Modda tuzilishi fanini о‘qitishdagi zamonaviy axborot texnologiyalar - Химия - Рефераты

Modda tuzilishi fanini о‘qitishdagi zamonaviy axborot texnologiyalar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

45 KB

M odda tuzilishi fanini о‘qitishdagi zamonaviy axborot texnologiyalar Reja: 1.Ta’limni isloh qilish va uni amalga oshirish. 2.Ilg‘or pedagogik texnologiyalar asosida kimyo ta’limining amalga oshirilish. 3. Modda tuzilishgi fanining ta’lim beruvchi funksiyasi.

О‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim tо‘g‘risida»gi Qonuni va «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi»da ta’limning barcha bosqichlarida islohotlar о‘tkazish vazifasi belgilandi. Isloh qilishning eng muhim tomonlaridan biri о ‘quv-tarbiya jarayonini ilg‘or pedagogik texnologiyalar bilan ta’minlashdir. Ta’limni isloh qilish va uni amalga oshirishdagi asosiy mas ’u l i yat professor- о ‘qituvchi lar zimmasidadir. Shuning uchun yuqori malakali, xorijiy mamlakatlarning pedagoglari bilan raqobat qila oladigan va zamon talablariga javob beradigan g‘oyaviy yetuk pedagog kadrlar tayyorlash va ularning kasbiy omilkorliklarini shakllantirish ta’limni isloh qilishda muhim ahamiyat kasb etadi. Chunki mamlakatimiz kelajagi b о ‘lgan yosh avlodga ta’lim va tarbiya berish kabi g‘oyat ma’suliyatli ish о ‘qituvchiga yuklatilgan, yoshlar shaxsiyatini shakllantirish ham unga ishonib topshirilgan. Bunday vazifalarga loyiq b о ‘lish uchun о ‘qituvchi ham yuksak shaxsiyatga ega b о ‘lishi kerak. Shuning uchun kimyo fani о‘qituvchisi о‘z fani bо‘yicha yetuk mutaxassis va yuksak pedagogik mahorat egasi bо‘lishi kerak. Lekin boshqa kimyogar mutaxassislari kabi faqat kimyoviy bilimlar va malaka, kо‘nikmalarga ega bо‘lishning о‘zi kimyo о‘qituvchisi kasbini belgilab bera olmaydi. Kimyoni yaxshi bilgan holda yomon о‘qituvchi bо‘lishi mumkin. О‘quvchilarga bilim berish va ularni tarbiyalash uchun о‘qituvchi bolalarni, ayniqsa, ularning о‘sish davridagi psixologik xususiyatlarini yaxshi bilishi kerak, о‘qitishning metodlarini egallashi zarur. О‘qituvchi doimo о‘z bilimini tо‘ldirib borishi, о‘qitishning yangi metodlarini izlashi, о‘quv-tarbiya jarayonini takomillashtirishi lozim. О‘qituvchining shaxsiy va kasbiy sifatlari, uning egallashi lozim bо‘lgan bilim va kо‘nikmalar kimyo о‘qituvchisi tayyorlash ta’lim standartlarida berilgan bо‘lib, pedagogika universiteti va institutlari bitiruvchilari va amalda faoliyat kо‘rsatayotgan о‘qituvchi kadrlar ularga erishish uchun tinmay ijodiy izlanishda bо‘lishi kerak. Zamonaviy kimyo о‘qituvchisi quyidagilarni bilishi kerak: a) kimyo о‘qitish jarayonida uning ta’lim berish va tarbiyalash hamda о‘quvchilarni rivojlantirish maqsadini;

b) ta’lim muassasalarining DTS, о‘quv rejasi, о‘quv dasturlari, darsliklari va о‘quv-metodik qо‘llanmalarini; v) KО‘Mning nazariy asoslari, jumladan, о‘qitish metodlari, о‘qitish natijalarini nazorat qilish, kimyo kabinetining о‘quv jihozlari, laboratoriyada ishlashning xavfsizlik qoidalari, kimyoviy eksperiment texnikasi va metodikasi, kimyoviy reaktivlarning xossalari va ularni saqlash qoidalari, о‘qitishning texnik vositalari va ulardan foydalanish usullarini; g) pedagogika va psixologiya fanlari asoslarini; d) mashq, masala va test topshiriqlarini yechish malakasiga ega b о ‘lishi . О‘qituvchining shaxsiy fazilatlari ham uning о‘z kasbiy vazifasini ado etishida muhim о‘rin tutadi. Uning ijodkorligi, tashabbuskorligi, izlanuvchanligi, yangilikka intiluvchanligi va ijtimoiy hayot bilan hamqadamligi о‘z ishini yaxshi bajarishiga katta yordam beradi. Undan ilmiy tadqiqotchilik malakasiga ega bо‘lish ham talab etiladi. Bu kо‘nikma va malakalar ularning talabalik davrida pedagogik amaliyot vaqtida shakllantiriladi. Ular referat, kurs ishlari va bitiruv malakaviy ishlarini bajaradilar. Bitiruv ishlari ilmiy-metodik yangilik elementlariga ega bо‘lishi kerak. Afsuski, hozirgi yozilayotgan bitiruv ishlarida referativ xarakter ustunlik qilib qolmoqda, ya’ni manbalarni kо‘chirish asosida bajarish hollari uchramoqda. Kimyo о‘qitishning an’anaviy metodlari о‘rniga interaktiv metodlar, jumladan, innovatsion va axborot texnologiyalari keng joriy qilinayotgan hozirgi davrda о‘qituvchilarning bu metodlarni bilib olishlari ham talab etiladi. Ma’lumki, о‘qituvchi psixologik xususiyatlari turli bо‘lgan bolalar bilan ish olib boradi, ularga ta’lim va tarbiya beradi. Bunda uning insonparvarlik va psixologlik sifatlari namoyon bо‘ladi. О‘quvchilarning fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirishning muhim omillaridan biri-ularda kimyoviy test, mashq va masalalar yechish malakalarini shakllantirish va rivojlantirishdir. Shu bois, о‘qituvchidan о‘z о‘quvchilarini mantiqiy fikrlashga о‘rgatish ham talab qilinadi.

О‘qituvchining inson shaxsi bilan doimiy muloqot qilish faoliyati unda yuksak nutq madaniyatiga ega bо‘lishni talab etadi. Og‘zaki va yozma nutqi bekamu-kо‘st bо‘lgan о‘qituvchining nufuzi, albatta, yuqori bо‘ladi. О‘qitiladigan mavzularga oid respublikadagi kimyoviy tabiiy zaxiralar va ulardan mahsulotlar ishlab chiqarish bilan bog‘liq ma’lumotlarni bayon etish orqali о‘quvchilarni vatanga sadoqat ruhida tarbiyalash, ularning fanga bо‘lgan qiziqishlarini orttirish va tabiatga ehtiyotkorona munosabatda bо‘lish tuyg‘usini hosil qilish. Bilimlarni egallashda о‘quvchilar faolligini ta’minlash va kimyoviy tafakkurni rivojlantirish. Kimyoviy sanoat ishlab chiqarishining xalq xо‘jaligidagi salmog‘ini va ishlab chiqarish texnologiyalarini bayon etish orqali о‘quvchilarda mehnat ta’limini shakllantiradi va kimyo kasbiga yо‘naltirish masalalarini amalga oshiradi. Ilg‘or pedagogik texnologiyalar asosida kimyo ta’limining amalga oshirilishi- о‘quvchilarni rivojlantiruvchi vosita ekanligi Axborot va innovatsion texnologiyalarni dars samaradorligiga ta’sirini о‘rganishga oid keyingi о‘tkazilgan ilmiy pedagogik tadqiqotlar, nafaqat о‘quvchilar tomonidan bilimlarni egallashning muhim omili ekanligi, balki о‘quvchilarni rivojlantirishda ham muhim vositaga aylanib borayotganligini kо‘rsatmoqda. Talabalarning rivojlanishida kimyoviy tajribalarni ular tomonidan mustaqil bajarilishi, masalalar yechish, kо‘nikma va malakalarini hosil qilinishi, Anorganik va organik moddalar sinflari orasidagi genetik bog‘lanishlar kabi umumlashtirishlarni talab darajada о‘qitilishi muhim ahamiyat kasb etadi. Rivojlantiruvchi о‘qitishni amalga oshirish uchun о‘quvchilarning mustaqil ta’limini amalga oshirish muhim ahamiyatga egadir. Lekin an’anaviy о‘qitish metodlari bilan talabalarning mustaqil ta’limini amalga oshirish qiyin muommoga aylanib qoldi.

Keyingi yillarda innovatsion va axborot texnologiyasi asosida mustaqil ta’limni amalga oshirishga oid ilmiy metodik tadqiqotlar va ta’limni amalga oshirish tajribalari bu muommoni hal qilish mumkinligini kо‘rsatmoqda. Masalan, innovatsion texnologiyaning «Aqliy hujum», «Pinbord», «Klaster», «Loyihalash» texnologiyalari asosida talabalarning mustaqil ta’limini amalga oshirishini qisqacha kо‘rib chiqamiz. Masalan «Aqliy hujum» metodida mustaqil ta’limni amalga oshirish uchun modda tuzilishi fanidan, «Molekulyar orbitallar usuli» mavzusini talabalarga uyga vazifa qilib beriladi. Bu metodni amalga oshirish uchun talabalar berilgan mavzu yuzasidan bilimlarni mustaqil о‘rganib kelishlari zarurdir. Mustaqil egallangan bilimlar asosida talabalar g‘oyalar tayyorlaydilar. G‘oyalar о‘qituvchi tomonidan tuzib berilishi ham mumkin. Seminar va amaliy mashg‘ulotda dars rejasi bо‘yicha tuzilgan har bir g‘oya talabalarga о‘qib eshittiriladi. Masalan bir g‘oyani guruh bо‘yicha hal qilishda guruhdagi talabalar birin-ketin adabiyotlardan mustaqil tayyorlanib kelgan bilimlari asosida javob beradilar. Javoblarni guruhdagi ikki talaba yozib boradi. Tо‘g‘ri javoblar tо‘planadi, takrorlangan javoblar hisobga olinmaydi. Notо‘g‘ri javob uchun talabalr tanqid qilinmaydi. «Aqliy hujum» oxirida ularni tartibga solib talabalarga eshittiriladi. О‘zlashtirib kelish uchun berilgan mavzu bilimlarini talabalar tomonidan qanday о‘zlashtirganliklarini nazorat qilish talabalarning g‘oyani hal qilishlaridagi javoblariga ball qо‘yish orqali aniqlanadi. Modda tuzilishgi fanining ta’lim beruvchi funksiyasi: Ushbu mavzuda moddiy olamdagi kimyoviy о‘zgarishlar va dunyoning kimyoviy manzarasi haqida bilimlar beriladi. Kimyo о‘qitishning ta’limiy vazifasi va uning meyoriy asoslari, kimyo fani va о‘quv predmeti, kimyo bо‘yicha Davlat ta’lim standartlari (DTS) va о‘quv rejasi, fan dasturi va darsliklari, kimyo fani va о‘quv predmetining asosiy vazifalari bayon qilinadi.

Адабиётлар 1. Грибов Л.А., Муштакова С.П. Квантовая химия. –Москва: Гардарики, 1999.,390 с. 2. Юльчибоев А.А. «Модда тузилиши» курсидан маърузалар матни.- Тошкент: ЎзМУ, 1999, 66 б. 3. Гиллес п и Р. Геометрия молекул.-Москва: «М ир», 1975, 278с. 4. Леше А. Физика молекул.-Москва: «Мир», 1987, 228 с.

Похожие

Modda tuzilishi fanining maqsad va vazifalari

Kimyo o’qitish uslubiyoti fani. O’zbekistonda uzluksiz kimyoviy ta’lim

Organizmda modda va enyergiya almashinuvi

O‘quv dasturlari va dars ishlari

Modda agregat holatlarining molekulyar kinetik nazariyasi