаолиятга ўқувчи-ларни жалб қилиш. 3. Хозирги замон ишлаб чиқариш асослари ҳақидаги тасаввурларини кенгайтириш. 4. Касб танлашга тайёрлаш. 5. Меҳнатга онгли муносабатни шакллантириш имконини беради. Меҳнат таълимига асосланган синфдан ташқари ишлар турли шаклларда амалга оширилади. Тўгараклар, оммавий тадбирлар, меҳнат бирлашмалари ва бошқалар шулар жумласидандир. Тўгарак синфдан ташқари ишнинг синалган шакли бўлиб, мактабларда ўқув фанлари асосида ташкил қилинади. Меҳнат таълимидан фанга оид тўгараклар жумласига дурадгорлик, слесарлик, токарлик, тикувчилик, пазанда-чилик; фанлараро тўгаракларга физика-техника, қишлоқ хўжалигига оид; фандан ташқари тўгаракларга спорт техника тўгараклари (авто тўгараклар, авиа тўгараклар, кема – ракэта модель тўгараклари, муқовачилик тўгараги) ва бошқалар киради.

Тўгарак машғулотларида ўқитиш мэтодлари қўйилган дидактик мақсадларга, ўқув материалининг мазмунига, ўқувчилар ва ўқитувчининг тайёргарлик даражасига қараб танланади. Инструктаж тўгарак машғулотларида ўқитиш мэтодалри ичида муҳим ўринни эгаллайди. Бунда кириш, жорий, якунловчи инструктажлар; оғзаки, ёзма, график инструктажлар; фронтал, звено ва индивидуал инструктажлар қўлланиши мумкин. Тўгарак машғулотларида ўқувчилар ишини ташкил қилишнинг фронтал, звено, индивидуал меҳнат тақсимоти билан каби ҳар хил шакллари қўлланилади. Тарбия масалалари нуқтаи назаридан ўқувчилар ишини ташкил қилишнинг фронтал шаклини имкони борича кенг қўллаш лозим. Ўқувчиларнинг қизиқиши жихатдан қараганда эса индивидуал формасидан кўпроқ фойдаланиш керак.

Фойдаланилган адабиётлар. 1. «Умумий ўрта таълимнинг давлат таълим стандартлари ва ўқув дастури». Тошкент. 1999 йил. 2. Д.Тходжевский. «Меҳнат таълими методикаси». Тошкент «Ўқитувчи». 1990 йил. 3. К.Давлатов. «Меҳнат ва касб таълими тарбясидан амалий машғулотлар». Тошкент. «Ўқитувчи». 1995 йил. 4. «Ўқувчи маънавиятини шакллантириш». Тошкент. «Шарқ» нашрёти. 2000 йил. 5. www.ziyonet.uz

Похожие

Синфдан ва мактабдан ташқари тарбиявий ишларни режалаштириш методикаси

Синфдан ва мактабдан ташқари тарбиявий ишларда оила ва маҳалла хамкорлиги

Ўқувчиларнинг синфдан ташқари машғулотларини ташкил қилиш

Таълимий (назорат) баён ёзиш (амалий машгулот) Узбек тили дарсларида синфдан ташқари ишларни ташкил этиш

Синфдан ва мактабдан ташкари тарбиявий ишлар курсининг предмети максади ва вазифалари