Kimyo sanoatida energetik muammolari - Химия - Рефераты

Kimyo sanoatida energetik muammolari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

42 KB

K imyo sanoatida energetik muammolari REJA: 1. Kimyo sanoatida energiyaning o‘rni 2. Enkrgiya turlari 3. Energiyadan ratsional foydalanish

Tayanch iboralar: Kimyoviy jarayon energiya o‘zgarishi bilan boridi. Kimyoviy jarayon borishi uchun , jarayonni samaradorligini oshirish uchun va kimyoviy texnologiya jarayonini rasmiylashtirishda chiqqan yoki yutilgan energiya hisobga olinadi. Yordamchi jarayonlarni boshqarishda ya’ni materiallarni tashishda, maydalashda yoki filtrlashda, gazni siqishda ma’lum miqdorda energiya sarflanadi. Mamlakatimizda katta energitik zahiraga ega. Ammo issiqlik – energitik resurslar buyicha bir xil taqsimlanganligi uchun ulardan foydalanishda iqtisodiy ko‘rsatgichlar ham har xil bo‘ladi. Energiya turlari Kimyo sanoatida har xil energiyadan foydalaniladi. Elektr energiya Issiqlik energiya Qimyoviy energiya Yorug‘lik energiya Atom energiya Elektr energiyasi kimyo sanoatida elektr dvigitellarini ishlatishda o‘qllaniladi. Bunda fizik jarayonlarni ya’ni maydalash, aralashtirish, o‘zatish ishlarida ya’ni (nasoslar, ventelyatorlar, konpressorlarni ishlatiladi). Har xil kimyoviy mahsulotlarini ishlab chiqarishda elektr qiymatni energiyasida har xil sarflanish koefsenti КВТ  С  Т -1 sarf bo‘ladi. Masalan: Al – 18000 kvt  C  Т -1 P – 13000 квт  C  Т -1 H 2 SO 4 – 100 квт  C  Т -1

NH 4 NO 3 – 10 квт  C  Т -1 Elektr energiyali gidroelektrstansiyalaridan issiq atom stansiyalaridan olinadi. Hozirgi vaqtda issiqlik energiyasini elektr energitikaga aylantirish yaxshi yo‘lga qo‘yilgan. 2. Issiqlik energiyasi kimyo sanoatida kimyoviy reaksiyalar qaynashmagan fizik jarayonlarda qo‘llaniladi. Masalan: Eritish, quritish, bug‘latish, distillash, reogentlarni reaksiya jarayonida isitishda qo‘llaniladi. Issiqlik energiyasini manbai bo‘lib, har xil yoqilg‘ilar, gazlar yonganda hosil bo‘ladigan suv bug‘lari bo‘lib, sarflash 2 МДж  Т -1 dan (130 МКОМ  Т -1 ) o‘zgarib turadi. 3. Atom energiyasi atom elektr stansiyalarida elektro energiyasini hosil bo‘lishida qo‘llaniladi. Kimyoviy energiyasi issiqlik ko‘rinishda har xil ekzotermik reaksiyalar vaqtida hosil bo‘ladi. Bu energiyadan foydalanish katta ommaviy ahamiyatga ega. Ayniqsa ko‘p tanlash kimyoviy mahsulot olishda kimyoviy energiya elektr energiyaga galvanik elementlarda va akkomlyatorda aylanadi. Kimyoviy energiya manbalarining yuqori foydali ish koeffitsentintiga egaliklari bilan ahamiyatga egadir. Yorug‘lik energiyasi kimyo sanoatida har xil fotokimyoviy reaksiyalarni olib borishda qo‘llaniladi. M: Oddiy moddalardan HCl sintifugaisda organik birikmalarni gologenlashda ishlatiladi. Ikkilamchi energitik manba bo‘lib, ajralib chiqayotgan energitik chiqindilar yoki qo‘shimcha gazlar issiq suyuqliklar hisoblanadi. Bulardan olingan energiya turlari iqtisodiy samarali hisoblanadi, ya’ni mahsulot tannarxini kamaytirishda yordam beradi.

Kimyo sanoatida elektr energiyasidan ko‘ra issiqlik energiyasi ko‘proq qo‘llaniladi. 90% ko‘mirdan, tabiiy gazni, mazutni, torfni yoqish natijasida olinadi. 10% energiya hisobidan olinadi. Issiqlik elektrostansiyalarida eletr va issiqlik energiyalarini tannarxi yoqilg‘iga sarflangan haroratga bog‘liq bo‘ladi. Bu 60-70% ni tashkil etadi. 1t H2SO4 olish uchun oltingugurtdan 5MDj issiqlik ajraladi. 1t H2SO4 olish uchun 100 kV(S yoki 0,36 MDj elektr energiyasi kerak bo‘ladi, 7% ni kimyoviy jarayondan issiqlik ajraladi. Energiyadan ratsional foydalanish Kimyo sanoatida katta miqdorda energiya sarflaydi. Shuning uchun jarayonni texnik-iqtisodiy ko‘rsatgichiga ta’sir qiladi. Energiyadan foydalanish koeffitsenti aniqlanadi. β э = % 100 ПР T W W W Т – W ПР – Nazariy va amaliy oliniyotgan mahsulot birligiga tegishli sarflangan energiya miqdori. Ko‘pgina ishlab chiqarishda bu koeffitsent juda past, sababi energiyani ishlab chiqarish sarfi kam. Shuning uchun foydalanish koeffitsenti ko‘tarishga erishayotgan xorxonalar ommaviy ahamiyatga ega. Kimyo sanoatida issiqlik energiyasi bo‘lganligi uchun kimyo texnologik jarayonlarga issiqlikdan foydalanish darajasi issiqlikdanfoydalanish koeffitsenti aniqlanadi. Β Т = % 100 ПР T Q Q Q T – Q ПР – kimyoviy reaksichni boshqarish uchun sarf bo‘lgan nazariy va amaliy isiq energiyani miqdor reginatorlar, rekuperator.

kkilamchi issiqlik energiyasi resurslari (chiqindi) dan foydalanish natijasida energiyani foydalanish koeffitsentini oshiradi. Utilizatsiya uskunalarida hosil bo‘lgan chiqindi energiya kimyoviy va boshqa ishlab chiqarish sohalarida ishlatiladi.bularga ishlatilgan par, issiq suvlar kiradi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RUYXATI 1. Мухленов И . П . Практикум по обќей химической технологии . М:Вўсшая школа, 1973. 2. Атрошенко В.И. Курс технологии связанного азота М:Л: Химия 1968. 3. Атрошенко В.И. Технология связанного азота М-Л. Госхим изд. 4. Позин М.Е. Руководство к практическим занятиям по технологии неоргонические вешеств. Л.: Химия 1980. 5. Позин М.Е. Технология минералнœх удобрений и солей. М.: Госхимиздат 1957. 6. Позин М.Е. Технология минералнœх солей. М.: Госхимиздат 1961. 7. Мухленов И.П. Практикум по общей химической технологии. М:Высшая школа, 1973. 8. Атрошенко В.И. Курс технологии связанного азота М:Л: Химия 1968. 9. Атрошенко В.И. Технология связанного азота М-Л. Госхим изд. 10. Амелин А.Г. Производство серной кислотœ.М.Л. химия.1967. 11. Вольфкович С.И. Общая химическая технология М.Л.Госхимиздательство. 1963. 12. Фейхсфель В.О. Рубан В.Л. Лабораторный практикум по технологии основного органического синтеза М:Л. Химия. 1966. 13. Ю. М. Бутт, В.В. Тимашев и другие «Практикум по химической технологии вяжуќих материалов»

Похожие

Kimyo sanoatida suv

Kimyo sanoatida suv, havo va eritmalar

Energetik tаsаvvur. Geyzenberg-Shryodinger tаsаvvurlаri

Kimyo sanoatining xomashyosi

Organik kimyo fani