«Персонални бошқариш» фанининг мазмуни, моҳияти, предмети ва асосий вазифалари - Экономика - Рефераты

«Персонални бошқариш» фанининг мазмуни, моҳияти, предмети ва асосий вазифалари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

112 KB

« П ерсонални бошқариш » фанининг мазмуни, моҳияти, предмети ва асосий вазифалари Режа: 1. « Персонални бошқариш » фанининг моҳияти ва предмети. 2. «Персонални бошқариш» фанининг мазмуни ва асосий вазифалари. 3. «Персонални бошқариш» фанининг бошқа фанлар билан боғлиқлиги

1. « Персонални бошқариш » фанининг моҳияти ва предмети. Мамлакатимизда бозор муносабатларини нг таркиб топиш и персонални бошқариш тизимида бир қатор вазифалар амалга оширилишини назарда тутади. Корхона ва ташкилотларнинг бозор иқтисодиёти шароитида ўз мавқеларини сақлаб қолиш и , уларнинг рақобатбардошлигини таъминлаш, ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш мақсадида персонални бошқариш соҳасида амалга оширилиши лозим бўлган вазифалар илмий ва амалий усулларни тўғри танлашни талаб этади. Рахбар персонали. Бош рахбар Иктисодчи Бош инженер Бош рахбарнинг асосий вазифаларни бажарувчи муовинлари. (персоналар гурухи) Таъминот булимии бошлиги инженер Бош хисобчи ХисобчиБош иктисодчи Булим бошлиги Бош рахбар мувинларининг бевосита вазифаларини бажарувчилар. (Персоналлар булими) Цех бошлиги Бригада бошлиги Гурух бошлиги Ишчи ва хизматчи персалар гурухи.

1.чизма. Корхна ва ташкилотларда персонал фалиятининг вазифаларни бажариш урни ва ахамияти. Режали бошқарув амалиётида «персонални бошқариш» тушунчаси йўқ эди. Лекин ҳар бир корхона ташкилотнинг бошқарув тизими кадрлар ва жамоани ижтимоий ривожлантиришни бошқаришнинг функционал кичик тизимига эга эди. 1 . Корхона ва ташкилотдаги кадрларни бошқариш соҳасидаги асосий таркибий бўлинма кадрлар бўлими бўлиб, унга кадрларни ишга қабул қилиш ва бўшатиш, шунингдек , кадрларни ўқитиш , малакасини ошириш ва қайта тайёрлаш соҳасидаги вазифалар юкланар эди. Айни пайтда кадрлар бўлими таркибий жиҳатдан меҳнатни ташкил этиш ва иш ҳақи бўлимлари, меҳнатни муҳофаза қилиш ва хавфсизлик техникаси бўлимлари, кадрларни бошқариш вазифаларини бажарадиган хусусий бўлимлар ва бошқа бўлинмалар билан тарқоқ ҳ олда иш олиб бора рди . Шу сабабли ҳам кадрлар бўлими ходимларни бошқариш ва уларга нормал иш шароитлари яратиб беришни таъминлаш соҳасидаги бир қатор вазифаларни бажармайдилар. Бугунги кунда мамлакатимизда бозор иқтисодиёти чуқур илдиз отиб бораётган даврда персонални бошқариш соҳасида « Кадрлар ни тайёрлаш м иллий дастури » га мувофиқ бир қатор янги талаблар юзага келди. Улар ичида энг муҳимлари: ижтимоий психологик диагностика; гуруҳларда ўзаро шахсий муносабатларни, раҳбарлик муносабатларини таҳлил қилиш ва тартибга солиш; ишлаб чиқариш ва ижтимоий ихтилофларни хамда стрессларни бошқариш; кадрларни бошқариш тизимини ахборот билан таъминлаш; иш билан б андликни бошқариш; бўш лавозимларга номзодларни баҳолаш ва танлаш; кадрлар потенциалини ва ходимларга бўлган эҳтиёжларни таҳлил қилиш; кадрлар маркетинги; хизмат мартабасини режалаштириш ва назорат қилиш; ходимларнинг касбий ва ижтимоий- психологик мослашуви; меҳнат жараёнидаги мотивлар ва сабабларни

бошқариш; меҳнат нинг ҳу қ уқий муносабатлари масалалари; меҳнат психофизиологияси, эргономикаси ва меҳнат эт етикасидан иборатдир. Агар маъмурий-буйруқбозлик тизими шароитида булар иккинчи даражали вазифалар деб қаралган бўлса, бозор муносабатларига ўтиш шароитида улар биринчи ўринга чиқарилди ва уларни ҳал қилишдан ҳар бир корхона манфаатдордир. 2 . « Персонални бошқариш » фанининг предмети бўлиб, корхоналарнинг самарали фаолият кўрсатишини таъминлаш ва ишловчиларнинг эҳтиёжларини қондириш мақсадида персоналга мақсадга мувофиқ таъсир кўрсатиш билан боғлиқ бўлган билимлар системаси ҳисобланади. 3. Ушбу курсни ўргатишдан мақсад – талабаларда персонални бошқариш илмини амалиётга қўллай биладиган даражадаги кўникмалар ҳосил қилишдан иборат. У талабаларда ишлаб чиқаришнинг мақсадига эришишни таъминловчи персонални бошқаришнинг назарий ва амалий профессионал билимни шакллантиришга йўналтирилган. «Персонални бошқариш» фанининг мазмуни корхона ходимларини бошқариш усуллари ва тамойилларини та т биқ этиш; персонални бошқаришнинг назарий ва амалий масалалари системаси ни; корхона персоналини бошқаришнинг ташкилий формаларини ишлаб чиқиш ва та т биқ этиш системасидан иборат. 1. 2. «Персонални бошқариш» фанининг мазмуни ва асосий вазифалари. 4. «Персонални бошқариш» курсининг мазмуни ушбу фан юзасидан тузилган намунавий дастурда назарда тутилган муаммоларга асосий эътиборни қаратган. Унга кўра қуйидаги муаммоларнинг моҳияти ёритиб берилади: - фаннинг предмети, мазмуни ва асосий вазифалари; - корхона ва ташкилотларни шакллантиришда инсон омили; - инсон ресурсларини бошқариш функциясининг ривожланиши; - корхона ва ташкилотларда персонални бошқариш стратегияси; - хизмат мартабасини бошқариш;

- ходимларнинг хизмат-касб жиҳатидан кўтарилишини бошқариш; - корхона ва ташкилотнинг ижтимоий ривожланиши – персонал бошқарувининг асоси; - персонал хулқ-атворини бошқариш; - кадрлар тизимидаги янгиликларни бошқариш; - персонал бошқарувида меҳнат муносабатлари этикаси; - персонални бошқаришда ихтилофлар ва стрессларни ечиш; - корхона ва ташкилотларда персонал хавфсизлигини бошқариш; - бошқарув персонали меҳнатини ташкил этиш. 5 . Юқорида таъкидлаб ўтилган муаммоларни ҳал қилиш юзасидан фан олдига қуйидаги асосий вазифалар қўйилади:  инсон ресурсларини бошқариш асосларини ў рганиш;  корхона ва ташкилотларда персонални бошқариш стратегияси ва тактикасининг моҳияти, мазмунини ва хусусиятларини ўрганиш;  ишловчиларни профессионал танлаш, малакасини ошириш, ўқитиш ва лавозимларга тайинлаш масалаларини ўрганиш;  ишга қабул қилиш ва ундан бўшатиш ҳамда персонални бошқаришнинг ҳуқуқий-норматив асослари бўйича назарий билим ва амалий кўникмаларга эга бўлиш;  персонални бошқариш бўйича иш юритиш ва асосларини, зарурий ҳ ужжатларни тўғри ва тез расмийлаштириш;  персонални бошқариш самарадорлигини аниқлаш ва уни ошириш йўлларини белгилаш;  корхона ва ташкилотларда кадрлар иши фаолияти мазмуни ва моҳиятини ўрганиш;  меҳнат салоҳиятининг шаклланиши ва ривожланиши, кадрлар таркиби ва тузилиши ҳамда улардан фойдаланишни таъминлаш йўналишларини ўрганиш;  персонални бошқариш хизматини нг шаклланиши ва уни ташкил этишни ўрганиш;

 персонални бошқариш соҳасидаги хорижий тажрибаларни ўрганиш, таҳлил этиш ва мамлакатимиз хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда улардан фойдаланиш ва ҳ оказо . 1. 3. «Персонални бошқариш» фанининг бошқа фанлар билан боғлиқлиги « Персонални бошқариш » фани ўз олдига қўйилган вазифаларни ҳал қилар экан, бир қатор ижтимоий, иқтисодий, ҳуқуқий фанлар тажрибаси ва назариясига таянади. 2. чизма. Персонални бошкариш фанининг бошка фанлар била богликлиги. Иктисодий фан Фалсафа Иктисодий назария П Е Р С О Н А Л БОШКАРУВИ Мехнат иктисоди Мехнат социологияси Мехнат хукуки Мехнат гигиенаси Мехнат мухофазаси

6 . Шу жиҳатдан ушбу фан бир қатор фанлар , жумладан « Фалсафа » , «И қтисодий назария » , «М еҳнат иқтисоди » , «М еҳнат социологияси » , «М еҳнат ҳуқуқи » ва шу каби фанлар билан узвий равишда боғлиқдир. Жумладан, «П ерсонални бошқариш » фани «Ф алсафа » фани томонидан ишлаб чиқилган тамойилларни, яъни инсоннинг тарихий в ужудга келиши, меҳнат жараёнининг моҳияти ва мазмуни инсоннинг асосий фаолияти сифатида намоён бўлиши, ижтимоий ва илмий - техника тараққиёт и нинг асосий шарти сифатида инсоннинг ҳар томонлама ривожланиши каби бир қатор муаммоларни биргаликда ўрганади. Бундан ташқари, «П ерсонални бошқариш » фани «И қтисодий назария » фани билан ҳам чамбарчас боғлиқдир. Бу муаммони ҳал қилишда «П ерсонални бошқариш » фани меҳнат бозори ва унинг таркибий қисмлари, ишсизлик ва уни камайтириш йўналишлари, меҳнат бозорини тартибга солиш, давлатнинг социал сиёсати ва шу кабиларни нг иқтисодий ҳамда назарий жиҳатларини биргаликда ҳал этади. 7. Меҳнатнинг моҳияти ва мазмуни , ижтимоий меҳнатни ташкил этиш, меҳнат тақсимоти ва кооперацияси, ходимларнинг меҳнатини илмий асосда ташкил этиш, меҳнатга ҳақ тўлаш , уни рағбатлантириш ва шу каби муаммоларни биргаликда ҳал этиш жи ҳ атидан ушбу фан «М еҳнат иқтисоди » фани билан узвий равишда боғлиқдир. Бу ходимларнинг серунум ишлашини таъминлаш, улардан малакаси жиҳатидан унумли фойдаланиш, шахснинг саломатлигини сақлаш ва унинг ривожланишига кенг имкониятлар яратиб беришда айниқса муҳимдир. 8 . Персонални бошқариш да инсон омилининг ташқи муҳитга таъсири , яъни ишлаб чиқариш жараёнида ишловчиларнинг ўз атрофидаги ходимларга бўлган муносабати, ишлаб чиқариш муҳитини нг санитария-гигиеник омиллар и ни инсон организми, унинг саломатлиги ва ишга бўлган муносабати ҳамда ишлаш қобилиятини албатта хисобга олиши лозим. Булар ишловчиларнинг ўзи ишлаётган корхонага, ўз ишига бўлган муносабатида шаклланади. Шу жиҳатдан меҳнатга бўлган муносабат юзасидан

«П ерсонални бошқариш » фани «М еҳнат физиологияси » , «М еҳнат гигиенаси » , «М еҳнат муҳофазаси » , ва шу каби бир қатор фанлар томонидан ишлаб чиқилган назарий билим ва тавсияномаларга амал қилиши лозим. Мана шу таъкидлаб ўтилганлардан келиб чиққан ҳолда, бу фанлар «П ерсонални бошқариш » фани билан чамбарчас боғлиқдир. Меҳнат фаолиятининг ижтимоий й ў налишларини ва меҳнат жамоаси амал қилишининг ижтимоий масалаларини, яъни меҳнатнинг мазмуни ва характери, меҳнатга кўникиш, меҳнатни ташкил этишни нг ижтимоий муаммоларини, ишловчиларнинг фаоллиги, меҳнатдан қ ониқиш ҳосил қилиш омиллари ва рағбатлантиришнинг турли формалари муносабати каби муаммоларни ўрганишда «П ерсонални бошқариш » фани «С оциология » , шу жумладан , «М еҳнат социологияси » фани билан чамбарчас боғлиқдир. «Персонални бошқариш» фани меҳнат қонунлари, ҳуқуқлари ва нормалари бўйича ҳуқуқий фанлар, жумладан «М еҳнат ҳуқуқи » фани томонидан ишлаб чиқилган тавсияномаларга таянади ва шу жи ҳ атдан бу фанлар бир-бири билан боғлиқдир. Қиска хулосалар . « Персонални бошқариш » фанининг предмети – бу корхоналарнинг самарали фаолият кўрсатишини таъминлаш ва ишловчиларнинг эҳтиёжларини қондириш мақсадида персоналга мақсадга мувофиқ таъсир кўрсатиш билан боғлиқ бўлган билимлар системаси ҳисобланади. Фаннинг мақсади – бу талабаларда персонални бошқариш илмини амалиётга қўллай б иладиган даражадаги кўникмалар ҳосил қилишдир. Ушбу фан ўз олдига қўйилган вазифаларни ҳал этишда бир қатор ижтимоий, иқтисодий, ҳуқуқий фанлар тажрибаси ва назариясига таянади. Асосий адабиётлар

1. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси. - Т.: «Ўзбекистон», 1992. 2. Ўзбекистон Республикасининг «Таълим тўғрисида»ги қонуни - Т.: «Ўзбекистон», 1998. 3. Ўзбекистон Республикасининг «Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида»ги қонуни. (янги таҳрир)- Т.: «Адолат», 1998 4. Ўзбекистон Республикасининг «Корхоналар тўғрисида»ги қонуни. - Т.: «Адолат», 1992 5. Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат кодекси- Т.: «Адолат», 1996 6. Ўзбекистон Республикасининг «Кадрлар ни тайёрлаш миллий дастури». Тошкент, 1998 1. И.А.Каримов. «Ўзбекистон XXI аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари».-Т.: «Ўзбекистон». 1997. 7. И.А.Каримов «Ўзбекистон иқтисодий ислоҳатларни чуқурлаштириш йўлида». «Тошкент», «Ўзбекистон», 1996. 8. И.А.Каримов. «Амир Темур фахримиз, ғуруримиз». Т.: «Халқ сўзи» газетаси 1996 йил 26 октябр. 9. И.А.Каримов «Юксак малакали мутахассислар - тараққиёт омили» - Т.: «Ўзбекистон», 1995. 10. www.ziyonet.uz 11. www.nur.uz

Похожие

Меҳнат бозори инфратузилмаси фанининг моҳияти, предмети ва мазмуни

Ўзбекистон миллий иқтисодиёти» фанининг мазмуни, моҳияти ва вазифалари

Баланс муаммолари фанининг предмети, усуллари ва асосий вазифалари

Макроиқтисодий таҳлил ва прогнозлаш фанининг мазмуни, предмети, мақсади ва вазифалари

Давлат бюджети фанининг предмети ва мазмуни