Molekulalarning elektrik xususiyatlari - Химия - Рефераты

Molekulalarning elektrik xususiyatlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

95.5 KB

Molekulalarning elektrik xususiyatlari Reja: 1.Molekulalarning xususiyatlari. 2.Qutubli va qutubsiz moddalar . 3. Molekulalarning dipole momenti.

Moddalarning elektr xususiyati asosida ularning musbat va manfiy zaryadlangan zarrachalardan tashkil topganligi yotadi. Hamma atomlar va molekulalar ionlanish qobiloyatiga ega. Ionlanish potinsiali deb normal holatda turgan elektroneytral atomdan bitta (birinchi) elektronni uzib chiqib ketish uchun kerak bo`lgan va elektron – voltlar (eV) da o`lchanadigan energiyaga aytiladi. Metallarning ionlanish potensiali metallmaslarnikidan kichik bo`ladi. Shuning uchun ular kuchli qaytaruvchilar xisoblanadilar. Atomlar manfiy zaryadlangan holga ham o`tishi mumkin. Buning uchun ular o`zlariga bitta ortiqcha elektronni qo`shib olishlari kerak. Shunday jarayon vaqtida ajralib chiqadigan energiyaga ushbu atomning elektronga moyilligi deyiladi. Biror elementning atomi uchun bu ikki katalikning yig`indisi elektromanfiylik deyiladi va u x (ksi) harfi orqali ifodalanadi. x (Li)=5,61cV elektromanfiylikning birligi deb qabul qilishgan. Shunga binoan:61,5 ) ( ) (1 ) ( A E A A X   formulasi bo`yicha topiladi. Ba’zi elementlarning nisbiy elektromanfiyligi H-2.1 Li - 0.97 Be- 1.47 B-2.01 C-2.50 N-3.07 O-3.5 P-1.1 Na- 1.01 Mg 1,23 Al-1.47 Si-1.74 P-2.1 S-2.5 Sl-2.83 K-0.91 Ca- 1,04 Ga- 1.82 Ge- 2.02 As- 2.20 Se-2.48 Br-2.74 Rb- 0.98 Sr-0.9 In-1.49 Sn- 1.72 Sb- 1.82 Te- 2.01 I-2.21 Cs- 0.96 Ba- 0.979 TI-1.44 Pb- 1.55 Bi-1.67 Po- 1.76 At-1.90 Ionlanishi amalgam oshirishning qator usullari ma’lum. Termik ionlanish, elektr maydon ta’sirida va elektron to`qnashishi tufayli ionlanish, fotoionlashish va boshqalar.

Molekulalarning qutblanuvchanligi. Agar elektr kondensator ilastinkalari orasiga biror dielektrik kiritilsa, ilastikalarning elektr sig`imi 3 marta ortadi. C= E C 0 E (havo)=1, E (He)=1.05, E (H 2 O)=79.5 E (HCN)=95.0 va h.k. Kondensator plastikalari o`rtasida vakuum bo`lganida ( E =1) maydon kuchlanishligi Eo deylik. Agar plastinkalar orasiga biz tekshirayotgan modda kiritilsa va uning dielektrik doimiyligi E (ensilon) gat eng bo`lsa, kondensator plastinkalari orasidagi elektr kuchlanishlik E marta kamayadi, ya’ni bo`ladi. Bunda maydon kuchlanishligi Eo moddaning ushbu maydon ta’sirida qutublanishi P xisobiga kamayadi va bu kamayish dielektriklar nazariyasiga binoan 4 nP ni tashkil qiladi. Demak, E ni Eo ga tenglash uchun unga 4np ni qo`yish kerk moddaning umumiy (makroskonik) qutblanishi P ayrim molekulalarning qutblanishining yig`indisidan iborat: P=N 1 P 0 . bu yerda N 1 -1 cm 3 hajmdagi moddani tashkil qiluvchi molekulalar soni P 0 – har bir molekulaning qutblanish qiymati. Kondensator plastinkalar orasidagi istalgan bitta molekulaga tashqi E mmaydoniga ta’sir qilib qolmasdan, balki molekulamizni o`rab turgan ichki lokal molekulayar maydon ham ta’sir qiladi. Qo`shni molekulalar tashqi elektr maydoni ta’sirida orientatsiyalangan holda bo`lganligi uchun ular tashqi maydonga o`z hissasi bilan qo`shiladi. Shuning uchun tanlab olingan molekulaga ta’sir qilayotgan effektiv maydon    eff . Nazariy xisoblashlar yo`li bilan aniqlanganki p A Aeff 3 4   (1) Nazariyaga binoan bitta molekulaning qutblanishi P 0 uning qutblanuvchanligi a va unga ta’sir qilayotgan elektr maydonning kuchlanish- ligiga to`g`ri proporsional. (5) aE P   0

a – intensivlik faktori; E – ekstensivlik faktori. Bizning misolda . 3 4 p A Aeff     Demak           p E a aE aE P eff 3 4 )6( 0  Bu yerdagi A A p 4 1   edi. P va P 0 o`rtasida quyidagi bog`lanish mavjud edi. )7( 4 1 1 4 1 ; 1 1 1 0 0 1 E N E N E E N P P P N P              Demak (6) ga binoan (7) va (3) ni xisobga olgan holda yoza olamiz. ; 3 2 3 4 4 1 3 4 3 4 2 4 1 1 1                          E aE E E E a E E E a p E a N E     3)2 ( 4 1 1 1 a E E N      3 4 2 1 1a N E E     (8) 1 cm 3 hajmda N 1 ta molekula bor bo`lsa, d M Vmol  hajmda N A ta molekula bor bo`ladi. M d N N N d M N A A    1 1 ; Demak )9( 3 4 2 1 3 4 2 1 a N d E M E yoki a M d N E E A A           (9) – Klauzius – Mosotti tenglamasi deyiladi. Undan a=[(1/d) chiqadi. Demak, temperature otrgan sari d kamayganligi tufayli moddaning qutblanuvchanligi a ortadi. Qutblanuvchanlik modda zichligiga teskari

proporsional va dielektrning doimiyligiga bog`liq, chunki 2 1   E E birga teng emas. Keltirib chiqarilgan yuqorida aytganimizdek Klauznus – Mosotti nomi bilan yuritiladigan tenglama moddalarning elektr xossalarini ularning tashqi elektr maydonidagi holatini tekshirish, tahlil qilish yo`li bilan aniqlanar ekan.

Адабиётлар 1. Грибов Л.А., Муштакова С.П. Квантовая химия. –Москва: Гардарики, 1999.,390 с. 2. Юльчибоев А.А. «Модда тузилиши» курсидан маърузалар матни.- Тошкент: ЎзМУ, 1999, 66 б. 3. Гиллес п и Р. Геометрия молекул.-Москва: «М ир», 1975, 278с. 4. Леше А. Физика молекул.-Москва: «Мир», 1987, 228 с.

Похожие

Molekulalarning magnit xususiyatlari

Molekulalarning tuzilishi

Molekulalarning tuzilishi

Molekulalarning o’zaro ta‘sirlanish turlari

Molekulalarning tashqi elektr maydonidagi qutublanuvchanligi