Қурилиш машиналаридан самарали фойдаланишни ташкил этиш ва бошқариш - Экономика - Рефераты

Қурилиш машиналаридан самарали фойдаланишни ташкил этиш ва бошқариш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

58.5 KB

www.arxiv.uz Режа: 1.Қурилиш машиналари паркидан фойдаланишнинг ташкилий шакллари 2.Қурилиш ташкилотлари билан механизация бошқармалари ўртасидаги ўзаро аълоқалар 3.Қурилиш машиналари паркидан самарали фойдаланиш тадбирлари

www.arxiv.uz Қурилиш машиналари паркидан фойдаланишнинг ташкилий шакллари Илмий техника тараққиёти қурилишда олиб борилаётган қурилиш монтаж ишларининг механизациялашганлик даражасини аниқлайди. Хозирги кунда қурилишда қул кучи ёрдамида бажарилаётган ишларнинг механизациялаш энг асосий ижтимоий муаммо бўлиб турибди. Қул кучи ёрдамида бажарилаётган ишлар хажмини камайтириш уларни комплекс механизациялаш орқали амалга оширилади. Комплекс механизациялаш ихтисослашган технологик жараёнларни тўла машина ва механизмлар ёрдамида бажариш усулидир. Комплекс механизациялаш бир ёки бир неча машина ва механизмлар ёрдамида амалга оширишлиши мумкин. Комплекс механизациялашда қул мехнати машина ва механизмлар ёрдамида бажариб бўлмайдиган ёки уларни унумдорлигини ошириб бўлмайдиган қурилиш монтаж ишларини бажаришда сақланиб қолади. Режалаштирилган қурилиш монтаж ишлари хажмини белгиланган муддатларда кам сарф харажатлар қилган холда бажариш, қурилиш машиналари паркининг таркибига ва тузилишига қуйиладиган асосий талаблардан биридир. Қурилиш машиналари паркини юқоридаги талабни эътиборга олган холда ташкил қилинади. Қурилиш машиналари парки таркиби тўғрисидаги маълумотга асосланган холда янги қурилиш машиналари ва механизимларини сотиб олиш хамда эскирган ёки фойдаланиш муддати тугаганларини хисобдан чиқариш тўғрисида қарор қабул қилинади. Қурилиш машиналари паркини ташкил қилишда уларни унумдорлигини оширишга таъсир кўрсатувчи хамда ўзаро бир-бирини алмаштириши мумкинлиги тўғрисидаги омиллар эътиборга олинади. Қурилиш машиналари паркидан фойдаланишнинг ташкилий шакллари ихтисослашган қурилиш-монтаж ташкилотларининг шакли ва тузилишига, бажарадиган қурилиш ишларининг хажмига ва турларига хамда қурилиш объектларининг худудий марказлашувига боғлиқ бўлади.

www.arxiv.uz Қурилиш машиналаридан фойдаланишнинг асосий учта ташкилий шакллари мавжуд бўлиб, улар бошланғич қурилиш монтаж ташкилотларининг ихтисослашувига ва улар билан бажарилган ишлар бўйича хисоб китоб шаклларига боғлиқ бўлади. Булар қуйидагилар: 1. Қурилиш машииина ва механизмлари қурилиш бошқармалари балансида бўлади. Бунда қурилиш машиналарини сақлаш ва улардан фойдаланиш бошқарманинг бош механик хизмати томонидан амалга оширилади. Қурилиш объектидаги иш юритувчилар (прораблар) буюртмасига асосан қурилиш машина ва механизмларини қўрилиш объектларига тақсимланади. Қурилиш объектида машина ва механизмларни ишлаган вақти тўғрисидаги билдиришномага асосан, уларга кетган харажатлар қурилиш ташкилотининг буғгалтерияси томониданг шу объектда бажарилган қурилиш монтаж ишларининг таннархига киритилади. Қурилиш машиналари паркидан фойдаланишнинг бундай ташкилий шаклида қурилиш машиналарига хизмат кўрсатиш ва таъмирлашда бир мунча қийинчиликлар мавжуд. Унчалик кўп бўлмаган техника турларини таъмирлаш учун кўп турдаги эхтиёт қисмлар керак бўлади. Бундай шароитда машина ва механизмларни таъмирлаш учун керакли база қуриш, замонавий диагностика ва таъмирлаш ускуналарини сотиб олиш хамда керакли мутахассислар билан таъминлаш қийин бўлади. Катта фронтдаги қурилиш монтаж ишларининг бўлмаганлиги сабабли кўп холларда қурилиш машина ва механизмларининг бўш қолишига сабаб бўлади. Қурилиш ташкилотларида бажариладиган қурилиш монтаж ишларининг хажми унча катта бўлмаганлиги сабабли меҳнат унумдорлиги юқори бўлган турли маркадаги машина ва механизмларни ўз хисобларида ушлаб туриш учун шароит бўлмайди. Лекин бунга қарамасдан қурилиш машиналари паркидан фойдаланишни бундай шакли бир мунча афзалликларга эга. Қурилиш машиналари ва механизмлари, уларни бошқарувчи экипажлар қурилиш ташкилотининг хисобида бўлади, бу рахбарларга турли масалаларни тезлик

www.arxiv.uz билан хал қилишга имконият яратади. Қурилиш машина ва механизмларини бошқарувчи экипажлар, уларнинг бошқарувчилар, иш юритувчилар, уларнинг рахбарлари қурилиш монтаж ташкилотининг умумий вазифасини бажаришга боғланган бўлади. 2. Қурилиш машина ва механизмлари қурилиш трести балансидаги механизация бошқармалари ихтиёрида бўлади. Бунда машина ва механизмлардан фойдаланиш, уларни қурилиш объектларига тақсимлашни оператив бошқариш ва объектларда бажарилган ишлар учунхисоб-китоб ишларини қурилиш бошқармаси томонидан амалга оширилади. Қурилиш машиналаридан фойдаланишнинг биринчи шаклига қараганда бу шаклда қурилиш машина ва механизмларини яхши холатда сақлаш, уларни унумдорлигидан тўла ва самарали фойдаланишга имконият яратилади. Қурилиш ташкилотлари ва механизация бошқармалари қурилиш трести таркибида бўлади бу ўз навбатида қурилиш машина ва механизмларини оператив бошқаришга шароит яратади. 3.Қурилиш машина ва механизмлари механизациялашган трестлар ёки мустақил механизация бошқармалари таркибида ва балансида бўлади. Қурилиш машина ва механизмларини ихтисослашган механизация бошқармалари таркибида бўлиши уларни сақлаш ва уларга хизмат кўрсатиш хамда уларни техник параметрлари бўйича максимал ишлатишга етарли имконият яратилади. Бундан ташқари керакли пайтда уларни керакли йўналиш бўйича ишлатишга шароит яратилади. Қурилиш машина ва механизмлари паркидан фойдаланишни 2 ва 3 шакллари кенг тарқалган бўлиб, қурилиш трестларида ва механизация бошқармаларида қурилиш машиналари паркини учдан икки қисми мавжуд.

www.arxiv.uz Қурилиш ташкилотлари билан механизация бошқармалари ўртасидаги ўзаро аълоқалар Қурувчилар хамда қурилиш машина ва механизмларини бошқарувчилар ўртасидаги ўзаро аълоқаларда уларнинг бир-бирлари билан бўладиган хисоб-китоб шакллари етакчи ўринни эгаллайди. Механизациялашган қурилиш трестларини хўжалик фаолиятини режалаштириш, механизация бошқармалари томонидан бажарилган ишларга қурилиш ташкилотлари тўлайдиган хақ орқали амалга оширилади. Механизациялашган қурилиш трестининг хўжалик фаолиятининг режаси иккита асосий кўрсаткичдан яъни қурилиш монтаж ишларини пудрат усулида бажариш ва қурилиш ташкилотларига қурилиш машина ва механизмлари билан хизмат кўрсатишдан ташкил топган бўлади. Қурилиш объектларида машина ва механизмлар ёрдамида бажарилган ишларнинг хажмини қуйидаги усуллар билан аниқланиши мумкин. 1. Бажарилган қурилиш ишларининг хажми бўйича; 2. Қурилиш машина ва механизмларини қурилиш ташкилотининг ихтиёридаги қурилиш объектида бўлган вақти бўйича. Қурилиш объектида бажарилган ишларнинг хажми бўйича хисоб-китоб қилишда бу ишларнинг ўлчов бирлиги сифатида натурал кўрсаткичлар (1м 3 ковланган тупроқ) ёки тугалланган объект (қуриб битказилган мактаб, касб- хунар коллежи ва х.к) бўйича олиб борилади. Биринчи усулда механизация бошқармаси қурилиш монтаж ишларини ўз кучи билан бажаради (субпудрат) ва унга хақ тўлаш амалда бажарилган ишлар хажмига қараб амалга оширилади. Машина ва механизмлар томонидан бажарилган ишларнинг қиймати бош пудратчининг режасидан чиқарилади. Натурал кўрсаткичлар билан хисоб китоб қилиш аниқ иш турларини бажариш билан чегараланади. Бунда механизация бошқармаси бош пудратчи ташкилот ишчи кучларини жалб қилмасдан, қурилиш-монтаж ишларини ўз кучлари билан бажаради (экскаватор ёрдамида пойдевор остини ковлаш,

www.arxiv.uz қурилиш майдонини текислаш ва х.к). Хисоб китобларнинг бундай шаклида қурилиш машина ва механизмларининг холати ва улардан фойдаланиш самарадорлиги механизация бошқармаларининг хўжалик фаолиятига тўғридан тўғри таъсир кўрсатади. Қурилиш машина ва механизмларининг қурилиш объектида ишлаган вақти бўйича хисоб китоб юритиш - бажарилган ишларни аниқ хисоблаб бўлмайдиган холларда амалга оширилади. Бунда хисоб-китобларни қурилиш машиналарини объектларда аниқ ишлаган вақтлари бўйича маш-соатларни аниқлаш калькуляцияси орқали амалга оширилади. Бундан ташқари машина- соатларни аниқлаш калькуляцияларига киритилмаган ишлар: кўтарма кран ости йўлларини монтаж қилиш, кўтарма кранларни монтаж ва демонтаж қилиш, уларни қурилиш объектларига олиб келиш ва олиб кетиш ва бошқалар учун алохида хисоб - китоб қилинади. Қурилиш машиналари паркидан самарали фойдаланиш тадбирлари Қурилиш машиналаридан фойдаланиш жараёни эксплуатация, техник ва даврий таъмирлаш ишларини талаб қилади. Эксплуатация хизматида машина ва механизмларни ёқилғи, мойлаш ва бошқа материаллар билан таъминлаш, уларни бир жойга йиғиш ва сақлаш жараёнларини тушинилади.Техник хизмат кўрсатиш машина ва механизмлар деталлари ва қисмларини меъёрдан ортиқ емирилишдан сақлаш тадбирларини ўз ичига олади. Бунда ўз вақтида профилактика текширувларини ўтказиш, эскирган қисмларини алмаштириш, аниқланган носозликларни бартараф қилиш назарда тутилади. Қурилиш машина ва механизмларига техник хизмат кўрсатиш кунлик ва даврий бўлади. Кунлик техник хизмат кўрсатиш машина ва механизмларни эксплуатация қиладиган персонал томонидан амалга оширилади, бунда машина ва механизмларни ёнилғи, сув билан тўлдириш, мойлаш ва созлигини ишга яроқлигини текширилади. Қурилиш машина ва механизмларига даврий техник хизмат кўрсатишда уларни тозалаш, ювиш,

www.arxiv.uz мойлаш, иш органларини, агрегатларини, приборларини созлигини текшириш, деталларини қотириш ишлари амалга оширилади. Бундан ташқари қурилиш машина ва механизмларига ойлик хизмат кўрсатиш ишлари олиб борилади. Қурилиш машина ва механизмларини жорий ва капитал таъмирлаш ишлари олиб борилади. Жорий таъмирлашда машина ва механизмларни улардан фойдаланиш жараёнида ишга яроқсиз бўлиб қолган агрегат ва узелларини қисиан таъмирлаш ва янгисига алмаштириш ишлари амалга оширилади. Капитал таъмирлашда машина ва механизмларни тўла қисмларига ажратилиб уларни эскирган агрегатлари, деталлари, механизмлари таъмирланади ёки уларни янгиси билан алмаштирилади созланади хамда уларни ишга яроқлиги текширилади. Капитал таъмирлаш ихтисослашган таъмирлаш заводларида даврий равишда қурилиш машина ва механизмларини тўла ишга яроқлигини таъминлаш учун амалга оширилади. Қурилишда қўл мехнатини камайтиришнинг асосий тадбирларидан бири кичик механизацияни, механизациялашган мехнат қуролларини ва монтаж ускуналарини кенг қўллашдан иборат.

Похожие

Тадбиркорликни бошқариш ва уни ташкил этиш

Ташқи иқтисодий фаолиятни ташкил этиш ва бошқариш

Ташқи иқтисодий фаолиятни ташкил этиш ва бошқариш

Қурилишда омбор ва транспорт хўжаликларини ташкил этиш ва бошқариш

Туризм ва меҳмонхона хўжалиги корхоналарида меҳнатни ташкил этиш ва ходимларни бошқариш