Yengil atletikachilarning asosiy sifatlarini rivojlantirish va tarbiyalash - Физическая культура - Рефераты

Yengil atletikachilarning asosiy sifatlarini rivojlantirish va tarbiyalash

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

47.5 KB

Yengil a tletik a chil a rning a s o siy sif a tl a rini riv o jl a ntirish v a t a rbiyal a sh R E J A: 1. Yengil atletikachilarning asosiy jismoniy sifatlarini rivojlantirish 2. Kuchni riv o jl a ntirish 3. Chid a mlilikni riv o jl a ntirish. 4. Tezk o rlikni riv o jl a ntirish .

Har tamonlama jismoniy rivojlanish sog`likni mustaxkamlash va sportda muvaffaqiyat qozonmoq uchun jismoniy va ma`naviy irodaviy fazilatlarning asosiylarini rivojlantirish va tarbiyalash zarur ana shu jismoniy va ma`naviy- irodaviy fazilatlarning asosiylarini rivojlantirish va tarbiyalash yengil atletikachilar tayyorgarligining muhim qismidir Yengil atletikachilarning asosiy jismoniy sifatlarini rivojlantirish eng avvalo sportchining har tomonlama va mahsus jismoniy rivojlanish prosesidir shunga binoan jismoniy tayyorgarlik umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlikga bo`linadi Umumiy jismoniy tayyorgarlik deganda yengil atletikachilarning garmonik rivojlanishi ya`ni harakat musqo`llaturasini rivojlantirish organizm organlari va sestemalarini mustahkamlash ularning funksional imkoniyatlarini ortirish boshqara olish qobiliyatlarini yaxshilash kuchni tezkorlikni chidamlilikni rivojlantirish chaqqonlikni egiluvchanglikni oshirish qomat va tana to`zilishidagi kamchiliklarni to`zatish ko`zda tutiladi Maxsus jismoniy tayyorgarlik yengil atletikaning mazkur turini bajarish uchun nima talab etilishiga qarab sportchi organizmining hamma funksional imkoniyatlarini, hamma organlar va sestemalarning yuqori darajada rivojlantirishga qaratilgan. Buning uchun t a biyki, t a nl a b o ling a n yengil a tletik a turining m a shql a ri v a m ax sus m a shql a rd a n f o yd a l a nil a di. Umumiy jismoniy tayyorgarlik uchun ko`pincha umumiy ta`sir ko`rsatadigan mashqlardan, maxsus tayyorgarlik uchun esa, aniq maqsadga yo`naltirilgan mashqlardan foydalaniladi. Umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlikda kuchni, tezkorlik, chidamlilikni,chaqqonlikni egiluvchanglikni rivojlantiruvchi mashqlar asosiy rol uynaydi. K u ch n i r i v o j l a n t i r i sh Kuch kup a ym a si sp o rt m a h o r a tig a etishib bulm a ydi. Harakat tezligi hamda chidamlilik va chaqqonlik kup jihatdan musqo`llar kuchiga

bog`lik.Ayniqsa Yangi boshlovchi yengil atletikachilarda musqo`l kuchini rivojlantirish birinchi navbatda o`z musqo`llarini boshqara olish,ularni kisqartira olish va kuproq kuch berib kuchlantira olish xisobiga buladi.Yengil atletikachilar tanasidagi hamma musqo`llar kuchli garmonik rivojlangan bulishi kerak.Uloqtiruvchilarga kuchni hammadan kup rivojlantirish kerak bulsa,marafonchilarga hammadan kam kuch kerak.Kuchni rivojlantirish uchun elementar mashqlardan tortib,to yaxlit yengil atletika turiga qadar har xil dinamik mashqlardan foydalaniladi. Kuchni rivojlantirishda yuk kutarish mashqlari o`z kuchidan foydalanib yoki sherigi qarshiligini engib bajariladigan mashqlar eng kup qo`l keladi. Og`ir yuk bilan masalan,shtanga bilan bajariladigan mashqlar tananing hamma musqo`llariga, ayniqsa yirik va baquvvat musqo`l gruppalariga,yengil yuk bilan bajariladigan mashqlar esa ayrim musqo`l gruppalariga ta`sir etadi.Katta va maksimal statik kuchlanishli har qaysi mashq bir mashg`ulot mobaynida 5-6 sekunddan 2-4 marta takrorlanadi. Bu met o d f a q a t k a tt a l a rg a v a jism o niy t a m o nd a n ya x shi t a yyorl a ng a n yengil a tletik a chil a rg a t a vsiya qilin a di. Yangi boshlovchi yengil atletikachilar gavdadagi hamma musqo`llarni rivojlantirish uchun kuproq kuch keladigan xilma-xil jismoniy mashqlar qilishlari kerak.Kuch kupaytiradigan mashqlar trenirovkaning tayyorlov davrida kuproq, musobaqa davrida esa kamroq qo`llaniladi.Og`irliklardan eng kattasi odatda shtanga xisolanadi.Uning vazni mashq turiga va trenirovka qiluvchilarning tayyorgarlik darajasiga qarab,o`zgartirib boriladi. Eng kuchli musqo`llarga ta`sir etish uchun, faqat shtangada klassik mashqlar bilan chegaralanish kifoya bulmaydi.Yengil atletikachiga shtangani erga quyib har xil o`tirib turishlar,engashishlar gavdani aylantirishlar,chalqancha yotgan xolatda shtangani qo`l va oyoq bilan yuqoriga ko`tarish, shuningdek ,sherigi bilan har xil mashqlar ham foydalidir. Ch i d a m l i l i k n i r i v o j l a n t i r i sh. Chidamli bulish yengil atletikachilarga faqat musobaqalarda qatnashish vaqtida emas, balki katta xajmdagi trenirovka ishini bajarish uchun ham

kerak.Chidamlilik umumiy va mahsus buladi.Umumiy chidamlilik har qanday sportchining umumiy jismoniy rivojlanishning tarkibiy qismi bulib, avvalo markaziy nerv sestemasidagi yurak-qon tomir nafas olish va va boshqa sestemalardagi jiddiy ijobiy o`zgarishlarning natijasidir.Yengil atletikada yarim turlarining xususiyatlariga qarab sportchiga maxsus chidamlilik kerak.Umumiy chidamlilik yengil atletikachilarning umumiy ish qobiliyatini va ularning sog`lik darajasini belgilash bilan birga mahsus chidamlilikni rivojlantirish uchun asos bulib hizmat qiladi. U qancha yuqori bulsa shu asosida maxsus chidamlilik ham shuncha yaxshi rivojlanadi. Chidamlilikni ma`lum bir tartibda rivojlantirish kerak. Oldin umumiy chidamlilikni keyin esa maxsus chidamlilikni rivojlantirishga kuproq e`tibor berish kerak.Sakrovchilar va uloqtiruvchilarning maxsus chidamliligini rivojlantirishning asosiy yo`li tanlab olingan yengil atletika turini qisman esa maxsus mashqlarni kup martalab bajarishdir. T e z k o r l i k n i r i v o j l a n t i r i sh. Hara k a tl a rni tez b a j a r a o lish yengil a tletik a chining muhim f a zil a tl a rid a n biridir. Tezkorlik sakrovchining depsinishi, uloqtiruvchining siltashi , sprinterning yugurishi uchun zarur bulibgina qolmay balki tezkorlik bosh fazilat hisoblanmagan atletlarga ham zarurdir Sportchining harakat tezligi birinchi navbatda musqo`llarning tarang`lashtirib va bushashtirib turadigan harakatlarni yo`lga solib va boshqarib turadigan bosh miya qobig`ining tegishli nerv faoliyati sabab buladi.Sportchining harakat tezligini uning musqo`l kuchini oshirish yo`li bilan ancha yaxshilash mumkin.Musqo`l kuchini oshirish xisobiga harakat tezligi darajasini ko`tarish avvalo juda kuch berish qobiliyatini yaxshilash xisobiga buladi. Harakat tezligini musqo`llarning elastiklik xususiyatidan foydalanishni yaxshilash bilan oshirish mumkin chunki kerak me`yorda cho`zilgan musqo`l katta kuch bilan va tez qisqaradi. Musqo`llarning el a stikligini ya x shil a sh uchun ul a rni cho`z a dig a n m ax sus m a shql a r b a j a rish ker a k. Tez harakatlarni ayniqsa siklik harakterdagi harakatlarni bajarish paytida shu vaqt faol ishda ishtirok etmayotgan

antogonist musqo`llarni bushata olish muximdir.Harakat tezligini oshirishning eng muxim tamoni yugurish sakrash va uloqtirishning mukkamal texnikasini egallashdir. Harakat tezligi maxsus mashqlar, tanlangan yengil atletika turini tuliq bajarish va boshqa jismoniy mashqlar vositasida ortadi. Harakat tezligi bir qator boshqa fazilatlarga ham bog`liq bulgani uchun, shu fazilatlarni rivojlantirish ham tezkorlik ortishiga ta`sir kursatadi. Shuning uchun kuchni rivojlantiradigan , musqo`llar buginlar harakatchanligini yaxshilaydigan maxsus mashqlar qilish kerak buladi. Tezkorlikni rivojlantiradigan maxsus mashqlar turli, mumkin qadar tez harakatlardan , jumladan , sportchi ihtisos olayotgan yengil atletika turi elementlariga maksimal darajada yaqin harakatlardan iborat buladi. Tezk o rlikni o shirish uchun , yengil a tletik a turid a m a shq qilishning f o yd a si kupr o q. Ularni ham, mahsus mashqlardagi kabi, shu paytda turgunlashgan chegaraga yaqin tezlikda va yengillashtirilgnan sharoitda esa undan ham tezroq takrorlash kerak. Trenirvoka mashqlarini takror bajarish o`rtasidagi dam olish atlet tezlikni pasaytirmasdan xuddi usha ishni pasaytirmaydi. Sportchini favqo`lodda vaziyatda tapogonlik qilib tez va samarali harakat qilib shu vaziatdan chiqib ketishga majbur qiladigan mashqlar foydalidir.Yengil atletikachilarda chakqqonlikni rivojlantirish uchun basketbol xokkey qo`l tupi va boshqa o`yinlar tavsiya qilinadi. Kupgina yengil atletika turi bilan shug`ullanuvchilar ayniqsa g`ovlar osha yugurish tusiqlar Osha yugurish estafetali yugurish bilan shug`ullanish faqat tezkorlik chidamlilik va boshqa shu kabi fazilatlarnigina emas balki chaqqonlikni ham rivojlantirishga ham yordam beradi..Maxsus chaqqonlikni rivojlantirishga kuproq e`tibor berish kerak. Chaqqonlikni rivojlantirishga trenirovkaning tayyorlov qismida eng kup e`tibor berish kerak.Asosan kross yugurish va ochik joylardagi mashqlardan iborat baxorgi trenirovka ham chaqqonlikni rivojlantirishg yordam beradi..YOzda va musobaqa davrida chaqqonlikga qaratilgan maxsus mashqlar

uchun vaqt qolmaydi. Bu vaqtda chaqqonlik yengil atletikaning ihtisos olinayotgan turi bilan birga yul yulakay takomilllashtiriladi. Foydalangan adabiyotlar: 1. Kun L. Vseobshaya istoriya fizicheskoy qo`lturi i sporta : Per. Svenger. M.: Raduga, 1982.. 2. Olivova V. Lyudi i igri. U istokov sovremennogo sporta. - M.: FiS, 1985. 3. Stolbov V.V. Istoriya fizicheskoy qo`lturi i sporta. - M.: FiS, 1975. 4. L. Kun «Vseobshaya istoriya fizicheskoy qo`lturi i sporta»; Moskva 1987. 5. Krushilo YU.S. «Xrestomatiya po istorii drevnego mira» Moskva 1980g.

Похожие

Umumta’lim maktab о‘quvchilarining harakat sifatlarini rivojlantirish metodikasi

13 – 14 yoshli bolalarning tezkor - kuch sifatlarini tarbiyalash

Yengil atletika faniga kirish va yengil atletikaning rivojlanish tarixi

Yengil atletikachilar trenirovkasining, to`zilishi, mazmuni va rejalashtirish

Yengil atletika