Ўқитиш шароитларига нисбатан гигиеник талаблар - Педагогиka - Рефераты

Ўқитиш шароитларига нисбатан гигиеник талаблар

Загружено в:

22.09.2022

Скачано:

0

Размер:

38.5 KB

Ўқитиш шароитларига нисбатан гигиеник талаблар Режа: 1. Ўқитиш шароитларига нисбатан гигиеник талаблар (ёритиш, иситиш, шамоллатиш). 2. Организм ва муҳит. 3. Инсон экологияси ва касалликлар, Ўзбекистон аҳолисини саломатлик ҳолати.

Ўқитиш шароитларига қўйилган гигиеник талабларни қўйилишига сабаб, ўқувчи ёшлар бериладиган назарий билимларни нармал ўзалштирилишдир. Бизга маълумки, ўқитиш учун шароит етарли даражада бўлмаса, берилган билимларни самараси кўзга ташланмайди. Бунинг учун нималар талаб этилади: - Ўқиш жойида ёруғлик етарли бўлиши яъни 100 – 150 люкс бўлиши талаб этилади. Ёруғликни чап томондан тушишини таъминлашга эътибор бериш керак. Шу билан бирга, ҳаддан ташқари кучли ёруғлик нури кўз тўр пардасидаги рецепторларни ўта қўзғатиб, кўзнинг тез толиқиб қолишига сабаб бўлади. - Парта ва стулларнинг баланд ёки пастлигини тартиблиги талаб этилади. - Хона хароратининг даражасига эътибор қариш ва ҳокоза. Тирик организм маълум бир жойда яшар экан, унга ўша жойнинг ҳарорати, намлиги, ҳаво босими, ёруғлиги, радиацияси, ҳавоси ва бошқа омиллари таъсир қилиб туради. Машҳур физолог олим И.М.Сиченов бу борада: “Бироқ тирик организм ташқи муҳитсиз яшай олмайди” деган эди. Ташқи муҳит омиллари организмга сезги органлари орқали таъсир этиб, марказий нерв системасида бу таъсирлар анализ ва синтез қилинади. Ундан кейин таъсир барча тўқима ва органларга берилиб, улардаги физиологик жараёнлар муайян шароитга мослашади. Организмнинг ички муҳити нисбийдир. Ташқи муҳитнинг ноқулай таъсири натижасидаички муҳитнинг доимийлиги ўзгаради. Лекин нерв – гуморол системасининг бошқарувчанлик вазифаси орқали бу доимийлик яна тикланади.

Организмнинг турли об – ҳаво шароитида энергия сарфлаш хусусиятларини ҳисобга олагн ҳолда йилнинг иссиқ ойларида кам энергя берувчи озиқ моддаларни, совуқ ойларида эса кўп энергия берувчи озиқ моддаларни кўпроқ истеъмол қилиш тавсия этилади. Организм ички муҳитининг нисбий доимийлигини таъминлайдиган мосламлар ривожланганлиги туфайли, у муҳитнинг ўзгарувчан таъсирини енгил ўтказади. Албатта, организм ёш соғлом бўлса, ташқи муғитнинг ноқулай таъсирини енгил ўтказиб, унга тез мослашади. Агар чиниқмаган, касалманд бўлса, ташқи муғит таъсирига тез мослаша олмайди. Натижада турли касалликларга берилувчан бўлади. Шунинг учун ҳар бир одам меъёрида овқатланиб, жисмоний тарбия билан шуғулланиб ўз танасини чиниқтириши лозим. Айрим шаҳарларнинг корхоналарида атроф – муҳитнинг ҳаддан ташқари ифлосланиши жамоатчиликни безовта қилмоқда. Саноат корхоналари ва автотранспорт воситаларидан чиққан заҳарли моддалар аҳоли ўртасида аллергия, нафас олиш, ошқозон – ичак, юрак – қон томир, нерв системасининг ҳар хил касаликлари кўпайиб кетишига сабаб бўлмоқда. Аҳолини бундай заҳарли моддалар таъсиридан муҳофаза қилиш учун корхоналарда тозалаш ускуналари, автомобилларга заҳарли газларни зарарсизлантирувчи қурулмалар ўрнатиш чоралари кўрилмоқда. Шунингдек, шаҳар, қишлоқларни кўкаламзорлаштириш, коммунал – гигиена қоидаларига риоя қилиш ҳам бу борадаги асосий тадбирлардир. Атроф – муҳит озодалигини таъминлаш кишилар саломатлигини таъминловчи муҳит омилдир. Дарҳиқиқат атроф – муҳитнинг ифлосланиши туфайли турли имкробларнинг кўпайиши ҳамда уларнинг яшовчанлигини таъминловчи муҳитни юзага келтиради. Шу боис махсус дастур ёрдамида талаба ёшлар уй – жойларни тоза тутиш,

шахсий гигиенага амал қилш, аҳоли яшайдиган жойни унга озор етказувчи нарсалардан тозалаш, шунингдек, турли хил кўчатлар экиш каби хайрли ишларни қилишга ундовчи даъватларга амал қилишга ўргана боради. Ўзбекистонда бу борада талай ислоҳатлар амалга оширилмоқда. Хусусан, соғлом турмуш тарзи асосларига бағишланган ўқув фанларининг жорий этилиши, “Соғлом авлод учун” давлат дастурининг қабул қилиниши. Ўзбекистонда “Соғлом авлод йили”, “Сиҳат саломатлик йили” кабиларни жорий этилиши кабиларни санаб ўтиш ўринлидир.

Фойдаланиладиган адабиётлар 1. В.И.Истеленко “Инсон фалеологияси саломатлик – севги гўзаллик” 1/3 жилд М – 1998 йил. 2. В.И.Лонимов “Валеология кириш” М – 1998 йил. 3. В.В.Калбанов “Бошланғич мактабларда валеологик таълим” боўланғич мактаб М - №4 1999 йил. 4. Саломатлик ва таълим. Педагогик валеология муаммолари. В.В.Калбанов тахрири остида С – Пб – 1996 йил. 5. Д.Ж.Шарипова Ўқувчиларнинг гигиеник таърифи. Т.: – 1990 йил. 6. А.Т.Хрипкова, Д. В. Колесов Қиз бола, ўсмир қиз. Ўқитувчилар учун қўлланма М. Просвехения 1987 йил. 7. А.Т.Хрипкова, Д. В. Колесов Ўғил бола, ўсмир-ўспирин. Ўқитувчилар учун қўлланма. М. Просвехения 1982 йил. 8. www.ziyonet.uz

Похожие

Ўрта махсус касб ҳунар таълими стандартлари таълим ва ўқитиш мазмунига қўйиладиган талаблар

Замонавий ўқитиш технологиялари. Шахсга йўналтирилган ўқитиш технологиялари, муаммоли ўқитиш

Ўқитиш тамойиллари

Махсус фанларни ўқитиш жараёнида қўлланиладиган ўқитиш методлари

Компьютерли ўқитиш технологияси