Shokolad tayyorlash texnologiyasi - Пищевая технология - Рефераты

Shokolad tayyorlash texnologiyasi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

47.5 KB

Shokolad tayyorlash texnologiyasi Reja: 1. Kakao mahsulotlarini olish. 2. Yanchilgan kakao. 3. Shokolad massa. 4. Shokolad va shokoladli konfetlar olish. 5. Shokolad massani xaroratlashtirish.

Shokolad - qattiq konditer maxsuloti bo'lib, uning asosini yuqori energiya beruvchi, charchagan kishi kuchini tiklovchi va mexnat qobiliyatini orttirish xususiyatiga ega bo'lgan kakao maxsulotlari tashkil qiladi. Shokoladning tetiklashtiruvchi xususiyatlari ko'pchilikka ma'lum bo'lib, bu narsa uning kiyoviy tarkibi, birinchi navbatda teobromin, alkoloidlar va oshlovchi moddalarga bog'liq. Shokolad ishlab chiqarishning asosiy bosqichlari: kakao donlarini qovurish, kakao mahsulotlari olish, kakao massasini tayyorlash, shokolad mahsulotlarini qoliplash, shokolad mahsulotlarini o'rash va upakovka qilishdan iborat. Kakao mahsulotlarini olish. Kakao mahsulotlari uchun xom-ashyo bo'lib, kakao dukkaklilari xisoblanadi. Kakao dukkaklilarini tozalash va navlarga ajratish tozalovchi-navlarga ajratuvchi mashinalar yordamida bajariladi. Termik ishlov berish (130-150 0 C gacha qizdirish)- shokolad maxsulotlarining sifatini belgilovchi asosiy jarayonlardan hisoblanadi. Uni qovurish yoki quritish apparatlarida amalga oshiriladi. Termik ishlov berilganda kakao donlarining fizik-kimyoviy xossalari anchagina o'zgarishga uchraydi: namlik 6-8 dan 2-3% gacha kamayadi. Namlik kamayishi natijasida kakao donlari qobig'i mo'rt bo'lib qoladi va mag'zidan oson ajraladi. Yuqori temperatura ta'sirida donalar dezinfeksiyalanadi, murtak nobud bo'ladi, ta'm yaxshilanib, kakao donalariga xos xushbo'ylik ortadi. Kakao donalarida bo'lgan organik kislotalar uchib ketadi, va erigan oshlovchi moddalar miqdori kamayadi, buning natijasida xom kakao donalariga xos bo'lgan nordon va ta'mi ta'm yo'qoladi. Donachalar sovutilganda ular tarkibidagi kakao moyi o'z qattiqligini saqlab qoladi va bu elaklar ё g'li bo'lib qolishi hamda ko'zi berkilib qolishidan saqlaydi. Kakao donachalarini 0,75 dan 8 mm gacha maydalash, yelpish yo'li bilan qimmati kam bo'lgan qobiqni mag'izdan ajratishga imkon beradi.

Qobiqda 3-5% ё g' , 15-18% klechatka, 6,5-9% kul, oqsil va oshlovchi moddalar bo'ladi. Qobiqda bir oz ё g'ning bo'lishi qovurish jarayonida qisman kakao moyining o'tishi tufaylidir. Maydalashda yirik bo'laklarning ko'p bo'liishi muhimdir, chunki ajratiladigan zarrachalar solishtirma og'irligi turlicha bo'lgandagina yelpish samarali bo'ladi. Kakao yarmasining chiqishi xom kakao massasiga nisbatan 81-83% dan ortiq bo'lmasligi shart. Kakao yarmasining namligi 3% dan ortiq bo'lmasligi kerak. Olingan yarmadagi kakaovella (qobiq)ning miqdori 1-1,5% dan oshmaydi. Biroq 5-8 mmli elakdan o'tgan (tahminiy chiqishi 70%) yirik yarmalar eng toza hisoblanib, plitali shokolad va kakao kukuni tayyorlashda ishlatiladi. Maydaroq yarmadan konfet massalari va nachinkalar tayyorlanadi. Yanchilgan kakao. Yanchilgan kakaoning birinchi qismini kakao yarmasini un qilib olinadi va bunda xujayra devorlari buzilib, ular ichida bo'lgan kakao moyi, oqsil va boshqa moddalar erkin xolga o'tadi. Bu jarayon maxsus dezintegrator agregatlarida olib boriladi. Dezintegrator agregatlar 4% gacha namlikdagi yarmani yanchadi. Tortilgan kakaoda namlik 1-0,9 %gacha tushadi. Tortilgan kakao issiq xolatda (40 0 C dan yuqorida)suspenziya xolatida bo'lib, (kakao)moyda suzib yurgan juda mayda qattiq zarrachalardan iborat. Uni tinch qoldirilganda toza qatlamlarga ajraladi va 23 0 C da qotib qoladi. Tortilgan kakaoga ishlov berish va tashish faqat isitilgan xolda amalga oshiriladi. Shokolad maxsulotlarini ishlab chiqarish uchun ko'p miqdorda kakao moyi talab qilinadi va uni tortilgan kakaoni gidravlik presslarda siqib olinadi. Presslashdan qolgan kakao kunjarasi deb ataluvchi qattiq qoldiq qayta ishlanib, kakao kukuni olinadi.

Moyning chiqishi tortilgan kakao massasiga nisbatan 44-47% ni tashkil qiladi. Shu bilan birgalikda, kunjarada 14 dan 17% gacha moy qoladi. Shokolad massa. Shokolad massa — o'ta maydalangan yarim tayyor mahsulot bo'lib, qand upasining tortilgan kakao, kakao moyi va qo'shimchalar bilan aralashmasidir. Shokolad massasidan qo'shimchalarsiz tabiiy shokolad tayyorlanadi. Qo'shimchali shokolad massaga boshqa mahsulotlar qo'shish yo'li bilan olinadi. Eng keng tarqalgan qo'shimchalar quruq sut, qaymoq, yong'oq mag'izi, kofe hisoblanadi. Shokolad glazuri yoki kuvertyur shokolad massaning bir turi sanaladi. Uning o'ta yumshoq bo'lishiga ё g'lilikning oshirish yo'li bilan erishiladi. Shokolad massa xaroratga qarab qattiq yoki suyuq bo'lishi mumkin. Holatiga ko'ra suyuq shokolad massa suspenziya bo'lib, unda dispers muhit kakao moyi, dispres faza esa qand upasi va tortilgan kakaoning qattiq zarrachalaridan iborat. Shokolad massasining sifati disperslik bilan belgilanadi. Disperslik deganda o'lchami 20 mkmgacha bo'lgan zarrachalarning umumiy qattiq zarrachalarga nisbatan ulushi tushuniladi. Masalan oddiy shokolad massa qo'shimchalarsiz va qo'shimchalar bilan 92%, 20 mkmgacha o'lchamli zarrachalar tutadi. Demak uning dispersligi 92%. Desertli shokolad massa qo'shimchalarsiz 97%, qo'shimchalar bilan 96% disperslikka ega bo'ladi. Shokolad va shokoladli konfetlar olish. Shokolad massa qand upasini tortilgan kakao, kakao moyi va qo'shimchalar bilan aralashtirilgan yarim tayyor mahsulotdir. Undan olinadigan tabiiy shokolad va qo'shimchali shokolad oddiy va desertli bo'lishi mumkin. Desertli shokoladda zarrachalar dispersligi yuqori bo'ladi. Shokolad massa xaroratga qarab qattiq va suyuq bo'lishi mumkin 32 0 C dan yuqori xaroratda shokolad massa suyuq xolatda bo'ladi. Suyuq shokolad massani asosan metall qoliplarga quyib, mahsulotlar olinadi. Qolip yaxshi to'lishi uchun shokolad massaning qovushqoqligi kam

bo'lishi kerak. Shokolad massaning qovushqoqligi kakao moyining ulushi va xaroratiga bog'liq. Kakao moyi ulushini iloji boricha kamroq bo'lishiga xarakat qilinadi. Bir xillashtirilgan resepturalarga ko'ra kakao moyining ulushi 0,35 ga teng. Kakao moyi polimorfizm xususiyatiga ega. Saqlanadigan tayyor maxsulotlarda kakao moyi faqat barqaror (- shaklda bo'lishi kerak. Shuning uchun qoliplashdan oldin shokolad massa haroratlashtiriladi (temperirovaniye). Shokolad massani xaroratlashtirish. Xaroratlashtirish—kakao moyining butun xajmida kristallanish markazi yaratishdir. Bunga massani qotish boshlanadigan xaroratgacha, ya'ni 32 0 C gacha ma'lum tezlikda aralashtirib turgan xolda sovutish yo'li bilan erishiladi. Bu shartga amal qilmaslik shokoladning ё g'li oqarib qolishiga olib keladi. Ё g'li oqarish — kakao moyining barqaror bo'lmagan qattiq shakllarining mahsulot yuzasidan barqaror kristall shaklga o'tishidir. Kakao moyining beqaror shakllari harorat 19,5 0 C dan pasayganda o'zidagi ortiqcha potensial energiya tufayli mavjud bo'la olmaydi. Shuning uchun xarorat pasayganda mahsulot yuzasida moyning o'z-o'zidan kristallanishi boshlanadi. Natijada, massaning butun yuzasi kristallar bilan qoplanib, u kulrang tus oladi. Bunday massa sindirib ko'rilganda donador ko'rinadi. Qand va tortilgan kakao zarrachalari orasi kakao moyi bilan to'lmagan. Kulrang “tuklar” mahsulotni mog'orlaganga o'xshatib ko'rsatadi, biroq mahsulot zararsiz, ozuqaviy sifati buzilmagan bo'ladi. Shunday qilib, xaroratlashtirishdan maqsad shokoladning ё g'li oqarishininig oldini olishdir. Butun massa xajmida barqaror (- shakl xosil qilinsa ё g'li oqarish yuz bermaydi. Buning uchun shokolad massa tezda 33 0 C gacha sovutiladi, keyin aralashtirib turgan xolda sekin-asta 30 0 C ga tushiriladi. Aralashtirishni davom ettirib, 30 0 C da ushlab turiladi. Aniqlanishicha kakao moyining (- shakl kristallari qattiq xolatda beqaror shakllarga nisbatan 1-3% kichik hajmni egallaydi. Kakao moyining bu xossasi shokolad qotgandan keyin qolipdan oson ko'chishini ta'minlaydi.

Foydalanilgan adabiyotlar 1. А.Ф.Наместников. “Химия в консервной промишленности”. Москва. Пишпром. 1965й. 2. Н.Назарова. “Обшая технология пишевих произвоств”. Москва. Пиш пром.1986 г. 3. Говард, Р.Роберте, Элмир, Х. Марк и другие. “Безвредность пишевих продуктов”М.Пишепром1990г. 4. M.Nabiyev. V. Shalnev, A. Ibroximov “Shifobaxsh nematlar”. 5. В.И.Исупов “Пищевые добавки и прянности” Санкт- Петербург. ГИОРД. 2000 г. 6. А.С.Булдаков “ Пищевые добавки” Справочник- Спб.: “Ut”, 1996 г. 7. А.П.Нечаев “ Пищевая химия” Санкт- Петербург . ГИОРД. 2001 г. 8. Л.А. Сафронова” Применение пищевых добавок” Практические рекомендациии. Спб-: ГИОРД, 1999. 9. А.П.Нечанов “ Органическая химия- М.: Высшая школа, 1988. 10. Н.П.Лукин “ Пищевые добавки на основе сахаристых крахмалопродуктов” Пищевая промышленность. 1996. 11. YA.X. Turakulov “ Bioximiya” Toshkent Ukituvchi 1996.

Похожие

Marmelad, pastila, shokolad va sharq shirinliklari texnologiyasi

Pishloq tayyorlash texnologiyasi

Un tayyorlash texnologiyasi

Meva va sabzavotlardan konserva tayyorlash texnologiyasi

Karamel mahsulotlari texnologiyasi