Механизмларни ҳаракат режими. Механизмлар ҳаракатини нотекислиги. Маховик инерция моментини аниқлаш - Машиностроение - Рефераты

Механизмларни ҳаракат режими. Механизмлар ҳаракатини нотекислиги. Маховик инерция моментини аниқлаш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

153.5 KB

Механизмларни ҳаракат режими. Механизмлар ҳаракатини нотекислиги. Маховик инерция моментини аниқлаш Режа: 1.Келтирилган кучлар таъсирида механизмларнинг ҳаракатини тадқиқ этиш 2.Моховикни инерция моментини аниқлаш 3.Айланувчи массаларни мувозанатлаш

Аниқлаштирилган ўқув мақсадлари (талабанинг вазифалари) Талаба ушбу мавзуни тўла ўзлаштиргандан сўнг: 1.Системага таъсир этувчи кучлар билан моментларни тенглаштириш йўли билан тенгламани ҳисоблай олади 2.Ҳаракат тенгламаларига асосланиб системанинг параметрларини ўрганади 3.Махсус моделда синов ишлари ўтказилади ва олинган натижалар олинган параметрлар билан таққослай олади 4. Маховикни инерция моментини аниқлаш ифодасини билади 5.Айланувчи массаларни мувозанатлай олади Механизмларни хақиқий ҳаракат қонунини аниқлаш. Ҳаракат тенгламасини дифференциал кўринишда қуйидагича ёзиш мумкин:                      d dJ dt d J t M t M d dJ dt d J M M d dJ dt d J M M k k c g k k c g k k c g 2 )( )( 2 ) ( ) ( 2 ) ( ) ( 2 2 2 Кўп холларда М g ва М с ҳар хил ўзгарувчилар функциясига боғлик бўлади, масалан :        d dJ dt d J t M M k k c g 2 )( ) ( 2 Бу тенгламалар чиз иқ сиз дифференциал тенгламалар бўлади ва уларни ечишни тақрибан топиш мумкин.            2 2 пJ d d M M c g интегралласак   2 2 20 2 0 0         k i k c g J J d M M i

i kJ , 0 0kJ - барқарор ва бошлағич ҳаракатдаги келтирилган момент инерция ва бурчак тезликлар. Бу тенгламадан  и ни топсак:   20 0 0 1          k k c g k i J J d M M J i Формуладан к ў риниб туриб д ики М d  М d (  ), М с  М с (  ) ва J к  J к (  ) лар топилган б ў лса ва  0 ни ў зимиз берсак у ҳ олда ечиш мумкин. Агарда бар қ арорлик ҳ олатини ў рганадиган б ў лсак, у ҳ олда          i d M M J c g k i 0 1 бўлади. Вақтни топиш учун dt d   дан булади. ; ) ( ёки ; ) ( ; ) ( 0 0 0 0 0 0          i i i d t t d t t d dt i i t t                Бурчак тезланиш . ёки          d d dt d d d dt d Баъзи ҳ олларда J к ўзгармас б ў лса 20 с д 20 2 с д 0 0 ) ( 2 ); ( 2 ) (                   i i d M M J J d M M k i i k Агарда моментлар ўрнида кучлар берилган ёки топиш имконияти бўлса тенглама қуйидаги к ў ринишда бўлади        i i S S i k k S Sk i S V dS t t V m m dS P P m V 0 0 0 ) ( ; ) ( 2 0 20 с д Айланувчи массаларни мувозанатлаш. Ҳаракат давомида инерция кучлари ҳисобига кинематик жуфтларда қўшимча кучлар пайдо бўлади.

Бундай инерция кучлари динамик кучлар дейилади, бу кучлар механизм ёки машинани бир текисдаги ҳаракатини бузади. Бунинг сабаблари қуйидагилардир: 1) Машина ва механизм таркибидаги звеноларнинг аниқ ўлчамли қилиб тайёрланмаганлиги; 2) звено массаси зичлигиниг шу звено ҳажмига бир текис тарқалмаганлиги; 3) айланувчи звеноларнинг валга нотўғри ўрнатилиши; 4) кинематик жуфт элементлари орасидаги оралиғни мавжудлиги; 5) машина қисмларидаги аниқ хисобга олиб бўлмайдиган деформацияларнинг звено ҳаракати вақтида пайдо бўлиши. 8.1- расм. Цилиндрни оғирлик маркази S бўлиб, айланиш ўқи 0 нуқтадан ўтади 0 S  ρ бўлсин.900 2 2 n G g G Pu     Айланиш ўқи С нуқтадан ўца ρ=0, Р и =0 бўлади. Агар ρ  1; G  900; n  1000 айл  мин 111 ; 10 900 1000 001,0 900 5 2      G P P u u , я ъ ни инерция кучи звено оғирлигидан 111 марта орти қ дир. ω  const б ў лса Р и  const , аммо ў з й ў налишини 1 минутда 10000 марта ў згартиради. Бунинг натижасида P 0  P 0 '  5000 кг дан қў шимча реакциялар пайдо бўлади. G P P u u   куч та ъ сирида цилиндрнинг айланиш ўқ и эгилиши мумкин. uP кучни мувозанатлаш учун цилиндрнинг пастки қ исмидаги CC 1 Dd қ исмини

олиб ташлаш керак ёки ю қ ориги томонга АА 1 B 1 B қ исм қў шиш керак. Шу қў шимча оғирликни қ уйидагича топилади.        G G g G g G ёки 2 2 тенгликни чап томонидаги G ’ билан ρ’ ни ихтиёрий равишда танлаб оламиз. Агар ρ’=90 мм деб қ абул қ илинса, G ’= 10 кг бўлади. Шундай қ илиб ρ’=90 мм юқорига 10 кг оғирликдаги мета л л қавати АА 1 B 1 B қўшилади ёки пастки қисмдан 10 кг оғирликдаги металл қават CC 1 Dd олинади. Шунда цилиндр т ў ла мувозатланади. Хулоса. Динамик мувоза нат да б ў лмаган айланувчи система массаларининг т ў ла мувоза на тда б ў лиши учун барча инерция кучларининг йи ғ индиси билан барча инерция кучларининг статик моментлари йиғиндиси нолга тенг бўлиши керак. 0 ;0 11      n i un i u ii M P Механизмлар ҳаракатининг нотекислиги. Барқарор ҳаракатда ҳам тезлик нотекис бўлади. Машинанинг асосий вали нотекис айланганда кинематик жуфтларда қўшимча кучлар пайдо қилади. Чизмадаги графикда курсатилгандай 4 π ичида ω = ω ( φ ) ни ўзгариши берилган. Бунда ўртача тезлик 2 30 min max       n ёки       4 d4 0 бўлади 8.2. расм.

Шу нотекислик айланишни ёки ҳар а катни қандайдир ўлчам билан белгиланса мақсадга мувофиқ бўлади. Мана шу бирлик машинанинг нотекис айланиш коеффициенти деб аталади ва у максимал ҳамда минимал бурчак тезликлари айирмасининг ўртача бурчак тезлигига нисбати билан ха р актерланади, яъни    min max Машинанинг нотекис айланиш коеффициенти технологик жараён нинг бажарилиши талабига қараб, турли машиналар учун турлича бўлади ва олдиндан берилади. Тезликни ичидаги ўзгаришни нотекис айланиш коеффициенти тўла характерлай олмайди. Шунинг учун динамик нотекислик коеффициенти киритилган ср ext ср ext ср ext T M J J 2 2 п.ср п.ср 2           Ҳаракатнинг динамик нотекислик коеффициенти экстремал моментни, ўртача кинетик энергияни иккиланганлигига бўлинганига тенг. Маховик инерция моментини аниқлаш Машина ҳаракати вактидаги ортиқча ёки етишмайдиган ишни А 0 билан белгиласак, энергиянинг ўзгариш қонунига кўра қуйидаги тенгликни ёза оламиз ) ( 2 1 2 min 2 max 0 0     J A Қавслар ичидагини қуйидагича ўзгартирамиз: 2 ) )( ( 2 ) ( min max min max 2 min 2 max           Агар келтириш звеносининг инерция моменти ўзгарувчан бўлса, у ҳ олда тенгликни қуйидагича ёзамиз:

. 2 1 ; 2 1 ); ( ) ( ); ( ) ( 2 ) ( 2 ) ( ур min ур max )1 ( )1 ( 2 min 2 max )1 ( 1 0                                             i m i i m i i i i i J J J J J J J J E E АБуларни тенгламага қў йиб, у ердан J м ни топсак:              2 1 2 1 2 0 м ) ( ) ( 4 1 ) ( ) ( 2                        i i i i J J J J А J Суратдаги ҳ адлар ичида катта қавс ичидагилар ба ъ зи ҳ оллар учун маховикнинг инерция моменти J м га қараганда кичик сон бўлганлигидан ташлаб юборсак:    2 0 м А J мм1з)( JJJJJJ  бўлади. Бу ерда: J з - механизм звеноларининг келтирилган инерция моменти; J 1 - келтирилган звенонинг инерция моменти; J м - маховик инерция моменти. Асосан машинанинг бир давр ичидаги орти қ ча иш А 0 ни топишдан иборат. А 0 ни топишни ҳ ар хил усуллари бор.

Адабиётлар: 1.Артоболевский И.И. “Теория механизмов и машин”. М.: “Наука”, 1988 г. 2.Усманходжаев Х.Х. “Механизм ва машиналар назарияси”.Т.:“Ўқитувчи”, 1981 й. 3. Фролов К.В. ва бош. “Машина ва механизмлар назарияси” . Т . : “Ўқитувчи” , 1987 й. (таржима). 4. Иззатов З.Х. “ Механизм в а машиналар назариясидан курсавий лойихалаш ” . Т. : “Ўқитувчи” , 1979 й . 5. Мухамедов Ж. “Механизм ва машиналар назарияси”. Ўқув қўлланма. Наманган – 2003 й. 6. Юдин В.А., Петрокас Л.В. “ Теория механизмов и машин ” . М. : “ Высшая школа ” , 1977 г. 7 . Попов С. А. “ Курсовое проектирование по теории механизмов и машин ” . М. : “Машинасторение” , 1986 г . 8. Левицкая О. Н., Левицкий Н. И. “ Курс теории механизмов машин ”. М. : “Наука” , 1985 г . 9. Фарберман Л. Б., Мусина Р. Г. ва бош. “Олий ўқув юртларида ўқитишнинг замонавий усуллари”. Ўқув – услубий қўлланма. Т.: ОЎМММИ, 2002 й., 192 б. 10. Ишматов Қ. “Педагогик технология”. Ўқув қўлланма. НамМПИ,2004й.,95б.

Похожие

Механизм ва машиналар динамикасининг асосий масалалари

Текислик ва фазода ҳаракатланувчи кулачокли механизмлар. Кулачокли механизмларни анализи ва синтэзи

Механизмлар динамикаси

Эпициклик механизмлар

Механизмлар турлари