Корхона ташкилий структураси ва унинг ривожланиш омиллари - Педагогиka - Рефераты

Корхона ташкилий структураси ва унинг ривожланиш омиллари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

111 KB

Корхона ташкилий структураси ва унинг ривожланиш омиллари Режа: 1. Корхона ташкилий структураси. 2. Менежмент системасида "ма қ садлар дарахти"ни кўриш. 3. Корхона ташкилий структурасини ривожлантириш омиллари ва унинг шаклланиш асосий принциплари.

Корхона ташкилий структураси. Корхона ташкилий структураси (тузилмаси) бу бизнес-режани бажариш бўйича бош қ ариш қ арорларини ишлаб чи қ иш ва уни амалга ошириш менежмент системаси фаолиятини назорат қ илиш ва уни яратиш билан шу ғ улланадиган бўлимлар ва хизматлар йи ғ индисидир. Агар корхона ташкилий структурасини ишлаб чи қ ариш структурасига қ ўшсак, корхонасининг умумий структураси ҳ осил бўлади. Корхона ташкилий структурасининг мураккаблиги ва по ғ оналигини ани қ ловчи омиллар яъни хизматлар бўлимлари кишилар сони ва ми қ дорига таъсир қ илувчи омиллари шакллари жадвалда тасвирланган. Жадвал 2. Корхона ташкилий структураси мураккаблигини ани қ ловчи омиллар. Омиллар Омил кучайишига ташкилий структура мураккаблиги қ андай таъсир қ илади 1. Сотиш ҳ ажми Қ ийинлаштиради 2. Ишлаб чи қ арувчи ма ҳ сулот ассортименти Қ ийинлаштиради 3. Ма ҳ сулот кўрсаткичи Енгиллаштиради 4. Ма ҳ сулот мураккаблиги Кийинлаштиради 5. Ишлаб чи қ ариш ҳ ажми, ўлчам Енгиллаштиради 6. Ишлаб чи қ аришни ихтисослаштириш Енгиллаштиради 7. Ишлаб чи қ аришни кооперативлаштириш Енгиллаштиради 8. Ишлаб чи қ аришни марказлаштириш Қ ийинлаштиради 9. Ишлаб чи қ аришни комбинациялаштириш Енгиллаштиради 10. Худуд инфратузилмасини ривожлантириш Енгиллаштиради 11. Корхона халкаро интеграцияси Енгиллаштиради Фирма, корхона менеджерлари по ғ оналилиги (иерархияси) ва уларнинг иш ва қ ти структураси (тузилмаси). Бош қ ариш органлари ўзаро ҳ аракатининг қ оидалари, мажбуриятлари ва ҳ у қ у қ ларини регламентлайдиган хизматлар ва лавозимий кўрсатмалар

ҳ а қ идаги низом менежмент системасининг асосий элементи ҳ исобланади. Аммо ҳ озирги ва қ тда бу хужжатлар маркетинг талабларига жавоб бермайди. Уларда бўлинмаларнинг иш ҳ ажмининг қ иймат ифодада бажарилиши, уларнинг бажарилиш муддати, ҳ у қ у қ и ва мажбуриятларининг ишлаб чи қ ариш вазифаларини амалга ошириш бўйича тавсияномалари берилмаган. Хизмат ҳ а қ идаги низом қ уйидаги бўлимларни ўз ичига олиши мумкин: 1. Умумий ҳ оллар 2. Олдида турган вазифаларни бажариши мумкин бўлинма бошкариши учун керакли принциплар. 3. Бўлинма структураси, вазифаси ва уларни амалга ошириш методлари 4. Шартномалар, контрактлар ва топшири қ ларни бажарилмаганлик учун бўлинма жавобгарлиги 5. Бўлинма ҳ у қ у қ лари 6. Бўлинманинг корхона фирма бош қ а бўлинмалари, атроф му ҳ ит билан ўзаро таъсири. Илова. Бўлинманинг иш бажарилиши учун контракт мазмуни ва шакли. Лавозимлик кўрсатмаси (инструкцияси) мазмуни 1. Умумий ҳ оллар 2. Иш ҳ ажми, унинг сифати 3. Менежер бош қ ариш принциплари, вазифаларни бажариш методлари. 4. Ҳ у қ у қ ва жавобгарлик 5. Бош қ а бўлинмалар, бошли қ лар, уларга бўйсунувчилар билан ўзаро таъсир. 6. Талаб қ илинадиган маълумот, малака, иш тажрибаси, кўникма лари. Олий таба қ а менежерлари хизмат ва лавозимлик кўрсатмалари ҳ а қ ида низомни ишлаб чи қ адилар, бўлинма товарларини сотиш бўйича истеъмолчилар билан келишадилар, Менежмент хизматини кўриб чи қ иб биринчи ра ҳ барни тасди қ лайдилар.

Менежмент системасида «ма қ садлар дарахти»ни кўриш. Принципларга асосан корхона, фирма "ма қ садлар дарахти" қ урилади. Максадлар дарахти менежмент системаси максадли кичик системасининг структурасини та ҳ лил қ илиш асосида қ урилади. Ма қ садлар дарахти қ уйидаги кўринишларда бўлиниши мумкин: О-даражада - шароитларни бажаришда режалаштирилган фойдани олиш. Ма қ садлар дарахтининг I даражаси - менежмент ма қ садли системаси компонентлари (1дан 5гача) II-даража - ало ҳ ида турдаги товарлар, ресурслар бўйича ма қ саднинг бажарилиши 1.1. - фирманинг биринчи товари; 1.п - фирманинг п -товари:2. 1-ме ҳ нат унумдорлигини ошириш: 2.2 - фонд самарадорлигининг ошиши: 2.3 - айланма мабла ғ лар айланишининг оширилиши; 2.4 - молиявий ресурслардан фойдаланишини яхшилаш: 3.4 - п-товар бўйича сотиш бозорини кенгайтириш, 4.1 - ишлаб чи қ аришни автоматлаштириш даражасини ошириш; 4.2 - ишлаб чи қ ариш технологиясини такомиллаштириш; 4.3 - маънавий ва жисмоний емирилган жи ҳ озлар солиштирма о ғ ирлигини пасайтириш; 4.4 - фирма менежмент системасини такомиллаштириш; 4.5 - ишлаб чи қ аришни ва ме ҳ натни ташкил қ илиш системасини такомиллаштириш; 5.1 - жамоа ижтимоий ривожланиши; 5.2 - ҳ аво бассейни экологияси бўйича меъёрларни бажариш; 5.3 - тупро қ экологияси бўйича меъёрларни бажариш; 5.4 - табиий ресурслар ва сув экологияси бўйича меъёрларни бажариш. III. даража - бош қ а ма қ садли система кўрсаткичларини умумлаштириш бўйича товарлар ало ҳ ида хусусиятлари сифатини ани қ лаш.

Масалан: - биринчи товар кўрсаткичларини яхшилаш; - биринчи товар ишончлилиги кўрсаткичларини яхшилаш; - биринчи товар экологик кўрсаткичларини яхшилаш; - товар и қ тисодлиги кўрсаткичларини яхшилаш; - товар эргономик кўрсаткичларини яхшилаш; - товар эстетик даражаси кўрсаткичларини яхшилаш; - товар стандартлаштириш кўрсаткичларини яхшилаш; - товар патент- ҳ у қ у қ ий кўрсаткичларини яхшилаш. Қ олган турдаги товарлар учун ҳ ам сифатий кўрсаткичлар худуди шундай белгиланади: Масалан: учинчи товар бўйича ишончлилик кўрсаткичи 1. 2. 3. тартибига эга. 2.1.1. -МТХ ва хизматчилар ме ҳ нати сифатининг унумдорлигини ошириш, 2.1.3. -ёрдамчи ишчилар унумдорлигини ошириш: 2.1.4. -хизмат кўрсатувчи ишчилар ме ҳ нат унумдорлигини ошириш; 2.1.5. -кичик хизмат қ илувчи персонал ме ҳ нати сифатини ошириш; 3.1.1. -биринчи сегмент бўйича биринчи ма ҳ сулот сотиш бозорини кенгайтириш; 3.1.m - "M" сегменти бўйича биринчи ма ҳ сулот сотиш бозорини кенгайтириш; 4.1.1 - асосий ишлаб чи қ аришда автоматлаштириш даражасини ошириш; 4.1.2 - ёрдамчи ишлаб чи қ аришда автоматлаштириш даражасини ошириш; 4.1.3 - хизмат кўрсатувчи ишлаб чи қ аришда автоматлаштириш даражасини ошириш; 4.1.4 - бош қ аришда автоматлаштириш даражасини ошириш; 5.1.1. - ме ҳ нат хавфсизлигини яхшилаш; 5.1.2. - ме ҳ нат шароитларини яхшилаш;

5.1.3. - дам олиш шароитларини яхшилаш; 5.1.4. - ишловчилар малакасини ошириш. IV Даража - сифат, ресурслар ало ҳ ида кўрсаткичлари бўйича ма қ садлар бажарилиши. Мисол: IV даражада " ресурслар" ало ҳ ида қ уйидаги кўрсатгичлари бўлиши мумкин: - менежерлар ме ҳ нати сифатини ошириш; - маркетологлар ме ҳ нати сифатини ошириш; - изланувчилар ме ҳ нати сифатини ошириш; - конструкторлар ме ҳ нати сифатини ошириш; - бош қ а МХТ ва хизматчилар ме ҳ нати сифатини ошириш. V Даража -IV даража ма қ садлар дарахти кўрсатгичларини деталлаштириш. VI Даража - омиллар, фирма ташкилий структурасининг охирги бос қ ичини ишлаб чи қ иш учун ю қ ори малакали мутахассислардан иборат гуру ҳ жалб қ илиниши керак. Бу гуру ҳ аввал кўриб чи қ илган омилларни та ҳ лил қ илиши, ўхшаш фирмалар ташкилий структурасини қ айта кўриб чи қ иши керак: Ташкилий структурани лойи ҳ алашда қ уйидаги талабларга амал қ илиниши керак. а) ма ҳ сулот ишлаб чи қ ариш жараёни бош қ ариш структураси фаолияти натижаси сифатида пропорционаллик, узлуксизлик, параллеллик, ани қ лилик ва ритмлилик талабларига жавоб бериши керак. б) система элементлари орасидаги коммуникациялар, шунингдек, атроф-му ҳ ит билан система ани қ бўлиши керак, ахборот сифати ю қ ори бўлиши керак. в) структура элементлари сони минимал бўлиши керак, аммо системанинг нормал фаолияти учун етарли бўлиши керак. г) структура ўзгаришларга тез кўникувчан бўлиб, янги вазифа етилиши учун қ айта қ урилувчан бўлиши керак.

д) бош қ ариш системаси унинг фаолияти учун етарли самарадорликни таъминлаши керак. Фирма, корхона ташкилий структурасини ишлаб чи қ иш бос қ ичлари: 1. Товарлар ва интеграцион жараёнларнинг уларнинг ҳ аётий даври бос қ ичлари бўйича мураккаблигини, фирма бозор стратегиясини, буюртмалар портфелини та ҳ лил қ илиш. 2. Фирма, корхона фойдаси, ба ҳ оси, ҳ ажмини башоратлаш. 3. Бош қ ариш учун мумкин бўлган максимал харажатларни ҳ исоблаш. 4. Фирма, корхона ма қ садлар дарахтини ясаш. 5. Корхона, фирма ташкилий структураси ва унинг функционал бўлинмалари структурасининг шаклланиши 6. Функционал бўлинмаларни ва лавозимий кўрсатмалар тў ғ рисидаги низомнинг ишлаб чи қ арилиши ва тасди қ ланиши. Бош қ ариш учун мумкин бўлган максимал харажатлар кўпинча фирма янгилиги, капитал ҳ ажми ва ю қ ори малакали кадрларнинг борлиги билан ани қ ланади. Агар фирма, корхона янги бўлиб, етарли ми қ дорда бирламчи капитал бўлса, унда жуда а қ лли, ишга қ обилиятли, сабр-бардошли ёш командани тузиш тавсия қ илинадики, улар фирма, корхона келажаги учун ўз қ обилиятларини ишга солишлари керак. 5.3. Корхона ташкилий структурасини ривожлантириш омиллари ва унинг шаклланиш асосий принциплари. Корхона ташкилий структурасини ривожлантириш омиллари қ уйидагилар: - ишлаб чи қ аришни кооперативлаштириш ва ихтисослаштиришни ривожлантириш; - бош қ аришни автоматлаштириш; - ташкилий структурани лойи ҳ алашда ва менежмент системаси фаолиятида илмий ёндашишларни қ ўллаш;

- ишлаб чикариш жараёнларини рационал ташкил қ илиш принципларига риоя қ илиш; - мавжуд бош қ ариш структурасини муаммо-ма қ садли структураларда ўтказиш. Корхона муаммо-ма қ садли ташкилий структурасининг шаклланиш асосий принциплари: 1. Ма қ садли ёндашиш, янги ташкилий структурани корхона ма қ садлари дарахти асосида шакллантириш 2. Корхона ра ҳ бари ўринбосарлари ми қ дорини ани қ лашда комплекслилик 3. Муаммоларга мўлжални олиш, яъни корхона бўйича ани қ фукцияларни бажарувчи ёки ани қ муаммоларни ҳ ал этувчи бўлимларни шаклланиши 4. Ало ҳ ида товарлар ёки бозорлар бўйича бўлимлар структурасини ясашда ани қ товарлар ёки бозорларга мўлжални олиш 5. Корхона ма қ садлар дарахти бажарилишда махсус бўлимларни йў қ лиги 6. Структуранинг ўзгаришларига кўникувчанлигини таъминлаш 7. Товар ра қ обатбардошлигига эришиш бўйича муаммолар ечимини назорат қ илишни таъминлаш Шундай қ илиб, ташкилий структура бу структуранинг шаклланишига талаблар ва принциплар ми қ дори, ма қ садлар дарахти, бўлимлар ва лавозимий кўрсатмалар-тў ғ рисидаги низом мазмуни билан ани қ ланади.

Шартли белгилар: А - топшири қ шаклланиши йўналиши Б - топшири қ ни бажариш йўналиши МТ - ани қ товар бўйича маркетолог - товар ра қ обатбардошлигига эришиш бўйича муаммоларни бажарувчи. Структуранинг иккинчи даражасида схемада кўрсатилганидек қ уйидаги бўлимлар бўлиши мумкин: 1. 1. - бозорни ўрганиш; 1.2. - фирма стратегиясининг шаклланиши; 1.3. - рекламалар; 1.4. - товар ҳ аракатини ра ғ батлантириш;Муаммо, ма қ сад, функция- ҳ у қ у қ ий таъминланиш Бош қ ариш органи – юридик бўлим Ахборот билан таъминлаш Бош қ аришни ташкил қ илиш Бош менежер Бухгалтерия ҳ исоби Бош ҳ исобчиКорхона ма қ сади, фойда, ривожланиш Ра ҳ бар 1. Маркетинг бўйича ўринбосар Стратегия шаклланиши бозорнинг кенгайиши 2. Техник директор Сифатни ошириш, и/ч ни ривожлантир иш 3.Тижорат директор Ресурслардан тежамли фойдаланиш, молия, режа 4. Ишлаб чи қ а риш бўйича ўринбосар Ма ҳ сулотни сотишни ва и/ ч ни ташкил қ илиш 5. Ижт.саволлар бўйича ўринбосар Ижтимоий ривожланиш атроф му ҳ итни му ҳ офаза қ илиш 1.1 1.2 1.3 1.4 3.1 3.2 3.3 3.4 5.1 5.2 5.3 5.4 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 II III I А БА БАхборот маркази Схема-6. Йирик корхона муаммо ма қ садли ташкилий структураси.

2.1. - илмий изланишлар; 2.2. - бош конструктор; 2.3. - бош технолог; 2.4. - бош механик; 2.5. - бош энергетик; 2.6. - ишлаб чи қ аришни ташкилий техник ривожланиши; 3.1. - режали; 3.2. - молиявий; 3.3. - ресурслардан тежамли фойдаланиш; 3.4. - иш ҳ а қ и ва ме ҳ натни ташкил қ илиш; 4.1. - ишлаб чи қ аришни моддий - техник таъминлаш ; 4.2. - омбор хўжалиги; 4.3. - транспорт хўжалиги; 4.4. - ишлаб чи қ аришни оператив бош қ ариш; 4.5. - ма ҳ сулотни сотиш; 4.6. - ишлаб чи қ ариш цехлари; 5.1- персонални бош қ ариш; 5.2. - жамоа ижтимоий ривожланиши; 5.3. - техника хавфсизлиги; 5.4. – атроф - табиий му ҳ итни му ҳ офаза қ илиш. Структуранинг 3-чи даражасида ало ҳ ида товарлар, бозорлар функциялар, муаммолар бўйича бўлимларда бюро ёки гуру ҳ лар ташкил қ илинади. Масалан:1. 1. Бўлимда товарлар бозорлари бўйича бюро ва гуру ҳ лар ташкил қ илинади. 1.2. Бўлимга қ уйидаги вазифалар бажарилишини юклаш мумкин. Корхона ра қ обат афзаллигини ани қ лаш, турли товарлар бўйича ра қ обат қ онуни ҳ аракати механизмини ўрганиш, корхона ва товарлар ра қ обатбардошлиги меъёрларини башоратлаш, корхона стратегиясини ишлаб чи қ иш ва амалга оширишни назорат қ илиш, ба ҳ олар сиёсати, техника сиёсати ва бош қ алар.

Бўлимлар сони, унинг структураси ва ишловчилар сони ишлаб чи қ арадиган ма ҳ сулотни ҳ ажми, номенклатураси, ишлаб чи қ аришни кооперативлаш, марказлаштириш, ихтисослаштириш даражасига бо ғ ли қ . Корхона бош қ ариш аппарати минимал сони-4 киши: Биринчи ра ҳ бар, бош бухгалтер- ҳ исобчи, техник директори, тижорат директори, йирик корхонада 30 бўлим бўлиши мумкин. Бу бўлимларда ҳ аммаси бўлиб 500 киши ишлаши керак. Назорат саволлари: 1. Корхона ташкилий структураси нима 2. Ташкилий структурага таъсир қ илувчи, унинг мураккаблигини ани қ ловчи омиллар қ айсилар. 3. "Ма қ садлар дарахти" структураси қ андай кўринишга эга.

АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ 1. И.А.Каримов " Буюк келажак сари" Т. 1998 й 2. Р.А.Фатхуддинов "Производственный менежмент"М. 1997 й. 3. Н.А.Саломатина, З. П. Румянцева тахрири остида "Менежмент организации". Ў қ ув қ ўлланма, Москва " Инфра-М" 1996 й 4. Уткин Э.А. "Управление фирмой". Москва 1996 г. 5. С.В.Валдейцев та ҳ рири остида "Управление исследованиями, разработками и инновационными проектами". Санкт Петербург"1995 6. Р.В.Кружкова та ҳ рири остида " Организация, планирование и управление производством на предприятиях пищевой промышленности" М. "Агропромиздат" 1985 й. 7. www.Ziyonet.uz

Похожие

Корхона ишлаб чиқариш структураси ва унинг ривожланиш омиллари

Ахлокнинг структураси, мохияти ва ижтимоий функциялари

Психик ривожланиш ва таълим

Олий ўқув юртларида бошқарув ва уларнинг структураси

Ўқитишнинг ташкилий шакллари