Tokarlik stanoklari - Материаловедение - Рефераты

Tokarlik stanoklari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

249.5 KB

Tokarlik stanoklari Reja: 1. Umumiy tushunchalar. Tokarlik guruhi stanoklarining asosiy tiplari. 2. Tokarlik-vintqirqar stanoklari va ularni sozlash. 3. Tokarlik gardanlash stanoklari. 4. Tokarlik-Iobovoy va karusel stanoklari. 5. Tokarlik-revolver stanoklari. 6. Ko'p keskichli stanoklar. Tokarlik avtomatlari va yarim avtomatlari.

Tayanch so'z va iboralar: 1. Tokarlik guruhi stanoklari. 2. Tokarlik-vintqirqar stanogi. 5. Tokarlik-gardanlash stanogi. 4. Tokarlik-Iobovoy stanogi. 5. Tokarlik- karusel stanogi. 6. Tokarlik -revolver stanogi. 7. Tokar lik avtomatlari. 8. Tokarlik yarim avtomatlari. . Tokarlik stanoklari haqida umumiy ma'lumotlar Tokarlik guruhi stanoklarida aylanish sirtlariga ishlov berish bo'yicha turli operatsiyalar amalga oshiriladi: tashqi va ichki silindrik va ko-nussimon yuzalarni shakllantirish, detal yon yuzalari (tores)ni yo'nish, ariqchalar ochish, teshiklarni parmalash, zenkerlash, razvyortkalash va yo'nib kengaytirish, ichki va tashqi turli profdli rezbalarni kesish, shakldor yuzalarni yo'nib hosil qilish, yuzalarni nakatka qilish, de-talni zagotovkadan kesib ajratish va boshqalar. Tokarlik guruhiga quyidagi tipdagi stanoklar kiradi (lO.l-jadvalga qarang).

Sanoatda ishlab chiqarilgan stanokIarning asosiy qismini tokarlik guruhi stanoklari egallaydi. Ularda ishlov o'tadigan zagotovkalarning diametri 5000 mm va undan ortiq, uzunligi esa 24000 mm gacha yetadi.

Tokarlik-vintqirqar stanoklari va ularni sozIash Zamonaviy tokarlik-vintqirqar stanoklaridan biri 16K20 modelli stanokdir. U normal aniqlikkaega (H). Bu asosiy model asosida 16 К 20 П , 16K20T, 16K25, 16 К 20 ФЗ modelli stanoklar chiqarilgan. 16K20 modeUi tokarlik-vintqirqar stanogi yakka buyurtmali va mayda seriyali ishlab chiqarishda, shuningdek asbobsozlik va remont sexlarida harxil tokarlik, parmalash, teshik kengaytirish va rezba ochish ishlarini bajarish uchun mo'ljallangandir. Uning asosiy uzel va qismlari quyi-dagilardir: 1. Stanina (qutisimon shaklda, jilvirlangan yo'naltiruvchilarga ega). 2. Oldingi babka (unga tezliklar qutisi o'rnatilgan). 3. Surishlar qutisi. 4. Orqa babka (aerostatik tayanchga ega—havo yostiqchasidajoy-lashtirilgan). 5. Support (unda keskich ushlagich va markaziy asboblar ushlagi-chi joylashgan). 6. Fartuk (uning ichida supportning surish mexanizmijoylashgan). 7. Ayrim xarakterli detallari: shpindel, yurgizish vinti, yurgizish vali va reyka. Stanokdagi harakatlar: Bosh -shpindelning zagotovka bilan birga aylanma hara kati. Shpindelning aylanish chastotasi sonlari 22 ta ayl/min, Shpindelning to'g'ri va teskan yo'nalishdagi aylanishlari quyidagi tenglama orqali ifodalanadi (stanokning kine matik sxemasiga qarang [3, 265-bet]): Surish —shpindelning bir marta aylanishiga mos keladi-gan supportning bo'ylama va salazkalarning ko'ndalang yo'nalishdagi (s k ) siljishidir ayl). Bo'ylama surish kinematik balansi tenglamasi quyidagicha: Ko'ndalang surish

Rezba kesish. Stanokda metrik, dyumli, modulli va pitch rezba-larini kesish mumkin. Keskich yordamida rezba kesishda support su rish harakatini yurgizish vintidan oladi (bunda mufta M 5 ulanadi). Rezba kesishda kinematik balans tenglamasi kesilayotgan rezba qadami t r uchun quyidagicha yoziladi: bundan almashinuvchi g'ildiraklar uzatish nisbati Bu yerda: shpindel va yurgizish vinti orasidagi o'zgarmas ele mentlar uzatish nisbati; yurgizish vintining qadami. Metrik va dyumli rezbalarni kesishda a=40, v=86 va d=6A tishli almashinuvchi g'ildiraklar o'rnatiladi va bu metrik rezbaning qadami stanokning pasportida ko'rsatilganidek 0,5-112 mm bo'lishini ta'minlaydi. Stanoklarni sozlash —texnologik uskuna (stanok) va jihozlar (moslamalar)ni ma'lum texnologik operatsiyani bajarish uchun tay- yorlashdir. Buning uchun kinematik zanjirlar sozlanadi—stanokning tezliklar qutisi, surish qutisi va boshqa organlarini boshqarish dastak- Iari zarur holatlarga keltirib o'rnatiladi, almashinuvchi tishli g'ildiraklar, shuningdek kopirlar, cheklagichlar va shunga o ' xshashlar tanlab olinadi va o'rnatiladi. O'rganilayotgan stanok yuqorida keltirilganlardan tashqari konussi-mon yuzalarga ishlov berish va ko'p kirimli rezbalarni kesish uchun sozlanadi. Konussimon yuzalarga ishlov berishninig quyidagi usullari mav- jud: a) orqa babka korpusini ko'ndalang yo'nalishda h masofaga surish orqali; bu usul katta uzunlikdagi va konus uchidagi yarim burchak bo'lgan konussimon detallarga ishlov berishda qo'llaniladi; b) keskich salazkalarini burish orqali; bu usul katta burchakli kalta konussimon detallarga ishlov berishda qo'llaniladi; d) konus lineykasi yordamida ishlov berish universal va eng qulay usul hisoblanadi.

Tokarlik stanoklarini har xil operatsiyalarga sozlashda normallash-gan moslamalar (3 va 4 kulachokli, pnevmoyuritmali, povodokli pat- ronlar, planshaybalar, lyunetlar, markazlar, opravkalar)dan foydala-niladi. Tokarlik-gardanlash stanoklari Bunday stanoklar shakldor kesuvchi asboblar tishlarining orqa yuzalariga egri chiziq (Arximed spirali) bo'yicha shakl berishda qo'llaniladi. Kesuvchi tishlar orqa yuzasining bunday profilga ega bo'lishi, orqa burchakning va kesuvchi qirra shaklining old yuza bo 'yicha qayta charxlashlarda o'zgarmas bo'lishini ta'minlaydi. Bunday ishlov berish shakldor (fason), modulli chervyak, modulli disk, taroqsi-mon, shlitsli frezalar, shuningdek to'g'ri va vintsimon tishli metchik-Iar uchun zarur bo'ladi. Arximed spirali ishlov o'tadigan (10.1-rasm) freza ( / ) ning tekis aylanma harakati va keskich { 2 ) ning freza o'qiga perpendikular yo'nalishda tekis surilishi (ko'ndalang surish s k ) natijasida hosil bo'ladi. Surish harakati maxsus kulachok (J) yordamida amalga oshiriladi, uning ishchi qismi BA Arximed spirali shaklida yasalgan. Kertilayot-gan freza bir tishga burilish vaqtida kulachok to'la bir marta aylanadi. Rolik {4) kulachokning BA qismi bo'yicha dumalab harakatlanganida support (5) ning keskich (2) bilan birga ishchi harakati sodir bo'ladi - qirindi kesiladi. Rolik kulachokning to'g'ri chiziqli AB qismiga to'g'ri kelganida prujina (6) ta'sirida support tezda frezadan qochadi (salt yurish). Kertuvchi asbob sifatida shakldor keskich yokijilvirlash doirasi olinib, uIarning shakldor profili kertilayotgan tishlar profiliga mos qilib charxlangan bo'ladi. Zagotovka har bir to'la aylanishdan so'ng keskichga ko'ndalang surish (qiymati) uzatiladi.

10. l-rasm. Freza orqa yuzasini gardanlash sxemasi. Tokarlik - gardanlash ( токарно - затыловочный ) stanoklarining tashqi ko'rinishi tokarlik-vintqirqar stanoklarga o'xshash bo'lsa-da, ularda o'ziga xos maxsus konstruksiyaga ega bo'lgan support mavjud. Bu support gardanlash operatsiyasi uchun zarur bo'lgan harakatlar-ni amalga oshiradi. 1 Б 811 modelli universal tokarlik-gardanlash stanogida bir va ko'p kirimli modulli chervyak frezalari, shuningdek taroqsimon, modulli disk va fason frezalar hamda tishlari to'g'ri, qiya yoki yon qismida joylashgan asboblar kertiladi. Bu stanokda bundan tashqari barcha tokar-Iik ishlarini bajarish mumkin. Tokarlik-Iobovoy va karusel stanoklari Tokarlik-Iobovoy stanoklaridan katta diametrli (5 m gacha) kalta zagotovkalarga yakka buyurtmali ishlab chiqarish sharoitida ishlov berishda foydalaniladi. Zagotovka planshaybaga kulachoklar, qisqichlar va boltlar yordamida mahkamlanadi (10.2-rasm.). 1A693 modelli tokarlik-lobovoy stanogining xarakteristikasi quyi- dagicha: Ishlov berish aniqligi va ish unumdorligining pastligi , zagotov - kani o ' rnatishning qiyinligi sababli bu stanoklar kam uchraydi . Tokarlik - karusel stanoklari katta diametrli, ammo nisbatan kichik uzunlikka ega boigan og ' ir maxovik , g ' ildirak , korpus tipidagi zago tovkalarga o ' rta va yirik mashinasozlik korxonalarida ishlov berish uchun mo ' ljallangan . Zagotovka vertikai o ' q atrofida aylanuvchi doiraviy stol ( planshayba ) ga mahkamlanadiki , u zagotovkani

o ' rnatish va tayyor detalni bo ' shatib olish ishlarini ancha osonlashtiradi . Karusel stanoklari (10.2-jadval) ikki turda chiqariladi : - bir stoykali ( planshaybaning diametri 1,6 m gacha , ikki - vertikal 5 pozitsiyali revolver kallakli va yon supportlariga ega ); modellari 1541, 1512, 1А512МФЗ, 1516, 1А516МФ4. -ikki stoykali gacha, uch supportli—ikkitasi vertikai, uchinchisiyon); modellari 1A531, 1553, 1525... (10.3-rasm). Tokarlik-revolver stanoklari Tokarlik-revolver stanoklari seriyali ishlab chiqarishda chiviq tipi-dagi yoki ayrim zagotovkalardan diametri va uzunligi uncha katta bo'lmagan detallarni tayyorlash uchun xizmat qiladi. Bu stanoklar universal tokarlik stanogidagi orqa babka o'rniga

revolver kallagiga ega bo'lib, kesuvchi asboblar (keskich, parma, zenker, razvyortka va boshqalar) kallakning o'yiqchalariga mahkamlanadi. Revolver kallagi burilish o'qiningjoylashishi bo'yicha ikki turda-gi stanoklar bo'ladi: 1) Revolver kallagi vertikal o'q atrofida buriladigan stanoklar (10.4-rasm); bu stanoklarda revolver supportidan tashqari tokarlik stanogidagidek oddiy support ham bo'lib, bo'ylama va ko'ndalang su-rishlarga ega. Bir vaqtning o ' zida bo ' ylama va revolver supportlarga o ' rnatilgan asboblar ishlov berishda qatnasha olishi mashina vaqti ( Z 0 ) ning qisqa - rishiga olib kelib , ish unumdorligi ortadi . Chiviq zagotovkalar sanga tipidagi qisqichlar yordamida , donali zagotovkalar esa patron yoki maxsus qisuvchi moslamalar yordamida mahkamlanadi . Bu tipdagi stanoklarning modellari : 1 M 36, Ш365. birga bo'ylama surish harakatini ham oladi; shuning uchun bu stanoklar da oddiy supportga zarurat qolmaydi. Bu tipdagi stanoklar universal tokarlik-revolver stanoklari hisoblanadi. Surish qutisidan harakat sup port mexanizmiga yurgizish vali orqali uzatiladi. Bu tipdagi stanoklarning modellari: 1336M, 1A341.2) Revolver kallagi gorizontal o'q atrofida buriladigan stanoklar (10.5-rasm); bu stanoklarda revolver supporti revolver kallagi bilan

1A341 modelli universal tokarlik-revolver stanogida ko'p asbobli sozlashni bajarish mumkin. Stanok komandoapparat deb ataluvchi boshqarish uzeliga ega bo'lib, shpindelning aylanish chastotalarini avtomatik tarzda tanlash, revolver kallagini zarur boigan pozitsiyaga burish va uni surish harakatlarini cheklash kabi operatsiyalarni amal-ga oshiradi. Bundan tashqari stanokda chiviqni surish va qisish uchun gidravlik mexanizm, konussimon yuzalarga ishlov berish uchun ko-pir lineykasi, rezba kesish moslamasi bor. Bu stanokning texnik xarakteristikasi quyidagicha: Ko'p kesklchli stanoklar. Tokarlik yarim avtomatlari va avtomatlari Ko'p keskichli tokarlik stanoklari seriyali va keng ko'lamli ishlab chiqarish sharoitida pog'onali valiklar, tishli g'ildiraklar bloklari va shunga o'xshash detallarni tayyorlash uchun mo'ljallangan. Bu stanoklar ikki va undan ortiq supportga ega bo'lib, supportlarning har birida bir necha bir vaqtda ishga tushuvchi keskichlar o'rnatilgan. Oldingi support bo'ylama s h va ko'ndalang s k , orqa support esa faqat ko'ndalang s k surishlarga ega. Mashina vaqtining qisqarishi tufayli ish unumdorligi ortadi. Bir vaqtda bir necha keskichlar yordamida qirindi katta kesimli qilib olinishi sababli stanokning yuqori bikirligi ta'minlangan bo'ladi. Ko'p keskichli stanoklar yarim avtomatik sikl bo'yicha ishlaydi (10.6- rasm).

1 H 713 modelli ko'p keskichli tokarlik yarim avtomati diametri 400 mm gacha bo ' lgan shesterna , val , halqa , flanes tipidagi detallar - ga zagotovkani patron yoki opravkada ko'p keskichli sozlash yoki kopir vositasida ishlov beradi . Bu stanok avtomatik liniyalar tarkibiga kiritilishi mumkin . Tokarlik avtomatlari va yarim avtomatlari ( avtomat va yarim av - tomat stanoklarning umumiy ta ' rifi 8- bobda berilgan ). Avtomat - stanokda texnologik siklni bajarish , shuningdek tayyor bo'lgan detalni bo ' shatib olish va yangi zagotovkani o ' rnatib mahkam - Iash uchun zarur bo'lgan barcha asosiy va yordamchi harakatlar av - tomatlashtirilgandir . Yarim avtomat-stanokda bir zagotovkani ishlash siklini tashkil etuvchi barcha asosiy va yordamchi harakatlar avtomatlashtirilgan . Detaining ishlovi tugagandan so ' ng yarim avtomat to ' xtatilib , ishchi detalni bo'shatib oladi , yangi zagotovkani o ' rnatadi va stanokni qay - tadan ishga tushiradi . Tokarlik avtomatik stanoklari bir va ko'p shpindelli bo'ladi. Za-monaviy bir shpindelli avtomatlarda 3-60 mm, ko'p shpindelli av-tomatlarda esa 15-125 mm Ii chiviqlardan detallar tayyorlanadi. Av tomat tipini tanlash ishlab chiqarishning hajmi (seriyaliIigi)ga, ishlov berish aniqligiga, shuningdek iqtisodiyjihatlarga bog'liqdir. Tokarlik avtomatlarida stanokning aniqIigi, ishlov turi va qo'llaniladigan kesuvchi asbobga qarab detallarga 8...13 kvalitetlar va yuza tozaligi dan oraliqda ishlov berish mumkin. Zagotovka sifatida avtomatik tokarlik stanoklarida chiviq (пруток)1аг, donali zagotovkalar va diametri 12 mm gacha bo'lgan simlar olinadi.

Shpindellarningjoylashishi bo'yicha gorizontal va vertikal, bajara-digan operatsiyalari bo'yicha bir shpindelli avtomatlar shakldor-kesib tushiruvchi, shakldor-bo'ylama yo'nish va tokarlik-revolver tur!ariga bo'linadi. Shakldor-kesib tushirish avtomatlari 0 3-25 mm Ii kalta shakldor detallarga ishlov berish uchun mo'ljallangan. Zagotovka shpindelda sangali qisqich yordamida mahkamlanadi. Stanokda 2 dan 4 tagacha support bo'lib, ularning shakldor va kesib tushiruvchi keskichlari faqat ko'ndalang yo'nalishda harakatlanadi (10.7-rasrn). Shakldor-bo'ylama yo'nish avtomatlari kichik diametrli uzun de-tallar uchun mo'ljallangan. Avtomatda 4-5 ta ko'ndalang support bo'lib, ular alohida kulachoklardan ko'ndalang surish harakati olib zagotov-ka atrofidajoylashtirilgan bo'ladi. Tokarlik - revolver avtomatlari keng tarqalgan bo ' lib , murakkab shaklli detallarga bir necha xil kesuvchi asboblar yordamida ishlov berishga mo ' ljaUangan . Zagotovka sifatida asosan kalibrlangan chiviqlar olinadi . Ba ' zan maxsus yuklash qurilmasi vositasida donali zagotovkalar - ga ham ishlov beriladi . Ko ' pchilik operatsiyalarbu avtomatlarda shpin - delning chap aylanishida yuqori tezliklarda , rezba ochish , teshiklarni razvyortkalash kabi operatsiyalar esa , shpindelning o ' ng aylanishida past tezliklarida bajariladi . Avtomat ikkita ko ' ndalang va bo ' ylamajoylashgan taqsimlovchi val - ga ega va ular har sikl ( detaining tayyor bo ' lish vaqti ) mobaynida 1 marta to ' la aylanadi .

Ko ' p shpindelli avtomatlardan 1Б265 modeli asosida yaratilgan gorizontal tipdagi ketma - ket harakatga tushiriladigan 4-( lB 265-4 K ), 6-( lB 265-6 K ) va 8- ( lB 265-8 K ) shpindelli avtomatlarko ' p uchraydi . UlardanlB 265-6 K modelli olti shpindelli avtomat kalibrlangan chiviq yoki trubadan ko ' p seriyali va keng ko ' lamli ishlab chiqarish sharoitida keng qo ' llaniladi . Bu avtomatning texnik xarakteristikasi quyidagicha: Chiviqning eng katta diametri 65 mm; shpindel 73... 1065 mhr 1 oralig'ida 29 aylanish chastotasiga ega; ko'ndalang supportlar soni 6 ta; bitta bo'ylama supporti bor. Detal olti pozitsiyada ketma-ket ishlov o'tadi. Shpindel bloki taqsimlash vali va besh ariqchali malta kresti mexanizmi vositasida buriladi.

A dabiyotlar ro'yxati : 1. JT . В. Перегудов, A X - Хошимов вабошк,. Автоматлаштирилган корхона станоклари.—Т.: Узбекистон, 1999. 1. Грановский Г.И. и др. Резание металлов: Учебник для машиностр. и приборостр. спец. вузов.-М.: Высш. шк., 1985. 2. Технология обработки конструкционных материалов: Учебникдля машиностр. спец. вузов. Под ред. П.Г. Петрухи.—М.: Высш. шк., 1991. 3. Бобров В.Ф. Основы теории резания, Машиностроение, 1975. 4. Армарего И. Дж. Обработка металлов резанием. Перевод с англ. — М.,1977. 5. Зорев. H . H . Вопросы механики процессарезания металлов. — M , Машгиз,1956. 1. Резников A . H . Теплофизика процессов механической обработки материалов.—М,.1981 2. Справочник технолога-машиностроителя, т.т.1 и 2.- M ., Машиностроение,1972 . 3. Справочник металлиста в пяти томах.—М., Машгиз, 1959. 10. Долматовский Г.А. Справочник технолога. — М., Машиностроение, 1962. 11. Режимы резания металлов. Справочник под редакцией Ю.В. Барановского, 3-е изд.—М, Машиностроение, 1972.

Похожие

Frezalash stanoklari

Rezba kesish stanoklari

Abraziv ishlov berish stanoklari

Tokarlik va aylana-jilvirlash dastgoxlari moslamalari

Randalash, o'yish va sidirish stanoklari