Soda ishlab chiqarish texnologiyasi - Химия - Рефераты

Soda ishlab chiqarish texnologiyasi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

991 KB

S oda ishlab chiqarish texnologiyasi Reja : 1. Kalsiylangan soda olish 2. Soda olishing amiakli usuli 3. Kaustik soda olish

Soda maxsulotlariga kalsinatsiyalangan ya’ni Na 2 CO 3 , Na 3 HCO 3 , Na 2 CO 3 ·10 H 2 O ва кауетик сода NaOH киради . Kalsiylangan soda olish Kalsiylangan soda suvda yaxshi eriydi va kristonidrotlar xosifl buladi. Na 2 CO 3 ·10 H 2 O, Na 2 CO 3 ·JH 2 O u xavodagi СО 3 niva suv bugini yutib natriy xosil buladi. Kalsiylangan soda boshka soda maxsulotlarini olishda, metallurgiyada shisha olishda, tekstil sanoatida, neft sanoatida ishlatiladi. 1791 y fransuz vrach Leblon sintitik usul bilan soda olgan. Aylanuvchi nechdo kuydirilgan kumir, oxaktosh 950-1000 0 С da Na 2 SO 4 kushib kuydirilgan. Na 2 SO 4 Q 2 С Q Ca CO 3 = Na 2 CO 3 Q CaS Q 2CO 2 Sodali kugondi xosil buladi vuni maydalab, ezib suv ta’sir ettiriladi. Bu Leblon usuli bilan olingan soda sifati noyob va kimmat bulib, olish apparatlari katta obyomda bulganligi sababli, bu usul xozirda kullanilmaydi. Xozirda XIX asr 60 yillarida Solvening ammiak usuli taklif etilgan va shu usul buyicha soda olinadi. Soda olishda ammiakli usul Bunda jarayon kuyidagicha CaCO 3  C О 2 Q CaO NaCL Q NH 3 Q CO 2 Q H 2 O   NaHCO 3 Q NH 4 CL CaO Q H 2 O = Ca(OH) 2 Ca(OH) 2 Q NH 4 CL  NH 3 Q  CaCL 2 Q H 2 O NaHCO 3 = Na 2 CO 3 Q CO 2 Q H 2 O Sodani olish uchun bu jarayonga kalsiy oksidi, uglerod (IV) – oksidi, osh tuzi va ammiak kerak buladi. Oxak toshni 40-120 mm bulaklarga bulib, 4-6 m diametrli, 14-22 balandlikdagi shaxtali pechlarda poyetki kismlardan xavo beriladi, bu xavo uglerodni oksidlab issiklik chikaradi, bu issiklik oxaktoshni kuydirishga yetadi. Pechdagi xarorat 1000-1300 0 С . Pech pasidan oxakni olib,

teppasidan СО 2 ni chikarib olinad, 35-40% li СО 2 ni xar xil ranglardan tudalab ishlab chikarishda ishlatiladi. Shaxtali pech oќakni ishlab chikarish unumdorligi 150-600 t sutkada.Sœngra aylanib turuvchi baraban sœndirgichda oќakni sœndiriladi. CO 2 Q H 2 O = Ca (OH) 2 Q O Konsentrlangan eritmasi 305ғ310 gғl tayyorlashda tabiiy tuz eritmalaridan va suniy tuyingan eritma tayyorlanadi. Buning uchun suv osti sezot suvlaridan foydalaniladi. Tuyingan eritmada Ca, Mg tuzlari bulib, bu geonlarni yukotish uchun suv soda bilan tozalaniladi. Ca Q2 Q Na 2 CO 3   CaCO 3 Q 2Na Q Mg Q ni ishkor bilan.

Mg Q2 Q NaOH  Mg (OH0 2  Q 2Na Q tindirib, filtrlangan tuyingan eritmani foydalanishga yuboriladi. Jarayonaga NH 3 isrof bulmasligiga xarakat kilinadi lekin buni iloji yuk. Shu sababli ammiak 18-20% NH 3 li suvidan foydalaniladi. Kalsiylangan soda olish texnologiya sxemada kursatilgan. Tozalangan 305-310 gғl NaCL ni tuyingan eritmasi yiggich – 1 don uz okimi bilan barbaton tipidagi absorsiya kalonnasi 2 ga kelib, bu yerda NaCL eritmasiga NH 3 va CO 2 gorlariga yutiladi. Bu gorlar korbanlash – 3 va disstellash 6 kalonnasidan va vakum filtr 5 dan olingan buladi. CO 2 va NH 3 ni absorbsiya jarayoni 45 m balandlikdagi absorbsiyalarda olib boriladi. Absorbsiya jarayonidagi issiklikni vinosnix sovitgichlar yordamida chikariladi..Tuyingan eritmani sovitilgan va NH 3 ва кисман СО 2 yutilgan ammoniy sarbonob turi. 2NH 3 Q CO 3 Q H 2 O = (NH 4 ) 2 CO 3 va NH 4 OH lar karbonizatsiya kalonnasini teppa kismini beriladi. Kampressor 8 kalonnasini urta kismidan 9 yuvgichda tozalangan 35-40% СО 2 ni oxakni kuydiruvchi pech 10 keladi, kalonnaning pastki kismidan sovutilgan suv 60-80% СО 2 bilan aralashgan buladi, oxak kuydiruvchi pechda va sovutuvchi 4 ga yordamida yuboriladi. NaCL Q NH 3 Q CO 2 Q H 2 O   NaHCO 3 Q NH 4 CL bu reaksiya bir kancha kalonnani balandligi buyicha boskisda boradi. 2NH 2 OH Q CO 3 = (NH 4 ) 2 CO 3 Q H 2 O Konsentratsichli ammoniy karbanatni eritmada СО 3 ta’sirida ammonid dikarbanatga utib ketadi. (NH 4 ) 2 CO 3 Q CO 2 Q H 2 O = 2NH 4 HCO 3

HCO 3 ionlari kalonnada mikdori oshgan sari NaCL almashinish reaksiyasi sodir buladi. NH 4 HCO 3 Q NaCl   NaHCO 3 Q NH 4 Cl Natriy bikarbanatni yirik kristallarini olishda va СО 2 ni yutilishni yaxshilash uchun suv bilan sovutilib turiladi. 25-28 0 С NaCl ni Na bikarbanatga aylanishda 70-75% ni tashkil kiladi. Reaksiya oxrigacha bormaydi, eritmada NH 4 CL, NaHCO 3 kristallari va ammoniy karbanat, NaCL lar buladi. Kalonnadagi 4-7% СО 2 ва NH 3 lar absorbsiyaga yuboriladi, pulpa esa uzokligi bilan filtrlashga yuboriladi. Natriy bikarbanat vakum filtrda seluksid ajralib turar, vakum filtr kurishda buladi. Soda pechi 780 aylanib turuvchi poly baraban isitgichli bulib 140-170 0 С bikarbanatni ajralish va uni kuritish jarayoni boradi. NaHCO 3  Na 2 CO 3 Q CO 2 Q H 2 O Na 2 CO 3 tayyor xolda shneklar va tranportirovkaga tushib upakovka kilinadi. СО 2 esa karbonizatsiya kalonnasiga yuboriladi. Distillash kolonnasida reginiratsiya kilib eritmadan NH 3 ni ajratiladi 70-80 0 С da NH 4 HCO 3 = NH 3 Q CO 3 Q H 2 O (NH 4 ) 2 CO 3 = 2NH 3 Q CO 2 Q H 2 O Distillash kolonnasiga oxakni sundiriladigan kolonnadan oxak sirti yuboriladi. NH 4 CL Q Ca (OH) 2 = 2NH 3 Q Ca Cl 2 Q 2H 2 O Distillash kolonnasini pastki tomonidan porbirilar u eritmadan NH 3 ni xaydaydi. NH 3 va СО 2 absorber 2 ga tuyingan osh tuzini yuttirish uchun yuboriladi, chukindi sifatida CaCl 2 va NaCl koladi va chikarib yuboriladi.Soda olish apparatlari barbaton kolonnalari, absorberlar, issiklik almashinish kurilmalari, yuvgichlar. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RUYXATI

1. Мухленов И . П . Практикум по обќей химической технологии . М:Вўсшая школа, 1973. 2. Атрошенко В.И. Курс технологии связанного азота М:Л: Химия 1968. 3. Атрошенко В.И. Технология связанного азота М-Л. Госхим изд. 4. Позин М.Е. Руководство к практическим занятиям по технологии неоргонические вешеств. Л.: Химия 1980. 5. Позин М.Е. Технология минералнœх удобрений и солей. М.: Госхимиздат 1957. 6. Позин М.Е. Технология минералнœх солей. М.: Госхимиздат 1961. 7. Мухленов И.П. Практикум по общей химической технологии. М:Высшая школа, 1973. 8. Атрошенко В.И. Курс технологии связанного азота М:Л: Химия 1968. 9. Атрошенко В.И. Технология связанного азота М-Л. Госхим изд. 10. Амелин А.Г. Производство серной кислотœ.М.Л. химия.1967. 11. Вольфкович С.И. Общая химическая технология М.Л.Госхимиздательство. 1963. 12. Фейхсфель В.О. Рубан В.Л. Лабораторный практикум по технологии основного органического синтеза М:Л. Химия. 1966. 13. Ю. М. Бутт, В.В. Тимашев и другие «Практикум по химической технологии вяжуќих материалов»

Похожие

Karbamid ishlab chiqarish texnologiyasi

Shisha ishlab chiqarish texnologiyasi

G‘isht ishlab chiqarish texnologiyasi

Elementar azot ishlab chiqarish texnologiyasi

Kimyoviy ishlab chiqarish