Tasviriy faoliyat mashg‘ulotlarini o‘tkazish texnologiyalari - Дошкольное и начальное образование - Рефераты

Tasviriy faoliyat mashg‘ulotlarini o‘tkazish texnologiyalari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

77.5634765625 KB

Tasviriy faoliyat mashg‘ulotlarini o‘tkazish texnologiyalari Reja: 1. Turli yosh guruhlarda tasviriy faoliyat mashg‘ulotlarini o‘tkazish. 2. Tarbiyachining mashg‘ulotga tayyorlgarligi.

Turli guruhlarda tasviriy faoliyat mashg‘ulotlarini tashkil qilish. Tasviriy faoliyat mashg‘ulotlari - bu rasm chizish, loy, applikatsiya, qurish- yasash mashg‘ulotlaridir. Bu mashg‘ulotlar maktabgacha ta’lim muassasasining barcha guruhlarida aniq bir vaqtda, kun tartibi asosida uyushtiriladi. Kichik guruhda yilning boshida uncha katta bo‘lmagan guruhlar bilan, yilning ikkinchi yarmidan boshlab butun bir guruh bilan uyushtiriladi. Kichik guruhda mashg‘ulotlar yilning birinchi yarmida 5-7 minutdan asta-sekin 10-15 minutgacha cho‘zilib boriladi. Kichik guruhda 15-20 minutgacha; O‘rta guruhda 20-25 minutgacha; Katta guruhda 30-35 minut; Tayyorlov guruhda 30-35 o‘tkaziladi. Tasviriy faoliyat mashg‘ulotlarining muvaffaqiyatli uyushtirish, unga zarur bo‘lgan materiallarni o‘z vaqtida tayyorlashga ham bog‘liqdir. Bu tayyorgarlik ishlari quyidagilardan iboratdir: 1) Т arbiyachi rasm va applikatsiya mashg‘uloti uchun kerakli kattalikdagi va rangdagi qog‘oz varaqlarini tayyorlaydi (tasvirlanadigan predmetning tuzilishiga ko‘ra). Qog‘oz varag‘iga oldindan orqa tomoniga bolalarni ismi, familiyasi, mashg‘ulot o‘tkaziladigan sana yozib qo‘yiladi. 2) Tarbiyachi oldindan qalam uchlarini ochib qo‘yadi (albatta 4-5 qalam ortiqcha qilib tayyorlab qo‘yiladi). 3) Katta tayyorlov guruhlarida bolalar qo‘proq akvarel bo‘yog‘ini ishlatadilar. Oldindan bo‘yoqlar ho‘llangan bo‘lishi lozim. Mo‘yqalamlar yaxshilab yuviladi. 4) Mashg‘ulot uchun lattalar, idishchalarni tayyorlash zarur. Suv bankalarga mashg‘ulot boshlanish arafasida quyiladi.

5) Applikatsiya uchun rangli qog‘oz yig‘masi tayyorlanadi (ortiqcha miqdorda). 6) Yelimster (undan tayyorlanadi), yoki yelim. 7) Loy ishi mashg‘ulotlari haftada bir marotaba tayyorlanadi, polietilen plyonkalarda saqlanadi. Tarbiyachi har bir bola uchun loy parchasini qo‘yish uchun taxtachalar, katta tayyorlov guruhlari uchun ko‘rgazmalar, harakatlanuvchi taxtachalar tayyorlaydi, ho‘l yoki nam lattalar berilishi kerak. 8) Plastin ham rangi bo‘yicha tayyorlanib, rangdor mayda qismlarni yasash jarayonida beriladi. Ko‘proq katta guruhlarda beriladi, oldindan issiqda yumshatib qo‘yiladi. 9) Maktabgacha ta’lim muassasasidagi ko‘rgazmali materiallar bo‘lishi lozim. Masalan: predmetlar o‘yinchoqlar, illyustratsiyalar, xalq amaliy dekorativ san’at namunalari. 10) Har bir guruhda bolalar ishining tahlili uchun ko‘rgazmalar bo‘lishi kerak. Mashg‘ulot uchun zarur bo‘lgan materiallarning har biri aniq, bir joyda, faoliyat turlariga qarab saqlanishi kerak, navbatchilar bunda ularni mashg‘ulot uchun tayyorlay olishlari lozim. 11) O‘rta guruhdan boshlab bolalar ham tarbiyachi bilan birgalikda mashg‘ulotga tayyorlanib, navbatchilikka jalb qilinadi. H а r bir guruhda, har bir bola yoki navbatchilar vazifalarni tarbiyachi tomonidan rejalashtiriladi. Kichik guruhda. Tarbiyachi guruhda bolalarni mashg‘ulotdan keyin o‘z joyini tartibga solishga, ya’ni qolgan loyni, mo‘yqalamni, salfetkani, qalamni tarbiyachiga berishga o‘rganadilar. Yilning boshida tarbiyachining o‘zi materiallarni tayyorlaydi, so‘ng alohida bolalarni materiallar tayyorlashga jalb etadi. Bu navbatchilik emas, balki ba’zi bolalar uchun topshiriqlar berish hisoblanadi. (yil davomida tarbiyachi hamma bolalarni mehnat topshiriqlarini bajarishga jalb etishi lozim).

Mashg‘ulotdan so‘ng bolalar, har bir o‘z stollaridagi narsalarni oldin umumiy stolga olib kelishga o‘rganadilar, so‘ng tarbiyachi o‘z yordamchilari bilan mo‘yqalamlarini yuvadi, salfetkalarni yig‘ib oladi. O’rta guruhda . O‘rta guruhda ham yilning boshida xuddi kichik guruh kabi topshiriqlar beriladi. Yilning ikkinchi yarmida tarbiyachi bolalarni navbatchilikka jalb etadi. Ular bankalarga suv qo‘yadilar, bo‘yoqlarni qo‘yib chiqadilar va boshqalar. Mashg‘ulotdan so‘ng bo‘yoqlarni joyiga olib borib, suv v а mo‘yqalamlarni yuvib, joyiga qo‘yadilar. Katta guruhda. Katta guruhdagi navbatchilar stol va stullarning qay tarzda turishini nazorat qilib, mashg‘ulotdan so‘ng stollar ustini artib chiqadilar, ular loy, bo‘yoqni, mo‘yqalamlarni stol ustiga qo‘yib chiqadilar. Yelim ham qo‘yib chiqadilar. Taxtachalarni yig‘ib, bankachalarni yuvib joyiga qo‘yadilar, qaychilarni tarqatib, mashg‘ulotdan so‘ng yig‘ib chiqadilar. Tayyorlov guruhida. Bu guruhda navbatchilikka katta mustaqillik beriladi. Tarbiyachi bolalarga, navbatchilarga mashg‘ulot uchun nimalar kerak bo‘lishini aytadi, navbatchilar ularni tayyorlaydi. Tarbiyachining mashg‘ulotga tayyorgarligi. Mashg‘ulotni boshlashdan avval, tarbiyachi albatta o‘zi tanlagan natura, o‘yinchoq, illyustratsiya va o‘zi bolalarga nisbatan qayerda turishi kerakligini aniqlab oladi. Mashg‘ulotdan oldin tarbiyachi albatta chizishni, loydan yasashni, qirqishni mashq qilishi lozim. Bu esa tarbiyachiga uni tasvir etishning yil va vositalarini aniqlab olish va qay bir murakkab qismi ustida ko‘proq ishlashni va bolalarning diqqatini ham shu yerga ko‘proq tortish imkonini beradi. Mashg‘ulotga tayyorlanish jarayonida tarbiyachi metodik adabiyotlarga murojaat etadi, qay bir metod va usullarni qo‘llash mumkinligi ustida ishlaydi. Tarbiyachi mashg‘ulotni

tashkil etishga tayyor bo‘lgach, bolalarni o‘yin faoliyatidan asta ta’limiy faoliyatga ko‘chirib o‘tadi. Mashg‘ulotni tashkil etish davri bir ikki daqiqani tashkil etadi. Bu qism mashg‘ulotga qarab turlicha uyushtirilishi mumkin. Masalan: bolalarni tasvirlashlari kerak bo‘ladigan predmet yoki illyustratsiyalarni ko‘rishni, kichkintoylarga esa, o‘sha narsa bilan o‘ynashi, qo‘li bilan tegishi mumkin bo‘ladi. Kichik guruhdan boshlab bolalarni sekin asta, shovqinsiz, stol atrofiga o‘tirishga o‘rgatiladi. Mashg‘ulotning turiga va mazmuniga qarab, bolalar turlicha o‘tqazilishi mumkin. Masalan: kichik guruhda yarim oysimon shaklda o‘tkazish mumkin. Bunda tarbiyachi har bir bolani ko‘radi va yordam ko‘rsatish maqsadida har birining oldiga borishi mumkin. Hamma mashg‘ulotlar uch qismga bo‘linadi: - mashg‘ulotning boshlanishi–topshiriqni tushuntirish; - mashg‘ulotning borishi–topshiriqni bolalar tomonidan bajarilishi; - mashg‘ulotning yakuni–bolalar bilan bajarilgan topshiriqni tahlil qilish. I va II qismlar bolalar yoshi va topshiriqqa qarab 2-5 minutgacha davom etishi mumkin, 1-qismda tarbiyachi bolalarga ular bajaradigan topshiriqni xabar etadi. Tarbiyachining tushuntirishi emotsional, ijodiy kayfiyat tug‘dirishi lozim. 2- qismda tarbiyachi bolalarni berilgan topshiriqni bajarishga kirishishlarini tekshiradi. Bola ishi o‘rtasida pauza bo‘lmasin, bola bir topshiriqni bajardimi, keyingisiga darhol o‘tishlari, bajarishlarini kuzatish lozim. Mashg‘ulot davomida bolalar tinch ishlashga, o‘z o‘rinlaridan so‘roqsiz turmaslikka o‘rganadilar. Katta guruhdagi bolalar dastavval tarbiyachi ruxsati bilan, keyin o‘zlari suvni, mo‘yqalamni o‘z joyiga qo‘yadilar. Kichik guruhda bolalar mustaqil bo‘lmaganlari uchun ko‘proq tarbiyachining o‘zi bolalar oldiga kelib turadi. O‘rta guruhdan boshlab bolalar tarbiyachiga qo‘llarini ko‘tarib, murojaat etishga o‘rganadilar. Bolalarni asta- sekin mustaqil ishlashga o‘rgatib boriladi. Bor bo‘lgan qiyinchiliklarni o‘zlari hal etish yo‘llarini o‘rganib boradilar. Mashg‘ulotni yakuniga 5 minut qolganda bolalar ogohlantiriladi. Bu narsa kichik guruh bolalari uchun ortiqcha hisoblanadi, chunki ular hali bu aloqani egallamagan bo‘ladilar.

Kichik guruhdan boshlab bolalarga ishini oldinroq tugatgan bo‘lsa, o‘zi yana rasmni element bilan boyitishni taklif etiladi. Mashg‘ulotning yakuni –bolalar bilan bajarilgan topshiriqni tahlil qilish.Tarbiyachi ishni tugatishni qat’iyan taklif etsa, bolalar hammasi ishni tugatishi va tarbiyachi kunning ikkinchi yarmida bolalarga o‘z ishlarini tugatib olishga imkon yaratishi lozim. Bolalar ishini tahlil qilish muhim metodlardan biri bo‘lib hisoblanadi. Bolalar ishlarini tahlili ta’limiytarbiyaviy ahamiyatga ega. Bolalar ishlari devoriy ro‘znoma qilib osiladi. Bolalar devoriy ro‘znomadagi ishlarini yaxshilab ko‘rib chiqadilar. Tarbiyachi bolalarning fikrlarini so‘raydi va bolalar ishlariga umumiy baho beradi. Mashg‘ulotdan so‘ng bolalarga o‘z ishlarini ko‘rib chiqish uchun yana bir bor imkoniyat yaratib beradi. Agar mashg‘ulot cho‘zilib, vaqt qolmasa, sayrdan keyin yoki kunning ikkinchi yarmida amalga oshirish mumkin. Bolalar ishlarida tarbiyachi ota-onalar uchun burchak tashkil etadi va bolalar ishlarini u yerda keyingi mashg‘ulotgacha qoldiradi. Albatta, ular dastavval yaxshilab bezatiladi. Ularni turlicha bezatish mumkin. Agar burchak tashkil etishni iloji bo‘lmasa, bolalar ishidan albom qilinadi. Bittadan varaq bir kishiga ajratiladi va varaq ustiga konvert yopishtiriladi. Bolaning ismi yozib qo‘yilib, shu konvertga bolaning har bir bajargan ishi qo‘yiladi. Aralash yosh guruhlarda mashg‘ulotni tashkil etish o‘ziga hos xususiyatga egadir. Bu guruhni 2- 3 yuqori guruhga bo‘lib, har biri uchun o‘zining dastur mazmuni aniqlanadi. (bolalarning hammasi, birgalikda, bir vaqtda, bir faoliyat bilan shug‘ullansa ham). Ta’lim–maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarni elementar bilimlar tizimini bilan tanishtirishda, maktabgacha ta’lim muassalari uchun ishlab chiqilgan dasturlarda nazarda tutilgan ko‘nikma va malakalarni shakllantirishda yetakchi rolni o‘ynaydi. Ta’lim jarayonida bolalarga yangi bilimlarni muntazam berib borish, ular jamg‘argan tasavvurlarni aniqlash va tizimlashtirish, bolalarning bilish jarayonlari hamda tafakkur faolliklarini rivojlantirish amalga oshiriladi. Ta’lim – ikki tomonlama jarayon: mashg‘ulotlar kuzatilar ekan, tarbiyachining ta’lim berish faoliyatini, uning bolalarga ta’sir etish imkoniyatlarini hamda bolalarning javob berish reaksiyalarini, o‘quv harakatlari sifatini ham baholash muhimdir.

Ta’lim jarayoni bolalarning jismoniy, ma’naviy, mehnat va estetik rivojlanishlariga har tomonlama ta’sir ko‘rsatadi. Ta’lim jarayonining muhim vazifasi uning bolalarga tarbiyaviy, umumta’lim ta’sirini (kuzatuvchanlik, zehnlilik, aqliy, nutqiy va harakat faolligi, mustaqillik, ijodiy tashabbusning rivojlanishini) aniqlashdir. Pedagog har bir mashg‘ulotda ta’lim va tarbiyaning o‘zaro bog‘langan vazifalarini amalga oshirishni esda saqlashi muhimdir. Masalan, bolalarga rasm chizish usullarini tushuntirar ekan, u bolalarga predmetni izchil tahlil qilishni, ko‘rganlarini tasvirlashni, harakat usullari haqida gapirishni, bo‘yoqdan tartibli foydalanishni, o‘rtog‘iga halaqit bermaslikni oxirida hamma narsani o‘zi joy-joyiga olib qo‘yishni o‘rgatadi. Tasviriy faoliyat mashg‘ulotlarida bolalarning tashqi dunyo haqidagi tasavvurlari qandayligini, ular o‘z fikrlarini erkin bayon qila olishlarini, ularning lug‘at boyliklari qandayligini aniqlash mumkin. Bolalardagi ma’naviy tasavvur darajasini bajarilgan ishlarni baholashi va shu kabilardagi fikrlari hamda luqmalaridan bilib olish mumkin. Demak, ko‘rilgan har bir mashg‘ulotlarda dasturning barcha bo‘limlari bo‘yicha bolalar bilan olib borilgan ishning darajasi xuddi ko‘zgudagidek aks etadi. Tarbiyachi o‘tkazadigan mashg‘ulotlarning muvaffaqiyati uch shartga: dasturni yaxshi bilishga, ta’lim metodikasini egallaganlikka, o‘z guruhidagi bolalarning yosh va individual xususiyatlari hamda imkoniyatlarini bilishga bog‘liq bo‘ladi. Tarbiyachini nazorat qilish va unga yordam ko‘rsatish uchun maktabgacha ta’lim muassasasi mudirasi barcha yosh guruhlarining dasturini hamda ta’lim metodikasini bilishi, maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarning psixofiziologik xususiyatlarini tushunishi, yangi ilmiy tadqiqotlar va ilg‘or pedagogik tajribadan xabardor bo‘lishi kerak.

Adabiyotlar ro‘yxati: 1. Takomillashtirilgan “Bolajon” tayanch dasturi. T.: 2016. 2.Maktabgacha ta’limga qo‘yiladigan davlat talablari. T.: 2017 “Bilimdon” dasturi. T.: 2014 3.Amirova. G.A., Sulaymonov A.P., Djurayeva B .R. Maktabgacha ta’lim muassasalarda applikatsiya mashg‘ulotlari. T., 2014. 4.D.T Sabirova. Maktabgacha yoshdagi bolalarda tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirish. (13.00.01.-Pedagogika nazariyasi va tarixi ixtisosligi bo‘yicha yozilgan dissertatsiyaning avtoreferati). T.2007

Похожие

Tasviriy faoliyat mashg‘ulotlarini o‘tkazish texnologiyalari (1-amaliy mashg‘ulot)

Harakatli o‘yinlarni tashkil etish va o‘tkazish metodikasi

Pedagogning individual faoliyat uslubi

Maktabgacha ta’lim muassasalarida mashgulotlarni tashkil etish

Maktabgacha ta’lim muassasining turli yosh guruhlarida qurish yasashga o‘rgatish metodlari