Меҳнат бозори инфратузилмаси функционал элемент лари ва таркибий қисмлари - Экономика - Рефераты

Меҳнат бозори инфратузилмаси функционал элемент лари ва таркибий қисмлари

Загружено в:

16.03.2024

Скачано:

0

Размер:

93.5 KB

Меҳнат бозори инфратузилмаси функционал элемент лари ва таркибий қисмлари Режа: 1. Меҳнат бозори инфратузилмаси функционал элементлари ва таркибий қисмлари 2. Меҳнат бозорини бошқаришнинг асосий йўналишлари 3. Меҳнат бозорида касбга тайёрлаш ва қайта тайёрлаш тизими 4. Меҳнат бозори инфратузилмаси функционал элементлари ва таркибий қисмлари

Меҳнат бозори инфратузилмаси функционал элементлари ва таркибий қисмлари бўйича қуйидаги тизимларни ўз ичига олади: 1. Меҳнат бозори инфратузилмасининг устқурмавий элементлари: бунга давлатнинг тартибга солиш ва норматив-ҳуқуқий роли, меҳнат шартномалари ва ҳоказолар киради. Давлатнинг тартибга солиш роли ҳуқуқий нормалар ва қонунларнинг қабул қилиниши, меҳнат муносабатларини тартибга солиш, инвестициялар ҳаракатини бошқариш, ижтимоий сиёсатни амалга ошириш, ишчи кучи шаклланишига таъсир этишдан иборат. 2. Меҳнат бозори инфратузилмасининг ташкилий таркиби, яъни, макро ва микро даражалардаги ташкилий-иқтисодий ва ташкилий-бошқарув тузилмалари қуйидагиларни ўз ичига олади: - ишга жойлаштириш бўйича ташкилий тузилмалар, буларга, давлат, муниципиал органлар, нодавлат иш билан бандлик хизматлари ва ассоциациялар киради; - таълим тизими, бунга давлат ва нодавлат иш билан бандлик хизматидаги ўқув марказлари ҳамда ўрта ва олий ўқув юртлари касбга тайёрлаш ва қайта тайёрлаш институтлари сифатида, фуқароларни ўқитиш бўйича иш билан бандлик хизмати органлари билан шартномавий ҳамкорликда меҳнат бозорига янги мутахассисларни тайёрлаб беради; - рекрут тизими, бунга рекрут агентликлари ва ихтисослашган меҳнат биржалари киради; - ахборот тизими-меҳнат бозори ҳолати ҳақида ахборотларни тўплаш; - ижтимоий тизим - ижтимоий ҳимояга муҳтож бўлганларга кўрсатиладиган хизматлар бўйича марказлар ва ташкилотлар; - молиявий тизим - буларга давлат иш билан бандлик жамғармаси, тижорат иш билан бандликка кўмаклашувчи жамғармалар, битирувчиларни ишга жойлаштиришга кўмаклашувчи ўқув юртларининг жамғармалари киради.

Меҳнат бозори инфратузилмаси таркибидаги институционал тузилмалар ва ташкилотлар ўртасида юзага келадиган иш билан бандликка оид ижтимоий- иқтисодий муносабатлар уларнинг ўзаро алоқадорлигини таъминлайди. Меҳнат бозори субъектлари муносабатлари тизимига махсус органларининг қўшилиши улар ўртасида зиддиятлар бўлмаслигини таъминлаш, турли-туман иқтисодий воситалар ва усуллар, ҳуқуқий нормалар ёрдамида иш билан бандлик жараёнлари ва сиёсатини ташкил этиш ҳамда тартибга солишни таъмин этиш зарур. Cамарали иш билан бандликни таъминлаш меҳнат бозорининг бош ижтимоий-иқтисодий функцияси ҳисобланади. Меҳнат бозори инфратузилмаси бу функцияни бажарилишини таъминлайди, шундай экан, меҳнат бозори инфратузилмасининг муваффақиятли шаклланиши ва ривожланиши мезони сифатида ишчи кучига талаб ва таклиф ўртасидаги мувозанатни таъминлаш ҳисобланади. Шунингдек, меҳнат бозори инфратузилмасининг бош масаласи - меҳнат бозорида ишчи кучига талаб ва таклиф ўртасидаги самарали ҳамкорликни ва иқтисодий шарт-шароитларни таъминлашни назарда тутади. Меҳнат бозори инфратузилмасининг асосий функцияси иш берувчи билан ходим ўртасидаги иш кучининг нархи, меҳнат шароити, ходимнинг муайян ижтимоий муаммоларини ҳал қилиш, иш билан банд бўлган ва банд бўлмаган аҳолини касбга тайёрлаш ва қайта тайёрлаш, иш жойларини яратиш ва сақлаш, аҳолига ахборот хизматларини кўрсатиш, ишчи кучи ҳаракатчанлигини қўллаб-қувватлаш, ижтимоий-меҳнат низоларини тартибга солиш хусусидаги муносабатларни йўлга қўйишдан иборатдир. Одатда бу муносабатлар жамоа шартномалари тизими асосида тартибга солинади. Бозор иқтисодиёти ривожланган мамлакатларда жамоа шартномаси тизими меҳнат бозорида давлатнинг тартибга солишдан кўра фаолроқ рол ўйнайди. Ўзбекистон Республикаси Меҳнат Кодексининг 29-моддасига мувофиқ жамоа шартномаси - корхонада иш берувчи билан ходимлар ўртасидаги меҳнатга оид, ижтимоий-иқтисодий ва касбга оид муносабатларни тартибга солувчи норматив

ҳужжатдир. Жамоа шартномалари ва келишувлари ходимлар билан иш берувчиларнинг меҳнатга оид муносабатларини шартнома асосида тартибга солишга ва уларнинг ижтимоий-иқтисодий манфаатларини мувофиқлаштиришга ёрдам бериш мақсадида тузилади. Бинобарин, унда бевосита шартномада мустаҳкамланган нормалар ёки тегишли локал ҳужжатга ҳавола этиш ёрдамида меҳнат жараёнида тарафларнинг ўзаро муносабатларини тартибга солувчи барча туб масалалар мавжуд бўлиши керак. Жамоавий шартнома меҳнат муносабатлари барқарорлигига эришишда муҳим аҳамиятга эга. Жамоавий шартнома тизими меҳнат бозоридаги хўжалик субъектларининг ўзаро муносабатларидаги можароларни ўзича бартараф эта олмайди. Чунки, ушбу можаролар асосини ижтимоий манфаатлар, мақсадлар, интилишлар, талаблардаги фарқлар ташкил этади. Гарчи, жамоавий битимлар тизими манфаатларни келишиб, ўзаро бир қарорга келиш ва можароларни тезлик билан бартараф этиш жараёнларини кўзда тутсада, музокаралар жараёни анча мақбул натижаларга эришиш жараёнини ҳам яратади. Айни пайтда битим шартлари шартнома шаклини олиб, икки томонни мазкур шартлар асосида ижтимоий ва иктисодий барқарорликни таъминлаш мақсадида охирги чораларни кўрмасдан, яъни иш ташлаш ёки ишдан бўшатишга йўл қўймай, ҳаракат қилишга мажбур этади. Шуни қайд этиб ўтиш керакки, асосан жамоавий меҳнат шартномаси тизими ва бевосита давлатнинг тартибга солиб бориши амал қилишига қарамай, ходим билан иш берувчи ўртасидаги муносабатлар якка тартибда ҳам ҳал этилиши мумкин. Ходим билан тузилган шахсий шартнома иш берувчи учун анча фойдалидир. Шахсий шартнома тизими меҳнатчининг меҳнат шароити ва унга тўланадиган иш ҳақини шу одамга қараб белгилаш имконини беради. Жамоавий битимларга кўра эса, бундай қилиб бўлмайди. Шу билан бирга, тузиладиган шахсий битим кўп ҳолларда меҳнаткашларни ижтимоий кафолатларнинг

каттагина қисмидан маҳрум этади ва бир қатор салбий оқибатларга олиб келиши мумкин. Жумладан ривожланган мамлакатлардаги меҳнат бозорларида доимий ишчи кучларини вақтинча ёки тўлиқсиз иш вақтида ишловчи шахслар билан алмаштириш қойда тусига кирмоқда. Табиийки, мазкур ижтимоий гуруҳларнинг вакиллари ижтимоий жиҳатдан кам муҳофазаланган ва жамоавий шартномалар билан қамраб олинмаган. Шу боис давлат айниқса, хўжалик юритишнинг бозор муносабатларига ўтиш шароитларида ёллашнинг шахсий шартнома шакллари ривожини назорат қилиб бориши керак. Акс ҳолда норозилик кучайиши натижасида давлат ишсизлик бўйича ижтимоий тўловларни анча кўпайтиришга мажбур бўлиб қолади. Меҳнат бозори инфратузилмаси функцияларига ходимни ва иш берувчини шартнома тузишга ва ўзаро ёрдам кўрсатишга тайёрлаш, шартнома тузишда кўмаклашиш, меҳнат бозорига чиқувчиларни ҳимоя қилиш ва уларнинг ўзаро ёрдам кўрсатишини ҳар томонлама таъминлаш киради. Ривожланган меҳнат бозори иш берувчилар билан ёлланган ходимларнинг ўзаро ёрдам кўрсатишидан ташқари, у ёки бу жамоат тузилмаларининг (касаба уюшмалари, тадбиркорлар ва ишсизларнинг бирлашмалари, ижарачилар иттифоқлари ва ҳоказоларнинг) жамоа манфаатларини ҳимоя қилиш институцион тузилмаларидан ташқари, ижтимоий ҳамкорлик масалаларида давлатнинг воситачилигини ҳам назарда тутади. Махсус давлат идораларининг меҳнат бозори субъектларининг муносабатлари тизимига кириши улар ўртасида келишмовчиликлар бўлишининг олдини олиш, турли иқтисодий воситалар, усуллар ва ҳуқуқий нормалар ёрдамида аҳолини иш билан бандлик жараёнлари сиёсатини ташкил этиш ҳамда тартибга солишни таъминламоғи лозим 1 . Ўтиш даври иқтисодий сиёсатининг таркибий қисми бўлган бозорни бошқариш (тартибга солиш) сиёсати учта асосий мақсадга эришишни назарда тутади: - таркибий қайта қуришни рағбатлантириш ва бўшаб қолган ходимларни

қайта тақсимлаш жараёнини жадаллаштириш; - ишсизларни меҳнат ҳаётига жуда тезлик билан жалб қилиш; - иш қидираётганларнинг ҳар бирини иш билан таъмин этиш. Меҳнат бозорини бошқаришнинг асосий йўналишлари Ҳозирги вақтда Ўзбекистонда меҳнат бозорини бошқаришда бир қатор йўналишлар мавжуд бўлиб, улар аҳоли иш билан бандлиги давлат хизматига тааллуқлидир. Бу хизматнинг асосий вазифаси меҳнат бозори ҳақидаги ахборотни меҳнатга лаёқатли аҳолига тарқатиш ҳисобига меҳнат бозорининг фаолият кўрсатиши самарадорлигини оширишдан иборатдир. Аҳолининг иш билан бандлигига кўмаклашиш билан боғлиқ хизматлар давлат иш билан бандлик хизмати органлари томонидан бепул кўрсатилади. Бозор муносабатларининг ривожланиши иш билан бандликнинг нодавлат хусусий характердаги тузилмалари ҳам ташкил этилишига имкон бермоқда. Булар ходимларни танлаш бўйича тижорат агентликлари; ўқув юртлари ҳузуридаги муассасалар ва ҳоказо муассасалардир. Меҳнат бозори инфратузилмасининг асосий таркибий қисми сифатида меҳнат бўлимларининг фаолияти ҳам муҳим аҳамиятга эга. Бандликка кўмаклашиш марказлари меҳнат бозори ҳақидаги, унинг аҳволи ва истиқболи тўғрисидаги ахборотларни ўзида тўплайди. Бозор тузилмаси сифатидаги меҳнат бўлими хилма-хил вазифаларни бажаради. Республикамизда меҳнат бозорининг шаклланиши меҳнат ресурсларининг ортиши шароитида содир бўлмоқда. Ҳар йили иш қидираётган фуқаролар сони 30-40 минг кишига, бандликка кўмаклашиш марказлари орқали иш билан таъминланганлар сони 20-30 минг кишига кўпаймоқда. Давлат иш билан бандлик сиёсати доирасида меҳнат бозорини тартибга солишда иш билан бандлик жамғармаларининг аҳамиятини алоҳида таъкидлаб ўтиш керак.

Ўзбекистон Республикасининг “Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида” ги Қонуннинг 21-моддасига мувофиқ “Аҳолини иш билан таъминлаш соҳасидаги давлат сиёсатини амалга ошириш чора-тадбирларини молиялаш ва меҳнат органларининг самарали фаолият кўрсатиши учун иш билан таъминлашга кўмаклашувчи давлат жамғармаси тузилади”. “Шунингдек иш билан таъминлашга кўмаклашувчи давлат жамғармаси маблағларини сарфлаш йўналишларини аҳолини иш билан таъминлаш борасидаги тегишли республика, ҳудудий ва бошқа махсус дастурларга мувофиқ белгиланади”. Иш билан бандлик жамғармаси харажатларини шартли равишда қуйидаги йўналиш бўйича қисмларга ажратиш мумкин: 1. Ишсизлик бўйича нафақага сарфланадиган маблағлар, ишсизларга моддий ёрдам кўрсатиш, узоқ муддатли пенсиялар тўлаш. Буларни пассив сиёсат деб аташ қабул қилинган. 2. Қайта тайёрлаш ва жамоат ишларига сарфланадиган маблағлар. Айтиб ўтилган бу шаклларни бирлаштириб турадиган томон шуки, улар қонун билан кафолатланмаган. Шу билан бирга “Молиявий қўллаб- қувватлаш” моддасига доир харажатларни меҳнат бозоридаги фаол сиёсат шаклларига киритиш қабул қилинган. 3. Иш билан бандлик хизматларини ривожлантириш учун мўлжалланган маблағлар (уларни таъминлаш, капитал маблағлар, “Бандлик” ахборот хизмати). Бизнинг фикримизча, иш билан бандлик жамғармаси маблағларини ишчи кучларидан фойдаланиш ва аҳоли иш билан бандлиги бўйича давлат сиёсатини амалга ошириш мақсадида вақтинча молиявий қийинчиликни бошидан кечираётган корхоналарга, турли мулкчилик кўринишидаги янги корхоналарни яратишга кредитлар бериш йўли билан ҳамда корхоналарда қўшимча иш жойларини яратишга сарфлаш ишчи кучига талабни оширишда муҳим восита ҳисобланади. Шунингдек, иш билан бандлик жамғармаси маблағлари ҳисобига ишсизларни касбга ўқитишни молиявий жиҳатдан таъминлаш республикамизда

малакали меҳнат бозори шаклланишига ва бунинг натижаси улароқ меҳнат бозори инфратузилмаси ривожланиши учун шароит яратади. Ўзбекистон Республикаси “Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида” ги Қонуннинг 21-моддасига мувофиқ “Корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар ажратмалари ҳисобига ҳосил этиладиган иш таъминлашга кўмаклашувчи давлат жамғармаси маблағларининг етмиш фоизи кейинчалик уларни туманлар ва шаҳарлар ўртасида қайта таъминлаш шарти билан Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар меҳнат органларини тасарруфида қолади, ўттиз фоизи эса Республика миқёсида марказлаштирилади”. Республикамизда иш билан таъминлашга кўмаклашувчи давлат жамғармаси бюджетдан ташқари жамғарма ҳисобланиб, ишсизликни суғурталаш давлат томонидан бошқарилади. Бунда тадбиркорлар ва ходимларнинг вакиллик органлари ишсизларга ижтимоий ёрдам кўрсатиш жамғармаларини бошқарувчи давлат органлари билан фаол ҳамкорликни амалга оширадилар. Ҳар қандай жамият меҳнат бозорида рақобат кураши қизиган сари умумий таълим тизимига бўлган эҳтиёж талаблари ҳам орта боради. Натижада шунга мос ҳолда умумтаълим тизими ҳам ривожланади. Бозор муносабатлари меҳнат жараёнига таъсир кўрсатиши туфайли касб-ҳунар таълими ва энг аввало, ишчиларнинг умумтаълим даражасини кўтариш зарурлигини талаб этади. Меҳнат бозорида касбга тайёрлаш ва қайта тайёрлаш тизими Республикамизда Кадрлар тайёрлаш миллий дастурининг қабул қилиниши “Таълим тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг қоидаларига мувофиқ таҳлили ва таълим тизимидаги жаҳон миқёсидаги ютуқлар асосида тайёрланган ҳамда юксак умумий ва касб-ҳунар маданиятига, ижодий ва ижтимоий-сиёсий ҳаётда мустақил равишда мўлжални тўғри ола билиш маҳоратига эга бўлган, истиқбол вазифаларини илгари суриш ва ҳал этишга қодир кадрларнинг янги авлодини шакллантиришга йўналтирилгандир 2 . Шунингдек, ушбу дастурга мувофиқ меҳнат бозорини, энг аввало қишлоқ

жойларда меҳнат бозорини шакллантиришнинг ҳудудий хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда ҳунар- техника таълимини қайта ташкил этишга киришилди. Бандликка кўмаклашиш марказлари ва айрим корхоналарда ўтказилган тадқиқотлар ишчиларнинг, айниқса, ёш ишчиларнинг касб-ҳунар малакаси, меҳнат ва ишлаб чиқариш интизоми анча пасайиб кетганлиги, тез ва иштиёқ билан ишлаш лаёқатининг йўқлигини кўрсатди. Талаб ва таклиф орасида мутаносиблик мавжуд эмаслигини эътиборга олиш, ишлаб чиқариш соҳасида қайта ўқитишнинг қуйидаги турларини ташкил этишга киришилган: • янги ишчиларни тайёрлаш; • ишчиларни қайта тайёрлаш (қайта ўқитиш); • ишчиларни иккинчи касбларга тайёрлаш; • ишчиларнинг малакасини ошириш. Мамлакатимизда меҳнат бўлимларига мурожаат қилганларнинг аксарият қисмини эркаклар ташкил қилади, аммо аёллар миқдори аста-секин ўсиб бормоқда, 2009 йилда у 48,8 фоизни ташкил қилди. Ўзбекистондаги жорий меҳнат бозори юқори даражада фаоллашганлиги билан тавсифланади, бу аҳолини иш билан таъминлаш бўйича меҳнат бўлимлари фаолиятининг самарадорлиги ошганлигидан далолат беради. Ўз навбатида юқори малакали ва серғайрат кадрларни давлатнинг иштирокисиз тайёрлаш анча мушкул ишдир. Фақат давлат етарли даражада қудратли моддий, молиявий ресурсларга ва ҳуқуқий омилларга эга бўлиб, улар ёрдамида мослашувчан ишлаб чиқаришни шакллантиришга таъсир кўрсатади. Шу билан бирга давлат бозор тузилмалари ташаббусини, бозорнинг ўз-ўзини ташкил этишини бўғмаслиги лозим. Ўзгарувчан бозорнинг қарор топишини тартибга солиш тизими бошқарувнинг мураккаб давлат ва бозор соҳаларини қамраб олади. Ривожланган мамлакатлар тажрибасидан маълумки, малакали кадрларни тайёрлаш бўйича нодавлат тузилмаларнинг шакллантирилиши меҳнат бозорида рақобатчилик муҳитини кучайтиради. Бу эса, меҳнат бозорида сифат кўрсаткичлар ўзгаришига олиб келади.

Меҳнат бозоридаги рақобатбардошлик таклиф қилинаётган иш кучи сифатининг иш берувчи талабига мос келишидир. Бозор муносабатлари шароитида хўжалик юритиш меҳнат бозорида рақобат курашини кучайтириш, қайтадан тайёргарликдан ўтиши лозим бўлган кадрлар сонини кўпайтириш, уларнинг малакаларини ошириш учун таълим масаласи билангина эмас, балки ижтимоий сабаблар ва меҳнат бозори эҳтиёжлари билан ҳам боғлиқ. Таълим тизимини қайта қуришнинг асосий мақсади ишчи ва мутахассисларнинг билим даражасини жаҳон стандартларига мослаштиришдир. Бу қайта қуриш таълим тизими сифатини шундай даражага кўтариши лозимки, у ишлаб чиқаришни илмий-техника жиҳатидан янгиланадиган мос кадрларни тайёрлай олсин. Иқтисодни кўтариш меҳнат бозорида ишчининг рақобатбардошлигини таъминлай олишга эришилиши керак. Таълим хизматлари имкониятлари давлат ва нодавлат ўқитиш масканлари тармоғининг ривожланиши билан боғлиқ. Қайта қурилаётган таълим тизими ишлаб чиқариш тармоқлари талабларига ҳозирги кун тузилмавий таркибидан келиб чиқиб эмас, балки янада илгарилашни таъминлаш ҳисобига, ишлаб чиқариш кучлари ривожланишининг бундан кейинги тезлашишига ҳам мос бўлиши лозим бўлади. Хўжалик юритишнинг янги усулига ўтиш даврида олий ва ўрта махсус ўқув юртларининг самара билан иш олиб боришини таъминлаш учун уларга маълум даражада ижтимоий-иқтисодий мустақиллик бериш лозим бўлади. Хўжалик юритишнинг кадрларни тайёрлаш борасида олиб борадиган ишлари самарали бўлиши учун қуйидагиларни амалга ошириши зарур бўлади: • мутахассислар тайёрлаш ва улар малакасини ошириш ишларини олиб боришга қодир бўлган ўқув рўйхатини қайта кўриб чиқиш ва уларга молиявий ва моддий имтиёзлар бериш; • ўқув юртлари фаолиятини бошқаришда иқтисодий услублардан кенгроқ

фойдаланиш; • мутахассисларни қайта тайёрлашнинг энг мақбул йўлларини танлаш ва миқдор жиҳатидан уларни меҳнат бозоридаги талаб эҳтиёжига қараб ўзгариб туришини таъминлаш.

Хулоса: Меҳнат бозори инфратузилмаси таркибидаги институционал тузилмалар ва ташкилотлар ўртасида юзага келадиган иш билан бандликка оид ижтимоий-иқтисодий муносабатлар уларнинг ўзаро алоқадорлигини таъминлайди. Меҳнат бозори субъектлари муносабатлари тизимига махсус органларининг қўшилиши улар ўртасида зиддиятлар бўлмаслигини таъминлаш, турли-туман иқтисодий воситалар ва усуллар, ҳуқуқий нормалар ёрдамида иш билан бандлик жараёнлари ва сиёсатини ташкил этиш ҳамда тартибга солишни таъмин этиш зарур. Cамарали иш билан бандликни таъминлаш меҳнат бозорининг бош ижтимоий-иқтисодий функцияси ҳисобланади. Меҳнат бозори инфратузилмаси бу функцияни бажарилишини таъминлайди, шундай экан, меҳнат бозори инфратузилмасининг муваффақиятли шаклланиши ва ривожланиши мезони сифатида ишчи кучига талаб ва таклиф ўртасидаги мувозанатни таъминлаш ҳисобланади. Шунингдек, меҳнат бозори инфратузилмасининг бош масаласи - меҳнат бозорида ишчи кучига талаб ва таклиф ўртасидаги самарали ҳамкорликни ва иқтисодий шарт-шароитларни таъминлашни назарда тутади. Меҳнат бозори инфратузилмасининг асосий функцияси иш берувчи билан ходим ўртасидаги иш кучининг нархи, меҳнат шароити, ходимнинг муайян ижтимоий муаммоларини ҳал қилиш, иш билан банд бўлган ва банд бўлмаган аҳолини касбга тайёрлаш ва қайта тайёрлаш, иш жойларини яратиш ва сақлаш, аҳолига ахборот хизматларини кўрсатиш, ишчи кучи ҳаракатчанлигини қўллаб-қувватлаш, ижтимоий-меҳнат низоларини тартибга солиш хусусидаги муносабатларни йўлга қўйишдан иборатдир.

Адабиётлар : 1. Абдураҳмонов Қ.Х. Холмўминов Ш.Р. Меҳнат иқтисодиёти ва социологияси (ўқув қўлланма). -Т.: “Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси Адабиёт жамғармаси нашриёти”, 2004. 2. Абдураҳмонов Қ.Х. Меҳнат иқтисодиёти (дарслик). -Т.: “Меҳнат”, 2009. 3. Абдураҳмонов Қ.Х., Мамарасулов Ф.У Аҳолининг иш билан бандлигини инфраструктураси.Т.: “ТДИУ”, 2000. 4. Абдураҳмонов Қ.Х. ва бошқалар. Мехнат иктисодиёти ва социологияси. - Т.: “Ўқитувчи”, 2001. 5. Абдураҳмонов Қ.Х. ва бошқалар. Ходимларни бошқариш (дарслик). -Т.: Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси Адабиёт жамғармаси нашриёти. 2004. 6. Барр Н. Рынок труда и социальная политика в Центральной и Восточной Европе. -М.: 1997. 7. Варфоломеева О.А. Становление инфраструктурў рўнка труда в переходной экономике. - СПб., Издательство СПбУЭФ. 2001.

Похожие

Меҳнат бозори инфратузилмаси таркибий қисмлари ва уларнинг ўзаро алоқадорлиги

Меҳнат бозори инфратузилмаси фанининг моҳияти, предмети ва мазмуни

Меҳнат бозори инфратузилмаси ташкилий таркиблари фаолиятларининг истиқболлари

Меҳнат бозори ва бандлик муаммолари

Меҳнат бозори ва бандлик муаммолари