Рахбар меҳнат жамоасининг асосий бошқарувчисидир - Экономика - Рефераты

Рахбар меҳнат жамоасининг асосий бошқарувчисидир

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

66.5 KB

www.arxiv.uz Режа : 1. Меҳнат жамоаларини бошқаришда рахбарнинг роли. 2. Рахбарнинг роли ва жавобгарлиги. 3. Жамоани ижтимоий ривожланишида социал-психологик бошқарувнинг аҳамияти ва моҳияти. 4.Корхонада сафдаги рахбарлар каторидаги мажмуалар.

www.arxiv.uz Меҳнат жамоаларини бошқаришда рахбарнинг роли Жамоа ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш, фан- техника тараққиёти ютуқларини ҳаётга тадбиқ этиш учун хўжалик механизмини, иқтисоднинг бош қ арилишини, тарбия ишларини, меҳнат интизомини мустахкамлаш борасида меҳнаткашларни бошқарувга кенг тарзда жалб қилишини такомиллаштириш зарур. Бу эса инсон омилини янада юксалишини таъминлайди. Инсоннинг ўз манфаати учун қизиқишини ва жавобгарлигини ошириш мақсадида қайта қуриш чора-тадбирлар тизимини ишлаб чиқиш ва уни меҳнат жамоаларининг самарали фаолиятини таъминлаш мақсадида жорий қилиш зарур. Корхоналарда меҳнат шундай ташкил қилиниши керакки, у бир қанча: иқтисодий, сиёсий, ижтимоий масалаларни ўз ичига олиб, меҳнат жамоасининг тараққиётини таъминласин. Бу талабларни ҳ ар хил шаклдаги меҳнат жамоалари, айни қ са ишлаб чиқариш жамоалари тўла қ ондиради. Бу гурухларга қуйидагилар киради: 1. Ишлаб чиқаришга оид вазифалар. Булар таркибига бригада ишлаб чиқариш режасининг лойихаси, маъмурият қ ўриб чиқиши учун зарур бўлган самарадорликни ошириш йўллари, махсулот сифатни яхшилаш, кўп меҳнат талаб қиладиган жараёнларни механизациялаш, меҳнат интизомини мустахкамлаш ва бош қ а масалалар киради. 2. Иқтисодий масалалар. Улар меҳнатни илмий асосда ташкил қилиш, махсулотнинг меҳнат хажмини камайтириш, техник вақт меъёрларини киритиш, бўлинма таркибидаги ишчилар сонини ўзгартиришдир. 3. Ижтимоий-тарбиявий масалалар. Булар таркибига бўлинмада меҳнат шароитини яхшилаш, меҳнат интизомини мустахкамлаш учун мунтазам ишлар олиб бориш, меҳнат интизомини бузиш ҳолатларини олдини олиш, айбдорларга бериладиган чора-тадбирларни аниқлаш ва бошқалар. Ишлаб чиқариш бригадалари шундай одамлардан ташкил топиши керакки, улар ёшлардан, жамоалардан, маълумотлари, ихтисосликлари,

www.arxiv.uz малакалари, қ обилиятлари ва бошка сифатлари билан бир-биридан фарқ қилиши лозим. Шундай қилиб, жамоа рахбарларининг асосий вазифаси бригадани керакли миқдорда ишчилар билан таъминлашгина эмас, балки асосан уларнинг ҳақиқий жамоа бўлиб бирлашишларини таъминлашлари лозим. Бригадалар бошқаруви самарадорлигининг оширилиши ва ишчиларнинг бошқарув ишларида бевосита иштирок этишини таъминлаш мақсадида ишлаб чиқариш бригадалари кенгаши ташкил этилади. Унга ишлаб чиқариш, ташкилий ва ижтимоий-тарбиявий вазифалар юкланади. Рахбарнинг роли ва жавобгарлиги. Ҳозирги бозор муносабатлари шароитида Республика рахбариятининг асосий ди ққ ат эътибори иқтисодий танқисликни енгиб ўтиш ва халкни зарур, юкори сифатли истеъмол моллари билан таъминлашга қ аратилгандир. Шу мақсадда республикада мавжуд ишлаб чиқариш корхоналарининг ҳуқуқ доираларини кенгайтириш, уларга мустақиллик бериш Республика минта қ асида кўплаб қ ўшма корхоналарни яратиш, акционерлик жамиятлари ва ассоциациялар, концернларни иш фаолиятини ривожлантириш масалалари мухим ўрин тутади. Бундан кўзда тутилган мақсад корхоналарнинг хўжалик дастагини такомиллаштириш, шунинг негизида бозорни зарур, юкори сифатли халк истеъмоли моллари билан бойитиш, жаҳон бозорига чиқишга кенг йўл очиш ва ўз ма ҳ сулотларини хорижий давлатларда ра қ обатга бардош берадиган қилиб тайёрлаш ва уни валютага сотиш ва шу билан Республика иқтисодини юксалтиришдир. Бу масалаларни ижобий хал қилиш рахбар ходимлардан уларнинг шахсий қ обилиятлари билан бирга бошқарув фаолияти асослари илмини мукаммал эгаллашларини ва ю қ ори даражали малакага эга бўлишларини талаб қилади. Рахбарнинг ўз қ ўл остидаги ходимларга бўлган или қ муносабати ходимларнинг ўз ишларини ю қ ори сифатли қилиб

www.arxiv.uz бажарилишини ва кўтаринки руҳда ишлашларини таъминлайди. Рахбарларнинг ходимлар билан ишлаш жараёнида уларнинг ҳолатларини ва шахсий ҳ усусиятларини инобатга олиш, уларнинг қ албига йўл топа билиши, унинг билим даражасига, муомала маданиятига богли қ дир. Бу каби ҳ усусиятларга эга бўлган рахбарлар ўзлари бош қ ариб турган жамоалар олдига қўйилган мураккаб масалаларни тўғри ҳ ал қилишга ва режаларни ю қ ори самарали қилиб бажаришга қ одир бўладилар. Рахбар тадбиркор ролида қ уйидаги вазифаларни бажариши лозим: -корхонани ин қ ироздан са қ лаши; -музокара олиб бориши; -ишчи ходимларни ўқитиш, малакасини ошириш; -иқтисодий кучларни жойлаштириш -мукофотлаш, -ишчи-ходимларнинг иши ҳамда интилишга эътибор бериш, -доимий назорат, комиссияни кутиш, катта рахбарга хисобот бериш ва бошқалардир. Рахбар тадбиркор ролида кўзлаган мақсадини ўз ходимларига етказиши лозим. Ресурсларни ишлаб чиқаришга тадбиқ этган ҳолда қ ис қ а ва узо қ муддатли фойда ва ҳаражатларни баҳолаши ва ўз ходимларини берган вазифаларини бажаришга ва уни қ ўллаб- қ увватлашга эришмо ғ и , ҳамда ўзининг муаммоларини рахбар билан биргаликда ечишга мурожаат қилиши лозим. Корхонада мухандисдан қ уйидаги ижтимоий вазифаларни бажариш талаб қилинади: Мутахассислиги, ўз ишининг устаси, ташкилотчилик, бошқарувчилик, тарбиячилик, қў л остидагиларнинг катта мураббийси. Умуман ҳаётда хар бир инсон кўпгина ижтимоий ролларга эга. Хар бир рол ўз статусига эга. Агар сиз гуруҳ сардори этиб тайинлансангиз, сиз гуруҳ хақида ғ амхўрлик қ илиш билан бирга, уларга ижтимоий масалалар бўйича маслахатлар берасиз

www.arxiv.uz ва уни ижтимоий ҳимоя қиласиз. Ижтимоий ролни бажаришда қандай ахборот тўплаш ва қандай ресурслар керак бўлишини аниқлаш лозим бўлади. Проффессионал мутахассиснинг роли. Олий маълумотли мухандис кенг қ амровли билимга эга бўлиб, бу билимларини ишлаб чиқаришга сарф қилади. Замонавий мутахассис ўз билимларини тўлдиришга харакат қилади, чет эл тажриба ва малакасидан фойдаланади. Бундан ташқари мухандис замонавий бошқариш усулларидан фойдаланиши, корхонада қ улай шароит ва хавфсиз хизматни таъминлаши мумкин. Мутахассис компьютерда ишлай олиши ва хар хил вазифаларнинг ҳисоби учун иқтисодий математик усулларни қў ллай олиши зарур. Коммуникация соҳасидан фойдаланиб ўз фаолиятини ривожлантириши учун ахборот ва информацион сохада муайян билимга эга бўлиши лозим. Коммуникацион билим унинг ахборот салмогини белгилайди, бир масалани ечишда ахборот алмашинуви мухим роль ўйнайди. Ташкилотчи ва бошқарувчилик роли. Бу роль олдин жамоа ишлари билан шугулланган ва белгиланган тажрибага эга бўлган инсонларга тегишлидир. Бу ерда белгиланган мақсадга эришиш учун иш усулларининг амалиёти зарурдир. Бунинг учун энг мухими билимдир. Белгиланган муваффакиятга эришиш учун инсонларни мақсад томон йўналтира олиш зарур. Кўл остидагиларни ўзига бўлган ҳимояини йўкотмаган ҳолда нома қ бул ишларни кўриб чиқиши лозим. Япон бошқарув мактаби самарага эришиш учун ишчини уришишдан кўра уларни 2,5 маротаба ма қ таш юту ққ а олиб келишини таъкидлайди. Бошқарувчи ва ташкилотчиларнинг мухим бир юту ғ и инсонларнинг шахсий қизиқишларини билиш ҳисобланади. Бунинг учун ишчи хизматчиларни яхши билиш, корхонада уларга нима ё қ иши ва нима ишда ил ҳ ом ба ғ ишлашини билиш лозим. Бу билимлар ишчи билан бўладиган ало қ аларда осон ва енгил берилмайди. Бу билимларни инсон иш жараёнида маша ққ ат билан билиб олиши мумкин. Бошқарувчи корхона фаолиятини жамлай олиши зарур, бу

www.arxiv.uz замонавий қ ийин масалалардан ҳисобланади. Бундан ташқари у корхонанинг юту қ ва камчиликларини ҳисобга олиши зарур. Бошқарувчи бу ролни бажаришида қандай ва качон ишчиларнинг олдига талаб ва мақсад қўйиш кераклигини билиши керак. Ҳ ар бир масалани ечишдан олдин ишчилар ўз махоратини ҳисобга олиши зарур. Бошқарувчи яна бир корхона муассасаларга ташриф буюриш сирларини билиши ҳам мухим ҳисобланади. Буларнинг ҳаммаси бошқарувчи ва ташкилотчиларга тегишли. Шунинг учун бошқарувчилик билимларига хар томонлама ёндашиши керак. Тарбиячининг роли. Мустақилликка эришилгандан сўнг, умуминсоний қ адриятлар: ватанга мухаббат ва халклар дўстлигига эътибор қ аратиб келинмокда. Ҳамма ютуқ ва самарали фаолият инсонни ўзига боғлиқдир. Ишлаб чиқаришда ишлаб чиқариш алокалари деган тушунча мавжуд бўлиб, ҳозирда улар бозор ало қ алари дейилади. Давлат сиёсатини қ увватловчи Ўзбекистон Республикасининг ички ва ташки фаолиятини тўғри бахоловчи кадрларни етиштиришга эътибор бериш лозим. Бошқарувчи фақат ишчиларнинг иш фаолиятидан эмас, балки уларнинг турмуш ва маиший хизматидан ҳам хабардор бўлиши зарур. Ишчининг асосий мақсади ва шиори ўз вазифасини сидкидилдан бажаришдир. Иқтисодий тарбиячи инсонларни ўзига эътибор беришларига ўргатиши зарур. Тарбиячи уларнинг камчиликларини дўстона тушунтириши лозим. Харбий хизматда жангдан олдин жангчилар билан харбий бошли қ су ҳ бат ўтказади. Бизда эса унинг ролини бошқарувчи амалга оширади. У ишчиларнинг ди ққ атини корхона фаолиятига жалб эта олиши лозим. Кўпгина ташкилотларда ю қ ори лавозимдаги рахбарнинг дунёси ишчилар дунёси билан бирлашади. Бу рахбарнинг асосий ролидир. Бу мажбуриятнинг турли хил номи бўлмасин, қандай ташкилот бўлмасин, унинг тавсифномаси доимо бир хил бўлади.

www.arxiv.uz Жамоани ижтимоий ривожланишида социал- П сихологик бошқарувнинг аҳамияти ва моҳияти Корхонани муваффа қ иятли бошқариш учун меҳнат жамоаларида со ғ лом руҳий ҳолатни юзага келтириш лозим. Ўзаро ҳамкорлик, ўзаро ёрдам, меҳнат интизоми, жамоа олдидаги мусъулият юксак инсоний фазилатдир. Инсон шахсига ҳимоя, унинг имконият ва талабларига эътибор бермаслик муваффа қ иятли бошқарувнинг гаровидир. Бутун бошқарув аппарати корхонада ижтимоий бошқарувни амалга оширади. Айни қ са бу ишга рахбар бош- қ ош бўлади. Функционал бошқарув ходимлари ало ҳ ида роль ўйнайди. Бундан ташқари, бу ишга кадрлар бўлими корхонанинг ижтимоий-руҳий хизмати, социолог ва рухшунослар жалб этилади. Ҳозирги пайтда илмий-руҳий хизмат йирик корхоналарда йўлга қўйилган. Кичик ва ўрта корхоналарда ижтимоий тадқиқотлар билан деярли хеч ким шу ғ улланмайди. Аслида ҳамма корхоналарда ижтимоий-руҳий хизмат фаолият кўрсатиши керак. Улар ижтимоий ахборот билан таъминлашдан ташқари тегишли бўлимларни тар ғ ибот ва ташви қ от қилишлари, бошқарув ходимларини ижтимоий бошқарув услубларини укитиш, меҳнат жамоасини муомала маданиятига ўргатиш билан ҳам шу ғ улланади. Корхонани ижтимоий бошқариш жараёнида бошқаришни социал- психологик бошқариш услубларидан кенг фойдаланилади. Бунда корхонада содир бўлаётган ижтимоий ҳ одисаларни чу қ ур ўрганиш талаб этилади. Меҳнаткашларнинг кайфияти ва асабига таъсир этувчи омиллар ҳисобга олинади. Меҳнаткашларни маданияти, билими, ҳаётдаги туб бурилишлар о қ ибатида бошқарувнинг ижтимоий-руҳий муаммолари му х им бўлиб қ олади. Бозор иқтисодиёти ижтимоий масалалар куламини оширади. Ҳозирги пайтда меҳнат самарадорлиги нафақат ишлаб чиқаришни техник жихозлашга, балки меҳнат жамоаларининг ижтимоий тузилмаларига, одамларни бошқариш муносабатлари даражасига, ходимларнинг фаоллигига боғлиқ. Шунинг учун жамоада ижтимоий ривожланишига катта эътибор бериш, юксак ишлаб чиқариш мухитини хосил қилиш лозим.

www.arxiv.uz «Корхоналар хақида»ги қонунда корхоналар меҳнаткашлар ва уларнинг оилалари устида доимо ғ амхурлик қилиши, меҳнат ва яшаш шароитларини яхшилаши хақида қ айд этилади. Корхонада даромад, меҳнатни пировард натижалари ижтимоий неъматларнинг сероб бўлишига олиб келади. Корхонанинг ижтимоий ривожланиш масалалари бутун меҳнат жамоалари иштирокида хал этилади. Рахбар ходимларни доимо рағбатлантириб, моддий ва маънавий ёрдам бериши лозим. Дейл Карнеги ўзининг «Муомала сирлари» китобида «Рағбатлантиришга интилиш, қилинган ҳ ар қандай хатони осонлик билан тўғрилаш мумкинлиги хақида таассурот ту ғ диринг; одамларга буюрмо қ чи бўлган ишингиз жуда осон эканлигини таъкидланг» деб ёзади. Хақиқатдан, инсонни рағбатлантириб турилса, у руҳан тетик ва айтилган ишни ўз вақтида қ ойил қилиб бажаради.

Похожие

Раҳбар меҳнат жамоасининг асосий бошқарувчисидир

Меҳнат жамоасининг сафарбарлиги

Рахбар сифати структураларининг хусусиятлари

Ишлаб чиқариш жамоаси бошқаришнинг объекти ва субъекти сифатида

Савдода меҳнат ресурслари