Xorijda qishloq turizmini rivojlantirish tajribasi - Экономика - Рефераты

Xorijda qishloq turizmini rivojlantirish tajribasi

Загружено в:

31.01.2023

Скачано:

0

Размер:

639.0078125 KB

Xorijda qishloq turizmini rivojlantirish tajribasi Reja: 1. Jahonda qishloq turizmining shakllanish jarayoni. 2. Qishloq turizmini rivojlantirishning xalqaro modellari va ularni O’zbekiston sharoitida qo’llash. 3. Qishloq turizmini rivojlantirishda Yevropa davlatlarining dasturlari. 1

1. Jahonda qishloq turizmining shakllanish jarayoni XX asrning ikkinchi yarmidan insoniyatning tarixiy-madaniy boyligi va tabiat resurslarini asrab-avaylashning muhimligi keng jahonda e’tirof etila boshlandi. Natijada qishloq turizmi jadal sur’atlar bilan rivojlana boshlandi. Hozirda turistlarning mahalliy aholi bilan tanishuvi va muloqotga kirishi, do’stlashuvi, qishloq hayoti bilan hamnafas bo’lish, qishloq xo’jalik ishlari bilan shug’ullanish, qishloq tabiati bag’rida dam olish, sport bilan shug’ullanish turizmda qishloq turizmining imkoniyatlari katta ekanligini isbotlaydi. So’nggi yillarda qishloq turizmining ko’p faoliyatliligi natijasida dunyoda uning ommaviyligini tobora oshirib, kuchaytirib bormoqda. Qishloq turizmini ekologik turizmning bir tarmog’i deb talqin qiluvchilar ham o’zlarini haq deb bilishadi. Ekologik turizm ko’p hollarda tabiat bag’rida joylashgan qishloqlarda yuz beradi yoki turistlar turistik xizmatlarni ekotur vaqtida qishloq aholisidan sotib olishadi. Jahon ilmiy adabiyotida ekologik turizmning nomlanishiga e’tibor bersak, bu holatni tezda ilg’ab olamiz: • yumshoq turizm (Soft Tourismus); • tog’ turizmi (Mountain Tourismus); • tabiat turizmi (Nature Tourismus); • yovvoyi turizm (Wilderness Tourismus); • yashil turizm (Green Tourismus); • sarguzasht turizmi (Adventure Tourismus);  qishloq turizmi (Agro Tourismus); • ekoturizm (Ecotourismus). Qayd qilingan turizmning barcha turlari ham, nomlanishi ham albatta, tabiat va uning resurslarini eslatib turadi. Qayd qilingan talablardan ma’lum bo’ladiki, qishloq turizmi ko’p faoliyatliligi jihatidan ekoturizmdan ancha farq qiladi. Qishloq turizmida turistlar qishloq aholisi (fermer, dehqon, cho’pon) bilan birga yashaydi, ko’p hollarda birga ishlaydi, ularning turmush kechirishi, hayot tarzi 2

bilan qiziqadi. Shu jihatlardan ham qishloq turizmini ekoturizmga qo’shish noto’g’ri xulosalarni keltirib chiqaradi. Qishloq turizmini rivojlantirishning xorijiy tajribasini o’rganishdan quyidagi xulosalar kelib chiqadi: 1. Qishloq turizmi yangi ish o’rinlari bilan ta’minlashda katta imkoniyatlarni yaratadi. 2. Tabiat va tabiiy resurslardan foydalanishning yangi texnologiyalarini jalb qiladi. 3. Qishloq turizmi ekologik toza oziq - ovqat mahsulotlarini ishlab chiqishni ta’minlaydi. 4. Qishloq turizmi tabiat muhofazasida investitsiyalar kiritishni va qishloqda xizmatlar servisini takomillashtiradi. 5. Qishloq turizmi qishloqlarda mahalliy aholining ijtimoiy - iqtisodiy darajalarini o’stiradi. 6. Qishloq turizmi mahalliy mahsulotlar, hunarmandchilikka keng yo’l ochadi. 3 1.1 - rasm. Qishloq turizmi .

7. Qishloq turizmi tabiatni muhofaza qiluvchi mahalliy boshqaruvni rivojlantiradi va ma’naviy, moddiy jihatlar bo’yicha rag’batlantiradi. 8. Qishloq turizmi xalqlar o’rtasida hamdo’stlik aloqalarini yuzaga keltiradi. 9. Qishloq turizmi turistik resurslarni muhofaza qiladi, ta’mirlaydi va obodonlashtiradi. 10. Qishloq turizmi insonlarni ruhiy, jismoniy jihatdan dam oldiradi. 11. Qishloq turizmi dehqonchilik, bog’dorchilik va chorvachilikni o’rgatadi, bu sohalarning mahsulotlaridan manfaatdor bo’lishni ta’minlaydi. 2. Qishloq turizmini rivojlantirishning xalqaro modellari va ularni O’zbekiston sharoitida qo’llash Jahonda qishloq turizmini tashkil qilishning ancha mukammal modellari Yevropa davlatlarida ishlab chiqilgandir. Bu modellar deyarli biri - biriga o’xshamaydi. Eng muhimi, quyida qayd qilingan modellar hozirda Yevropa davlatlarida muvaffaqiyat bilan ishlamoqda va jahondagi ko’plab davlatlar bu modellar asosida o’z mamlakatlarida qishloq turizmini rivojlantirmoqda. Britaniya modelida asosan qishloq turizmida turistlarni joylashtirishga ko’proq e’tibor berilgan. Boshqa jihatlar esa Yevropadagi davlatlar tajribasidan olingan. Turistlarning ommaviylashgan, ular yaxshi ko’radigan yashash tarzi 3 tipga bo’linadi: 1. Fermerning uyida yashash va uning oilasi bilan faqat nonushta qilish. Bu sharoitda fermer bilan, uning oila a’zolari bilan do’stona aloqalarni boshlash imkoniyatlari, sharoitlari yuzaga keladi. 2. Alohida binoda, qisman qulaylik sharoitida o’z - o’ziga xizmat qilish bilan yashash. 3. Atroflari o’ralgan, o’rtacha 8 – 15 turistni joylashtiradigan binoda, o’z - o’ziga xizmat qiladigan sharoitda yashash. 4

Uchinchi variant Britaniya modelida juda daromadli hisoblanadi. Bir kunlik tunash har bir turist uchun 10 yevro miqdorida. Bu variantning daromadliligining asosiy sababi yoshlarga va guruhlarga mo’ljallanganligidadir. Bu sharoitni o’quvchilar va ayniqsa, studentlar ma’qul ko’rishadi. Shu bilan birga, Britaniya modelida qishloqda joylashishning 3 xil darajasi bor: lyuks – puldorlar uchun maxsus qurilgan uy, o’rtacha boylar uchun maxsus qurilgan hovli va yuqoridagi 3 ta sharoitli yashash tarzi. Britaniya modelida yana bir muhim xizmatlar borki, qishloqlardagi tadbirkorlar turistlar uchun mahalliy ahamiyatga ega bo’lgan milliy va sport o’yinlari, bolalar uchun poni (pakana) otda sayr, otlarda sayr, golf o’yinlarini tashkil qilishadi. Shuning uchun ham shaharliklar bahor va yoz oylarida qishloqlarga shoshiladilar. Britaniya modelidagi yana bir muhim jihatlar shundan iboratki, ota - onalar bolalarini ekologik madaniyat, bilim ruhida tarbiyalash uchun ham bolalarini qishloqlarga olib borishadi va qishloq tadbirkorlari maxsus tayyorlagan maydonchalarda (og’il, molxona) chorva mollarining bir - ikki oylik uloqchalar, buzoqchalar, qo’zichoqlar bilan birga o’ynashadi, quyonlarga, qushlarga ovqat, don berishadi. Bu jarayonlarda bolalarda hayvon va parrandalarga mehr tuyg’ulari hosil bo’ladi. Fransiya modeli . Fransiya jahonda qishloq turizmini rivojlantirgan birinchi mamlakat hisoblanadi. Bu davlat XX asrning o’rtalarida qishloq turizmini rivojlantirishning davlat dasturini ishlab chiqqan edi. Hozirga kelib qishloq turizmi Fransiyaning barcha departamentlarida yaxshi tashkil qilingan. Fransiya modelida qishloq turizmi ancha murakkab va maxsus ixtisoslashtirilgan. Mamlakatning janubida qishloq – cho’milish plyaj turizmi infratuzilmalari yetarli darajada yaratilgan. Bunday qishloqlarda turistlar uchun maxsus kottedjlar qurilgan. Markaziy hududlarda agroturizm yaxshi rivojlangan. Bu yerdagi qishloqlarda turistlar uchun kichik uylar barcha sharoitlari bilan turistlarning ixtiyoriga beriladi. Chunki faranglar ovqatni o’zlari tayyorlashni xush ko’rishadi. 5

Fransiya vino va gastronomiya turizmi bo’yicha ham jahonda oldingi o’rinlarda turadi. Bu turizmda asosan boy turistlar dam olishadi. Ular qishloq uylarda joylashib, kuniga uch mahal (to’liq pansion) ovqatga buyurtmalar berishadi va bu ovqatlarning tayyorlanish jarayonlariga qatnashadilar. «Vino turizmi» shaharlik faranglarning eng yaxshi ko’rgan qishloq xo’jalik turizmi yo’nalishiga kiradi. Ma’lumki, faranglar eng ko’p vino ichadigan xalqlardir. Vino turizmidagi turistlar vinoning ta’mini sinab ko’rishga qatnashadilar, shampan vinosidagi farqni bilish uchun ko’plab vinochilik xo’jaliklariga borishadi, vino tayyorlashni o’rganishadi, vinoni mehmonlarga uzatishni mashq qilishadi, vinoning navlarini to’plab, uylariga olib ketishadi. Ko’plab turistlar qadimiy qal’alar, tarixiy ibodatxonalar, arxeologik topilmalar joylashgan qishloqlarda bir necha kun qolib ketishadi. Ular qishloq uylarida joylashib, piyoda sayrga chiqishadi, ibodatxonalar, tarixiy joylarni o’rganishadi va ovqatlanishga to’liq haq to’lashadi, o’zlari ovqat tayyorlashmaydi. Alp tog’laridagi qishloqlar esa asosan chang’i sporti havaskorlariga turistik xizmatlar ko’rsatishadi. Germaniya modeli . Germaniyada qishloq turizmini fermer turizmi deb nomlashadi. Tabiiylikka intilgan nemislar imkoni boricha qishloqlardagi eski uylarda yashashga intiladilar. Shuning uchun ham nemislar qishloqlarda zamonaviy qulayliklarga ega bo’lgan uylarni qurishmaydi. Nemis turistlari qishloqlarda dam olishda yerda ishlash, hayvonlarni boqish, madaniy o’tirishlar, suhbatlar va baliq ovlashga qiziqadilar. Qishloq turizmi tashkilotchilari asosan yozgi – ta’til mavsumiga to’g’ri keladigan xalqning milliy bayramlari, milliy folklor festivallariga moslab turmahsulot tayyorlashadi, qishloqlarda xalqaro ko’rgazmalar ko’plab tashkil qilinadi. Masalan, «Oktoberfast» bayramiga jahonning deyarli barcha mamlakatlaridan turistlar kelishadi. Shuningdek, nemis qishloqlarida 100 yillab o’z tarkibini o’zgartirmasdan tayyorlanayotgan pivo ichimligi bayramlari ham ko’plab uyushtiriladi. 6

Italiya modeli. Italiyada qishloq turizmi ko’pincha dehqon turizmi deb ataladi va turistik dasturlar asosan 3 mavzuda tuziladi va ishlab chiqiladi: 1. Tabiat va sog’liq. 2. An’anaviy gastronomiya. 3. Sport. Qayd qilingan tur mahsulotlar ishlab chiqilgan maxsus, ixtisoslashgan qishloqlar bor. Masalan, K’yaniy, Umbriya va Sitsiliya provinsiyalari faqat «tabiat va sog’liq» yo’nalishiga moyil turistlarni qabul qilishadi. Vinochilik turizmi ham xuddi Fransiyadagidek, turistlar vino tayyorlash uchun bog’bonga yordam beradi, bog’bon esa ish haqqiga uzum beradi va uzumni achitish jarayoni, uzumning vinoga aylanish texnologiyasini o’rgatadi va boshqalar. Dengiz yoqasiga asosan baliq ovlashga chiquvchi turistlar, Abruppoga – zaytun yog’iga qiziquvchi turistlar tashrif buyurishadi. Qishloq turizmida joylashish vositalarini tanlash tarkibi quyidagicha: appartamentlarda – 44%, xona - apartamentlarda – 22%, faqat xonalarda – 4 %. Qishloq turizmini rivojlantirishda asosan Yevropa davlatlaridagi modellarni keltirishimizning asosiy sababi shundan iboratki, dunyodagi ko’plab mamlakatlar o’zlarida qishloq turizmini rivojlantirish uchun hozirda asosan qayd qilingan modellarni joriy qilishmoqda. Eng muhimi shundaki, Yevropa davlatlari qishloq turizmini rivojlantirish uchun hamkorlikda «Qishloq turizmini rivojlantirish strategiyasi va dasturi», «Qishloq turizmi bozorida takliflar va talablarning o’zgarish istiqbollari»ni ishlab chiqdilar. Ushbu hamkor dasturlar asosida Buyuk Britaniya davlati qishloq turizmida 450 ming yangi ish o’rinlarini tashkil qildi. Qayd qilinganlardan xulosa qilish mumkinki, mamlakatimizda qishloq turizmini rivojlantirishda Yevropa modellarini yaxshi o’rganishimiz, bu modellardan qishloqlarimizda foydalanish imkoniyatlarini o’rganishimiz hamda qishloq turizmini rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqishimiz kerak bo’ladi. 7

Qishloq turizmi rivojlangan Yevropa davlatlarining tajribalaridan ma’lum bo’ldiki, ushbu davlatlar qishloq turizmini rivojlantirishga bundan 50 yil oldin kirishgan. Dunyoda qishloq turizmi rivojlanishi bo’yicha birinchi o’rinda turuvchi Fransiya davlatining qishloq turizmini rivojlantirish modelini, Buyuk Britanya modelini, Germaniya modelini va Italiya modelini qishloq turizmini xalqaro modellar deb tan olinishining sababi ham shunda. Endi O’zbekistonda qishloq turizmini rivojlantirish uchun qayd qilingan modellarning qaysi biri qulayroq? Bu modellarning tuzilishi va ishlash tamoyillarini o’rganganimizda ularning barchasini qishloq turizmini rivojlantirishimiz uchun qo’llash hech qanday muammolarni keltirib chiqarmaydi, shu bilan birga, oson ham. Chunki qishloq turizmini rivojlantirishdagi asosiy manba – turistik resurslarning xilma - xilligi bizda yuqorida qayd qilingan Yevropa davlatlaridagidan ham ko’p. Yevropa davlatlari qishloq turizmini rivojlantirish uchun, dastlab qishloq turizmini rivojlantirishning maqsadi va vazifalarini belgilab olishgan, so’ngra qishloq turizmini rivojlantirishga javob beruvchi, davlat vakolatini olgan tashkilot tuzishgan (masalan, Fransiyada – «Turizm va qishloq yerlari assotsiatsiyasi»; Britaniyada – «Britaniya turistik kengashi» va «Qishloq yerlarini rivojlantirish agentligi»; Avstriyada – «Avstriya fermerlik turizmi assotsiatsiyasi» va boshqalar). O’zbekistonda qishloq turizmini rivojlantirishdagi dastlabki bosqichda qishloq turizmini tashkil qilish va boshqarishning tashkiliy - iqtisodiy mexanizmlarini ishlab chiqish lozim. Ikkinchi bosqichda esa ana shu tashkiliy - iqtisodiy mexanizmlar asosida qishloq turizmini rivojlantirishning huquqiy - me’yoriy qonunlarini ishlab chiqish maqsadli yo’nalish bo’ladi. Uchunchi bosqichda mamlakatimizda turizmni rivojlantirishning huquqiy - me’yoriy qonunlariga asoslanib, qishloqlarimizdagi turistik resurslarimizni ro’yxatga olishimiz, ularning reestrlarini tayyorlashimiz, foydalanish imkoniyatlarini hisoblab chiqishimiz, turistik obyektlarda turistik infratuzilmalar va turistik marshrutlar yaratishimiz lozim bo’ladi. 8

Yevropa davlatlari qishloq turizmini rivojlanishini bashoratlashda va istiqbolli strategik rejalar ishlab chiqishda doimiy ravishda ijtimoiy so’rov o’tkazishadi. Yevropa Ittifoqining statistik ma’lumotlari bo’yicha 30 % aholi qishloq turizmida dam olish istagini bildirishgan. Ijtimoiy so’rov o’tkazishdan oldin albatta qishloq aholisi o’rtasida qishloq turizmining mohiyati, mazmuni, maqsadi va vazifalari bo’yicha jiddiy tashkiliy ishlarni amalga oshirish talab qilinadi. 3. Qishloq turizmini rivojlantirishda Yevropa davlatlarining dasturlari Qishloq turizmini rivojlantirishda jahonning ko’plab davlatlari Yevropa modelidan, dasturlaridan, strategik rejalaridan nusxa olmoqdalar. Chunki hozirda qishloq turizmi asosan Yevropa davlatlarida mukammal, barqaror rivojlanmoqda. Bunday yutuqlarning bosh sababi shundaki, Yevropa davlatlari qishloq turizmini rivojlantirishda o’zaro hamkorlikni, hamdo’stlikni yaxshi yo’lga qo’yganlar. Yevropa hamkorligi natijasida qishloq turizmini rivojlantirish maqsadida «Umumyevropa «Lider» dasturini» ishlab chiqdilar. Dasturning loyihalari «Yevropa Ittifoqi» fondidan moliyalashtiriladi. Dastur loyihalari bo’yicha Yevropadagi davlatlarning 2000 ta mintaqasida qishloq turizmi maqsadli strategik reja bo’yicha rivojlanmoqda. Hozirga kelib ma’lumki, Yevropa davlatlari qishloq turizmini rivojlantirish va undan daromadlar olish bo’yicha jahondagi mamlakatlar ichida yetakchi o’rinlarni egallab kelmoqdalar. Jadvaldagi ma’lumotlardan Yevropa mamlakatlarida qishloq turizmining nihoyatda rivojlanib borayotganligini ko’ramiz. Bu holatning asosiy sabablari quyidagilardan iborat: 1. Yevropa davlatlari o’zaro hamkorlikda har bir mamlakatda qishloq turizmini rivojlantirishning strategik rejalarini ishlab chiqadilar va amalga oshiradilar. 9

2. Yevropa davlatlarida qishloq turizmini rivojlantirishda Yevropa Ittifoqining «Umumyevropa «Lider» dasturi» muhim rol o’ynaydi va bu dastur loyihalarini «Yevropa Ittifoqi» moliyalashtiradi. 3. Qishloq turizmini rivojlantirishda asosan noqulay yerlarni o’zlashtirish, iqtisodiy holati qoniqarsiz rivojlanayotgan hududlar e’tiborga olinadi. 4. Qishloq turizmini rivojlantirishda chegaradosh davlatlar o’xshash dasturlarni qabul qiladi. 5. Qishloq turizmini rivojlantirishga davlat kreditlar va dotatsiyalar ajratadi, xususiy investorlar yordam beradi. 6. Qishloq turizmini rivojlantirishda qishloqlardagi barcha imkoniyatlardan foydalaniladi. 7. Qishloq turizmini rivojlantirishda qishloqliklar Yevropa standartlari asosida xizmatlar ko’rsatishga davlat tomonidan o’qitiladi. 8. Qishloq turizmini rivojlantirishda qishloq infratuzilmalarini yaratish, transport yo’llarini yaxshilash, joylashtirish vositalarini yaratish ishlariga davlat mablag’lar ajratadi. Tayanch so’z va iboralar: qishloq turizmi, fermer turizmi, qishloq turizmini rivojlantirishning xalqaro modellari, qishloq turizmini rivojlantirish bosqichlari, Yevropa davlatlarining dasturlari, strategik rejani ishlab chiqish. 10

3.1-jadval Yevropa davlatlarining qishloq turizmini rivojlantirish bo’yicha dasturlari Mahalliy Qishloq turizmini rivojlantirishga asoslar Asosiy vazifalar Asosiy instrumentlar Moliya- lashtirish manbalari Qishloq turizmining ahamiyati Buyuk Britaniya 1. Kelgusida qishloq xo’jalik yerlarining olib qo’yilishi xavfi. 2. Qishloq joylarida qadim madaniyat yodgorliklarning borligi. 1. Fermerlik turizmini rivojlantirish. 2. Qishloq turizmini rivojlantirishda notekislikni yo’qotish. Qishloq turizmini rivojlantirish dasturini kreditlash, dotatsiyalash, turistik tashkilotlarning fermer manfaatlarini himoya qilish. Davlat va xususiy investorlar Agrar ixtisoslashtirishnin g alternativ yo’nalishi. Fransiya 1. Noqulay va kammahsuldor yerlarning borligi. 2. Qishloq turizmining bilish, sport va davolanish turizmlari 1. Qishloq turizmini rivojlantirish darajalarida hududiy farqlarni yo’qotish. 2. Gastronomiya Shimoli - g’arbiy departamentlarning turistik mahsulotlarini harakatga keltirish; fermerlar va ularning loyihalarini yakka tartibda quvvatlash. Davlat va xususiy investorlar Agrar ixtisoslashtirishnin g alternativ yo’nalishi.

bilan qo’shilish imkoniyatlarning borligi. va vinochilik turizmlarini rivojlantirish. Germaniya 1. Alohida federal viloyatlarning ijtimoiy- iqtisodiy rivojlantirish darajasidagi farqlar (yuqori, past, o’rta). 2. Qishloq turizmining bilish, sport va davolanish turizmlari bilan qo’shilish imkoniyatlari borligi. Voqealar, hodisalar, turizmlari bazasida qishloq va fermerlik turizmlarini rivojlantirish. Fermerlar va ularning loyihalarini yakka tartibda quvvatlash; turistik mahsulotlarni past rivojlangan viloyatlarga yo’naltirish. Fermerlarning o’zi, xususiy investorlar va davlat (kam miqdorda) Rivojlangan viloyatlarga qo’shimcha ixtisoslik, sobiq GDRning past rivojlangan viloyatlarida agrar ixtisoslashtirish alternativasi. 272 3.1-jadvalning davomi Italiya 1. Janubdagi agrar rayonlarning depressiv holati. 2. Qishloq Fermer va gastronomiya turizmlarini rivojlantirish. Kottejlar qurilishi va qishloq uylarini tiklashni rag’batlantirish, qishloq turistik mahsulotini janubiy Davlat va xususiy investorlar Agrar ixtisoslashtirishnin g alternativasi

turizmining cho’milish- plyaj, bilish, sport va davolanish turizmlari bilan qo’shilish imkoniyatlarining borligi. provinsiyalarga yo’naltirish. Ispaniya 1. Janubdagi agrar rayonlarning rivojidagi sustlik. 2. Qishloq turizmining cho’milash- plyaj, bilish, sport va davolanish turizmlari bilan qo’shilish imkoniyatlarining borligi. Bolalar lager tarmoqlarini rivojlantirish, qadimiy tosh qal’alar bazasida mehmonxonalar tizimini yaratish, gastronomiya turizmini rivojlantirish. Kottedjlar qurilishi va qishloq uylarini tiklashni rag’batlantirish, qishloq turistik mahsulotini janubiy provinsiyalarga yo’naltirish. Davlat va xususiy investorlar Agrar ixtisoslashtirishnin g alternativasi Avstriya 1. Qishloq turizmining bilish, sport, davolanish turizmlari bilan qo’shilish Fermer turizmini rivojlantirish, turistlar hisobiga fermerlar daromadini oshirish. Qishloq turizmini rivojlantirish bo’yicha ixtisoslashgan tashkilotlar faoliyatini Fermerlarning o’zlari – xususiy investorlar Agrar regionlarni qo’shimcha yo’nalishlarga ixtisoslashtirish

imkoniyatlarini borligi. muvofiqlashtirish, soliqlar qarzdorligini pasaytirish. Polsha, Ruminiya 1. Agrar rayonlarning depressiv holati. 2. Qishloq joylaridagi boy rekreatsiya va ekologik turizm resurslarining salohiyati. Joylashtirsh vositalarini takomillashtirish, qishloq joylarida infratuzilmalarni rivojlantirish, dehqonning tadbirkorlik madaniyatini oshirish, qishloq turistik mahsulotini harakatlantirish. Qishloq turizmini rivojlantiruvchi dehqon xo’jaligini kreditlash, dehqonlarni Yevropa standartlari bo’yicha xizmat ko’rsatishga o’qitish, qishloq joylarida transport tarmoqlarini yaxshilash Davlat (asosiy mablag’lar) Agrar ixtisoslashtirishnin g alternativasi

ADABIYOTLAR 1. Абдурахмонов К.Х. Менеджмент туризма. Учебное пособие. –Т.: Филиал ФГБОУ ВПО ―РЕУ им. Г.В. Плеханова‖ в г. Ташкенте, 2013, 248 с. 2. Агзамов С., Ташмуратов Т. Менеджмент международного туризма – Т.: ТашГУ, 1996. 3. Adilova Z.D, Sodiqov T. Xalqaro turizm biznesi. O’quv qo’llanma. – T.: TDIU, 2010. 4. Adilova Z.D, Aliyeva M.T., Norchayev A. Turizm menejmenti. O’quv qo’llanma. – T.: TDIU, 2011. 5. Aliyeva M.T., Umarjonov A. Turistik mamlakatlar iqtisodiyoti. – T:. Moliya, 2005. 6. Asror Mo’min. Dunyo mo’’jizalari. Yangi nashr. – T.: 2012, 8b. 7. Ahmadxo’jayev H. va boshqalar. Marketing tadqiqotlari. – T., 2002. 8. Boltaboyev M.R., Tuxliyev I.S., Muhamadiyev A.N., Abduxamidov S.A. ―Turizm: nazariya va amaliyot‖ fanidan elektron darslik yaratish texnologiyasi. Uslubiy qo’llanma. –S., 2016. 9. Gadoyev K., Berdiyeva S. Jahongashta sayyoh olimlar. – T .: O ’ zbekiston , 2012. 10. Данилов С. Туризм со вкусом узбекского плова. – T., 2013. 11. Ivatov I. Restoran menejmenti. O’quv qo’llanma. – T.: Iqtisodiyot, 2007. 12. Tashmuratov T.T., Saidov A., Umarqulov E. Turizm iqtisodi. – T.: TMI, 2000.

Похожие

Gastronomiya turizmini rivojlantirish istiqbollari

Qishloq xo’jaligida infratuzilma va uni rivojlantirish yo’llari

O'zbekiston Respublikasida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish istiqbollari va bojxona tizimida samarali qo'llanilishining jahon tajribasi

Turizmni rivojlantirish shakllari

O’zbekistonda xalqaro turizmni rivojlantirish