Капитал қўйилмаларни узоқ муддатли кредитлаш - Экономика - Рефераты

Капитал қўйилмаларни узоқ муддатли кредитлаш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

90.5 KB

Капитал қўйилмаларни узоқ муддатли кредитлаш Режа: 1. Бозор Иқтисодиёти шароитида капитал қўйилмаларни молиявий таъминотида банкларнинг узоқ муддатли кредитларни ўрни ва аҳамияти 2. Банк муассасаларининг ссуда олувчилар билан муносибатлари, кредит шартномалари, кредит фоизлари

МУАММО 1. Бозор Иқтисодиёти шароитида капитал қўйилмаларни молиявий таъминотида банкларнинг узоқ муддатли кредитларини ўрни ва аҳамияти Бозор Иқтисодиёти шароитида капитал маблағларни самарадорлигини оширишда банк кредитларининг аҳамитяи ошиб бормоқда. Капиал қурилиш сохасида банк кредитларини икки хил йўналишда характерлаш мумкин: 1. Капитал маблағларни молиялаштириш учун узоқ муддатли кредитлар 2. қурилиш ташкилотларининг оборот маблағларини ташкиллаштириш учун қисқа муддатли кредитлар Демак капитал маблағларни молиялаштиришда банкларнинг узоқ муддатли креджитлдари мухим рол уйнайди. Республикамизда 1999 йилнинг 1-январ холатига капитал маблағларни молиялаштиришга 161266 млн сум узоқ муддатли банк кредити ҳисобидан маблағ сарфланган бўлса, 2000 йилнинг 1 январига келиб бу маблағлар 249724 млн сумни ташкил қилган. Жахон банки бахоларига кўра республика банк тизимининг марказлашганлиги, рақобат йўклиги ва унга хос хусусиятларнинг, яъни қайта молиялаштириш ставкаларининг, кредитлар бўйича фоиз ставкаларини ўзгарувчанлигини банкларни ссуда портфелларини диверсификациялашда узоқ муддатли кредитлар ролини кучайтиришга йўл куймайди

Ўзбекистон Республикасида 1999-2002 йилларда молиявий манбалар бўйича капитал маблағларнинг таркиби: № Мазмуни 1999 йил 2000 йил 2001 йил 2002 йил 1 Капитал маблағлар жами 100 100 100 100 2 Давлат бюджети маблағлари 27,3 27,3 29,5 27,0 3 Корхона ва аҳоли маблағлари шундан амортизация 58,4 48,8 44,5 45,8 4 Банк кредитлари 13,1 9,6 7,4 7,3 5 Чет эл инвестициялари 1,2 14,3 18,6 19,9 Бозор шаротига утилиши билан капитал маблағларнинг манбалари таркибида бюджет маблағларнинг салмоғини камайиб бориши, корхоналар ва аҳоли маблағлари, чет эл инвестицияси ва банк кредитларининг роли ортиб борилиши кўзатилади. Капитал маблағларни молиялаштиришда банк кредитларидан фойдаланиш буюртмачига қурилиши давомиа пудратчи ташкилотлар билан ўз навбатида ҳисоб киоб қилиш имконини беради. Капитал қўйилмаларни узоқ муддатли банк кредитларидан фойдаланишнинг қуйидаги шартлари мавжуд:  Кредитлаш учун қуйидаги хужжатлар бўлиши шарт: каитал қурилиш режаси, лойиха ва смета хужжатлари, кредитлаш лимити  кредит миқдори қурилишнинг смета хужжатидаги қиймати билан буюртмачининг капитал қурилишнинг молиятиришда йўналтирилган ўзини қоплаш даражасидан келиб чиқиб белгиланади  кредитни қайтариш муддатлари капитал қўйилмаларнинг ўзини қоплаш даражасидан келиб чиқиб белгиланди

 узоқ муддатли кредитлар ишлаб чиқаришни кенгайтиришюю реконструкция қилиш ва янги ишлаб чиқариш объектларини куриш учун берилади. Ўзбекистон Иқтисодиёти асосий капиталига инвестицияларни молиялаштириш манбаларида миллий банк кредитининг роли (Жами молиялаштириш манбалари умумий суммасига нисбатдан фоизларда) 1998 1999 2000 Инвестицияларни молиялаштириш манбаларида жами: Суммаси (млн. сум) 28580,0 40674,0 52222,5 Салмоғи (фоизларда) 7,2 8,1 7,5 Шу жумладан: Марказлаштирилган кредитлар суммаси (млн. сум) 23742,5 32855,3 42970,1 Берилган ссудалардаги салмоғи (фоизлада) 83,1 80,8 82,3 Тижорат банклари кредитлари суммаси (млн. Сум) 4837,5 7818,7 9252,4 Берилган ссудалардаги салмоғи (фоизларда) 16,9 19,2 17,1 Жадвал Макроиқтисодиёт ва статистика вазирлигининг тегишли йиллардаги маълумотлари ҳисоблаш чиқилган Кейинги йилларда инвестицияларни молиялаштириш манбаларида банк кредитлари 7,2 дан 8,1 фоизгача тебраниб турган бўлса, миллий банк институтининг марказлаштирилган кредитлари жами банк кредитларнинг марказлаштиришнинг 80 фоиздан кўпрогини ташкил қилди, тижорат банклари кредитлари 20 фоиздан кам бўлди.

Бозор Иқтисоди шаротида капитал маблағларнинг самарадорлигини оширишда банк кредитларинг аҳамияти ошиб бормоқда, чунки банк муассасалари берилган кредит маблағларини мақсади ва самарали фойдаланиши устидан назорат ишларини олиб боришади. Бажарилган қурилиш монтаж ишларининг ҳажми ва бошқа бажарилган қурилиш ишларини объектларга чиқиш назорат-ўлчаш ишларини ўтказиб бажарилган қурилиш ишларини учун банкка такдим қилинган хужжатларни тўғри ёки нотўғрилигини текшириб боришади. Агар текширишларда бажарилган қурилиш ишларини кўпайтириб кўрсатиш холатлари мавжуд бўлса айбдор томонларга жарима солинади, токи хақикатда бажарилган ишлар туги тузилган маълумотлар такдим килгунча пудратчи ташкилларга маблағ тушурилмайди 2. Банк муассасаларининг ссуда олувчилар билан муносибатлари, кредит шартномалари, кредит фоизлари Банк муассасалари мижозларига кредит беришда қуйидаги тартибга риоя қиладилар:  кредит олиш учун берилган ариза кўриб чиқиш ва булгувчи мижоз билан яқиндан танишиш  мижознинг кредитни тўлашга лаёкатлилигини аниқлашда ссуда бўйича хавф хатарларни бахолаш  кредит шартномаси тайёрлаш ва имзолаш  шартномада берилган шартларни бажарилиши ва кредитнинг копланиши устидан назорат олиб бориш Мижоз кредит олиш учун дастлаб ариза беради. Аризада ссуда тўғрисидаги қуйидаги маълумотлар ўз аксини топган бўлади: a) ссуда олишдан мақсад b) ссуда миқдори

c) ссуда тури d) ссуда муддати Агар мижоз томонидан берилган ариза банкнинг кредит сиёсатига мос келса у ҳолда банк мижознинг кредитга лаёкатлигини аниқлашга киришади. Мижоз кредитга лаёкатли деб топилганда мижоз билан кредит шартномаси тузилади. Кредит шартномаси қуйидаги талаблар асосида тузилади: 1. кредит макскадли бўлиши шарт, бунда кредитни қайси мақсадларга ишлатилиши аниқ кўрсатилади 2. кредитнинг йиғиндиси аниқ белгилланган бўлиши керак, бунда бажарилган ишлар ёки кўрсатадиган хизматларнинг қиймати аниқ кўрсатилиб бу кўрсаткичлардаги маблағ қийматларига миқдори мос тушиши керак. 3. кредитни қоплаш тартиби аниқ кўрсатиган бўлиши лозим. Банк томонидан берилётган кретидни қоплаш тартиби, яън курилаётган қурилиш объектларини ишга туширилиши билан олинадиган даромад кўрсатуичлари кўрсатилади ёки буюртмачиларнинг олган кредитларини ўз маблағлари миқдоридан кай йусунда қоплашлдари учун унинг манбалари бўйича аниқ вақтлари ва миқдори кўрсатилади. 4. кредит муддати кўрсатилиши керак- қурилиш бўйича кредитларни қайтариш мужжатлари бажарилаётган қурилишнинг Иқтисодий самарадорлик кўрсаткичларига асосланган ҳолда берилади. 5. кредитнинг таъминлангангига асосланган бўлиши лозим. Бозор шаротида банклар учун энг асосий муаммолардан бири- берилган ссудаларнинг қайтарилмаслигидир. Банк ссудаларини таъминлашнинг ута кенг таркалган турлари қуйидагилардир:

 ер  киммабхо қоғозлар  дебитор қарздорлик йиғиндилари  тегишли харажатлар билан такдим этилган товарлар  суғўрта полислари 6. кредит берганлиги учун банк оладиган хак кўрсатилиши лозим Кредит беришда бу шуртларга тўлиқ амал қилиниши лозим акс ҳолда асоссиз берилган кредит ўз навбатида ва тўлиқ қайтарилмаслиги мумкин. Мисол учун банк таминланганликни бахолашда адашса, кредит қайтарилмаган холатда гаровга олинган мулкни сотиш билан зарар копланмаслиги мумкин. Кредитнинг асосий шарти бу қарз учун хак тўлаш. Бу хак қарз олинган йиғиндисига нисбатан фоиз ҳисобида олинганидан уни қарз фоизи ёки кредит фоиз ставкаси деб юритилади. Фоиз миқдори ёки даражси олдиндан белгиланди, буни қуйидаги формулада ифодалаш мумкин: КФ ФДқ-------------------х 100; КМ ФД- фоиз даражаси КФ-қарз фози КМ-берилган қарз миқдори мисол учун 240 минг долларга 6 минг фоиз даражаси 2,5% 6 ФДқ------х100қ2,5% га тенг 240

Кредитларнинг фоиз ставкалари мамлакатнинг ссуда капиталлари бозорида аниқланади.

Похожие

Капитал қўйилмаларни узоқ муддатли кредитлаш усуллари

Қишлоқ хўжалигида капитал қўйилмаларни молиялаштириш ва кредитлаш хусусиятлари

Капитал маблағларни кредитлаш

Киска муддатли кредитлаш жараёни

Узоқ муддатли молиявий қўйилмалар ҳисоби