Касб таълими муассасаларини бошкариш - Педагогиka - Рефераты

Касб таълими муассасаларини бошкариш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

46.5 KB

Касб таълими муассасаларини бош қ ариш Режа: 1. Бошқаришнинг ижтимоий-иқтисодий асослари. 2. Бошқарув тамойиллари. 3. Иқтисодий билимлар бериш муассасаларининг тавсифи ва уларни бошқариш.

Мустақил Ўзбекистон давлатини ҳар томонлама ривожлантириш, иқтисодий мустақиллигини таъминлаш кўп жиҳатдан замон талабига жавоб берадиган раҳбар ва мутахассисларни тайёрлаш сифатига боғлиқ. Бозор иқтисодиёти шароитида бошқарув кадрларини тайёрлашда олий таълим муассасаларининг роли катта, албатта. Иқтисодий олий таълимнинг асосий мақсадларидан бири, бозор муносабатлари шароитида ишлай оладиган малакали кадрларни тайёрлаш, яъни ўқувчиларда замонавий фикрни шакллантира оладиган, хўжалик юритиш ва бошқарувда янгича усулларни қўллай оладиган, шунингдек раҳбарлик санъати сирларини ўргана оладиган даражада назарий ва амалий билимлар беришдан иборатдир. Иқтисодий ислоҳотларни асосий мақсади - бошқарувнинг маъмурий буйруқбозлик шаклларидан иқтисодий шаклларига ўтиш ва шуни негизида бозор муносабатларини шакллантиришдан иборатдир. Шу ўринда И.Каримовнинг Иккинчи чақириқ Ўзбекистон Республикаси Олий мажлисининг Биринчи сессиясида «Озод ва обод Ватан, эркин ва фаровон ҳаёт - пировард мақсадимиз» номли маърузасидан қуйидагиларни, яъни «Биринчидан, иқтисодиётни барча соҳалари ва тармоқларида эркинлаштириш жараёнини изчиллик билан ўтказиш ва иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш. Бу хўжалик юритувчи субъектларнинг эркинлиги ва иқтисодий мустақиллигини ошириш, тадбиркорлик фаолиятини ривожлантириш йўлидаги мавжуд тўсиқларни бартараф этишни англатади». Иқтисодий ислоҳотларни амалга оширишда бошқарув аппаратининг роли муҳим аҳамиятга эга. Бошқарув аппаратининг тузилиши деганда, бошқарув аппарати ва улар орасидаги боғланиш тушинилади. Бошқарув аппаратининг таркиби бир-бири билан боғланган тенг ҳуқуқли бирикмалар ва буғинлар билан тўлдирилиши унинг тизими дейилади. Ташкилий қисм бу бошқарув тизимининг асосий таркибий қисмларидан бири бўлиб, бошқарувчи тизим, субъекти ташкилий тузилишининг шакли демакдир. У бошқарув тизимининг негизи сифатида

майдонга чиқади ва кадрлар билан бошқаришни ташкил қилиш расмий қоидаларини тартибга солади. Ана шунинг учун ҳам унинг бошқарув тизимидаги роли бениҳоя каттадир. Ўзбекистонда бошқаришнинг илмий асослари пайдо бўлиши ўзининг чуқур тарихий илдизларига эга бўлиб, унинг асосий тамойиллари ХIII-ХIV асрларга келиб Ўрта Осиё Амир Темур ҳукмронлиги даврида тўла шаклланган эди. Бу даврда юқори интизом, ижтимоий ҳимоя ва олий даражадаги бошқариш тизимига эга бўлган давлатнинг бунёдга келиши ўрта аср давридаги бошқариш услублари ўзида энг илғор ғояларни мужассамлаштирилганидан дарак беради. Бошқарув тизимининг самарали ташкил этилиши, унинг инсонпарварлик, иқтисодий ва рационал усул билан ташкил этилиши, унинг негизида инсон манфаатлари ётганлиги, давлат сиёсатининг бошқарувга ижобий таъсири дунёда буюк давлат пайдо бўлиши билан якунланди. Юқорида қисман айтиб ўтилганидек, бошқаришнинг мақсадли инсоният яхши яшаши, ишлаши, ўқиши учун шароит яратиб беради ва умумий мақсад одамларни жипслаштириб, бирлаштириб туради. Ҳар қандай ижтимоий тизимда меҳнат корпорацияси ташкил топгани ҳолда уни бошқариш мавжуддир. Ҳар қандай нисбатан катта миқёсидаги бевосита ижтимоий ёки биргаликда қилинадиган меҳнат идора қилувчига маълум даражада муҳтож. Бу идора қилувчи индивидуал ишлар ўртасида гармония ўрнатади. Маълумки, бошқариш деб, кўзда тутилган мақсад учун қилинадиган ҳаракат тушинилади. Ҳар қандай бошқариш асосида кўзда тутилган мақсад ётади. Бошқаришда бошқарувчи система, ва бошқарилувчи система амал қилади. Шундай экан бошқариш бирор бир системани иккинчи бир системага ўзгартиришга айтилади. Бошқарувчи система бошқарилувчи системага таъсир кўрсатишда амал қилиши керак бўлган қонун қоидаларга бошқариш тамойиллари (принциплари) деб аталади.

Юқоридагилардан келиб чиққан ҳолда бошқаришнинг қуйидаги тамойилларини келтириш мумкин ва у тамойиллар бозор иқтисодиёти шароитида ҳам амал қилади: 1. Демократик тамойили. 2. Сиёсий раҳбарлик тамойили. 3. Хўжаликни режали юритиш тамойили. 4. Илмийлик тамойили. 5. Кадрларни тўғри танлаш тамойили. Бошқаришнинг тамойиллари билан бирга унинг вазифалари ҳам мавжуд. Бошқаришнинг вазифаси кишиларнинг субъектив фаолиятини биринчи навбатда бошқариш соҳасидаги фаолиятини объектив қонунларнинг талабларига ана шу қонунлар белгилаб берадиган прогрессив тенденцияларнинг талабларига мувофиқлаштиришдан иборат. Шу сабабли иқтисодий қонунларнинг моҳиятини, уларни амал қилиш шароитини билиш халқ хўжалигининг ҳамма босқичларида илмий асосда бошқаришни ташкил этишнинг энг муҳим омили ҳисобланади. Шундай экан бошқаришнинг қуйидаги вазифалари (функциялари) амал қилади: 1. Режалаштириш; 2. Мувофиқлаштириш; 3. Ишлаб чиқиш.; 4. Ўзгартириш киритиш. 5. Назорат қилиш. Маълумки, биринчи чақириқ Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг IX сессиясида «Таълим тўғрисида»ги қонун қабул қилинган эди. Ушбу қонуннинг 10-моддасида таълим турлари баён этилган бўлиб, унда мактабгача таълим, умумий ўрта таълим, ўрта-махсус, касб-ҳунар таълими, олий таълим, олий ўқув юртидан кейинги таълим, кадрлар малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш, мактабдан ташқари таълим кабиларни ўз ичига олиши назарда тутилади. Шундай экан, ушбу таълим муассасаларини ҳам бошқариш назардан четда қолмайди.

+онуннинг 28-моддасида «Таълим муассасасини унинг раҳбари бошқаради. Таълим муассасаларида қонун ҳужжатларига мувофиқ фаолият кўрсатадиган жамоат бошқаруви органлари ташкил этилиши мумкин» деб такидланган.

Адабиётлар 1. Каримов И.А. «Ўзбекистон буюк келажак сари» Т. «Ўзбекистон» - 1998й. 2 . +одиров Б. «Таълим тизимидаги ислоҳотлар мақсад ва йўналишлар». Т. «Ўзбекистон» - 2000 й. 3 . Ўлмасов А., Шарифхўжаев М. «Иқтисодиёт назарияси» (дарслик) Т. «Ўқитувчи» - 1995. 4 . Ўлмасов А. «Иқтисодиёт асослари». Т. «Ўқитувчи» -2001 5. Махмутов, Ибрагимов, Чошанов . Педагогические технологии развития мўшления учаҳихся. Казань, 2001. 6 .Фаберман Б.Л. Составление педагогических тестов. Тошкент, 2000. 7 .Махкамов У , Тилябова Н, Тилябова Ш. Педагогик махорат. Тошкент 2003й. 8. Ходжаев Н,Ходиев Б, Баубекова З, Тилябова Н. Янги педагогик технологиялар. Тошкент, 2002й. www.bilimdon uz . -Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлигининг веб сайти. www.de.uz- Масофавий таълим тизимига бағишланган веб сайт. www.plekhanov/ru.- Плеханов номидаги Россия иқтисод академиясининг веб сайти. www.tgeu.uz.- ТДИУ веб сайти. www.tatu.-ТАТ У веб сайти.

Похожие

Халк таълими булимлари ва мактабгача тарбия муассасаларини назорат килиш

Мехнат таълими жараёнида касб танлашга йуллаш

Мутаффаккир олимларнинг касб ҳунар таълими хақидаги фикрлари

Бўлажак касб таълими ўқитувчисининг касбий муҳим сифатлари

Касб таълими психологияси предмети ва унинг вазифалари