Uglevodorod gazlarini nordon komponentlardan tozalash - Горное дело - Рефераты

Uglevodorod gazlarini nordon komponentlardan tozalash

Загружено в:

13.11.2023

Скачано:

0

Размер:

561.9794921875 KB

Uglevodorod gazlarini nordon komponentlardan tozalash Reja: 1. Uglevodorod gazlaridagi nordon komponentlar. 2. Gazlarni monoetanolamin yordamida tozalash qurilmasi texnologik tizimi. 3. Gazlar tarkibidagi vodorodsulfid va uglerod oksidi miqdori tozalanguncha va tozalashdan keyingi ko’rsatkichlari.

Neftdan ajratib olingan gazlarni tozalash texnologik tizimi Jarayonni amalga oshirishdan maқsad - gazni navbatdagi қayta ishlashga tayyorlash, undan H 2 S va karbonat angidridni ajratish. Gazni tozalashda absorbstion va adsorbstion usullar қo’llaniladi. Absorbstion usulda asosan kimyoviy absorbstiya jarayoni amalga oshirilib, gaz tarkibidagi H 2 S va SO 2 moddalar turli kimyoviy brikmalar ҳolida ajratib olinadi. Adsorstion usulda tozalash esa asosan aktiv ko’mir va sintetik steolit vositasida amalga oshiriladi. Absorbstion usulda gaz tarkibidagi H 2 S ning 99% (massa) gacha, adsorbstion usulda esa 98% (massa) gacha ajratib olinishi ta’minlanishi mumkin. Absorbstion usulda H 2 S bilan bir vaktda SO 2 ҳ am ajratib olinadi. Ushbu mavzuda gazni monoetanolamin eritmasi vositasida absorbstion tozalash texnologik tizimi ko’rib chi қ iladi. Bu tizim bo’yicha jarayon қ uyidagi tartibda amalga oshiriladi: Gaz K-1 absorberning pastki қ ismidan beriladi va kolonna yu қ orisidan berilayotgan 15% li monoetanolamin bilan kontaktda bo’lib, absorbstiya jarayoni amalga oshiriladi. Tozalangan gaz kolonna yu қ orisidan chi қ arilsa H 2 S ga tuyingan suyu қ lik fazasi kolonna pastidan chi қ ariladi. Ushbu suyu қ lik past bosimli S-1 separatorga berilib, unda suyu қ likga yutilgan uglevodorod gazlari va gaz kondensati ajratiladi. Suyu қ faza separatordan T-1 va T-2 isitgichlar or қ ali K-2 desorberga uzatiladi va unda suyu қ lik tarkibida yutilgan H 2 S va SO 2 ajratiladi. Tozalangan suyu қ faza T-1 isitgich va X-1 sovitgich or қ ali o’tib, zarur temperaturagacha sovitiladi va E-1 si ғ imga, undan esa absorberga uzatiladi. Desorber yu қ orisidan chi қ arilgan H 2 S gazi va suv bu ғ lari XK-1 sovitgich-kondensator or қ ali o’tib E-2 si ғ imga yi ғ iladi va undan H 2 S gaz ҳ olida chi қ arilib, suv bu ғ lari kondensati esa desorberga қ aytariladi. Texnologik rejim Temperatura: Absorberda - 35-40 0 S Desorberda - 115-130 0 S

21- rasm . Gazni tozalash texnologik tizimi I - tozalashga berilayotgan gaz ; II - tozalangan gaz ; III - uglevodorod kondensati ; IV - H 2 S ; V - etanolamin eritmasi ; VI - bug ’; VII - suv . Neftli va tabiiy gazlarda bizga ma`lumki nordon komponentlar asosan vodorodsulfid va uglerod ikki oksidi miqdori ko’proq bo’ladi. Nordon komponentlar ajralish usullari ikki guruhga bo’linadi: quruq – qattiq ko’rinishdagi tozalovchi massa qo’llanilishi bilan; nam – suyuq eritmalar qo’llanilishi bilan. Sanoat qurilmalarida gazlar mujassamlashtirilgan usulda tozalanadi, ya`ni qattiq va suyuq yutuvchilarni qo’llash orqali. Barcha qattiq yutuvchilar vodorodsulfid miqdori kam bo’lgan gazlarni tozalashda foydalanadi. Gazlarda vodorodsulfid miqdori qancha ko’p bo’lsa, suyuq yutuvchilar shuncha ko’p ishlatiladi. Etanolaminlar bilan gazlarni tozalash jarayoni keng tarqalgan. Etanolaminlar aminli spirtlar guruhiga kiradi va ular monoetanolamin (NH 2 CH 2 CH 2 OH); dietanolamin NH(CH 2 CH 2 OH) 2 ; trietanolamin N(CH 2 CH 2 OH) 3 larga bo’linadi. Gazlarni etanolaminli tozalashda asosiy qurilmalar nasadkali yoki tarelkali kolonna tipidagi absorber va desorber hisoblanadi. Gazlarni vodorodsulfid va uglerod ikki oksiddan monoetanolamin yordamida tozalash qurilmasi texnologik tizimi quyida keltirilgan (22-rasm).

Gazlarni tozalash ikki bosqichda o’tkaziladi. Tozalashga kiritiluvchi gaz separatorga berilib, undan kondensat ajratiladi. Separator 1ni yuqorisidan chiquvchi gaz 2-absorbsion kolonnaga yuboriladi, u erda kolonna yuqorisidan beriluvchi 15–17% li monoetanolamin suvli eritmasi bilan to’qnashadi. Kolonna 22 – 24 ta eleksimon tarelka bilan jihozlangan. Kolonnadagi temperatura 25 – 40 0 C, bosim 1.47 – 1.57 MPa. Qisman tozalangan gaz kolonna yuqorisidan chiqarilib, 9-absorbsion kolonna pastidan beriladi. Bu kolonna yuqorisidan 10– 12% li MEA eritmasi kiritiladi. Kolonna temperaturasi 20 – 40 0 C va bosim 1.37 – 1.47 MPa. 22-rasm. Gazlarni etanolaminli tozalash qurilmasi texnologik sxemasi : 1, 13-gaz separatorlari; 2, 9-absorbsion kolonnalar; 3, 10, 15- suvli sovitkichlar; 4, 11- issiqlik almashtirgichlar qatori; 5, 7, 12, 19-nasoslar; 6, 14-desorberlar; 8,17-bug’li qaynatkichlar; 16-gaz-suv ajratkich; 18-qoldiqni haydovchi kolonna. To’yingan MEA eritmasi 2-kolonna pastidan chiqarilib, 4-issiqlik almashtirgichda 80–90 0 C gacha isitiladi va 6-desoberga kitiriladi. Desorber kolonna ko’rinishidagi qurilma bo’lib, 0.15 – 0.20 MPa bosimda ishlovchi 14–16 elaksimon tarelkalar bilan jihozlangan. Kolonna pasti qismi berk tarelka bilan

to’silgan, u orqali MEA eritmasi 8-qaynatgichga o’tadi, hamda u 130 0 C ga isitilib, 2-kolonnadagi berk tarelka ostidan qaytariladi. Desorberda vodorod sulfid va uglerod ikki oksidi qoldiqlari yo’qotiladi. Qayta tiklangan MEA 7-nasos yordamida 4- issiqlik almashtirgichga va suvli sovitgich 3 ga jo’natiladi va 20– 30 0 C temperatura bilan 2-kolonnaga qaytariladi. U erga 5-nasos yordamida toza MEA eritmasi ham beriladi. Tozalangan uglevodorodli gaz 9-absorbsion kolonna yuqorisidan chiqadi va 13-chi gaz separatoridan o’tib, so’ngra qurilmadan chiqariladi. To’yingan MEA eritmasi 9-kolonna pastidan chiqarilib, 11-issiqlik almashtirgichlarda isitiladi va qayta tiklash uchun 14-desorberga kiritiladi. Qayta tiklangan MEA eritmasa desorber pastidan 12-nasos yordamida yig’ilib, 11-issiqlik almashtirgichlar va 10- sovutgichlar orqali haydalib, 9-kolonnaga qaytariladi. Desorber 14 pastki qismi 17- qaynatgich orqali isitiladi. Birgalikda desorbciyalargan H 2 S va CO gazlari tozalashni I bosqichidan so’ng 15- suvli sovutkichdan o’tadi va u erda suv bug’lari kondensaciyalanadi va 16-chi gaz-suv ajratgichga tushadi. Gaz separatori yuqorisidan nordon komponentlar, pastidan esa suvli kondensat chiqariladi. Suvli kondensat 19-nasos yordamida 6-desorberga beriladi. Monoetanolamin ta`siriga ko’ra qo’shimcha reakciyalar uglerod ikki oksidi va uglevodorod gazlaridagi kislorod, uglerodoltingugurti va boshqa birikmalar bilan yuqori qaynash temperaturasiga ega murakkab aralashma hosil qiladi. Masalan: vodorod sulfid bilan kislorod ishtirokida monoetanolaminli tozalash sharotida qayta tiklanmaydigan tiosul ь fat hosil qiladi. Qo’shimcha hosil bo’ladigan mahsulotlar miqdori sirkulyatsiyalanuvchi MEA eritmasiga nisbatan tahmin 5 % (massa) atrofida bo’ladi. Tizimda qayta tiklanmaydigan mahsulotlar to’planib qolishidan chekinish maqsadida MEA eritmasini bir qismini 14-desorber pastidan 12-nasos yordamida 18-kolonnaga haydash uchun jo’natiladi. Bu kolonnaga ishqor eritmasi beriladi. Haydash vaqtida ajralgan suv bug’i va MEA bug’lari 14-desorberga qaytariladi. Yuqori qaynovchi qoldiq mahsulot kanalizaciyaga tashlanadi. Haydash kolonnasi yuqorisidagi temperatura 170 0 C, pastida 200 0 C da saqlab turiladi. Ko’p hollarda

haydash vakuum sharoitida o’tkaziladi. Gazlar tarkibidagi vodorodsulfid va uglerod oksidi miqdori tozalanguncha va tozalashdan keyingi ko’rsatkichlari quyida keltirilgan: Jadval - 17 Miqdori, % (massada) Tozalanguncha Tozalashdan keyin Vodorod sulfid 3.34 0.0008 Uglerod oksidi 0.67 0.08

Adabiyotlar : 1. Альбом технологических схем ы процесс ы переработки нефти и газа. //Под. Ред.Бондаренко Б.И. М., Химия, 198 4 . 1 24с. 2. Берлин М.А., Гореченко В.К., Волков Н.П. Переработка нефтян ых и природных газов. М., Химия, 19 81 . 472 с. 3. Смидович Е.В. Технология переработки нефти и газа, ч. 2; Учеб. для вузов. М., Химия, 1980. 328с.

Похожие

Gazni tarkibidagi vodorod sulg’fidni adsorbtsiya va absorbtsiya usulida tozalash

Gazni qayta ishlash zavodlaridagi asosiy tehnologik jarayonlar tavsifi

Neft mahsulotlari gidrokrekinglash jarayonlari

Xomaki misni tozalash jarayonlari

Neft moylarini tanlangan erituvchilar ishtirokida tozalash