Молиявий оқимлар индикатив режалаштириш ва тартибга солишнинг объекти сифатида 2 - Экономика - Рефераты

Молиявий оқимлар индикатив режалаштириш ва тартибга солишнинг объекти сифатида 2

Загружено в:

20.03.2024

Скачано:

0

Размер:

168.5 KB

Молиявий оқимлар индикатив режалаштириш ва тартибга солишнинг объекти сифатида Режа: 1. Бюджетлаштириш ва бюджетнинг асосий тушунчалари. 2. Давлатнинг макроиқтисодий сиёсати ва уларни бошқаришда бюджет ресурсларининг аҳамияти. 3. Давлат бюджети режаси ва бюджетни режалаштириш шакллари.

Бюджетлаштириш ва бюджетнинг асосий тушунчалари Давлат томонидан ўз зиммасига юклатилган функцияларнинг бажарилиши унда зарур молиявий ресурсларнинг мавжудлиги билан боғлиқ, бу биринчи навбатда давлатда ҳосил бўладиган пул маблағлари бир қисмининг бюджетда жамланишини талаб қилади. Ушбу маблағларнинг бюджетга йўналтирилиши ва улардан фойдаланиш жараёнида давлат, солиқ тўловчилар ва бюджетдан маблағ олувчилар ўртасида молиявий муносабатлар юзага келади. Ушбу муносабатлар ҳокимият органлари томонидан ишлаб чиқиладиган ва амалга ошириладиган молия-бюджет сиёсатига мувофиқ қурилади. Молия- бюджет сиёсати давлат ва ҳудудий ҳоқимият органларининг солиқ, пул-кредит, нарх-наво ва молиянинг бошқа соҳаларидаги ҳаракатларини ўз ичига олади. Молия-бюджет сиёсати (бюджетлар) - бу ҳокимият органлари томонидан амалга ошириладиган ўз функцияларини бажариш учун молиявий муносабатлардан фойдаланиш ва бюджет тизимини бошқариш бўйича ҳаракатлар ва тадбирлар йиғиндисидир. Молия-бюджет сиёсати молия соҳасидаги мақсадлар ва вазифаларни белгилашни, пул маблағларини бюджетга сафарбар этиш механизмини ишлаб чиқишни, бюджет маблағларидан фойдаланиш йўналишларини белгилашни, молия ва бюджет тизимини бошқаришни, молия-бюджет воситалари ёрдамида иқтисодий ва ижтимоий жараёнларни ташкил этишни назарда тутади. Ижроия ва вакиллик ҳокимияти органларининг бюджетни ишлаб чиқиш ва бюджетлашни амалга ошириш ва бюджет тизимини бошқариш бўйича ҳаракатларининг йиғиндиси бюджет жараёни ҳисобланади. Давлатнинг молия-бюджет сиёсати молия ва солиқ органлари, пул- кредитни тартибга солиш органи (Марказий банк), назорат-ҳисоблаш органлари (назорат-ҳисоблаш, ижроия ҳокимиятининг бошқа органлари) фаолияти орқали амалга оширилади. Одатда бюджет даври, яъни бюджетни ижро этиш жараёнини амалга ошириш вақти 1 январдан 31 декабргача қилиб белгиланган бўлиб, у тақвим

йилига мос келади. Бюджет жараёнининг давом этиши бюджет даврига қараганда анча узоқ, чунки бюджет жараёнига бюджетни режалаштириш, кейинги бюджет назорати ва бошқа ҳаракатлар ҳам киради. Қонун ҳужжатларига мувофиқ бюджет ваколатларига, яъни бюджет жараёни иштирокчиларининг ҳуқуқ ва мажбуриятларига эга бўлган органлар бюджет жараёнини амалга оширади. Қуйидагилар ана шундай ваколатларга эгадирлар: • ижроия ва вакиллик ҳокимияти органлари; • молия ва солиқ органлари; • пул-кредитни тартибга солиш органлари ва давлат молия назорати органлари; • бюджет маблағларининг бош тақсимловчилари ва бюджет маблағларининг тақсимловчилари; • давлат бюджетдан ташқари мақсадли фондлари. Вакиллик ҳокимияти органлари бюджетлар лойиҳаларини ва уларнинг бажарилиши тўғрисидаги ҳисоботларни кўриб чиқади ва тасдиқлайди. Ижроия ҳокимияти органлари йиғма молиявий режалаштиришни амалга оширади, бюджетлар лойиҳаларини тузади, бюджетлар лойиҳаларини вакиллик ҳокимияти органларига кўриб чиқиш учун киритади, бюджетларни ижро этади, бюджет ижроси таҳлил ва назорат қилади. Марказий банк ҳокимият билан биргаликда давлатнинг пул-кредит сиёсатининг асосий йўналишларини ишлаб чиқади ва қонун чиқарувчи органларга кўриб чиқиш учун тақдим этади ва Ғазначилик пул ҳисобварақларига, давлат бюджетдан ташқари мақсадли фондлари ҳисобварақларига, ҳудудий бюджетлар ҳисобварақларига хизмат кўрсатади. Бюджет маблағларининг бош тақсимловчиси - бу бюджет маблағларининг биринчи бевосита олувчиси ҳисобланиб, маблағларни бюджет маблағларини тақсимловчилар ва олувчилар ўртасида тақсимлаш ҳуқуқига эга бўлган ижроия ҳокимияти органи. У бюджет маблағлари тақсимловчилари ва бюджетдан маблағ олувчилар бўйича бюджет харажатлари рўйхатини

тайёрлайди, уларга бюджет йўналишлари ҳақидаги хабарномани етказади, улар учун даромадлар ва харажатлар сметаларини тасдиқлайди, зарур ҳолларда маблағларнинг улар учун тасдиқланган моддалар ўртасида тақсимланишини ўзгартиради, бюджетдан маблағ олувчи томонидан бюджет маблағларидан оқилона, мақсадли фойдаланилишини назорат қилади. Бюджетдан маблағ олувчи (бюджет муасасаси) - бу ижроия ҳокимияти органи томонидан нотижорат хусусиятига эга бўлган функциялар (бошқарув, мудофаа, ижтимоий-маданий тадбирлар ва б.) ни амалга ошириш учун ташкил этилган ва смета тартибида молияланувчи ташкилот. Назорат-ҳисоблаш органлари тегишли бюджет ва бюджетдан ташқари фондлардан фойдаланиш устидан назоратни амалга оширади, бюджет ва бюджетдан ташқари фондларнинг ижроси ҳақидаги ҳисоботлар ташқи аудитини ўтказади. Юқорида санаб ўтилган барча ҳокимият органлари ва муассасалар бюджет жараёнининг иштирокчилари ҳисобланишади. Бюджет жараёни қуйидагиларни ўз ичига олади: • йиғма молиявий режалаштириш ва прогноз қилиш; • бюджет лойиҳасини тузиш, кўриб чиқиш ва тасдиқлаш; • бюджет йили мобайнида бюджетни ижро этиш; • бюджет ижросини таҳлил ва назорат қилиш. Давлатнинг макроиқтисодий сиёсати ва уларни бошқаришда бюджет ресурсларининг аҳамияти Ҳозирги шароитда давлат молиясининг аҳамияти ғоят юксак. Давлат молияси ёрдамида ва унинг ҳисобидан умумий талаб рағбатлантирилади; таркибий ва илмий-техник сиёсат амалга оширилиб, иқтисодиёт барқарорлаштирилади. Давлат молияси воситасида турмушнинг маълум даражасига эришишни таъминловчи ижтимоий дастурлар ва тадбирлар амалга оширилади. Молиявий сиёсатнинг асосий вазифаси умумий талаб

билан умумий таклиф ўртасида макроиқтисодий барқарорликка эришишдан иборат. Бюджет қуйидаги вазифаларни бажаради: • ЯИМни қайта тақсимлаш; • иқтисодиётни давлат йўли билан тартибга солиш ва рағбатлантириш; • бюджет соҳасини молиявий таъминлаш ва давлатнинг ижтимоий сиёсатини амалга ошириш; • пул маблағларининг марказлаштирилган фондларини шакллантириш ва улардан фойдаланишни назорат қилиш. Бюджетнинг тақсимлаш функцияси давлат ва ҳудудий ҳокимият ва бошқарув даражалари бўйича пул маблағларининг марказлаштирилган фондларини шакллантириш орқали намоён бўлади. Ривожланган мамлакатларда турли даражадаги бюджетлар орқали ЯИМнинг 50 фоизигачаси қайта тақсимланади. Бюджет ёрдамида давлат бюджет маблағларини тармоқлар, минтақаларни қўллаб-қувватлаш ёки ривожлантиришга йўналтирган ҳолда мамлакатнинг хўжалик фаолиятини, иқтисодий муносабатларни тартибга солади. Шу тариқа иқтисодий муносабатларни тартибга солиш орқали давлат ишлаб чиқариш суръатларини оширшига ёки пасайтиришга, сармоялар ва хусусий жамғармалар ўсишини жадаллаштиришга ёки сусайтиришга, талаб ва истеъмол таркибини ўзгартиришни тартибга солади. ЯИМни бюджет орқали қайта тақсимлаш бир вақтнинг ўзида ва узлуксиз кечадиган иккита ўзаро боғлиқ босқичга эга: 1) бюджет даромадини шакллантириш; 2) бюджет маблағларидан фойдаланиш (бюджет харажатлари). Бюджет даромадлари - давлатнинг қонун ҳужжатларига мувофиқ давлат ҳокимияти ва маҳаллий ўзини ўзи бошқариш органларининг ихтиёрига беғараз ва қайтаришсиз тартибда келиб тушувчи пул маблағлари. Бюджет даромадларини шакллантириш жараёнида ижтимоий такрор ишлаб чиқариш жараёнида яратилган ЯИМнинг бир қисми давлат фойдасига

мажбуран олиб қўйилади. Шу асосда давлатнинг солиқ тўловчилар билан молиявий муносабатлари пайдо бўлади. Бюджет даромадлари уларни тўловчилар, солиқ солиш объектлари, олиб қўйиш усуллари, тўлаш муддатлари бўйича катта фарқ қилади. Лекин шу билан бирга улар ягоналиги билан фарқ қилади, чунки турли даражадаги бюджетларнинг даромад қисмини шакллантиришдан иборат ягона мақсадни кўзлайди. Уларга пул шакли ва нақсизланиш хос хусусиятдир. Бюджет даромадлари солиқ ва солиқдан ташқари хусусиятга эга. Янгидан шакллантирилган қиймат ва уни дастлабки тақсимлаш натижасида олинган даромадлар (фойда, иш ҳақи, қўшилган қиймат, ссуда фоизи, рента, дивидендлар ва ҳ.к.), шунингдек жамғармалар солиқ даромадларининг асосий манбаси ҳисобланади. Бюджетларнинг солиқдан ташқари даромадлари давлатнинг иқтисодий фаолияти ёки олинган даромадларни бюджет тизимининг даражалари бўйича қайта тақсимлаш натижасида ҳосил бўлади. Бюджет даромадларининг таркиби ҳаракатчан бўлиб, у кўп жиҳатдан муайян иқтисодий шароитлар билан белгиланади. Масалан, аҳолининг турмуш даражаси юқори бўлган мамлакатларда жисмоний шахслардан олинадиган даромадлар, аҳолининг турмуш даражаси паст бўлган мамлакатларда эса билвосита солиқлар ва юридик шахслардан олинадиган солиқлар асосий солиқ даромадлари ҳисобланади. Бюджет харажатлари - давлат ва маҳаллий ўзини ўзи бошқариш органлари вазифалари ва функцияларини молиялашга йўналтириладиган пул маблағлари. Бюджет харажатлари орқали бюджетдан маблағ олувчилар - бюджет маблағларининг олувчилари ёки тақсимловчилари ҳисобланган ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш соҳасининг ташкилотлари молияланади. Шундай қилиб, бюджет харажатлари транзит хусусиятга эга. Бюджетда фақат харажатлар моддалари бўйича бюджет харажатлари аниқланади, бевосита харажатларни эса бюджетдан маблағ олувчилар амалга оширади. Бундан ташқари, бюджет харажатлари

ҳисобидан дотация, субвенция, субсидия ва бюджет ссудалари орқали бюджет тизимининг даражалари бўйича бюджет маблағлари қайта тақсимланади. Бюджет харажатлари асосан беғараз хусусиятга эга бўлади. Қайтаришли асосда бюджет кредитлари ва бюджет ссудалари берилиши мумкин. Бюджет харажатларининг таркиби ҳар йили бевосита бюджет режасида белгиланади ва ҳудди бюджет даромадлари сингари, иқтисодий вазиятга ва ижтимоий йўналишларга боғлиқ. Бюджетнинг назорат функцияси тақсимлаш функцияси билан бир вақтнинг ўзида амал қилади ва бюджет маблағларининг келиб тушиши ва улардан фойдаланиш имкониятини ва мажбурийлигини назарда тутади. Давлат бюджети режаси ва бюджетни режалаштириш шакллари Ялпи ички маҳсулот айланиши моддий-ашёвий ва қиймат шаклида амалга ошади. Ялпи маҳсулотинг қиймат шаклида айланиш жараёнида молиявий ресурсларни ҳосил қилиш, тақсимлаш, қайта тақсимлаш ва истеъмол қилиш юзасидан молиявий муносабатлар юзага келади. Молиявий ресурсларни ҳосил қилиш, тақсимлаш, қайта тақсимлаш ва истеъмол қилиш жараёнларини бошқариш молиявий режалаштириш ёрдамига амалга оширилади, пул маблағлари эса унинг объекти ҳисобланади. Молиявий режалаштириш орқали халқ хўжалигининг мутаносиблиги, тармоқлараро улушлар таъминланиб, меҳнат, моддий ва молиявий ресурслардан оқилона фойдаланиш йўллари аниқланади. Умумдавлат ва ҳудудий даражаларда молиявий режалаштириш қиймат ифодасидаги моддий ва меҳнат мувазанати билан боғланувчи молиявий режалар тизими билан таъминланади. Ҳар бир молия йили бошқарувнинг муайян бўғинида молияни ташкил қилиш ва бошқариш вазифаларини ҳал қилади. Молиявий режалар тизимига қуйидагилар киради: • истиқболли молиявий режалар; • бошқарувнинг умумдавлат ва ҳудудий даражаларида тузиладиган йиғма

молиявий баланслар. Истиқболли молиявий режалаштириш ҳокимиятнинг барча даражаларида қуйидаги мақсадларда амалга оширилади: • иқтисодий ва ижтимоий ривожланиш ҳамда молиявий сиёсатни мувофиқлаштиришни таъминлаш; • режалаштирилаётган тадбирларнинг бажарилишини таъминлаш учун зарур бўлган молиявий ресурслар ҳажмини прогноз қилиш; • ислоҳотлар, дастурларнинг молиявий натижаларини прогноз қилиш; • молия соҳасидаги турли тадбирларни амалга ошириш имкониятларини аниқлаш. Истиқболли молиявий режа давлатнинг иқтисодий ва ижтимоий прогнозининг кўрсаткичлари асосида ишлаб чиқилади. Унда бюджетнинг даромадларни сафарбар этиш ва харажат моддаларини молиялаш имкониятлари ҳақидаги маълумотлар мавжуд. Мазкур режа бюджетнинг йириклаштирилган кўрсаткичлари бўйича 3-5 йилга мўлжаллаб тузилади. Режага ҳар йили давлатнинг ижтимоий-иқтисодий ривожланиши прогнозининг кўрсаткичлари билан тузатишлар киритилади. Йиғма молиявий баланс - бу давлатда ёки муайян ҳудудда яратилган ва фойдаланилган молиявий ресурслар баланси. Йиғма молиявий баланс барча бюджетлар, бюджетдан ташқари мақсадли фонлар ва тегишли ҳудудда жойлашган корхоналарни қамраб олади. Йиғма молиявий балансни тузиш манзилли молиявий режани, яъни бюджетни ишлаб чиқишнинг тайёрлаш босқичи ҳисобланади. Давлатнинг йиғма молиявий баланси халқ хўжалигида моддий ва молиявий улушларни боғлаш, молия-кредит тизими барча бўғинларининг кўрсаткичларини мувофиқлаштириш; давлатнинг иқтисодий ва ижтимоий ривожланиши прогнозининг мувазанатлашганлигини текшириш, ушбу прогноз билан белгиланган тадбирларни молиялаш манбаларини аниқлаш; қўшимча молиявий ресурслар заҳираларини аниқлаш; прогноз молиявий ҳисоб-китобларни амалга ошириш; молиявий сиёсат йўналишларини ишлаб чиқиш.

Давлатнинг йиғма молиявий баланси одатда Молия вазирлиги иштирокида Иқтисодиёт вазирлигида макроиқтисодий кўрсаткичлар асосида ишлаб чиқилади. Умумдавлат даражасида тузиладиган йиғма молиявий баланс асосий кўрсаткичларининг схемаси 3 - жадвалда келтирилган.

Йиғма молиявий режалаштириш билан бюджетни прогноз қилиш узвий боғланган. Муваффақиятли хўжалик юритишнинг муҳим шарти - уни бошқариш усулларини доимий равишда такомиллаштиришдан иборат. Бошқариш - демак, олдиндан кўра билиш. Шу муносабат билан истиқболни режалаштириш, яъни илмий прогноз қилишнинг роли ортади. Натурал кўрсаткичлар параметрларини прогноз қилиш билан бир вақтнинг ўзида молиявий ресурслар ҳам прогноз қилиниши керак, чунки ушбу ресурслар ҳажмини ошириш истиқболларини ҳисобга олмасдан туриб хўжалик ривожини сифатли прогноз қилиб бўлмайди. Одатда, анча узоқ давр учун амалга ошириладиган йиғма молиявий режалаштиришдан фарқли ўлароқ бюджетни прогноз қилиш манзилли ҳисобланиб, у бюджет даврига, яъни кўпи билан бир йилга мўлжалланган. Лекин йиғма молиявий баланс кўрсаткичларининг катта қисми қатор бюджет кўрсаткичларини ўз ичига олганлиги боис, истиқболга мўлжалланган йиғма молиявий балансни тузишда асосий бюджет кўрсаткичларининг прогноз ҳисоб- китобларини амалга ошириш лозим. Бюджет ривожини прогноз қилиш деганда унинг даромад ва харажат қисмларини ривожлантириш йўлларини эҳтимолий баҳолаш мажмуи назарда тутилади. Бюджетни прогноз қилиш - бу юзага келган тенденциялар, муайян ижтимоий-иқтисодий шарт-шароитлар ва истиқболни баҳолаш асосида бюджетни ривожлантиришнинг оптимал йўлларини ишлаб чиқиш ва асослашдан ва шу асосда уни мустаҳкамлаш юзасидан таклифлар бериш демакдир. Бундай прогноз қилиш натижаларини ўз вақтида ҳисобга олиш давлат ва минтақанинг молиявий сиёсатида энг самарали чораларни қўллашнинг муҳим шарти ҳисобланади. Прогноз қилинаётган бюджет кўрсаткичларини ҳисоблаб чиқиш йиллик бюджет кўрсаткичларини ҳисоблаб чиқишга қараганда бошқача методологик ёндашувларга асосланган. Агар йиллик ва чораклик бюджетлар кўрсаткичлари иқтисодий ва молиявий параметрларни тўғридан-тўғри

ҳисоблаб чиқиш асосида аниқланса, у ҳолда прогноз бюджет кўрсаткичларини аниқлашда, одатда, зарур статистика ва ҳисобот маълумотларининг йўқлиги туфайли бундай имконият мавжуд эмас. Бюджет ривожининг прогнозини ишлаб чиқишда турли усуллардан фойдаланиш мумкин. 1) Экстраполяция у сули, яъни аввалги даврлар амалиётидан келиб чиқиб истиқболларни тузиш. Бироқ ушбу усул фақат бюджет харажатлари ва даромадларининг озми кўпми барқарор хусусиятга эга бўлган айрим моддаларини прогноз қилиш учун яроқли. 2) Эксперт баҳолаш усули, яъни фан ва иқтисодиётнинг алоҳида тармоқларида ваколатли мутахассислар томонидан берилган ва асосланган баҳолар асосида қилинган прогноз ҳам камчиликлардан ҳоли эмас, чунки у субъектив ёндашув унсурларига эга. 3) Ушбу иккита усулни бир вақтнинг ўзида қўллш; бунда ривожланишнинг объектив тенденцияларидан ҳам, экспертлар фикрларидан ҳам фойдаланилади. Чизиқли регрессия линиялари асосий молиявий қонуниятлар экстраполяциялаш усулларидан бири бўлиб, прогноз қилинаётган бюджет кўрсаткичларини бир неча ўзгарувчан кўрсаткичларга тобе қилувчи кўп қадамли корреляцион моделларни тузишда уларнинг ишончлилиги ортади. Шунинг учун бюджетни прогноз қилиш ишини бюджетни шакллантиришга таъсир кўрсатувчи омиллар (ўзгарувчан катталиклар) ни ажратиш ва ўрганиб чиқишдан бошлаш лозим. Бундай омиллар жумласига мамлакат ишлаб чиқарувчи кучларининг ривожланишини ва умумдавлат молиявий ресурсларнинг мавжудлигини, демографик ўзгаришларни, хўжаликнинг ривожини ва ҳоказоларни киритиш лозим. Истиқболга мўлжалланган давлат бюджетининг асосий кўрсаткичларини ҳисоблаб чиқиш учун бюджет даромадларининг ҳажми билан иккита ўзгарувчан: ишлаб чиқарилган миллий даромад ва ялпи саноат ва қишлоқ хўжалиги маҳсулоти ўртасидаги корреляцион алоқалардан, шунингдек ушбу

кўрсаткичлар билан фойда солиғи ўртасидаги алоқадан фойдаланиш мумкин. Корреляция коэффициентлари ўрганиб чиқилаётган алоқалардаги жипсликни даражасини қўрсатади. Бюджет даромадлари биринчи галда миллий даромад ҳисобидан шаклланади. Истиқболга мўлжалланган бюджет ресурсларининг ҳажмини прогноз қилишда кўплаб омиллар таъсирини маълум даражадаги эҳтимоллик билан ўртача баробарлаштириш, энг умумий тенденцияларни аниқлаш имконини берувчи чуқур иқтисодий ва cmamucmuк таҳлил қилиш лозим. Юқорида кўрсатилган иккита ўзгарувчан катталикка эга бўлган регрессия тенгламаси чизиқли кўринига эга: у = a 0 + а 1 x бу ерда: у - давлат бюджет ресурсларининг ҳажми; х - 1) халқ хўжалиги тармоқларида ишлаб чиқарилган маҳсулот, 2) ишлаб чиқарилган миллий даромад; a 0 , a 1 - бошланғич маълумотлар асосида чизиқли регрессиянинг муайян турини белгилаб берувчи коэффициентлар. Ушбу моделларни ишлаб чиқишда прогноз қилинаётган даврда мустақил ўзгарувчанлар (миллий даромад ва ишлаб чиқарилган маҳсулот) кўрсаткичларини топиш алоҳида муаммо туғдиради. Уларни аниқлаш учун юқорида кўрсатилган умумий иқтисодий кўрсаткичларнинг прогноз ҳисоб- китобларидан фойдаланилади. Иқтисодий таҳлил тадқиқ этилаётган кўрсаткичларнинг ривожланиш суръатларини ўрганиш, уларнинг ўзаро нисбати, тадқиқ этилаётган ҳодисаларнинг йиллар бўйича ўртача йиллик суръатларини ҳисоблаб чиқиш, уларнинг ривожланишини бошқа иқтисодий катталиклар (ишлаб чиқарилган асосий фондлар, аҳоли сони ва б.) билан таққослаш ёрдамида тўлдирилади. Бундай таҳлил шунинг учун зарурки, бюджет реал иқтисодий вазиятлар билан боғлиқ ва шунинг учун халқ хўжалигининг исталган тармоғидаги ўзгаришларга тезда мослашади, шунингдек у аҳолини ижтимоий ҳимоялаш соҳасидаги сиёсат, давлатнинг асосий харажатларини молиялаш тартибидаги ўзгаришлар билан боғлиқ.

Бюджетни режалаштиришнинг кейинги босқичи - бюджет лойиҳасини тузиш жараёни. Бюджет лойиҳасини ишлаб чиқишнинг асосий вазифаси давлат ҳокимияти органлари ва маҳаллий ўзини ўзи бошқариш органлари зиммасига юклатилган функцияларни таъминлаш мақсадида бюджетда марказлаштириладиган пул маблағларининг ҳажмини ҳамда давлат ва ҳудудни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш прогнозида кўзда тутилган тадбирларни аниқлашдан иборат. Бюджет лойиҳасини тузиш Ҳукумат ва маҳаллий ҳокимият ижроия органларининг ваколатига киради. Уларнинг топшириғига кўра бюджет лойиҳаси Молия вазирлиги ва ҳудудий молиявий органлар томонидан ишлаб чиқилади.

Адабиётлар: 1. Каримов И.А. 2012 йил Ватанимиз тараққиётини янги босқичга кўтарадиган йил бўлади. // Халқ сўзи, 2012 йил 20 январь, № 14. 2. Каримов И.А. Бош мақсадимиз - кенг кўламли ислоҳотлар ва модернизация йўлини қатъият билан давом эттириш. // Халқ сўзи. 19.01.2013 й. 3. Каримов И.А. ―2014 йил юқори ўсиш суръатлари билан ривожланиш, барча мавжуд имкониятларни сафарбар этиш, ўзини оқлаган ислоҳотлар стратегиясини изчил давом эттириш йили бўлади. // Халқ сўзи. №12 (5342), 18.01.2014 й. 4. А.Ўлмасов, А.Вахобов. Иқтисодиёт назарияси. Т.: 2006, 420 б. 5. Владимирова Л.П. Прогнозирование и планирование в условиях рынка: Учебное пособие. - М.: 2005. 6. Пивоваров К.В. Планирование на предприятии. Учебное пособие. -М.: 2005, 230 стр. 7. Садиков А.М. Основы региональной экономики. Монография. -Т.: Иқтисод-молия, 2005. 280 б.

Похожие

Молиявий оқимлар индикатив режалаштириш ва тартибга солишнинг объекти сифатида

Индикатив режалаштириш ва иқтисодий ҳодисаларнинг тамойиллари 2

Индикатив режалаштириш усуллари

Режалаштириш бошқарув воситаси сифатида 2

Индикатив режалаштириш ва иқтисодий ҳодисаларнинг тамойиллари