Ресторанларда турли мамлакатлардан ташриф буюрган туристлар овқатланишини ташкил этиш - Экономика - Рефераты

Ресторанларда турли мамлакатлардан ташриф буюрган туристлар овқатланишини ташкил этиш

Загружено в:

27.04.2023

Скачано:

0

Размер:

80.5 KB

Ресторанларда турли мамлакатлардан ташриф буюрган туристлар овқатланишини ташкил этиш Режа: 1. Одоб қоидалари. 2.Чет эл сайёҳлари учун миллий ошхонанинг ичимлик ва таомлари.

Одоб қоидалари. Ресторан, қаҳвахона, ошхоналарда хизмат кўрсатиш маданияти мижозларнинг таом истеъмол қилиш маданияти билан узвий боғлангандир. Таом ейиш маданияти — аввало мижоз ўз ўрнида яхши ўтира билиши, ўзини тўғри, чиройли тутиши, таом ейиш маданиятига риоя қилиши лозим. Стол атрофида ўтирганда қуйидаги асосий қоидаларга риоя қилиш тавсия этилади. Таом ейиш маданияти. тўғри ўтириш, безовта бўлмаслиқ, стул суянчиғига енгилгина суяниб ўтириш керак. Стулни столга жуда яқин суриш, шунингдек, анча нарига жилдириш ҳам мумкин эмас. Қўлларни таом кутаётганда тизза кўзларига қўйиб ўтириш мақсадга мувофиқдир. Қўллар билан сочларни ростлаш, тузатиш, пешона, бош терларини артиш, қўлларни иякка тираб ўтириш, дастурхонни ўзича ростлаш, идиштовоқдарни қўзғатиш, сонини назорат тавсия қилинмайди. Таом еяётган пайтда тирсакни стол устига тираб ўтириш ярамайди. Сочиқчани ёзиб тизза устига солиб ўтириш керак. У кийимни таом сачрашидан химоя қилади. Таом ейиш жараёнида лабларни ошкора артмаслиқ, салфеткани енгилгина лабларга босиш тавсия этилади, агар гигиеник қоғоз салфеткалар бўлса, яна ҳам яхши. Таом истеъмол қилиниб бўлгач, сочиқларни тарелканинг ўнг томонига, агар тарелкалар олинган бўлса, унинг ўрнига тахламасдан қўйиш керак. Нон тарелкаларда берилади, қўл билан олинади. Кесилган ёки синдирилган бўлаклари олинади. Сомсалар синдирилмай, бутунича ейилади. Сарёғ — синдирилган, кесилган нон бўлаги ўнг қўл билан олинади, пичоқ билан ўнг қўлда сарёг сурилади. Махсус пичоқ бўлиши мумкин ёки ишлатилаётган пичоқда сурилса ҳам бўлади, бироқ ундаги таом юқи сарёғга ўтмаслиги керак.

Қиём, жем, повидло - тарелкаларга олинади, сўнгра нон бўлагига сурилади. Бутерброд - қўл билан олинади, пичоқ ва вилка ёрдамида ейилади. Ҳамма учун умумий таом қўйилганда хўрандалар ўз олдидан кераклисини тарелкасига солиб олиб истеъмол қилаверади. Колбаса, ветчина — тарелкага солинади, пичоқ ва вилка ёрдамида ейилади. Балиқ, гўшт, сабзавот салатлари пичоқ ва вилка ёрдамида истеъмол қилинади. Булъон ва пюре-шўрва — косаларда тортилади, қошиқ билан ичилади, совуган тақдирда косани кўтариб бир четидан ичаверса ҳам бўлади. Таомни совутаман деб коса, қошиқларга пуфлаш тавсия этилмайди. Уни қошиқ билан аралаштириш ва совушини кутиш керак. Агар таом ичида йирик маҳсулотлар бўлса, қошиқ билан бўлиб ейилади. коса охирида қолган озгина суюқлиқни олиш учун коса қийшайтирилади ва қошиқ, билан олинади. Гўштдан тайёрланган иссиқ таомларни пичоқ ва вилка билан ейилади. Овқатланиш жараёнида пичоқ ўнг қўлда, вилка чап қўлда ушланади. Пишган гўштни хар қим ўз хохишига қараб кесади. Гўштнинг ҳаммасини кесиб, сўнгра вилка билан ейиш тавсия этилмайди. Оз-оздан кесиб истеъмол қилинса, гўшт совумайди. Котлет, тефтели ва ҳоказоларни пичоқ, билан кесиб ўтириш шарт эмас, вилка билан бўлса ҳам бўлаверади. Овқатланиш пайтида пичоқ ва вилкадан фойдаланганда ҳар иккаласини қўлдан қўймаслик керак. Вилка билан таом олинганда пичоқ, билан уни ростланади, тўғриланади, аммо пичоқ билан таом бўлаклари вилка устига қўйилмайди. Паррандалар гўштини ейишда пичоқ ва вилка билан гўшти суякдан ажратилади, сўнгра қўл билан ейилиши мумкин. Таомдан сўнг қўл иссиқ, сувда ювилади. Балиқли таомлар ейишда пичоқ, ишлатилмайди. Вилка билан гўшти суякдан ажратилади ва бирданига иккита вилка билан истеъмол қилинади.

Қуш ва балиқ, гўштларидан ажратилган суяклар алоҳида тарелкаларга солинади. Юмшоқ, таомлар, картошка, сабзавот ва бошқалар пичоқ, билан кесилмайди, вилка билан бўлакларга бўлинади. Картошкани бўлганда аталага айлантириб юбориш ярамайди. Гуручли суюқ таомлар қошиқ билан қуюқлари вилка билан ейилади. Пиширилган тухумнинг пусти чой қошиқ билан уриб синдирилади ва тозаланади, сўнгра пичоқ билан кесилиб, истеъмол қилинади. Қовурилган тухум вилка билан ейилади. Агар тухум ветчина билан қовурилган тақдирда пичоқда кесилиб, вилка билан ейилади. Омлет ва картошка оладъисини иккита вилка билан ейилади. Паштет одатда вилка билан ейилади, аммо уни нонга суриб еса ҳам бўлаверади. Таомни шошмасдан ейиш, таом истеъмол қилиш жараёнида оғиздан товуш чиқмаслиги керак. Таом ейишда гавдани имкони борича тўғри тутиш, тарелка устига ётиб олмаслик лозим. Агар таом қайноқ бўлса, устидан совуқ сув ичиб юбориш тавсия этилади. Таом еганда лунжни тўлдириб олиш шарт эмас. Таом ейиш вақтида фужер ёки нон олиш зарур бўлиб қолса, пичоқ, вилкани бир-бирининг устига қилиб, вилканинг учли томони пастга, пичоқнинг ўткир томони чапга қаратиб тарелкага қўйилади. Пичоқ ва вилкаларнинг соп томонини столга, уч томонини тарелка четига қўйса ҳам бўлади, аммо у холда уч томонидаги суюқлиқ дастурхонга оқиши ёки сидирилиб тушиб кетиб, дастурхонни ёки мижоз кийимини ифлос қилиши мумкин. Мижоз қошиқ, вилка, пичоқларни ерга тушириб юборса, официант тезда уни тозасига алмаштириб бериши даркор. Атрофдагиларнинг диққатини жалб қилмаслик учун овқатланаётган мижоз энгашиб, тушиб кетган нарсани олмаслиги ва официантдан кечирим сўрамаслиги керак. Таомланиб бўлгач, хўранда тарелкаларни ўз олдидан нарига суриб қўймасин, пичоқ, қошиқ, вилкани тарелкага териб қўйсин. Уларни тартибли

қилиб сопларини ўнг томонга параллел холда, вилкаларнинг учли, букилган томонлари юқорига қаратиб қуйилади. Олма, нокларнинг пўсти арчилади, ўртаси тозаланади, тарелкаларга терилади, уни қўл билан ейиш мумкин. Олхўри, ўрикларни пичоқ билан кесиб данагидан ажратиб ейиш ҳам мумкин, шундайича пичоқ ишлатмасдан еяверса ҳам бўлади. Гилос, олчаларнинг данакларини оғиздан қошиққа олинади ва тарелкага солинади. Тарвуз, қовунларни тилик, карч, коса қилиб ейиш ўзбек халқида азалдан мавжуд. Ресторанларда эса бошқачароқ. Тарвуз, қовунлар сўйилади, уруғи ажратилади, пучоғи олиб ташланади, сўнгра карч қилиб тарелкаларда берилади, Апельсиннинг пўсти пичоқ билан олиб ташланади, тиликларидан бўлакчаларга бўлинади, тарелкага терилади, сўнгра қўл ёки вилка билан ейилади. Мандариннинг пустини қўл билан ажратилади, тиликларга бўлинади, ейилгач, уруғини чой қошиқда олинади ва тарелкага солинади. Бананнинг пўстини ярмигача арчиб, пастки томонидан ушлаб ейиш мумкин. Бироқ уни бутунлай пўстини олиб пичоқ билан кесиб, вилкада ейилса мақсадга мувофиқ иш бўлади. Қулупнай сифат меваларни десерт қошиқлари билан ейилади. Қандни махсус қисқич билан ёки қўл билан олинади. Чой ёки қаҳвада қандни чой қошиқ билан аралаштирилади, қанд эригач, қошиқ тарелкага қўйилади. Қаҳва қуйилганда идиш тарелкадан кўтарилмайди. Стаканга чой қўйилганда қошиқ стакандан олинмайди. Чой қуйиб бўлингач, қошиқ олинади. Чойда қанднинг эришини кутиш керак, куч билан қандни майдалаш тавсия этилмайди. Кесилган лимон бўлагини чой ёки қаҳвага солиш учун махсус вилкадан фойдаланилади, қошиқ билан эзилиб, шарбати чиқарилади ва қолдиғи тарелкага солинади.

Торт, пирожний ва бошқа қандолат маҳсулотлари учун махсус чой қошиқлари, вилкалар ишлатилади. Агар пирожнийлар кичкина қоғоз салфеткаларида бўлса, тарелкаларга солиб истеъмол қилинаверади. Пирожний ва кекслар қаттиқ бўлса, синдириб истеъмол қилинади. Данақли компот берилса, сездирмасдан данақни оғиздан олиб, тарелкага ташлаш керак. Балиқли таомларга лимон кесилмаси берилса, вилканинг орқа томони билан сиқиб шарбати чиқарилади. Чет эл сайёҳлари учун миллий ошхонанинг ичимлик ва таомлари . Савдо бўлинмалари ва ошхоналарда хизмат кўрсатишни кузатиш шуни билдирдики, чет эл сайёҳлари ўз миллий таомлари берилишини ёқтирадилар. Шу даврда ҳар қандай чет эл Мехмонига кутилмаган ходиса бўладики, агарда овқатланиш корхонасида у ёки бу ўзининг мамалакатининг таом бериладиган бўлса. Сайёҳлар рус ошхонаси ва бошқа халқлар ошхонаси билан танишишни хоҳлайдилар. Агар уларга меню тузилса, улар миллий таомни билиши керак. Скандинавия сайёҳларига: совуқ таом, ёғли икра, лосось ёки лимон билан сёмга, шпрот, сардина, балиқ, тузилган севрюга, бличиклар, сметанали чучвара, пироглар, сосиска билан карам. Дессертга янги узилган мевалар, олмали вино, торт, рулет, пирожнийлар. Ичимликлардан кофе, чой, шведларга қўй гўшти, макарон маҳсулотлари, финларга творог, ундан тайёрланган махсулотлар таклиф қилинмайди. Польшалик сайёҳларга: совуқ таомлардан икра, балиқ, тузлаган севрюга, селъдь, ветчина, товуқ, 1-таомларга: тухумли, гуручли, сабзавотли шўрвалар, гўштли таомлар котлетлар, бифштекс. Компот, желе, мусс, крем, морожное, торт. Дастурхонга оқ буғдой нон қўйилади. Овқатдан сўнг кофе берилади.

Немис ва австралиялик сайёҳларга: совуқ таомлардан турли хил балиқли консервалар, колбасали таомлар, қовурилган қуш, салатлар. 1-таом: гўштли, сабзавотли, балиқли, қушли, гўштли таомлар. 2-таом: қайнатилган ва қовурилган балиқ, димланган сабзавот. Диссертлардан: янги мевалар, желе, крем, олмалар, пирожки. Кондитер махсулотларидан: торт, пирожное. Хар овқатланишда сарёғ таклиф этилади. Овқатланиш кофе билан тугайди. Тушки ва кечки овқатга пиво таклиф этилади. Дастурхонага оқ ва қора нон қўйилади. Франциялик сайёҳларга: совуқ таомларданбалиқли деликатес, турли хил салатлар, сир. Иссиқ таом балиқли копиль, кушли, икрали блинчиклар, пироглар. 1-таомлар: пирожкали турли хил гарнирли шўрвалар. 2-таомлар: балиқ, мол, кўй гўштидан тайёрланган таомлар. Дисерт - янги мева, компотлар, мевали салатлар, желе, олмалар, музқаймоқ, суфле. Дастурхонга оқ ва қора нон қўйилади. Чехиялик сайёҳларга: совуқ таомлар-бутерброд, гўштли ассорти, қовурилган товуқлар, тухумли майонез, сир. 1-таомлар: чучвара, сабзавотли шўрвалар. 2-таомлар: қовурилган бузоқ гўшти, димланган чўчқа гўштли, бифштекс, филе, шницель, димланган мол гўшти, спаржа, турли карамлар. Дисерт: янги мевалар, компот, мевали сироп, желе, кремлар. Нонуштага сутли таомлар берилиши керак. Овқатланишдан олдин қора кофе берилади. Оқ нон ейилади. Венгриялик сайёҳларга: совуқ таомлар балиқ, сардина, ветчина, салат, сир. Иссиқ овқатлар тухум, омлет. 1-таом: шўрвалар, уха, лапша. 2-таом: балиқ, бифштекс, филе, атрекот, ростбиф, чўчқа гўшти, помидор. Дессерт- янги мевалар, компот, крем, желе, мусслар, музқаймоқ. Оқ нон қўйилади.

Венгриялик сайёҳлар; совуқ таомлар балиқ , сардина, ветчила, салат, сир. Иссиқ овқатлар тухум. 1-таомлар шўрвалар, уха, лапша. 2-таомлар балиқ, бифштекс, антрекот, ростбиф, чўчқа гўшти, азу помидор. Диссерт-янги мевалар, компот, крем, желе, музқаймоқ. Оқ нон қўйилади. Руминиялик сайёҳларга ; совуқ таомлар балиқ, колбаса, ростбиф, мевалар. 1-таомлар товуқли, тухумли, пельмени, сабзавотли шўрвалар. 2-таомлар балиқ, чўчқа гўштидан шашлик, ростбир, азу, гулеш, товуқ, омлет. Дессерт - янги мевалар, компот, планбир кондитер-торт, пирожки. Оқ нон қўйилади. Югославия сайёҳларга ; Совуқ таом - колбаса, гарнирли ветчила, хренли ростбиф. Товуқлар, балиқли ва гўштли асорти, салатлар. 1-таомлар турли, хилдаги гарнирли ва пирожкали шўрвалар, товуқли лапша. 2-таомлар картошка билан балиқ филе; Бифштекс, антрекот, рамштекс, гуляш, азу; Диссерт-янги мевалар, компот, желе, крем, олма ва нонлар, пирог, пирожнилар, пломбир. Оқ нон қўйилади. Италиялик сайёҳларга ; совуқ таомлар ростбиф, саунви, сардиналар. 1-таомлар пелмени, фрикаделькали, вермишели, гуручли, помидорли, карамли шўрвалар. 2-таомлар гарнирли, қовурилган балиқ, шашлик, бифштекс. Диссерт янги мевалар, ёнғоқ, компотлар, пироглар, ватружка, торт. Оқ нон қўйилади. Болгариялик сайёҳларга ; совуқ таомлар, сир, турли хил салатлар. 1-таомлар бузоқ ёки қўй гўштидан тайёрланган бифштекс, товуқ.

Дессерт янги мевалар, тарвуз қовун, компот, морожное пломбир, пироглар, ватрушка, тортлар. Сайёҳлар хоҳишга қараб қаттиқ, сут ёки кофе берилади. Қора ва қизил мурч қўйилади. Испаниялик ва португалиялик сайёҳларга ; совуқ таомлар майонезли балиқ, товуқлар, салатлар, сир; иссиқ таомлар шўрва. 1-таомлар шўрвалар. 2-таомлар буғланган балиқ, кабоб, гуляш, помидорлар, бақлажонлар. Диссерт - янги мевалар, ёнғоқ тортлар, пламбир. Шартли равишда қора ва қизил мурч. Оқ ёки қора нон. Грециялик сайёҳларга ; совуқ таомлар товуқлар, сир. Иссиқ таомлар русча пирог, балиқ ёки қисқичбақали, покил омлетлар. 1-таомлар шўрвалар, товуқли лапша. 2-таомлар гарнирли бифштекс, лангет, шашлик, азу, гуляш, помидорлар, бодринглар. Диссерт-янги мевалар, ёнғоқ, олмалар, торт. Оқ нон қўйилади. Кубали сайёҳларга ; совуқ таомлар гўштли, балиқли салатлар, тузланган колбаса, помидорли салат. 1-таомлар пельмени шўрвалар. 2-таомлар балиқ, балиқли котлетлар, рагу. Диссерт мевали компотлар, кремлар, пломбир. Оқ нон қўйилади. Арабистонли сайёҳларга; 1-таомлар товуқли, тухумли, гуручли шўрвалар, гуляш, кабоб. 2-таомлар азу, бақлажон. Диссерт - янги мевалар, тарвуз, қовун, компот, олмалар, морожное. Оқ нон қўйилади. Ҳиндистонлик сайёҳлар ; 1 - таомлар лапша, шпинот, гуручли шўрвалар. 2 - таомлар қовурилган, қайнатилган картошка.

Диссерт янги мевалар, қовун, тарвуз, янги мевалар салатлар турли хил компотлар ва х.з. Мусулмон халқига; мол, кўй гўшти тавсия этилади. Мевали ва томатли соклар қўйилмоғи лозим. Эронлик сайёҳларга; Совуқ таомларнинг қайнатилган балиқ, селдь. 1-таомлар қўй ва гуручли шўрва, товуқли лапша. 2-таомлар шашлик, товуқлар, бақлажон, помидор. Диссерт кисель, компот, тарвуз, қовун, ананас, жем ва х.з. Овқатланишдан сўнг печеньели чой берилади. Оқ нон қўйилади. Хитойлик сайёҳлар ; 1-таомлар шўрвалар; 2-таомлар қовурилган балиқ, азу гуляш, бефстроган, чахохбили, котлетлар, макоронлар. Диссерт янги мевалар, тарвуз, компот, ширин пироглар, мевали морожное. Оқ нон қўйилади. Япониялик сайёҳларга ; 1- таомлар пельмени, сабзавотли, тухумли, пирожкали, шўрвалар, карам, помидор, товуқ колбасалар. 2 - таомлар қайнатилган ва қовурилган балиқ, сабзавотли рагу. Диссерт бир хил равишда. Оқ нон қўйилади. Совуқ мевали соклар қўйилмоғи лозим. Шартли равишда туз, муруч, уксус, ўсимлик ёғи. Кореялик сайёҳларга ; 1-таомлар борш шўрвали, лапшали шўрва. 2-таомлар гуляш, азу, товуқ. Диссерт - бир хил. Оқ нон қўйилади. Ҳар бир овқатланишдан сўнг иссиқ, кўк чой берилмоғи лозим. Балиқли, сутли таомларни таклиф қилмаган мақул. Монголиялик сайёҳларга; 1-таомлар гуручли шўрва. 2-таомлар қайнатилган қўй гўшти гуруч б/и, коклет, мол-кабоб. Диссерт – мевалар, узум, компот, чой сутли, пирожный, торт.

Овқатланишдан сўнг шартли равишда чой ёки компот берилмоғи лозим. Индонезиялик сайёҳларга; 1-таомлар гречка, пирожка, гуручли шўрвалар. 2-таомлар қайнатилган ва қовурилган балиқ, палов. Диссерт – компот, анонас, соус. Эрталаб сутли чой берилади. Оқ нон қўйилади.

Адабиётлар: 1. Dr. John R Walke. The Restaurant: From Concept to Operation. Wiley.2013 2. Д.Асланова, Т.Худойшукуров, М.Мўминов «Дунѐ халқларини овқатланишининг ўзига хос хусусиятлари» Ўқув қўлланма ―Зарафшон‖ 2007.-112 б. 3. Тюнков Б.К. Электронная техника предприятий торговли. – М.: КНОРУС, 2006. – 192 с. 4. Қурбонов Ж.М. Овқатланиш корхоналари жиҳозларининг эксплуатацияси. Дарслик. – Т.: «IQTISODIYOT-MOLIYA», 2011. – 376 б. 5. Н.И.Кабущкин, Г.А.Бодаренко «Менеджмент гостиниц и ресторанов». – Минск, ООО ―Новоезнание‖, 2001 г. 6. «Ресторанный сервис. Основы международной практики обслуживания для профессионалов и начинающих». Изд. Центрополиграф. - М.: ЗАО, 2003 г.-188 стр. 7. В.В.Усов. «Организация производство и обслуживания в общественном питании». – М., 2002 г. 8. Каталог контрольно-кассовых машин. – М.: СПб, 2002. 9. Арустамов Э.А. Оборудование предприятий (торговли). – М.: Дашков и К 0 . 2000. 10. Арустамов Э.А., Лефанов В.А., Митрафанова Т.П. Банковское таможенное и офисное оборудование. – М.: Маркетинг. 2000. 11. Применения контрольно-кассовой техники. Серия «Налоги года». Издательский центр «МЫСЛЬ», Новосибирск, 2003.

Похожие

Туристлар овқатланишини транспортда ташкил этиш

Мехмонхона ресторанларида туристлар овқатланишини ташкил этиш

Ресторанларда пиширув цехининг ишини ташкил этиш

Ресторанларда савдо залини хизмат кўрсатишга тайёрлаш ишларини ташкил этиш

Ресторанларда тайёр таомларни сақлаш ва тарқатиш ишини ташкил этиш